________________
૮૧૨: શ્રી સમેતશિખરજી મહાતીર્થની અતિપ્રાચીનતા :
શરૂ કર્યું છે.” એમ કહે છે. પરંતુ તેમાં કશું જ ગણાય. પછી તેને માટેના ફેંસલા વગેરે ગમે એ વજુદ નથી. કેમ કે શ્રી ગૌતમસ્વામિ મહારાજની તે જાતના સામાન્ય મુદા ગમે તેટલા હોય. દેવકુલિકા પ્રાચીન છે. તે તેની ઈટ ઉપરથી નકકી થાય છે.
પ્રાચીનકાળથી તસુએ તસુ પવિત્ર તીર્થ તરીકેના
સાક્ષાત અને જ્વલંત પ્રમાણે વિધમાન હોય, તેને (૯) આગળ જણાવ્યા તે, પ્રાચીન તીર્થક બાધ કોણ કરી શકે? સ્તવને, તીર્થમાળાઓ, સ્થાનિક પ્રમાણો શ્રી આગમ અને શાસ્ત્રોમાંના પ્રમાણ વગેરે ઉપરથી (૧૦) તીર્થની આશાતના ટાળવા જ શ્રી સંઘને જૈનધર્મનું આ પવિત્ર માં પવિત્ર તીર્થ છે. તેના ન છૂટકે ગિરિરાજને વેચાણ લેવાની સંજોગ અનુમંદિરો જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર પહાડ ઈ ઈ સાર ફરજ પડી હોય, તેટલા ઉપરથી તે તેના કરતાં પવિત્ર ધર્મસ્થાન તીર્થભૂમિ છે. અને તેથી જ શાશ્વત
પહેલાં સમગ્ર પહાડ જેનોના તીર્થ તરીકે નહોતો મહાતીર્થ શ્રી શંત્રુજય ગિરિ પછીના તુરતના ક્રમમાં
એમ માની શકવાને માટે કોઈ ન્યાય પ્રમાણે છે ? મહાતીર્થ તરીકેનું સ્થાન શ્રી સમેતશિખરજીનું
નહીં જ બ્રીટીશાએ વેત પ્રજાનો માલિકી હક્ક વ્યાઅવેિ છે. માટે આ પણ પૂજ્યતમ, મહાતીર્થ છે પક કરવા દેશી રાજ્યો કે બીજા પક્ષકારો દ્વારા વિવિધ વિદેશીયાના રાજ્યકાળમાં ગમે તેમ બન્યું હોય, તીર્થની પ્રકારની તરકીબો કરી છે. એ તરકીબેને પ્રમાણ આશાતનાના પ્રસંગો બની ગયા હોય, શિકાર વગેરે માનીને તેને જેન સંધના સંચાલન નીચેની શ્રી કોઈએ ખેલી લીધેલ હોય. ઉલટા સુલટા પટ્ટા પરવાના જૈનશાસનની અન્ય ધાર્મિક મિલ્કત તરીકે નહીં થયા હોય, દસ્તાવેજો અને સેટલમેટ થયા હોય તે માનવામાં શી રીતે બધ કરી શકાય ? ભારતના કોઈવાર ન્યાય અને ધાર્મિક પવિત્રતાના રક્ષણના સાંસ્કૃતિક ન્યાયને ધારણે રાજયતંત્ર સદા ધર્મતંત્રનું મહત્ત્વનાં મુદાને બાધ કરી શકતા હોતા નથી. બધ
સેવક જ રહ્યું છે. કદિયે તેના ઉપર સત્તા ન ચલાવી કરી શકે નહીં. બાધક ગણવામાં આવે, તે તે
શકે, અને દરમ્યાનગિરી ન કરી શકે. માટે પણ તે અન્યાય જ ગણાય.
તરકીબો ન્યાય વિરુદ્ધ જ ઠરે છે. શ્રી સંઘ ન્યાયી
ધાર્મિક હિતના રક્ષણ માટે સદા જાગ્રત અને સાવધ બ્રીટીશોએ પિતાના વખતમાં પિતાના સ્વાર્થોને રહે. અને તેમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરે, એવી આપણે ઉદ્દેશીને ગમે તે કર્યું હોય, તે કાંઇપણ વિરુદ્ધના પૂરાવા પ્રબળ ભાવના રાખીયે. જેનું બળ શ્રી સંઘના પ્રયાતરીકે ગણત્રીમાં લઈ શકાય જ નહીં. આ કેઈપણને સોમાં બળ પ્રેરનાર બને છે. કબુલ કરવી પડે તેવી હકીકત છે. ધાર્મિક સ્થાનમાં પણ ડબલ ઘાલવાના આંત- મહાતીર્થ પારલૌકિક હિત માટે ધર્મ આરાધનાનું -
(૧૧) (૧) જૈનધર્મના અનુયાયી ભકત તરીકે આ રિક ઉદ્દેશથી પાલગંજના રાજ્યતંત્રના સંચાલકો
મહા સાધન છે. માટે આત્માથી જીવ સદા તે દ્વારા વગેરેને કોઈ બ્રીટીશ અમલદારે શિકાર વગેરે કરા
ધર્મની આરાધના કરી શકે તે રીતે તેની પવિત્રતા વવા મોટી સંખ્યામાં બંધુક ભેટ આપી એ રસ્તે
સંપૂર્ણ રીતે ટકી રહેવી જોઈએ. એટલા જ માટે ચઢાવી દેવાની તરકીબ કરી હોય, એટલા ઉપરથી
તેનું સ્વતંત્ર સંચાલન શ્રી જૈન શાસન અને શ્રી તથા એવા બીજા જે કાંઈ બનાવો બન્યા હોય, તેથી
સંધના હાથમાં રહેવું જોઈએ. તેમાં બીજા કોઈપણની શ્રી તીર્થની આશાતના કરનારી બાબતોને ન્યાયને
સત્તા કે દરમ્યાનગિરી ન જ હોવી જોઈએ. ધોરણે સ્થાન આપી શકાય જ નહીં. ને આશાતનાઓ ચાલુ રાખી શકાય જ નહીં. છતાં રાખવામાં (૨) તથા મહાપૂજ્યતમ-દેવાધિદેવ પરમાત્માના આવે તો ધાર્મિક માન્યતા અને સ્વતંત્રતામાં ડખ- કલ્યાણકાના સ્થાયી સ્મારક તરીકેના આ પવિત્ર સ્થાનો
