Ratnachuda Rasa

Author(s): H C Bhayani
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 11

१०
रत्नचूड-रास
२. कथासार
तामलती ( = ताम्रलिप्ति ) नगरी, अजित राजा, मणिचूड शेठ, सरस्वती शेठाणी. हीरामाणेकना हारना स्वप्ने पुत्र अवतर्यो नाम रत्नचूड मोटो थतां विद्या शीखवा माटे सौभाग्यमंजरी वेश्याने घेर तेने मूक्यो. विद्या शीखीने आव्यो एटले पिताए तेने परणाव्यो वेश्याने मळवानुं बंध थयुं तेना डंख मनमां राखीने एक वार वेश्याए तेने महेणु मायु" के तुं तारा बापनी लक्ष्मी वापरे छे पण ते तो पोतानी माता साथै विलास करवा जेवुं गणाय. आथी रत्नचूड पिताने समजावी, पांच करोड द्रव्य तेनी पासेथी लई, मालथी वहाण भरी परदेश वेपार अर्थे नीकळयो. पिताए तेने चेतव्यो के कूटकटाह द्वीपमां तु न जतो. त्यांनो राजा, प्रधान तथा चार शेठ
धुतारा छे.
बनवाजोग ते वहाण कूटकटाह ज आवी पछांच्यां चारेय शेठ मळवा आव्या. एके भाजनुं गपण काढी रत्नचूडने पोताने घेर नोतये. शेठोए (दस करोडमा ) बधेो माल राखी लीधो अने उपरांत बदलामां कशाकथी वहाण भरी देशुं एवं पण वचन आप्यु. रत्नचूडे पैसा मगाव्या त्यारे शेठोए कद्देवराव्युं के तमारो माल तो बीजा कोई लई गया हशे, अमे नथी लीधो. रत्नचूड राजाने फरियाद करवा नीकल्यो.
रस्तामां एक काणो मळो. तेणे कहूयुं के तमारा पिता अहीं आवेला त्यारे में तेमनी पासे एक आंख सौनी साक्षीए गीरो मूकेली, तो आ पांच सो दीनार लेा अने मारी आंख पाछी आपो. रत्नचूडे जती वेळा आंख पाछी आपवा कबूल्यु. आगळ जतां माळी सामो मळचो. तेणे चेासर हार भेट आप्यो रत्नचूडे जती वेळा तेने ' कांईक ' भेट आपवानुं वचन आप्यु. आगळ जतां सुतार मळयो. तेणे पावडी भेट आपी. 'पछी तने राजी करशुं एवं तेने रत्नचूडे वचन आप्यु. आगळ जतां एक स्थळे चार वाणियाओ विवाद करता हता के समुद्रमां केटले पाणी हशे ? तेमणे रत्नचूडने पण तेमां संडोध्यो अने ते जो साचु न कही शके तो तेनां बाण हारे एवी शरत करी. आा बधा झगडा अने वांधामांथी छूटवा राजमान्य वेश्यानी सलाह लेवा मित्रे कट्यु. एटले रत्नचूड यमघंटानी पुत्री रणघटाने त्यां पांच्यो सौ यमघंटानी सलाह पूछवा आवे छे एवु रणघंटा पासेथी जाणीने रत्नचूड स्त्रीवेशे रणघटानी सखी तरीके, यमघंटानी पासे भडशे रह्यो.
एटलामां चार शेठ आव्या यमघंटाए तेमने कहयुं के तमे रत्नचूडनां वहाण कशाकथी भरी आपवा कं छे पण जो मच्छरनां हाडकांथी भरी आपवानुं ते कहेशे तो तमे फसाशो. ज्यारे शेठो कहे छे के रत्नचूड तो नानो बाक छे, तेने एटली बुद्धि क्यांथी होय, त्यारे यमघंटा सात वरसनो होवा छतां प्रधानपद मेळवनार रोहानुं दृष्टांत कहे छे.
(१) नटपुत्र रोहानुं दृष्टांत
उजेणीनगरीनो पासे नटोनुं गाम कसेलव नटनो पुत्र नामे रोहो, ते पांच वरसनो थयो त्यारे तेनी माता मरी गई. पिता बीजी स्त्री परण्यो. पुत्रने दूबळो पडेलो जोईने पिताए तेने नवी मा केवोक साचवे छे ते बाबत पूछयुं रोहाए कह्यु 'मारी पहेली मा जुठाबोली हती, क्यारे आ साचाबोली छे, पहेली माता हु रमतो होउ ने ते जमवा बोलावती, त्यारे जो हु