________________
છે. જેમ ધ-મહાસત્તા જીવની ઉત્ક્રાંતિ માટે મથી રહી છે, તેમ શ્રી તીર્થંકરદેવાની કરુણા ભાવના પણ જગતના સમસ્ત જીવા સુધી વિસ્તરે છે. ‘સવી જીવ કરૂ` શાસનરસી,’
સવ જીવા સુખી થાઓ એટલું જ નડે પણુ સુખના સાધન પામે, સુખના ઉપાય મેળવા.
આગળ વધીને બધા જીવાને શાશ્વત સુખનાં સાધના હું મેળવી આપું, બધાને ધર્માં-મહાસત્તાના શાસનથી પરિચિત કરૂ, એ શાસન પ્રત્યે રાગવાળા મનાવુ, વિશ્વના સનાતન શાસનના આરાધક બનાવીને સુખી કરૂં. કેલ સુખ કે સુખના સાધન જ નહિ પણ પરમસુખનાં સાધનના રિસક બનાવું. તેમાં રસ લેતા થાય એવી યોજના કરૂ નિગેદના જીવા સુધી એમની ભાવના પહેોંચે છે. એમનાં જન્મ સમયે નરકના જીવાને ક્ષણભર શાતા મળે છે. એમના જન્મ થતાં જ આખા વિશ્વમાં એક હીલચાલ શરૂ થઈ જાય છે. એ હીલચાલ અને ક પનાની અસર નરક અને નિગઢ સુધી પહોંચી જાય છે. નારકી અને સ્થાવરના જીવાને પણ શાતા ઉપજે છે. નરકમાં અજવાળા થાય છે. કારણ કે તીપીઠબળ કર નામક નિકાચતી વખતે સમસ્ત જીવાના કલ્યાણુની એમની તીવ્ર ભાવના હાય છે. માટે એમનું આધિપત્ય અને અસર પણ ત્રણે જગતમાં પથરાઈ જાય છે.
પ્રશ્ન:—નિગેાદ પર્યંત તીથંકરદેવની અસર પહોંચે છે, એ શી રીતે માનવું?
કલ્યાણુ : જાન્યુઆરી, ૧૯૬૧ : ૮૫૧
જેન છે, તેમ દરેક જૈન એ અપેક્ષાએ આંશિક તીર્થંકર છે. પ્રવચન પુરુષ એ ક્ષાયે પશમિક ભાવ છે, એમ શાસ્ત્રકારશ ફરમાવે છે. સભ્યષ્ટિષ્ટ જીવ માત્રના ક્ષયે પશમ ભાવ એ જ ભાવથી શ્રી જિન પ્રવચન છે. પ્રવચન એટલે માક્ષના મા, જિનેશ્વરદેવ માર્ગીસ્વરૂપ પણ છે. એ
અપેક્ષાએ પ્રત્યેક જૈન એ આંશિક જિનેશ્વરરૂપ છે. એક અશમાં તીથ કર સમાન છે, માટે જ જૈન થનારની જવાબદારી ઘણી વધારે છે જો એ જવાબદારી વહન ન કરી તો ધમ મહાસત્તા તેને એ સ્થાનથી ઉતારી મૂકે છે. કમ` સત્તાદ્વારા નક, નિાદ કે તિ ંચમાં ધકેલી દે છે. જેમ સેાની સાનાને શુદ્ધ કરવા માટે તાપમાં મૂકે છે, તેમ ધ-મહાસત્તા જીવને એના શુદ્ધીકરણ માટે ક દ્વારા નરક-નિગેાદના તાપ આપે છે. એ તાપથી એનામાં શુધ્ધિ આવે છે. એ શુદ્ધિ ફરી એને ઉંચે લઈ જાય છે.
સમાધાનઃ—નિશ્ચયનયથી નિગઢના જીવ પણ એક અપેક્ષાએ આંશિક જૈન, જિનેશ્વર દેવના અનુયાયી છે. આઠ રૂચક પ્રદેશને એ આવરવા દેતા નથી એ એનુ જૈનત્વ છે. એ ખીસ્કુલ જડ નથી બની જતા એટલા પુરુષાર્થ એના ચાલુ જ હોય છે. પાતાનુ જીવવ ટકાવી રાખવા માટે એ સતત પ્રયત્નશીલ છે, માટે આંશિક જૈન છે.
જેમ નિગેાદના જીવ એ અપેક્ષાએ આંશિક
તીર્થંકરદેવ ધમ મહાસત્તામય હાવાથી એમને અનુકુળ વનારના અને એમની ઉપા– સના કરનારના પડખે આખી ધમ મહાસત્તાનુ એને મળે છે.
પ્રશ્નઃ—તા શું ચારી કરવા જનાર ચાર પણ એમની ઉપાસના અને એમનું નામસ્મરણુ કરે, તે એના કામાં સહાય આપે ?
સમાધાન—ના, ચારને ચારીકરવામાં સહાય ન મળે, એમની પાસેથી સારા કામમાં જ મદદ મળે. અહીં પણ શું જોવાય છે? સરકાર ચારની સામે રક્ષણમાં મદદ આપે છે. ચારી કરનારને સરકાર પાસેથી મદદ નહિ મળે. તેમ ધમહાસત્તા શુદ્ધીકરણને, જીવને ઉત્ક્રાંતિ તરફ લઇ જવાના જ પ્રયાસ કરે છે. તેથી તેના પ્રતિ. નિધિતી કરદેવા પણ શુદ્ધીકરણમાં સહાય કરે. એ મેહની સામે રક્ષણ આપનારા છે, માહની વૃદ્ધિમાં નહિ જ. ધ-મહાસત્તા અને શ્રી તીથ કરદેવ એટલા બધા એકાકાર થઈ ગએલા છે કે એમને કયાંય જુદા ન પાડી શકાય. માટે જ શુદ્ધીકરણનું
