Mahabharat Samhita Part 05

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 183

93. 27] हरिवंशे [93.58 अष्टयोजनविस्तीर्णामचलां द्वादशायताम् / सत्यभामा पुनर्वेश्म यदावसत पाण्डुरम् / . द्विगुणोपनिवेशां च ददृशे द्वारकां पुरीम् / / 27 विचित्रमणिसोपानं तद्विदुर्भोगवानिति / अष्टमार्गमहाकक्ष्यां महाषोडशचत्वराम् / विमलादित्यवर्णाभिः पताकाभिरलंकृतम् // 40 एकमार्गपरिक्षिप्तां साक्षादुशनसा कृताम् / व्यक्तसंजवनोद्देशो यश्चतुर्दिङमहाध्वजः / स्त्रियोऽपि यस्यां युध्येरन्किमु वृष्णिमहारथाः // 28 स च प्रासादमुख्यो यो जाम्बवत्या विभूषितः / व्यूहानामुत्तमा मार्गाः सप्त चैव महापथाः / प्रभयाभ्यभवत्सर्वांस्तानन्यान्भास्करो यथा // 41 तत्र वै विहिताः साक्षाद्विविधा विश्वकर्मणा / उद्यद्भास्करवर्णाभस्तयोरन्तरमाश्रितः।। तस्मिन्पुरवरश्रेष्ठ दाशार्हाणां यशस्विनाम् // 29 विश्वकर्मकृतो दिव्यः कैलासशिखरोपमः // 42 वेश्मानि जहषे दृष्ट्वा ततो देवकिनन्दनः / जाम्बूनद इवादीप्तः प्रदीप्तज्वलनोपमः / काश्चनैर्मणिसोपानरुपेतानि नृहर्षणैः // 30 सागरप्रतिमस्तिष्ठन्मेरुरित्यभिविश्रुतः // 43 भीमघोषमहाघोषैः प्रासादवरचत्वरैः / तस्मिन्गान्धारराजस्य दुहिता कुलशालिनी / / समुच्छ्रितपताकानि पारिप्लवनिभानि च // 31 गान्धारी भरतश्रेष्ठ केशवेन निवेशिता // 44 काञ्चनाप्राणि भास्वन्ति मेरुकूटनिभानि च / पद्मकूटमिति ख्यातं पद्मवणं महाप्रभम् / पाण्डुपाण्डुरशृङ्गैश्च शातकुम्भपरिच्छदैः / सुभीमाया महाकूट वासं सुपरमार्चितम // 45 रम्यसानुगुहाशृङ्गैर्विचित्ररिव पर्वतैः // 32 सूर्यप्रभस्तु प्रासादः सर्वकामगुणैर्युतः / पश्चवर्णसवर्णैश्च पुष्पवृष्टिसमप्रभैः / / लक्ष्मणायाः कुरुश्रेष्ठ निर्दिष्टः शार्ङ्गधन्वना // 46 पर्जन्यतुल्यनिर्घोषैर्नानारूपैरिवाद्रिभिः // 33 वैदूर्यमणिवर्णाभः प्रासादो हरितप्रभः / दावाग्निज्वलितप्रख्यैर्निर्मितैर्विश्वकर्मणा। यं विदुः सर्वभूतानि परमित्येव भारत // 47 आलिखद्भिरिवाकाशमतिचन्द्रार्कभास्वरैः // 34 वासं तं मित्रविन्दाया देवर्षिगणपूजितम्। तैर्दाशाहैमहाभागैर्बभासे भवनह्रदैः। महिष्या वासुदेवस्य भूषणं तेषु वेश्मसु // 48 वासुदेवेन्द्रपर्जन्यैहमेघेरलंकृता // 35 यस्तु प्रासादमुख्योऽत्र विहितो विश्वकर्मणा / ददृशे द्वारका चारुमेधै?रिव संवृता / अतीव सौम्यः सोऽप्यासीद्विष्ठितः पर्वतो यथा / साक्षाद्भगवतो वेश्म विहितं विश्वकर्मणा / / 36 सुदत्ताया निवासं तं प्रशस्तं सर्वदैवतैः / ददृशे वासुदेवस्य चतुर्योजनमायतम् / महिष्या वासुदेवस्य केतुमानिति विश्रुतः॥ 50 तावदेव च विस्तीर्णमप्रमेयं महाधनैः // 37 तत्र प्रासादमख्यो वै यं त्वष्टा विदधे स्वयम् / प्रासादवरसंपन्नैर्युक्तं जगति पर्वतैः / योजनायतविष्कम्भः सर्वरत्नमयः शुभः // 51 यश्चकार महाभागस्त्वष्टा वासवचोदितः // 38 स श्रीमान्विरजो नाम व्यराजत्तत्र सुप्रभः / प्रासादं चैव हेमाभं सर्वभूतमनोहरम् / उपस्थानगृहं यत्र केशवस्य महात्मनः // 52 मेरोरिव गिरेः शृङ्गमुच्छ्रितं काञ्चनं महत् / / तस्मिन्सुविहिताः सर्वे रुक्मदण्डाः पताकिनः / रुक्मिण्याः प्रवरं वासं विहितं विश्वकर्मणा // 39 / सदने वासुदेवस्य मार्गसंजवनध्वजाः / - 174 -