Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
જીવન-દશન તેમનાં લગ્ન મોટી ઉમરે એટલે આશરે ચાલીશમા વર્ષે વઢવાણ શહેરના રહીશ શ્રી જેચંદભાઈ માવજીની સુપુત્રી મણિબહેન સાથે થયાં. મણિબહેનની માતા પુતલીબાઈ ઘણુ જ ધર્મચુસ્ત હતા. સામાયિક, પ્રતિકમણું, વ્યાખ્યાન-શ્રવણ, રાત્રિભેજન-ત્યાગ આદિ જૈન ધર્મના નિયમોનું તેઓ ચુસ્તપણે પાલન કરતા હતા.
લગ્ન વખતે મણિબહેનની ઉમર ઓગણીશ–વીશ વર્ષની હશે, પણ ધર્મચુસ્ત માતાના ખેાળામાં ઉછરેલા હોવાથી તેમની ધાર્મિક ભાવના ઘણું ઊંચી હતી. તેઓ પણ માતાની જેમ જૈન ધર્મના મુખ્ય નિયમોનું બરાબર પાલન કરતા હતા. તેમણે પાંચ ગુજરાતીનો અભ્યાસ કરેલ હતો, પણ સ્મરણશક્તિ તીવ્ર હોવાથી જે જે ધર્મચર્ચાઓ તથા કથા વગેરે સાંભળતાં તે બરાબર યાદ રહી જવાથી તેમનું જ્ઞાનભંડળ ખૂબ મોટું હતું.
શ્રી ધીરજલાલભાઈને જન્મ આ ધર્મપરાયણ માતાની કુક્ષિાએ વિ. સં. ૧૯૬૨ના ફાગણ વદિ ૮, તા. ૧૮-૩-૧૯૦૬ રવિવારની વહેલી સવારે થયો હતે. પુત્રના જન્મથી કોને આનંદ થતો નથી ? માતા-પિતા બંનેને ખૂબ આનંદ થયો. આ વખતે શ્રી ટોકરશીભાઈના માતુશ્રી દીવાળીબાઈ વિદ્યમાન હતા. તેમના આનંદની તો અવધિ ન રહી. બે પેઢીથી એક જ પુત્ર પર વંશવેલે ચાલતું હતું અને શ્રી ધીરજલાલભાઈના જન્મ પહેલાં મણિબહેનને એક પુત્ર માત્ર બે માસને થઈને મૃત્યુ પામેલો, એટલે આ પુત્રના આગમને તેમને અસાધારણ આનંદ થાય એ સ્વાભાવિક હતું.
ધનરાશિના છે અને ભ અક્ષર પરથી આ પુત્રનું નામ ધીરજલાલ પાડવામાં આવ્યું, પણ દાદીમા તે તેમને ભાઈચંદના હુલામણા નામથી જ બોલાવતા હતા અને વારંવાર કહેતા હતા કે “આ દીકરે દી કરશે, એટલે કે અમારા કુલને અજવાળશે.” અંતઃ પ્રેરણાઓ ઘણી વાર સાચી હોય છે. દીવાળીબાઈની આ અંત:પ્રેરણા તે અચૂક સાચી પડી, એ હવે પછીની પંક્તિઓ વાંચતાં સમજી શકાશે. ૩–બાલ્યાવસ્થા:
શ્રી ધીરજલાલભાઈ એક વર્ષના થયા, ત્યારે ચાલતા-દોડતા થઈ ગયા હતા અને ઘણા શબ્દ બોલી શકતા હતા. તેઓ લગભગ દોઢ વર્ષના થયા, ત્યારે એક યાદગાર ઘટના બની ગઈ. શ્રી ધીરજલાલભાઈ ઘરના ઉંબરા પાસે ઓશરીમાં રમતા હતા. એમના પિતાજી કઈ કામે બહાર ગયા હતા. માતાજી બાજુના ઓરડામાં ગૃહકાર્યમાં નિમગ્ન હતા અને દાદીમાં બીજા ઘરમાં પોતાના ઓરડામાં ખાટલા પર સૂતા હતા. એવામાં કળિયામાંથી એક નાગણ ઓશરી પર ચડી અને તેઓ રમતા હતા તેની બાજુમાં થઈને - ઓરડામાં દાખલ થવા લાગી. તે વખતે શ્રી ધીરજલાલભાઈએ એક ગોળ સુંવાળી વસ્તુ સમજી રમવાની બુદ્ધિથી તેની પૂંછડી પકડી લીધી અને નાગણને થોડી પાછી ખેંચી.
