________________
અધ્યાત્મરસિક પંડિત દેવચંદ્રજી
કર૭ પાસે આવી ધર્મચર્ચા કરતા હતા. તેને ગુરૂએ ચર્ચામાં સ્થાપ્યાં. ત્યાંથી પડધરીમાં ત્યાં ઠાકુરને પ્રતિબોધ્યો. જી. આણંદરામે ગુરૂની પ્રશંસા કરતાં રત્નસિંહ ત્યાંથી ફરી પાલીતાણે અને ફ નવાનગરમાં ગયા. ભંડારીએ ગુરૂ પાસે આવી વંદના કરી; ત્યાર પછી ૬. પછી સં. ૧૮૦૨ –૧૮૦૩ માં રાણત્યાં મૃગી ઉપદ્રવ-રોગચાળો ચાલ્યો. તે ભંડારીની વાવ રહ્યા. ત્યાંના અધીશ (રાણાને) ભગંદર રોગ અને મહાજનની વિનતિથી ગુરૂએ શમાવ્યો. ત્યાર હતો તે ટાળે. સં. ૧, ૪ માં ભાવનગર આવી પછી રણજીએ સૈન્ય લાવી ભંડારી સાથે યુદ્ધને ટૂંક મેતા ઠાકરસીને : પૂજક કર્યો અને ત્યાંના પડકાર કર્યો. ગુરૂએ બેફિકર રહેવા ભંડારીને કહ્યું. રાજાને જન ધર્મ પ્રત્યે તિવાન બનાવ્યા [આ રાજાનું યુદ્ધમાં ભંડારી છ. ઘેલકાવાસી જયચંદ શેઠે નામ ભાવસિંહજી છે કે જેણે પિતાના નામ પરથી એક વિષ્ણુ યોગીને ગુરૂ પાસે આયે, તેને ગુરૂએ ભાવનગર સ્થાપ્ય ત] જન બનાવ્યો. સં. ૧૭૯૫ માં પાલીતાણા અને સં.
. (આ વાત અન્ય સ્થળેથી સાબીત થાય છે.)૧૨ ૧૭૯૬ માં અને સં. ૧૭૯૭ માં નવાનગર ૧૧ ગુરૂ રહ્યા, ને ત્યાં હુંકને છયા. નવાનગરમાં ચો લોપ્યાં
૧૨–સં. .૦ આ સંધ નીકળ્યા હતા તેમ દેવ
વિલાસ રાસકાર કહે છે જ્યારે દેવચંદ્રજી પતે સિદ્ધાચલ " હતાં ને પૂજા બંધ થઈ હતી તેનું નિવારણ કરી ફરી
સ્તવનમાં ચોખ્ખું કહે છે કે સં. ૧૮૦૪ ના માગશર સુદ ખાનને ગુજરાતની સુબાગીરી આપી. અભયસિંહે ભડા- ૧૩ ને દિને સુરતથી તે સંધ કચરા કીકાએ કાઢયા હતઃરીને મામીનખાનને સૂબો થતાં અટકાવવા કહ્યું. મામીન- સંવત અઢાર ચીડેત્તર વરસે, સિત મૃગસર તેરસીયે ? ખાને અમદાવાદ ઘેર્યું. ભંડારીએ જબરે બચાવ કર્યો. શ્રી સુરતથી ભક્તિ હરખથી, સંઘ સહિત ઉ૯લસીયે - આખરે દામાજી ને મામીનખાન બંને મળી ગયા. આખરે કચરા કાકા જિનવર ભક્તિ, રૂપચંદ (ગુણવંત) 'જઇએ, સલાહ થઈ. મેમીનખાને ખર્ચાને દામ ભંડારીને આપી શ્રી સંઘને પ્રભુછ ભેટાવ્યા, જગપતિ પ્રથમ જિગુંદ.. રવાના કર્યો ને પિતે સૂબાગીરી લીધી. સં. ૧૮૦૧ માં
શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજી ભાગ ૨, પૃ. ૯૧૭ વિકાનેરને રાજા મરણ પામતાં બે હકદાર જાગ્યા. એકે
દેવચંદ્રજીના શિષ્ય મતિરને સિદ્ધાચલ તીર્થયાત્રા એ ગાદી લીધી બીજો અભયસિંહ પાસે જતાં તેણે સહાય
નામની પદ્યકૃતિ પાંચ ઢાળમાં રચી છે તેમાં તે આ કચરા આપવા કબૂલ કર્યું. ભંડારીને સેનાપતિપદ આપી સાથે
કીકાદિના સંધની આખી વિગત આપે છે. આ સંવત લડવા નીકળે. સં. ૧૮૦૩ માં ચહસાજણ પાસે ખૂન
આપેલ નથી તેમ સંઘ નીકળ્યાનો સંવત આપેલ નથી ખાર લડાઈ થઈ. વાંકાનેરના લશ્કરે આખરે રહ્યું, ભંડારી
પણ તેની મિતિ કાર્તિક સુદ ૧૩ મંગલ આપે છે. તે ડગે નહિ ને પિતાને આંખમાં બાણ વાગ્યું છતાં લડશે.
ઉપર માગશર સુદ ૧૩ આપી છે. આમાં વિગત એ છે કે આખરે જોયું કે પોતાના સાથી ઓછા છે ને ફાવવાને દાવ
મૂળ પાટણના રહીશ અને રવજીશાના કુલમાં થયેલા નથી એટલે પાછા હઠવાનો હુકમ આપે. આમ હડતાં
વૃદ્ધશાખીય શ્રીમાલી કચરા કીકો એમ પોતે ત્રણ ભાઈ એક વાકાનેરી ભાલાદારે હુમલો કર્યો અને રત્નસિંહ
સહિત સુરત આવ્યા. તેણે શત્રુંજયને (કાર્તિક સુ. ૧૩ ભંડારી વીરતાથી મરણ પામ્યા. (શ્રીયુત ઉમરાવસિંહ
ને દિને સંવત્ આપ્યો નથી ) કાઢો.રૂપચંદ નામના શેઠ ટાંકના લેખપરથી.) *
પણ સંધવી તરીકે જોડાયા. હુંબસ (ડુમસ) આવી ત્યાંથી આટલે લાંબે પરિચય કરાવવાનું કારણ એ છે કે ભાવનગર આવ્યા કે જ્યાં ભાવસિંહજી (કે જેમણે સં. આ વખતે ગૂજરાતની કેવી અશાંત સ્થિતિ હતી તેનું ૧૭૭૯ ના વૈશાખ સુદ ૩ ને દિને ભાવનગર વસાવ્યું હતું દિગ્દર્શન થાય.
અને જેઓ ૬૧ વર્ષ સુધી સ્વતંત્રપણે રાજ્ય કરી સં. ૧૧-નવાનગર તે કાઠિયાવાડનું જામનગર. ત્યાં દેવ- ૧૯૨૦ માં સ્વર્ગસ્થ થયા) રાજ્ય કરતા હતા. તેમણે ચંદ્રજીએ સં. ૧૭૯૬ ના કાર્તિક સુદ ૫ મી રજ જ્ઞાન- ચાંચીઆને જેર કરી જગાત ઓછી કરી સમુદ્રને નિર્ભય સાર પર ટીકા નામે જ્ઞાનમંજરી કરી. અષ્ટ પ્રવચન અને વેપારીઓને આબાદ કર્યા હતા. આ સંધને ભાવનમાતાની સઝા પણ ત્યાં જ રચી. નવાનગરના આદિ ગરના સંઘપતિ કુંઅરજી શેઠે માન આપ્યું. તેમાંના મંદિજિનપર સ્તવન (૨-૯૧૯) રચ્યું છે તેમાં “શેઠ વિહાર' માં સંધપતિએ પૂજા કરી. રાજાજીને સાથે આવવા ના આદીશ્વરને ઉલ્લેખ છે.
વિનતિ કરી ને રાજાએ તે માટે ચોકીદાર વગેરે માટેનું
