________________
તા. ૧૫-૧-૩૬
જન સુગ
RE પિતાના ધર્મમાં આકરવાની પદ્ધતિ વર્તમાનમાં કેટલાક સંસ્થાદ્વારાજ થશે. એ એક જ સંસ્થા છે કે જે પ્રજાના તરફથી ચાલુ છે અને અભિનંદવાપણું ન હોય. બાકી કલ્યાણ અર્થે સદા તત્પર રહે છે અને પ્રસંગે પ્રાપ્ત થતાં સાચું સ્વરૂપ સમજતા, કાઈ પણ પ્રકારના દુન્યવી કાયદાની વિના વિલંબે પ્રજાને અવાજ દર્શાવે છે. આશા કિંવા લિસા વગર કવળ અંતરના નાદથી જે કાઈ પચાસ વર્ષ પૂર્વે જેના સ્થાપન કાળે મુંબઈના એકાદ વ્યક્તિ જૈન ધર્મને સ્વીકાર કરે તેને જરૂર અભિનંદન ઘટે ખૂણે આવેલ નાનકડા મકાનમાં હિંદના પુરા સે પુત્ર પણ છે અને સમાજે એ પ્રતિ પિતાને હાદિક સત્કાર દાખવી, બંગા નહોતા મળ્યા: તે નાનકડી સંસ્થા આજના વિરાટ તેવી વ્યક્તિઓને પોતાનામાં અપનાવી લેવાની, અને એ સ્વરૂપમાં કેવી રીતે પરિણમી ! માત્ર સેંકડો જ નહિં પણુ માટે ઉચિત પ્રબંધ કરવાની ખાસ આવશ્યકતા છે.
હવન ને લાખાને સહકાર કેવી રીતે પામી ! એ જાણવા * સી જીવ કરું શાસન રસી ' એ ઉદાર ભાવના માત્ર સાર એના લાંબા ઇતિહાસમાં ઉતરવું રહ્યું. અને કં વાવટા૫ર ન ભાવતાં કે મુખેથી ન ઉચ્ચારતાં આચરણમાં અદયના વાયરા આછા નથી વાયા ! ભરતી–એટના ઉતારવાની અને સ્વયં પ્રેરણાથી જન ઘર્મને સ્વીકાર કસ્નાર વહેણમાં એ સંસ્થા કેટલીયે વાર અટવાઈ છે ! આમ છતાં વ્યક્તિઓને અપનાવી લેવાને તત્પર બનવાની જરુર છે. * ધ્યેયની નિશ્ચિતતાથી અને એ પાછળ સતત મંડ્યા રહેનાર ભારત
શ્રીયુન કમાનંદજીને જન દર્શનના માલિક ગ્રંથને ઉછે. માતાના પુત્રોથી ક્રમશઃ એને વિકાસ થતે જ રહે . અભ્યાસ કરવાની તેમજ દ્વારા વેતાંબર દિગંબર સંપ્રદાયમાં પ્રતિકુળતાના પ્રચંડ ઝંઝાવામાં પણ તે પિતાનું સુકાન જે કેટલીક ભિન્નતા પ્રવર્તે છે એને સમર્થ કરી ઉભયને અચળ રાખી શકી છે અને એ માટે થશ-કુશળ-દીએક બીજાની નજીક લાવવાની વાંછા છે તે એ માટે જન શી" અને સિદ્ધિ પાછળ સર્વસ્વ છાવર કરનાર સમાજને અને સાધુ ગણને અમારી વિનંતી છે કે સુકાનીઓના ફાળે જાય છે, જ્યારે પંડીતજીને સલાહ-સુચના કે અવકન અથે કાઈ
આટલા લંબાણથી એ માનિતી સંસ્થાને તિહાસ ગ્રંથની જરૂર પડે ત્યારે તે સત્વર પહોંચાડવામાં આવે. એ
ચવામાં આવે એ
જવાનું અને સ્થાન
જોવાનું અત્રે પ્રયોજન એ જ છે કે એને ઉદાહરણરૂપ રાખીને ઉપરાંત અને સમાજનું એ વાત તરક લક્ષ એ ચીએ કે જે આપણી જન મેદાસભા થાને કાકરન્સને ભૂતકાળ અવકીએ. જૈન દર્શનના ઉદાર તત્વોને–પરમાત્મા મહાવીરદેવના રહસ્ય
- એ પણ એક સંસ્થા જ છેને! કેસ અખિલ ભારત પ્રાણું સંદેશને સરળ વાણીમાં–લેકબેય ભાષાઓમાં છુટથી
છ વર્ષની તેમ આ સારાયે તાંબર મૂર્તિપૂજક સમાજની. પ્રચાર કરવામાં આવે તે પંડીતજી જેવા માત્ર ગણ્યાંગાઠ્યાજ
છે ઉભયના ઉદ્દેશમાં છે કે ભિન્નતા છે અને એ કારણે કાર્યનહિં પણ સ થ્થાબંધ આત્માએ ન ઘર્મના સાચા કપથી ક્ષેત્ર પણ નિરાળાજ સંભવે. આમ છતાં ઘણી બાબતમાં માતગાર બને અને એમનાં હૃદય આપોઆપ એ પ્રતિ , સામ્ય છે. માટે જ સરખામણીને કાંઠે હાથમાં પકડે છે. વળે. એ કંઇ જેવી તેવી પ્રભાવના નથી જ, એ તરફ ધનિકાએ એક વસ્તુ ઉભામાં સરખી નયનપથમાં આવે છે તે એજ કે અને વિદ્વાનોએ દાટ દોડાવવાની પણ આવી લાગી છે.
જન સમાજનું કે જન સમાજનું-કલ્યાણ કરવું અને એ જગતની વાંચન છલા દ્ધિ પામતી જાય છે તે એ તકને '
નિમિતે યથાશય સેવાનું સમર્પણ સમાજના ચરણે ધરવું. ઉપર કર એ દીર્ધતાનું લક્ષણ છે.
માટેજ આજે પ્રગતિના મધ્યાહું વિરાજતી, એ સંસ્થાનું
અવલંબન ગ્રીએની પછી થોડા કાળે જેના પાયા નંખાયા રારિદ્રય મહાસભા અને કેન્ફરન્સ
છે અને એની માફક તેના બંધારણના અક્ષરે આલેખાયા ગત ડિસેમ્બર માસમાં આપણી કાંગ્રેસ યાને ય છે એવી આપણી મા-કરન્સને વિચાર કરીએ. મહાસભાને પચાસ વર્ષ પરા થયા એ નિમિ-તું એને કનક 'કાન્ફરન્સને ઉદા કાળ જ૩૨ પ્રેરણાદાયી છે, એ પછી મહત્સવ ઉજવાશે. સારાય ભારત વર્ષ માં-ઉત્તરથી દક્ષિણ અણદય તંદ્રાને દૂર હડસેલી પ્રાંત:કાળની તાજગીને પાથરઅને પૂર્વથી પશ્ચિમ સુધી વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ રાજેન્દ્રબાબુને નાર છે, જે એ જાતને ઉત્સાહ કાયમ રહયા હેત અને સંદેશ વંચા અને ઠેર ઠેર સભા-સરધ-રાષ્ટ્ર ધ્વજ દઢા નાયકના હાથમાં સુકાન જળવાયું હોત તે સુવર્ણ વંદન-પ્રદર્શન આદિ કિયાએથી જનસમાજમાં કામ! અનેરી મહોત્સવ તે નહિ પણ રજત મહોત્સવ તો આજે આપણે જાગ્રતિના પૂર ફરીવળ્યાં. કાંગ્રેસને ઇતિહાસ કે જે માત્ર જરૂર ઊજવ્યું હોત ! અંગ્રેજીમાં જ નહિં પણ, એ ઉપરાંત બંગાળી, હીંદી, મરાઠી પણ એમ નથી બન્યું એટલે કા'ની પણ ભૂલ જેવા અને ગુજરાતી લિપિમાં પણ પ્રગટ કરવામાં આવ્યો હતો. કરતાં એટલું સહજ અવધારી શકાય કે આપણું નાવ એક તેની નકાને એ તે ઉપાડ થઇ ચુક્યો કે આજે બીજા કરતાં વધુ પ્રસંગમાં કરાયું હશે અને ખરાબ લાધી ગયું આવૃતિ કવાડવાની જરૂર પડે છે.
પણ હશે કે જેથી એમાંથી છુટવામાંજ તેનું ઘણું ખરું બળ આ શું સૂચવે છે? એથી એજ કલિતાર્થ તારવી ખર્ચાઈ જવાથી, અન્ય પ્રગતિ ને દૂર રહી પણ માંડ ને કાંઠે શકાય છે કે દેશ આજે કોંગ્રેસ પ્રત્યે અતિ માનથી જાવે છે. આવી ગયું છે. કિનાર પ્રાપ્ત થશે એ કંઈ ઓછા હાની અને રાષ્ટ્રિય આગેવાની હાકલને ઝીલવાને તૈયાર છે. વાત નથી. “કીર સલામત તો પઘડીયા બહેન ” એ ઉક્તિ પ્રજનનો આમવર્ગ રાષ્ટ્રિય મહાસભાની કાર્યવાહીથી સંપૂર્ણ અનુસાર ભુલ્યા ત્યાંથી ફરીથી ગણુ આપણે નવી સફરના પણ માહિતગાર છે એમાં એને વિશ્વાસ છે એટલું જ નહિં નકશા બરાબર ગણત્રીથી દોરીએ અને લગામ, કુશળ ને પણ એ સાથે એટલી પ્રતિતી પણ છે કે દેશને ઉદ્ધાર એ દીર્ધદશ નાવિકાને પીએ તે હજુ પણ બા હાથમાં
