Kalyan 1961 04 Ank 02

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 9

આરોગ્ય અને ઉપચારો: શરીરનું મહત્વનું ગા
વૈદરાજ શ્રી કાંતિલાલ દેવચંદ શાહ-ઝીંઝુવાડા
શારીરિક અને માનસિક આરોગ્યને અગે ઉપયેાગી વિષયે ચચતી આ લેખમાળા કલ્યાણના વાચકોને પ્રિય થઈ પડી છે. લેખક પાતે વૈદરાજ છે, ને નિર્દોષ તથા સરળ ઉપચાર ખતાવવા દ્વારા કલ્યાણના વાચકાને શારીરિક ખ’ધારણની જાણવા જેવી હકીકતા તેએ પાતાની લેખમાળામાં સ્પષ્ટતાપૂર્વક જણાવે છે. આ લેખમાં તેએ માનવ શરીરમાં મહત્ત્વનું અંગ ગણાતા મગજ વિષે ઉપયાગી હકીકતા દર્શાવે છે.
લેખાંક ૮ મા
લેખાંક ૫-૬-૭માં આપણે જોઇ ગયા કે, સુધવાની ઇન્દ્રિય નાક, જોવાની ઇન્દ્રિય . આંખ, સાંભળવાની ઇન્દ્રિય કાન, આ ત્રણે ઇન્દ્રિયાનું જોડાણ જ્ઞાનતંતુઓ દ્વારા મગજ સાથે જોડાયેલું છે, નાક સુધે અને કાર્યાવાહિ કરે મગજ, આંખ જીવે અને કાર્યાવાહિ કરે મગજ, કાન સાંભળે અને કાર્યાવાહિ કરે મગજ,
એટલે કે, શરીરનુ સમતાલપણું, સુંદર સ્મરણશક્તિ, બહારની દુનિયાનુ અને શરીરના અંગઉપાંગ આદિનું જ્ઞાન મગજ દ્વારા થાય છે. પૃથ્વી ઉપર જીવી રહેલ સ` જીવ સૃષ્ટિ ઉપર આધિપત્ય મનુષ્ય માણી રહ્યો છે તે આ મહામૂલાં મગજને આભારી છે.
સારી સ્મરણશક્તિ ધરાવતુ ભેજું સફલતાની ચાવી છે. જીવનનાં વિવિધ ક્ષેત્રામાં સારી મગજ – ક્ષમા યાચી, પશ્ચાત્ જીવન ધાર્મિકતા સાથ જોડી દીધું અને અંતે કાળ કરીને સુ ંદરને જીવ તે તુ પોતે મન્મથરાજાને ત્યાં રૂપસેનકુમારપણે ઉત્પન્ન થયા. તારી પત્ની પણ પુણ્યયેાગે કનકભ્રમ રાજાને ઘેર કનકવતી નામે રાજકુમારી થઇ. પૂજન્મના સ્નેહવશથી તમને પરસ્પર પ્રેમાલવ થયા. તેમજ તેને તેના પિતાથી ખાર ઘડી વિયેાગ કરાવ્યા હતા તે કારણથી તને મા ખાપના વિયેાગ બાર વર્ષ પ ́ત સહેવા પડસે.
એક મનથી સંતપુરુષની સેવાના લાલે તેમજ નિર્દોષ આહારનુ દાન કરવાથી સ્ત્રી, ધન અને
શકિત ધરાવનાર આગળ ને આગળ વધ્યે જાય છે. અપશ્રમે કુશળ રીતે કા` પરિપૂર્ણ કરી શકે છે. માટે મગજ સદા તંદુરસ્ત રહે, પ્રખ઼ુલ્લિત રહે. મગજ શાંતિ, પ્રસન્નતા જળવાઇ રહે એ માટે મગજની શકિત ખીલી ઉઠે, જ્ઞાનતંતુએ ચપળ રહે, મનની
માવજત એ અગત્યનું કર્તવ્ય છે,
મગજ, કરાડરજ્જુ અને તેમાંથી આખા શરી રમાં ફેલાતી અસંખ્ય જ્ઞાનતંતુઓની જાળ. એ જ્ઞાન અર્પતા બહુમૂલા અવયવો છે. જ્ઞાનતંતુઓ તારના દોરડા જેવા છે. શ્વાસશ્વાસ, પાચનક્રિયા, લેાહિતુ ભ્રમણુ, અંગઉપાંગા, સ્નાયુઓ, ગ્રંથીમાંથી ઝરતા રસા જ્ઞાન તંત્રની સાથે આતપ્રેાત થએલા છે. જ્ઞાનતંત્રના
બે ભાગ (૧) ઇચ્છાવર્તી, (૨) અનિચ્છાવર્તી, હવે આપણે મગજની કરામત નિહાળીએ.
માનવ દેહમાં ત્રણ મોટી પેાલ છે પેટની, છાતીની અને મસ્તકની, મસ્તકની પેાલમાં સાઁપરિ અવ્યવ મહત્તાની પ્રાપ્તિ થઈ, તેમજ ચાર નિયમાનુ ખતથી સેવન અને પાલન કરવાથી સિદ્ધપુરુષા પાસેથી ચાર અપૂર્વ વસ્તુની પ્રાપ્તિ થઈ.
આ સવ ધનાં ફળેા છે, માટે ધમ પરત્વે અપ્રમત્ત અને પ્રમુદિત બનવુ
આ પ્રમાણે ધમ પ્રતિજ્ઞાનું મહાફલનિહાળી પૂર્વભવમાં સેવેલ ચારે નિયાને આ ભવમાં ગ્રહણ કરીને મહારાજા રૂપસેન પેાતાના આવાસમાં પાછા આવ્યા.
[ક્રમÆ]