Prabuddha Jivan 2017 10 Matrubhasha Gandhiji ane Samprat Samay Visheshank

Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 7

પ્રયાસ સરાહનીત છે. આ સંસ્થાએ વેકેશનમાં ગુજરાતી શીખવવા ચર્ચા-વિચારણામાં એક કારણ એ દર્શાવવામાં આવ્યું હતું કે ફ્રેન્ચમાં માટે ક્લાસ ચલાવવાનું પણ શરુ કર્યું છે. વેકેશન સિવાયના ગુજરાતીની બદલે વધારે માર્કસ મેળવવા આસાન છે. આ સમયમાં ગુજરાતી શીખવવા માટેના પ્રયોગો નિષ્ફળ ગયા છે અને અવરોધને દૂર કરવા માટે આપણે ગુજરાતી ભાષાને સરળ કરવાની જાહેરાતો કર્યા છતાં પણ વિદ્યાર્થીઓ મેળવવા મુશ્કેલ થાય છે. જરૂર છે જેથી તે શીખવી આસાન છે. હાલ જે ઊંઝા જોડણીની
પશ્ચિમના પરાઓમાં જુહુમાં રહેતા કિશોરભાઈ મહેતા, પ્રબુદ્ધ ભલામણ કરવામાં આવે છે તે સ્વીકારવાની જરૂર છે. ઊંઝા જીવનના આપણા હાલના તંત્રી સેજલબેન, ઉપરાંત કાંદિવલીમાં જોડણીમાં હ્રસ્વ ઇ કે દીર્ઘ ઈનો ભેદ રાખવામાં આવતો નથી. બધા રહેતા નિકુંજભાઈ શેઠ અને તેમના પત્ની આશાબહેન વગેરે શબ્દો દીર્ઘ ઈ માં જ લખવામાં આવે છે. જો અંગ્રેજીમાં “બટ' માટે વ્યક્તિઓ સ્વૈચ્છિક રીતે ધગશથી ગુજરાતી ભાષાના જ્ઞાનથી વંચિત “but” લખાય છે, પણ “પુટ' માટે પણ “put' લખાય છે. અને રહી જતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ગુજરાતી શીખવવા માટે મહેનત કરી ‘won'નો ઉચ્ચાર ‘વન' થાય છે અને આવા તો સંખ્યાબંધ રહ્યાં છે તેમનો પ્રયાસ પ્રશંસનીય છે. પણ આ બધા પ્રયાસોની ઉદાહરણો ટાંકી શકાય. હકીકતમાં યુરોપની મોટા ભાગની અસર મર્યાદિત રહે છે. આજે આ સમસ્યા ખરેખર વિકટ બની ગઈ ભાષાઓમાં ઉચ્ચાર પ્રમાણે લખવામાં આવતું નથી અને તે સૌએ છે અને ગુજરાતી સમાજ દ્વારા ગંભીર રીતે સંગઠિત થઈ પ્રયાસ સ્વીકાર્યું છે. અમેરિકામાં પણ ઉદાહરણ તરીકે ‘humour” ને બદલે કરવાની જરૂર છે અને ગુજરાતી સમાજની સંસ્થાઓ જેવી કે બૃહદ “humor'ને અમેરિકન અંગ્રેજી તરીકે સ્વીકાર્યું છે, તો પછી ઊંઝા મુંબઈ ગુજરાતી સમાજ, કલા ગુર્જરી અને અન્ય સંસ્થાઓ સંગઠિત જોડણી સ્વીકારવામાં સંકોચ નહીં રાખવો જોઈએ. જેથી ભવિષ્યની થઈ આ પ્રશ્ન હલ કરવાની જરૂર છે.
પેઢીને ગુજરાતી શીખવી આસાન થઈ શકે અને એસ.એસ.સી.માં પ્રાયમરી સ્કુલ (૧થી ૪ ધોરણ)માં અંગ્રેજી માધ્યમની શરૂઆત જોડણીને કારણે વિદ્યાર્થીઓ માર્ક્સ ગુમાવે નહીં. પોતાની થયા પછી ધીરે ધીરે કે.જી. (લોઅર અને અપર)માં પણ બાળકને માતૃભાષામાં તેઓ ઓછા માર્ક્સનો ભય સેવે અને ફ્રેન્ચ જેવી અંગ્રેજીથી શીખવવાનું શરુ થયું અને આજે તો એવો સમય આવ્યો ભાષામાં વધારે માર્ક્સ મેળવવાની ઈચ્છાથી તેની પસંદગી થતી છે કે બાળક બે થી ત્રણ વર્ષનું થાય ત્યારે પ્લે ગ્રુપમાં નાખવામાં હોય તો, યા તો આપણા પરીક્ષકો વધારે કડકથી પેપર તપાસતા આવે છે અને આ “પ્લે ગ્રુપ'માં બાળક બોલવાની શરૂઆત જ હોય યા તો આપણા શિક્ષકો પૂરતું ધ્યાન નહીં આપી શકતા હોય. અંગ્રેજીથી કરે છે અને ઘરમાં આ બાળક ગુજરાતીમાં બોલવામાં વિદ્યાર્થીઓએ મનમાંથી આ ડર કાઢી નાખવાની જરૂર છે અને તેની કે સમજવામાં પણ મૂંઝવણ અનુભવે છે. એક સમયે જ્યારે કે.જી.ના ચર્ચાવિચારણા પણ કરવી જોઈએ. મારા મત મુજબ ગુજરાતી ક્લાસથી શિક્ષણ ચાલુ થતું ત્યારે ૫ કે ૬ વર્ષની ઉંમરમાં તેઓ સાહિત્ય પરિષદ જેવી સંસ્થાઓએ આ બાબતમાં પહેલ કરવી શાળાએ જતા. અને ત્યાં સુધી તેઓની બોલવાની ભાષા શરૂઆત જોઈએ. મુંબઈથી પ્રસિધ્ધ થતાં વર્તમાનપત્રોએ પણ આ વિષય માતૃભાષાથી થતી, પણ કમનસીબે આ પ્લે ગ્રુપે તો ડાટ વાળ્યો પર ચર્ચાવિચારણા કરી જો શક્ય હોય તો ઊંઝા જોડણી સ્વીકારતાં છે અને માતૃભાષાના અસ્તિત્વને મટાડી દે તો નવાઈ નહીં. અચકાવું જોઈએ નહીં. ઊંઝા જોડણીની ભલામણ
સંગઠિત પ્રયાસોની તાતી જરૂરિયાતઃ થોડા સમય પહેલાં આ વિષયમાં વિચારોની આપ-લે કરવા એક સૂચન એવું થયું હતું કે ઉપર જણાવેલી શાળાઓમાં અમે એક મિટિંગનું દક્ષિણ મુંબઈમાં આયોજન કર્યું હતું. આ વેકેશનમાં યા તો રજાઓને દિવસે સંચાલકોને જણાવીને ગુજરાતી મિટિંગમાં ગુજરાતી મેનેજમેન્ટ સંચાલિત સ્કુલો અને અન્ય મિશનરી શીખવવા માટે વર્ગો ચાલુ કરવાં. આ દિશામાં ખાસ કરીને દક્ષિણ સ્કુલો કે જ્યાં ગુજરાતી વિદ્યાર્થીઓની બહુમતી છે તેવી સ્કૂલોમાં મુંબઈમાં આ પ્રકારના વર્ગો ચાલુ કરવા માટે અમે પ્રયાસ કર્યા ગુજરાતીની બદલે આપણા વિદ્યાર્થીઓને સેકન્ડ લેન્ગવેજ તરીકે પછી પણ પૂરતા પ્રમાણમાં વિદ્યાર્થીઓ મળતા નથી. આ માટે ગુજરાતી શીખવવામાં આવે તો પણ એક મોટી સફળતા પ્રાપ્ત આ શાળામાં ભણતા ગુજરાતી વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓ પોતે થઈ ગણાશે એવું સૌને લાગ્યું હતું. ગુજરાતી વાલીઓ અને જ સંગઠિત થઈ જો આગળ આવી સંચાલકોને સેકન્ડ લેન્ગવેજ વિદ્યાર્થીઓ ગુજરાતીને બદલે ફ્રેન્ચ લેવું કેમ પસંદ કરે છે તેની તરીકે ગુજરાતી શીખવવાની વિનંતી કરે અથવા તો એ તરત શક્ય
| તા. ૧લી એપ્રિલ ૨૦૧૬ થી પરદેશ માટેના લવાજમના દર નીચે પ્રમાણે રહેશે. ૧ વર્ષના લવાજમના $ 30 ૩ વર્ષના લવાજમના $ 80 ૫ વર્ષના લવાજમના 100 ૧૦ વર્ષના લવાજમના $200/
| વાર્ષિક લવાજમ આપશ્રી $ (ડોલર) માં મોકલાવો તો $ પાંચ બેંક ચાર્જિસ ઉમેરીને મોકલશો. ભારતમાં વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૩૦૦૦ ત્રણ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૭૫૦ • પાંચ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૧૨૫૦ દસ વર્ષનું લવાજમ રૂ. ૨૫૦૦
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘનો બૅન્ક A/c No. : બૅન્ક ઑફ ઈન્ડિયા CD A/c No. 003920100020260.
ઓક્ટોબર - ૨૦૧૭)
પ્રબુદ્ધ જીવન: માતૃભાષા, ગાંધીજી અને સાંપ્રત સમય વિશેષાંક