________________
૧૧૪ઃ મનન માધુરી : તરત જ એને સુધારવાનું કાર્ય શરૂ થઈ જાય છે. બને છે. વિશ્વને કુદરતી સ્વભાવ અધોગામી છે, | ધસારો લાગે કે તુરત એને પૂરી દેવા આખું યંત્ર તે ઉર્ધ્વગામી તીર્થકરોની ભાવનાથી થાય છે, તેથી કામ કરતા રહે છે. કોઇ દેણે ઘા થયો કે લોહી તીર્થકરોનાં ચરણોમાં વિશ્વ પ્રકતિ પિતાની શ્રેષ્ઠ વહી જતું અટકાવી દેવા લોહીના સફેદ રજકણે ત્યાં વસ્તુઓ ધરે છે અને તેમાંથી મુક્તિ માર્ગની રચના જમા થઈ જાય છે. જીવની હાજરી માત્રથી શરીરમાં થાય છે. - ઓં થતાં અટકી જાય છે. એ જીવ આ શરીરને છોડી દે કે તરત શરીર ગંધાઈ ઉઠે છે. સંસારી જીવન અને પુલોનો અનાદિ સ્વભાવ અધઃ અદ્ધિ જીવની આટલી શભ અસર છે, તે શ ગામી છે, પતનશીલ છે, વિકારમુખ છે, છતાં જીવોની અસર કેટલી માનવી? ચાર રથા રહ્યાં. જગતનું સર્વથા પતન થતું નથી અને એમાં પણ પિતાના પિંડમાં જેમ પોતાના અશુદ્ધ પણ જીવની
ભવ્યોને ઉથાનના માર્ગ મળી આવે છે, એમાં જિને આટલી સારી અસર પહેચે છે, તો સમગ્રં બ્રહ્માંડમાં વર અને એના ફળસ્વરૂપ ધર્મતીર્થનું સમર્થ કે જ્યાં અનેક શુદ્ધિ આત્માઓ, સિધ્ધ આત્માઓ. કામ કરે છે. જે થાય છે, તે સારાને માટે થાય છે, વિધમાન છે, ત્યાં તેમની અસર કેમ ન પડે? જગત એ વિચાર ઈશ્વરકર્તવવાદને મળે છે, પરંતુ તદન અધ:પતનને માર્ગે નથી ઘસડાઈ જતું તેનું
ખરાબને પણ સારું કરવાનું સામર્થ્ય ધર્મમાં છે, મરણ શુદ્ધ સોની જગતમાં સદા કાળ હાજરી એ વિચાર કર્મવાદ અને પરષાર્થવાદનો રહેલી છે, એટલે જ નમસ્કાર મહામ્યમાં પણ કહ્યું છે કે, પાક છે, બંને વચ્ચે રહેલું આ અંતર સમબુદ્ધિથી
કરતમાં વgિ: સાતતસ્ય પરિઝર | નકકી કરવું જોઈએ. प्रभावेण तमः पंके विश्वमेतन्न मज्जति ॥१॥ પુણ્ય પાપની સરખામણુંઃ
પરમેષ્ઠીના પ્રભાવે આ વિશ્વ અજ્ઞાનરૂપ કાદવમાં પાપનું બળ વધારે કે પુણ્યનું ? બી જતું નથી.
મણ પાપ કરતાં કણ પુણ્યનું બળ વધારે છે. • સમિતિ-ગુપ્તિ:
કારણ કે પુણની સાથે વિશ્વની મહાસત્તા છે, સરકારનો
એક નાનકડો સીપાઇ પણ ગમે તેવા મોટા માણસને સમિતિધર્મ મહાસત્તાના કાર્યોમાં સહાય કરે છે. પકડીને લઈ જઈ શકે છે. એમાં એને કોઈ રેકી ગુપ્તિધર્મ મહાસત્તાના કાર્યમાં ડંખલ કરતાં
ના કાળ મા ડબલ કરતા શકતું નથી. શકે છે. કેવળી ભગવંતેને કેવળ સમિતિ જ હોય છે. વિચાર કરતાં તે બરાબર ઘટે છે. કારણ કે કેવળ સિદ્ધ ભગવતે કાંઈ લાભ કરે કે નહિ? બાન થયા પછી તેઓ જે કાંઈ કરે, તે ધર્મ મહા- અનાજની સાથે પારો મૂકે તે અનાજ સડતું સત્તાને સહાયક જ હોવાનું.
નથી. પારાનું માત્ર અસ્તિત્વ જ છે, છતાં ત્યાં કોઈ * મન-જિનેશ્વરદેવને ધર્મ મહાસત્તાના પ્રતિનિધિ જીવ જતુ વાતાવરણમાં ઉત્પન્ન થઈ શકતાં નથી.
તેમ લોકમાં સિદ્ધ ભગવતેનું અસ્તિત્વ છે, જેટલા કહેવા કે સ્વામી કહેવા?
માત્રથી જગતમાં સડે, અશુદ્ધિ, અશુભવૃત્તિ અને ઉત્તર-તીર્થ કરદેવોની ભાવનાનુસાર કર્મપક પ્રવૃત્તિ અમુક પ્રમાણથી વધતાં અટકી જાય છે, તિને વર્તવું પડે છે. કેમ કે કર્મપ્રકૃતિ જડ છે. એટલું જ નહિ પણ શુભ જડ જગતને પણ એની તેના ઉપર પ્રભાવ ચેતનાશકિતનો છે. તીર્થકરોની ઉત્ક્રાંતિ તરફની જ ગતિ થાય છે, જેની ઉત્ક્રાંતિ પ્રબળ ભાવનારૂપી ચૈતન્ય શકિતને વશ થઇને થયા કરે એવી જ જડ જગતની પણ રચના બને વિને સ્વભાવ અધોગામી હોવા છતાં ઉર્ધ્વગામી છે, તેમાં પ્રબળ કારણ સિદ્ધોનાં અસ્તિત્વ અને
