________________
થાય. કારણ ત્યાં ઉત્તમ દ્રવ્ય, ઉત્તમ ક્ષેત્ર, ઉત્તમ કાળ અને ભાવ પણ ઉત્તમ છે.
તમારાથી આર્થિક નબળાઈના કારણે વધુ દાન આપી ન શકાય તો ફૂલ નહિ તો ફૂલની પાંખડી રૂપે પણ માયા કર્યા વગર દાનધર્મને આચરવાનું ભૂલતા નહિ. અન્યથા દાનાંતરાય-ભોગાતરાય એવા અંતરાય કર્મ બાંધશો જે કોઈ પણ રીતે છૂટશે નહિ. તીર્થકર પરમાત્માએ પણ એક વર્ષ સાંવત્સરીક દાન આપતાં હાથ ઊંચો રાખેલ પણ જ્યારે દીક્ષા લીધી, મુનિ થયા તે વખતે પારણા પ્રસંગે હાથ નીચે રાખી ગોચરી ગ્રહણ કરી હતી.* માટે કોઈએ અભિમાન કરવું નહિ. લાખ ખાંડી સુવર્ણના દાનના પુણ્યથી વધુ પુણ્ય સામાયિક કરી બાંધી શકાય છે.
કાળચક્રમાં યુગલિકોના સમયે લગભગ ૯(૧૮) કોડાકોડી સાગરોપમ સુધી ૧૦ કલ્પવૃક્ષોની પાસે યુગલિકો ઈચ્છા મુજબ માંગણી (યાચના) કરતા હતા ને તે સર્વ ઈચ્છાઓ કલ્પવૃક્ષ પૂર્ણ કરતા (દાન રૂપે આપતા) હતા આમ પુણ્યના યોગે એ જીવો રાગ-દ્વેષ વિના બધું ભોગવતા. આજે પણ કલ્પવૃક્ષ સમાન જેવા પ્રકારનું ભોગાવલી કર્મ હોય તે રીતે ધન મળે છે. અને મળેલા ધનને શાંતિથી ભોગવી શકાય છે. અન્યથા શ્રાપિત ધન હોય તો જીવનમાં અશાંતિ થાય છે.
બીજી તરફ સાતે નરકના જીવોને ૧૫ પ્રકારના પરમાધામી અસહ્ય એવું દુઃખ આપે છે. જે તેઓને ફરજીયાત ભોગવવું પડતું હતું. કહેવાનું તાત્પર્ય એજ કે - યુગલિકોને દાનરૂપે કલ્પવૃક્ષ સુખ આપે અને નરકના જીવોને પરમાધામીઓ દુઃખ આપે. અપેક્ષાએ બને આપે છે. માત્ર ફરક છે કર્માનુસાર સુખ અને દુઃખ.
આ સંસારમાં ભિખારી ભીખ માંગીને, લૂંટારો ધન લૂંટીને, જુગારી જુગાર રમીને, લોભી સાચું-ખોટું કરીને, વ્યાપારી લેવડ-દેવડ કરીને, કામી બરબાદ થઈ ધન કમાય છે. પણ એ બધું ધન શ્રાપિત હોવાથી પોતે સુખે ખાઈ કે ભોગવી ન શકે. માત્ર દાતારી દાન આપી કે ત્યાગી ત્યાગ કરીને પુણ્ય બાંધવા દ્વારા શાલીભદ્રજીની જેમ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બાંધી ઘન પ્રાપ્ત કરે છે અને રોજ દાનના માર્ગે જ વાપરવાની ભાવના ભાવે છે. પછી ધન કૂવામાં ઝરણાથી પાણી આવે તેમ પુણ્યના યોગે કેવી રીતે આવે છે તે દેખાતું નથી પણ આવે છે ને વપરાય છે એ નિશ્ચિત છે.
યાદ રાખો. સંસારમાં પૃથ્વીનું આભૂષણ પુરુષ છે. પુરુષનું આભૂષણ લક્ષ્મી છે. લક્ષ્મીનું આભૂષણ દાન છે અને દાનનું આભૂષણ સુપાત્ર છે. સુપાત્રમાં તમારી લક્ષ્મી વાપરી ધન્ય બનો. ઘર્મ આલોક-પરલોકમાં સુખ આપે છે અને મોક્ષનું શાશ્વતું સુખ પણ આપે છે. શીલ :
શીલ-શિયળ પાળવાથી આત્મશુદ્ધિ થાય છે. જો જીવનમાં શિયળ-સંયમ ગુમાવ્યું તો બધું જ બગડશે એ નિશ્ચિત છે. ભોગ ભોગવવા જતા અનેકોના જીવન બરબાદ
પક
ભ. ઋષભદેવે બે હાથને ભેગા થઈ દાન લેવાનું સમજાવતાં ૧ વર્ષ લાગેલ. (કવિ કલ્પના)
૧ ૬૪
