Book Title: Mahabandho Part 1
Author(s): Bhutbali, Sumeruchand Diwakar Shastri
Publisher: Bharatiya Gyanpith

View full book text
Previous | Next

Page 402
________________ पडबंधाया २७७ २२४. मणुस-अपजत्तगेसु-धुविगाणं बंधगा केव० कालादो होंति ? जहणेण खुद्दाभवग्गहणं, उक्क० पलिदोवमस्स असंखेजदिभागो । अबंधगा णत्थि । सादासादबंघमा अबंधगा जहणणेण एगसमओ, उक्क० पलिदोवमस्स असंखेजदिभागो । दोष्णं बंधगा जहणेण खुद्दाभवग्गहणं, उक्कस्सेण पलिदोवमस्स असंखेजदिभागो । अबंधगा णत्थि । दो- आयु० पत्तेगेण साधारणेण य बंधगा-अबंधगा जहण्णेण अंतोमुहुत्तं, उकस्सेण पलिदोवमस्स असंखेजदिभागो । ओरालि० अंगो० छस्संघड० परधादुस्सा० आदाउजो० दोविहाय दोसरं बंधगा - अबंधगा जहणणेण एगसमओ, उक्कस्सेण पलिदोवमस्स असंखेजदिभागो । एवं पत्तेगेण साधारणेण वि । सेसाणं वेदणीयभंगो । • २२५. देवाणं णिरयभंगो। णवरि एइंदियपयडि जाणिदूण भाणिदव्वं । २२६. पंचिंदिय-तस० तेसिं पञ्जत्ता वेदणीयं साधारणेण अबंधगा जहण्णुक २२४. मनुष्य लब्ध्यपर्याप्तकों में ध्रुव प्रकृतियों के बन्धक कितने काल तक होते हैं ? जघन्यसे क्षुद्रग्रहण काल, उत्कृष्टसे पल्यके असंख्यातवें भाग पर्यन्त होते हैं; अबन्धक नहीं हैं | साता असता वेदनीयके बन्धक, अबन्धक जघन्यसे एक समय, उत्कृष्टसे पल्य के असंख्यातवें भाग होते हैं । दोनोंके बन्धक जघन्यसे क्षुद्रभवग्रहण पर्यन्त उत्कृष्टसे पल्य के असंख्यातवें भाग होते हैं; अबन्धक नहीं हैं। दो आयु ( मनुष्य तिर्यंचायु) के बन्धक - अबन्धक प्रत्येक साधारणसे जघन्यसे अन्तर्मुहूर्त, उत्कृष्टसे पल्योपमके असंख्यातवें भाग है । औदारिक अंगोपांग, छह संहनन, परघात उच्छ्वास आतप, उद्योत, दो विहायोगति, दो स्वर के बन्धक, अबन्धक जघन्यसे एक समय, उत्कृष्टसे पल्योपमके असंख्यातवें भाग हैं । सामान्य तथा प्रत्येकसे इसी प्रकार जानना चाहिए। शेषका वेदनीयके समान भंग जानना चाहिए । अर्थात् जघन्य से एक समय, उत्कृष्टसे पल्योपमका असंख्यातवाँ भाग है । २२५. देवोंमें- नारकियोंके समान भंग है । विशेष यह है कि यहाँ एकेन्द्रिय प्रकृतिको भी जानकर कहना चाहिए । विशेष - नारकी जीव मरणकर संज्ञी पंचेन्द्रिय पर्याप्तक मनुष्य या तिर्थंच होते हैं, किन्तु देवों की उत्पत्ति एकेन्द्रियों में भी होती है । अतः देवगति में एकेन्द्रिय जाति के बन्धका भी उल्लेख है । २२६. पंचेन्द्रिय त्रस तथा इनके पर्याप्तकों में साधारणसे वेदनीयके अबन्धकोंका १. " मणुस-अपज्जत्ता केवचिरं कालादो होंति ? णाणाजीवं पडुच्च जहण्णेण खुद्दाभवग्गहणं, उक्कस्सेण पलिदोवमस्स असंखेज्जदिभागो ।" - षट्खं०, का०१८३-८४ | खुदाबंध, सू० ६, ७, ८ । २. "णेरइएसु मिच्छादिट्टी केवचिरं कालादो होंति ? णाणाजीवं पडुच्च सन्वद्धा । सासणसम्मादिट्ठीसम्मामिच्छादिट्ठी ओघं ।” -षट्खं०, का०, ३६ । देवगदीए देवा केवचिरं कालादो होति ? सव्वद्धा । - खु० बं० सू०६, १० । “ सासण-सम्मादिट्ठी केवचिरं कालादो होंति ? णाणाजीवं पडुच्च जहण्णेण एगसमओ, उक्कस्सेण पलिदोवमस्स असंखेज्जदिभागो ।” (५,६ ) । " सम्मामिच्छाइट्टी के वचिरं कालादो होंति ? णाणाजीवं पडुच्च जहणेण अंतोमुहुत्तं, उक्कस्सेण पलिदोवमस्स असंखेज्जदिभागो ।" ( ९, १० ) असंजदसम्मादिट्टी केवचिरं कालादो होंति ? णाणाजीवं पडुच्च सब्वद्धा ।"-षट्खं०,का०,१३ । " Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520