________________
જૈન યુગ
તા. ૧૫-૩-૩૬,
સ મા જ પ્ર ગતિ નાં મુખ્ય અં ગો.
છે
જૈન સમાજ હમણાં હમણાં સુસ્તપણે કોઈપણ જાતની આ ત્રણે વસ્તુઓ એટલે દ્રવ્ય, બુદ્ધિ અને ઉત્સાહ એ જાગૃતિનું વાતાવરણ સજાવ્યા સિવાય શાંતિ સેવી . ૧, ત્રણે વસ્તુઓ કેન્દ્રિત થઇ ગતિમાન થાય તે જગતમાં એવી પરંતુ તે શાંતિ જ્યારે તદન નિર્જીવ અને નિરુત્સાહિતામાં કઈ ભાગ્યેજ ચીજ હશે કે તેની સિદ્ધિ સુલભ થઈ શકે પલટો ખાય છે, ત્યારે એક વખતની ચિકર શાંતિ અરૂચિકર નહિ. આપણે જોઈએ છીએ કે બેંકમાં લગભગ ૪૦ થી ૫૦ અને નિરુપયોગી બધે નુકશાનકારી થાય છે. દર પુ નતના વાછત્ર જુદા જુદા વગાડનારાઓ મારફત વગાડવું એવી શાંતિને "ર ગણતા નથી. સમાજના વિકાસ માટે પરંતુ તેઓ નિ મિત અને કદિત મુરમાં વાગતાં કાને જયારે નિરંતર નવનવાં આંદોલન, નવનવાં અમલી કાર્યો અતિપ્રિય લાગે છે, પરંતુ તેમના એકાદ બે વાજિંત્ર બે અને નવનવાં જાગૃતિ આપનારાં પ્રકાશનોની જકર છે, કે જુદા સૂર કાઢવા માંડે છે જેમ આખું બેન્ડ ખોખ બનાવી જેના વિના સમાજ કદિ પણ આગળ વધી શકતા નથી. દે છે, તેવી જ રીતે સમાજરૂપી બેન્ડના સૂત્રધારે તેની પ્રત્યેક તેવા સમયે કોઈ જયંતિના કે વાર્ષિક મેળાવડના અથવા શક્તિને યથાસ્થાને વાપરે અને ઉપર કા મુજબ ત્રણે એકાદ બે જાહેર સભાને અપવાદ સિવાય સમાજની મુક્તિ આને 'દ્રિત કરવામાં આવે તે અવસ્ય ધારેલાં કાર્યો
નિર્વિને સાધી શકાય. પ્રગતિ માટે કંઈ પણ ચેતન આપનારાં કાર્યો કોઈ પણ સ્થળે
આ ત્રણે શક્તિઓ કંકિત કરવા માટે દરેક વર્ગે પિતાના જેવામાં ન આવે ત્યારે સમાજની પ્રગતિની ભાવના સેવ
કેટલાક મતલબ ભર્યા અને નવા મતભેદે દૂર કરવા જોઇએ નારાઓ અને સામાન્ય આમવર્ગ પણ નિરાશ બની જતાં
અલબત્ત મતભેદ હોઈ રાંક અને મતભેદ પડતાં એક વસ્તુનું નિત્સાહિતામાં ઓર વધારો થાય છે.
તારતમ્ય વધારે શુદ્ધ સ્વરૂપમાં બહાર આવે છે, એ પણ અત્યારે આ સ્થિતિ આખા સમાજમાં પ્રવતી રહેલી
ની રહેલી સ્વીકાર્ય છે. પરંતુ એ મતભેદ છે મમત્વ અને અભિમાનનું સામાન્યતઃ નજરે પડે છે. સમાજનું પ્રત્યેક અંગ-પછી તે સ્વરૂપ પકડે તે મૂળ વસ્તુને તે વગુસાડે છે, એટલું નહિ શ્રીમંત છે કે મુશિક્ષિત હૈ, યુવાન છે કે હિંચુસ્ત હે, પણ આસપાસની બીજી પ્રકૃતિએને પણ તેના છાંટા ઉડતાં દરેક વર્ગમાં સમાજ પ્રત્યે ઉપેક્ષાવૃત્તિ અને નિરુત્સાહપણું તેમની હસ્તી પણ ભયમાં મુકાય છે. આ સ્થિતિ સમાજના પ્રસરી રહેલું જણાય છે; શાંત ૨ત્રિમાં જેમ કેાઈવાર કાઈ ઉપર વર્ણવેલા ત્રણે અંગેને એક સરખી રીતે લાગુ પડે છે. પક્ષીઓનો અવાજ સંભળાય છે, તેમ ઢિચુતની સમાજ- શ્રીમતી પિતાના દ્રશ્યના મમત્વમાં, સુશિક્ષિત પિતાની બુદ્ધિના માંથી એકાદ બે દીક્ષા કે પદવીપ્રદાનની ક્રિયાઓ અને તેને મમત્વમાં અને યુવાન વર્ગ પિતાનું ધાર્યું કરવાના મમત્વમાં અંગેના સમારંભે ગવાતા દેખાય છે, તે અન્ય વર્ગ માંથી જે મુંઝાયા કરે તે સમાજનું એકપણું કાર્ય આગળ ધપી કા, કાઇ જયંતિ કે વાર્ષિક મેળાવડા આદિ કાર્યક્રમ શ નહિ, ઉપર કહ્યું તેમ ત્રણે શકિતઓ જ્યાં સુધી કેદ્રિત
જાએલા જણાય છે, પરંતુ એક પણ વર્ગ તરફથી એક પણ નહિ થાય ત્યાં સુધી ઘટી છવાઈ એકાદ શક્તિ કાંઈ પણ મહતું કાર્ય ઉપાડતું નથી કે જેથી સુષુમ સમાજ જાગૃત પરિણામ નીપજાવી શકશે નહિ. ધારો કે સુશિક્ષિત વર્ગો થાય, શાંતિના નામે સેવાતી સુસ્તીના અંધકારમાંથી ઉ સાડના એક યોજના બહાર મૂકી, પરંતુ જો તેને શ્રીમંત વર્ગો-તરફથી ઉનશમાં બહાર આવે અને સમાજની પ્રગતિના માર્ગ તેના દ્રવ્યની સહાય નહિ મળે તો તે વ્યાજના કાગળ ઉપર જ રહેશે. પ્રવાસીઓથી ભરાઈ જાય.
અને ધારો કે શ્રીમંત વર્ગ તરફથી દ્રવ્યની સહાય મળી તે આ પ્રમાણે જયારે સમાજના આગેવાન કાર્ય કરનારાઓ પણ તે જનાને વેગમાં મૂકવા માટે યુવાન વર્ગ તરફથી જયાં સમાજને પિતાની તરફ આકર્ષવા માટે સમાજને હિતકારી સુધી ઉત્સાહનું વાતાવરણ ઉપસ્થિત કરવામાં નહિ આવે ત્યાં અને સમાજનો ઉત્કર્ષ સાધનારા કાર્યક્રમ યોજશે એવાં સુધી તે યોજના આગળ વધી શકશે નહિ. એવી જ રીતે આંદલને જાગૃત કરશે, અને વાતાવરણમાં ચેતનના સૂર ધારો કે કોઇ શ્રીમંત ગૃહસ્થે અમુક રકમ સુમાર્ગે વાપરવા પુરશે ત્યારે સમાજ તેઓ તરફ જરૂર આપશે, અને કાઢી. પરંતુ જે બુદ્ધિવાન્ નેતાઓ તરફથી તે મુડીને યોગ્ય સમાજને આમ આ રીતે કાર્ય કરેના નિકટના સહવાસમાં માર્ગ આપવામાં નહિં આવે તે તે મુડી જન સમાજને આવવાથી નવા નવા કાર્ય કરનારાએ બહાર આવશે અને બીનજરૂરી કાર્યોમાં અવશ્ય વપરાઈ જશે. તેવીજ રીતે યુવાન હાલમાં કાર્ય કરનારાઓની જે તંગી દેખાય છે, તે નંગી પણ ગમે તેટલો ઉત્સાહવાળે હશે, પરંતુ દ વિના તે પણ ભરપાઈ થતાં સમાજની પ્રગતિનો રથ અવિશિષ્ટ રીતે કંઈ કરી શકે નહિ એ દેખીતું છે. એટલે કે ત્રણે શક્તિઓને આગળ ચાલ્યા કરશે.
પરસ્પર સરકારને અવકાશ છે, અને સમાજની સુદ પ્રગતિ
માટે એ શકિતઓ કેન્દ્રિત કરવાની અનિવાર્ય આવશ્યકતા છે. આ વસ્તુસ્થિતિ નિપજવવા માટે સમાજનાં ત્રણે અને
અને પરિણામ લાવવા માટે સમાજના આગેવાનોએ પરસ્પરના પરસ્પર હાથ મીલાવી કાર્ય કરવાની આવશ્યકતા છે. શ્રીમંત મતભેદ ભૂલવા જ જોઈએ. એ ભૂલવા માટે , કોઈ એવાં વર્ગે પિતાના દ્રવ્યની સહાયથી, શિક્ષિત વર્ગે પિતાની બુદ્ધિના
આંદલને ઉપજાવી કાઢવાં જોઈએ કે જેમાં ભાગ લઈ તેને ઝાબથી અને યુવક વગે પિતાના ઉત્સાહના આવેશથી આ • અને સમાજને રથ ત્રણે શક્તિએ એકત્ર થઈ _સરળ કરેલા
ફળીભૂત કરવા દરેક વર્ગ હાથમાં હાથ મીલાવી કામ કરી શકે વસ્તુસ્થિતિ ઉપજાવવા માટે કટિબદ્ધ થવું જોઈએ.
માર્ગ ઉપર પ્રગતિ કરી શકે. મ, હી. લાલન.
કરે જન તાન સિલિતો પેતાન
અપનાવી શકી ના
િકાંઇ પણ
