________________
કલ્યાણઃ જાન્યુઆરી, ૧૯૬૧ ઃ ૮૧૭ બુદ્ધિમાં નહીં સમજાતી હોવા છતાં પણ વસ્તુનું માત્રનું સ્વરૂપ ત્રિકાળ અબાધિત છે. પરંતુ વત વાસ્તવિક સ્વરૂપ તે સર્વજ્ઞ દેવેએ કહ્યું છે માન વૈજ્ઞાનિકે એ અનુભવેલા કે પ્રગટ કરેલા તેવું જ હોઈ શકે છે એવી માન્યતાવાળા હાય સર્વ નિયમો કંઈ સર્વદા સ્થિર અને સત્ય રહ્યા છે. પરંતુ પાશ્ચાત્ય કેળવણીના દોઢ વર્ષના નથી. પ્રભાવે આપણા શિક્ષિત ગણાતા કેટલાક વર્ગમાં દષ્ટાંત તરીકે વર્તમાન વૈજ્ઞાનિકોએ પદાએક એવી ભ્રામક માન્યતા રૂઢ થવા પામી છે કે ના જે ભાગને અભેદ્ય, અદ્ય અને સૂવમઆપણાં શાસ્ત્રોમાં આવી કહેલી સૂમ હકિકત તમ માની પરમાણુ તરીકે નકકી કર્યું હતું તે ગપ્પા' વગર બીજું કંઈ નથી. વાંચ્યા વિના પરમાણમાં પાછળથી એલેકટ્રોન અને પ્રટેનના વિચાર્યા વિના, તુલના કર્યા વિના સમજયા વિભાગે સમજાયા, અને બાદ તે પ્રોટોનમાં પણ વિના, સવ ખોટું છે એમ કહી દેવામાં હોંશિ- ન્યુટન અને પિજી ટેન સમજાયા. હાલમાં ઈલેયારી માનતા અને માત્ર તુચ્છ વિજ્ઞાન પર જ કનને નાનામાં નાના અણુ તરીકે સ્વીકારાય છે વિશ્વાસ રહેતા આપણુ એ સુધારકે, શાસ્ત્રોક્ત પરંતુ ભવિષ્યમાં તેની પણ આણું તરીકેના હકિકતોને પાશ્ચાત્ય વિજ્ઞાનિકની સંમતિની અને અન્ય
માન્યતા મિથ્યા બની જવાની. આ રીતે જેમ એમાં રહેલાં રહસ્યના સ્વીકારની મહોર લાગે જેમ વિજ્ઞાનને વિકાસ વધતો જાય છે તેમ તેમ છે ત્યારે જ વસ્તુને સહર્ષ સ્વીકારે છે. તેની કેટલીક બાબતેની નિશ્ચયતા મિથ્યા પ્રમા
ણિત બનતી રહે છે. જ્યારે જૈનશાસ્ત્રમાં કહેલ [ આ લેખમાળામાં વિચારેલ પરમાણુ આ ૧ કેઈપણ હકિકત કેઈ કાળે લેશમાત્ર મિથ્યા
ગાઓ વગેરે હકિકતનું શાસ્ત્રીય વર્ણન પ્રમાણિત થતી નથી. લાંડના આજના મહાન વિસ્તારપૂર્વક, પદ્ધતિસર, સૂમ વિચારથી ભર
વિચારક શ્રી ડે. કેનેથકર કહે છે કે દરેક પૂર, જૈનશાસ્ત્રમાં એટલું બધું છે કે અન્ય કેઈ
બાબતમાં માત્ર વિજ્ઞાન પ્રત્યક્ષ કરે તે જ સાચું શાસ્ત્રોમાં પણ નથી. આધુનિક વિજ્ઞાનિકે તા અને બીજું બધું બેટું એવી દલીલ કરનાર સંપૂર્ણ પણે કયાંથી શેધી શકે? પરમાણુવાદ મખ જ છે. અંગે આધુનિક વિજ્ઞાને કરેલી શોધ જેનશાસ્ત્ર
જેનશાસ્ત્રમાં દશાવેલ સૂક્ષમ વિચારણા રૂપી સમુદ્ર પાસે એક જલબિંદુ માત્ર તુલ્ય છે.
પર વિશ્વાસ નહિ રાખનારા અને આધુનિક વિજ્ઞાન છતાં પણ જેનશાસ્ત્રમાં કહેલી મુદ્દગલ દ્રવ્ય અંગેની
નનું પણ ઉપરચેટીયું જ જ્ઞાન ધરાવનારાઓને હકિકતમાં આધુનિક વિજ્ઞાન ધીમે ધીમે પણ
તે જેનશાસ્ત્રમાં વર્ણવેલ પુદ્ગલ વગણાઓનું કંઈક અંશે એકમત થતું જાય છે.
સ્વરૂપ વાંચીને આશ્ચર્ય થાય એ સ્વાભાવિક છે. હવે તે વિજ્ઞાન વિષે પ્રગટ થતી કેટલીક પરંતુ જેનશાસ્ત્ર અને વર્તમાન વિજ્ઞાન એ બને. હકિકતે તે એટલી બધી વિચિત્ર આવે છે કે માં કહેલી હકિકતને સમજવાની જેઓ શકિત શાસ્ત્રીય સૂક્ષમ હકિકતેને માન્ય કરવામાં નિષેધ વાળા છે તેઓ આ પરમાણુ, સ્કંધ, પુદ્ગલવકરવા જેવું રહેતું જ નથી. તેમ છતાં પણ ગણ અને સર્જના સંઘટ્ટન તથા વિઘટ્ટનની પદાર્થોની સૂમમાં સૂવમ શેધ જૈનશાસ્ત્રોમાં હકિકતે સત્ય સ્વરૂપે સમજી મહાજ્ઞાનીઓ જે રીતે મળી શકે છે તેવી સંપૂર્ણ શોધ દુન્યવી પ્રત્યે પૂજ્યભાવવાળા બને એ હિસાબે વર્તમાન કેઈ પણ સાધનથી શોધી શકાય તેમ છે જ વિજ્ઞાન પણ, સ્કંધ અને સ્કધનિમણની નહીં. જેનદશનકાએ દશાવેલ પ્રત્યેક પદાર્થ હકિકતમાં જૈનદર્શન સાથે કંઈક અંશે પણ કેવી ૩ બ
