________________
૧૩૬ ઃ કાલની ઉપયોગિતા : કારીગરે પણ કામ પતાવીને સ્વસ્થાને આવીને અને શરદમાં જલાશ ભરાઈ જાય તે પણ આ શાંતિને અનુભવ કરે છે તેથી કુદરતમાં પણ કાળને જ પ્રભાવ કહી શકાય. વાતાવરણ પ્રસન્ન હોય છે. સવાર-સાંજની સંધ્યા આ ઉપરાંત કલ્યાણક પ કે આરાય તિથિ ઉપરાંત મધ્યાહ્નની સંધ્યાએ ઈષ્ટદેવનું વિધિ- એની આરાધના, વર્ષગાંઠ કે વાષિક પની પૂર્વક પૂજન, વિજયહૂમતમાં પ્રતિષ્ઠાદિન ઉજવણી. યૌવન-વૃદ્ધાવસ્થાદિને જે વ્યવહાર માંગલિક કાર્યો અને મધ્યરાત્રિએ પણ ઉચ- થાય છે તે બધે કાળનો જ પ્રભાવ છે. આ રીતે પ્રકારના ધ્યાના િપ્રશસ્ત માન્યાં છે. આ ચારે કાળની ઉપગિતાને સ્વીકાર કરીને ધર્મ કે સંધ્યાએ પ્રાયઃ સુષુષ્ણુનાડી ચાલતી હોય છે પુણ્યના ભંડાર ભરવા હોય તે ભરી શકાય તે તેથી તે પ્રસંગે સહેલાઈથી શુભકાર્યમાં એકા- માટે નીચે મુજબના નિયમે અવશ્ય પાલન ગ્રતા શુભભાવનાદિ થઈ શકે છે. આર્યભૂમિમાં કરવા ગ્ય છે. અને ઉત્તમ પ્રકારની આસ્તિક પ્રજામાં તે સનાતન કાળથી આ ચારે સંધ્યાએ ઉચ્ચ પ્રકારના શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનું સ્મરણ.
(૧) સવાર-સાંઝ દેવદર્શન-ગુરુવંદન અને આધ્યાત્મિક ક્રિયાઓનું જ આચરણ ચાલતું આવે છે જે આજે પણ જોવા-જાણવા મળે છે. જેનું
ર (૨) મધ્યાહને વિસ્તારથી દેવ-પૂજન તથા કાંઈક વર્ણન અત્રે થઈ ગયું છે.
બાર નવકારનું સ્મરણું. આ સિવાય જે રૌત્રી અને આસો સુદી ૭ .
() મધ્યરાત્રિએ કે રાત્રે ઉંઘ ઉડી જાય થી ૧૫ની શાશ્વતી બે ઓળી અને પર્યુષણ
' ત્યારે અથવા જ્યારે નિદ્રા પૂર્ણ થાય ત્યારે છે નવકાર ગણવા પૂર્વે “વામિ સત્રની સવે
પરે તથા ત્રણ ચતુમસ સબંધી એ છ અઠ્ઠાઈઓની વીવા વમતુ રે, fમરી સમૂહ, વેર મણ રચના પણ કાળથી જ થાય છે. તેમાંય ત્રિી = TE' અને નવકાર ગણ્યા પછી વિમર1 અને આસો માસની બે અઠ્ઠાઈઓને વિશિષ્ટ સનાત, વાહિતનાતા મવનું સૂતાણા, પ્રકારની માની છે તેથી તેને પણ કાંઈક વિચાર તો પ્રચાતુ નાશ, સર્વત્ર પુરવી મવા સ્ટોર અત્રે થાય તે તે ઉચિત છે.
એ બે શ્લોક વિચારીને બોલવા. આ બને ઓળના કાળને તિષમાં (૪) પાંચ-દસ કે બાર મોટી તિથિએ વિશેષ લક્ષણોપેત વિષુવકાળ કહ્યો છે એટલે કે લગભગ પ્રકારે દાન-શીલ-તપ અને મૈત્રાદિ ચાર કે બાર બાર કલાક દિવસ અને રાત્રી હોય છે. એથી અનિત્યસ્વાદિ બાર પ્રકારની ભાવના રૂપ ચારે જેટલું કાર્ય દિવસે થાય તેટલું જ કાર્ય રાત્રે ધર્મોનું પાલન કરવું. પણ થઈ શકે તેવી વ્યવસ્થા કાળે કરી આપી છે (૫) બને શાશ્વતી ઓળીનું આરાધન બને જો કે દિવસના અને રાત્રિના કાર્યો જુદાં જુદાં તે સમૂડગત-વિધિપૂર્વક ઉત્તમ પ્રકારના સ્થાવર હોય છે પણ તે બંને પ્રકારના કાર્યો જીવન અને જંગમ તીથની છાયામાં કરવું. જીવવા માટે સમાન આવશ્યક છે.
આ રીતે નિયત સમયે ઉપરોક્ત નિયમનું રૌત્રી ઓળીમાં વસંત અને આસોની ઓળીમાં શક્ય આરાધન કરનાર સર્વને ઉત્તમ પ્રકારના શરઋતુ પિતાના પૂર્ણ વૈભવ સાથે આવે છે. લાભના ગુણાકાર થાય તે આજે બુદ્ધિવાદ કે આ બે એાળમાં જે નવપદજીનું આરાધન તથા અણુશકિતના યુગમાં સારી રીતે સમજી શકાય દેવ-દેવીઓનું પૂજનાદિ થાય છે તે પણ કાળને તેમ છે તેથી તેને વિસ્તાર કર્યા વિના વિરામ જ પ્રભાવ માને રહ્યો. વસંતમાં વનરાજી ખીલે પામવું એજ હિતાવહ છે. કોષ વિંદ વહુનાં
