________________
મમન અને ચિંતન
સં॰ ડા॰ શ્રો વલ્લભદાસ નેણશીભાઇ-માર્ રીતે તરી જવાય? કામ-ક્રોધ વગેરે ડુંસક પ્રાણીઆથી તે ભરપુર છે અને તેમને જોઈને પ્રાણી માત્રને ઘણા ભય પેદા થાય છે. વાસનારૂપી મેટાં મેટાં મેજાએ તેમાં ઉત્પન્ન થયા જ કરે
છે
અને તેને લીધે નાના પ્રકારના કર્મોના ધા વાગે છે. આ સમુદ્રને તરી જવાને એક જ ઉપાય છે અને તે એ છે કે તમારે શ્રી પ્રભુના નામરૂપી નૌકામાં બેસી જવુ. સપૂર્ણ શાંતિ.
સસારની સમશ્યા,
યાદ રાખે કે આ સંસાર અનેક ખામી આથી ભરેલા છે, કાચા સૂત્રના તાર જેવા છે. મહા મુશ્કેલીથી સૌભાગ્યવશાત્ એક એ ખામી આની પૂતિ થયા છતાં નવી નવી અનેક ખામીએ સામે આવીને ઉભી રહે છે. હાયહાયની ડાળી સદાને માટે હૃદયને ખાળતી જ રહે છે. જીવનભરમાં સર્વ ત્રુટીએની પૂર્તિ થઈ શકતી જ નથી અને દુઃખ કાઇ હાલતમાં મટતુ જ નથી. પછી ભલેને તે ચક્રવર્તી રાજા હાય.
સમ્રાટ પણ ચાહ-ચિંતા-શાક-મેહ અને તૃષ્ણાથી દીન અને દરિદ્રી જ રહે છે, એ જ સ ંસારનું અસાર સ્વરૂપ છે. માટે ખામીઓની પૂર્તિની પાંચાતમાં પડશે નહીઃ આત્મચિંતનમાં રાજી રહે. જે પરિપૂર્ણ, એક રસ, અખંડ, આનદુધન, સનાતન સ`ગત તત્ત્વ છે, જે તમામ સંસારનું આદિ-મધ્ય અને અંત છે.
સર્વાધાર, સર્વાત્મા; સ॰મય અને સર્વાધિ ઠાન વસ્તુ છે તેજ આપણે આત્મા છે. તેને નહી જાણવાના પરિણામે જ સ`ખામીએ કષ્ટ આપી રહેલ છે. તેના પરમાનંદ લાભથી વંચિત રહીને જ જીવ અનેક પ્રકારના દુઃખ ભગવી રહેલ છે માટે એ આત્મતત્ત્વની ધ્રુવા સ્મૃતિ પ્રાપ્ત કરી. તે આત્માના સાક્ષાત્કાર કરવાથી કોઇ ત્રુટીને અનુભવ થશે નહી. ચાહચિંતા, અને અહંતા-મમતાના સ-અખેસ શાંત થઈ જશે કાંઈ લેવા દેવાની ઈચ્છા રહેશે નહી.
ચાહ ગઈ, ચિંતા ગઇ, મનવા બેપરવાહ, જાકે કહ્યુના ચાહિયે, સા હૈ શાહન શાહ,. સંસાર સમુદ્ર જે અતિ દુસ્તર છે તેને શી
પરમાત્મા શાંતિના અગાધ સાગરરૂપ હોવાથી જે પળે આપણે પરમાત્માની સાથે આપણુ ઐકય અનુભવીએ છીએ તે પળે આપણા તન મનમાં શાંતિના પ્રવાહ વહેવા લાગે છે. કારણ કે જ્યાં શાંતિની સાથે એકતા સધાય ત્યાં શાંતિ રેલાવી જ જોઇએ. આ પ્રમાણે દૈવી અંતઃકરણવાળા બનવું અને પ્રભુમય જીવન અને યથાથ શાંતિ છે.
ચારે બાજુએ નજર ફેંકતા આપણુને જણાય છે કે લાખા સ્ત્રી-પુરૂષો ચિંતામાં ડૂબી રહેલાં છે. અને શાંતિરૂપી વાયુને તેમને સ્પશ પણુ થતા નથી. મનથી-શરીરથી તેમજ માહ્ય સ્થિતિથી કંટાળી તેએ શાંતિ મેળવવા અનેક સ્થળે ફરે છે, અને કદાચ સમગ્ર પૃથ્વીનું પર્યટન કરે છે તે પણ તેમના સર્વ પ્રયત્ન વ્યર્થ જાય છે. એથી તેમને શાંતિ મળતી પણ નથી અને મળવાની પણ નહિ કારણ કે જે સ્થળમાં તે નથી ત્યાં તે તેને શેાધે છે. શાંતિનું સ્થાન તા અંતરમાં જ છે અને જો અંતરમાં શાંતિ ન શેાધાઈ તે બીજે કોઇ સ્થળે તે મળી શકવાની નથી.
શાંતિ ખાદ્ય પદાર્થોમાં કે જગતમાં નથી પણ પેાતાના આત્મામાં જ રહેલી છે. તેને
