________________
મુખપૃષ્ઠે કહ્યું...
હે માનવી ! તારો બાહ્યધર્મ ભલે ગમે તે હોય પણ આત્મધર્મ ઘણો જ જૂદા છે અને તે જાણવા સમજવા લાયક પણ છે. આજ કારણે હું ‘“મારો સોહામણો ધર્મ'' નામ ધારણ કરી તારી પાસે આવેલ છું.
-
‘મારો' એટલે તારો પોતાનો - આત્માનો. ‘સોહામણો' એટલે ગતિકુળ-જાતિને શોભે તેવો સુશોભિત અથવા સુંદર, આચરણ કરવા લાયક અને ‘ધર્મ' એટલે ક્રિયાત્મક પ્રવૃત્તિ.
અપેક્ષાએ આત્મા કાંઈજ પ્રવૃત્તિ કરતો નથી. માત્ર કર્મ વર્ગણાઓ જ તેને અપવિત્ર કરે છે. અને અપવિત્ર થયેલા આત્માને ધર્મક્રિયા શુદ્ધ-નિર્મળ કરે છે. આ પ્રવૃત્તિ જ્યાં સુધી આત્મા - શરીરનો યા આત્મા - કર્મનો સંબંધ છે ત્યાં સુધી ચાલવાની. જ્યારે એ બે છૂટા પડશે ત્યારે આત્મા શાશ્વત સુખનો
ભોક્તા બનશે.
સંસાર એટલે ચાર ગતિ. તે તે ગતિઓમાં જીવ સુખ-દુઃખ ભોગવે છે. તે જ રીતે દાનાદિ ચાર ધર્મો જીવના પરિભ્રમણને ઘટાડવા અથવા સંસાર સમુદ્રમાંથી પાર ઉતારવા પ્રભુએ પ્રરૂપ્યા છે.
સમુદ્રમાં સામા કિનારે પહોંચવા નાવ (સ્ટીમર) એ સાધન છે. સાધન વિના સાધ્યની પ્રાપ્તિ ન થાય. તેમ આ ચારમાંથી કોઈ પણ બે સાધનની મદદથી આત્મા સ્વગૃહે પહોંચી જાય છે-જશે એમ કહેવું અસ્થાને નથી.
અપેક્ષાએ - દેવગતિમાં સામે દાન + ભાવ ધર્મનું આચરણ સહેલું છે. મનુષ્ય ગતિમાં શિયળ + ભાવ ધર્મ જરૂરી છે. (દાન - તપ ન હોય તો ચાલશે) તિર્યંચ અને નરક ગતિમાં જીવ પરવશતાથી દુઃખ ભોગવી કર્મ ખપાવે છે. જો સમભાવે એ દુ:ખો ભોગવે તો તેના ભવ ઘટે અન્યથા ભવભ્રમણતો છે જ !
ચાલો મિત્રો ! તમારો પોતાનો જે ધર્મ છે, સંસાર તરવા માટેનું અનન્ય સાધન છે તેનો સદુપયોગ કરો ને ધર્મના આલંબનથી નિરાલંબન બનો !
જય જિનેન્દ્ર
૧૭૨
