Maro Sohamano Dharm Sachitra

Author(s): Harishbhadravijay
Publisher: Navjivan Granthmala

Page 153

છે. આગળ એક એક મીંડા વધારતા જવું. ઉપવાસ સુધીના પદ્માણનું ૧ અરબ વર્ષના નરકગતિના દુઃખો દૂર થાય છે. પચ્ચક્કાણ માટેની સાવચેતી : ૧. પચ્ચખાણ નાનું હોય કે મોટું લીધા પછી યથાર્થપણે પાળવું.
પચ્ચક્કાણ કરનારે પારણા માટે ઉતાવળ કરવી નહિ. ૩. પચ્ચખાણ ક્યારે થશે ? કેટલી વાર છે ? વિ. ચિંતવન ન કરવું. ૪. પચ્ચખાણ પારવા શબ્દ પ્રયોગ, કાયર્ચા કરવી નહિ. ૫. બીજાને અડચણ-ઉપાધિ ન થાય તેવું પારણું કરવું. ૬. પારણામાં ભક્તિથી જે બનાવે તેમાં સંતોષ રાખવો. નવી સૂચના ન આપવી. શુદ્ધિ વિચાર ?
લીધેલા પચ્ચષ્માણમાં પારણાના કારણે કાંઈ દોષ ન લાગે તે માટે વિચારો નીચે પ્રમાણે વર્ણવાયા છે. ૧. સ્પર્શના : ઉચિત કાલે વિધિપૂર્વક પચ્ચખાણ લેવું. ૨. પાલના : પચ્ચક્માણ પારતા પૂર્વે લીધેલા હેતુને ધ્યાનમાં રાખવો. ૩. શોભના : પચ્ચખાણ પારતા પૂર્વે સાધુ-શ્રાવક વિ.ની ભક્તિ કરવી. તીરના : પચ્ચક્માણ પારવાનો સમય થયો હોય તો પણ થોડો સમય જવા
દેવો પછી શાંતિથી પારણું કરવું. ૫. કીર્તના : પચ્ચખાણ ફરી ક્યારે કરીશ ? તેવું ચિંત્વન કરવું. આરાધનાઃ તપ-કર્મક્ષય નિમિત્તે કરું છું. એ વાત નજરમાં રાખવી. સંસાર
વૃદ્ધિ માટે અજ્ઞાન તપ ન કરવું. છ-બાપ :
બાહ્યતપ એટલે બાહ્ય-પ્રગટ રીતે થઈ રહેલો તપ. બીજા જોઈ-સમજી શકે તે તપ. તેના છ પ્રકારો નીચે મુજબ છે. ક્રમ નામ | ભેદ |
વ્યાખ્યા | ઉદાહરણ | ૧ | અણસન | ૨(૩) | ચારે આહારનો ત્યાગ
ચંડકૌશિક (અલ્પ સમય અથવા જીવન સુધી) ઉણોદરી | ભૂખથી ઓછું (અલ્પમાત્રા) ભોજન દમદંતમુનિ
વૃત્તિસંક્ષેપ ૪ આહારાદિની ઈચ્છા દબાવવી મુનિસુંદરસૂરિ ૪ | રસત્યાગ ૬ | | વિગઈ-મહાવિગઈનો ત્યાગ સુંદરી(સ્ત્રીરત્ન) કાયકલેશ -- શરીરને કષ્ટ આપવું.
મેઘકુમાર ૬ | સંલીનતા | ૪ | ઈન્દ્રિયોને કાબુમાં રાખવી
સ્થૂલિભદ્રજી અણસન = ૧ ઈત્વર, ર યાવર્જીવિક (૧ ભક્ત પ્રત્યાખ્યાન, ૨ ઈગિની, ૩. પાદપોપગમન) ઉણોદરી = પુરુષે ૩૨ કવલ સ્ત્રીઓએ ૨૮ કવલથી ઓછો આહાર કરવો. વૃત્તિસંક્ષેપ = દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવથી ઈચ્છાને કંટ્રોલમાં (કાબૂમાં) રાખવી.
૬.
૧૩૨