________________
જેનયુગ
વૈશાખ ૧૯૮૩ કાવ્ય છે. આ પદ્ય પ્રક્ષિપ્ત ભાસે છે એમ કાવ્ય. ૧૩સ્ત્ર રસ રમે | માલાના સક્ષમ ગુચ્છના સંશોધક પંડિત દુર્ગાપ્રસાદે વય પ્રમોર્વપુર નિશાશનામ ટિપ્પણમાં સૂચવ્યું છે.
प्रोदवोधनं भजति कस्य न मानसाब्जम् ॥२॥ અત્ર એ પ્રશ્ન પણ ઉદ્દભવે છે કે ૩૧ મા પદ્ય વ્યા વનિ નેતલિયત્તવાના. પછીજ આમ ઉમેરે થવાનું શું કારણ છે ? આને વ્યથાતુપુયડત્ર વિવાદાનીનામા ઉત્તર એમ અપાય છે કે ૨૮ મા પદ્યથી કવિરાજ તરવાથવેરાનો વેધ નનુ સર્વનનું પ્રાતિહાર્યનું વર્ણન આલેખે છે. તેમાં પ્રાતિહાર્યની ભાષાવિરોધમપુરઃસુરનાથઃ મારા સંખ્યા તે બંને સંપ્રદાય પ્રમાણે આઠની છે, પરંતુ
विश्वेकजैत्रभटमोहमहीमहेन्द्र વેતાંબર માન્યતા મુજબના ભક્તામરમાં તે ચારજ
सद्यो जिगाय भगवान् निगदन्निवेत्थम् । પ્રાતિહાર્યોનું વર્ણન છે, તેથી બાકીનાં ચાર પ્રાતિ હતHથન યુ વે મથાનિ હાર્યોનું વર્ણન હોવું જ જોઈએ અને અશોકાદિક મધ્યને નૈતિ ડુમરચત્તે કી પ્રાતિહાર્યોને કોઈ ખાસ ક્રમ નહિ હોવાથી બાકીનાં () જે ભક્તામર ૪૮ પનું હૈય, તે તેનાં ચાર પ્રાતિહાર્યોને લગતાં પ અત્ર આપી શકાય પાદપૂર્તિરૂપ સ્તોત્ર ૪૪ શ્લોકનાજ જોવામાં આવે તેમ છે.
છે તેનું શું કારણ? આ ઉપરથી નીચે મુજબના પ્રશ્નને રજુ કરી
ડે કેબીએ ૧૮ મી એપ્રિલના પત્રમાં કલ્યાણ
મંદિર સ્તોત્ર ગત કેટલાક પ્રયોગને લગતી જે શંકા શકાય છે –
ઉપસ્થિત કરી છે, તેના સંબંધમાં પણ ઇસારે કરો (૧) જમતાથી શરૂ થતાં ચાર પો અનુચિત નહિ ગણાય, જે કે આને અંગે તેમની પ્રક્ષિપ્ત છે ?
સાથે પત્રવ્યવહાર ચાલૂ કર્યો છે. તેઓ સૂચવે છે કે(૨) આઠ પ્રાતિહાર્યોને બદલે ચારનું વર્ણન છે. (૧) ૧૧ મા લોકમાં “વળા પિતાએ શ્વેતાંબરીય ભક્તામરમાં નજરે પડે છે, તેથી મૂળ જે પ્રયોગ છે તે વિચારણીય છે. આ રૂ૫ વિજ્ઞા કાવ્યમાં ટિ છે એમ કહી શકાય કે શ્રીગુણાકાર (હેમ પ્રાકૃત વ્યાકરણ ૨, ૨૮)ના પ્રેરક રૂપ વકતસૂરિ તેનું જે સમાધાન સૂચવે છે તે માન્ય રાખી શકાય? વરનું સંસ્કૃત રૂપાન્તર છે. વિ ઉપસર્ગ પૂર્વક સુર
(૩) જે ત્રુટિ છે એમ સ્વીકારવામાં આવે, તો ધાતુ ઉપરથી વિજ્ઞાણ ઉદ્ભવે છે એમ હેમચન્દ્ર અત્રે જે ચાર પદ્ય હોવાં જોઈએ તે લુપ્તપ્રાય થયાં સૂચવે છે. ખરી રીતે તે વિ પૂર્વક દ ધાતુ ઉપછે એમ માનવું કે મૂળથી હતાંજ નહિ કે નીચે
રથી બનેલું છે. વિથ નિ તેમજ એના મૂળ
ધાતુ ઉપરથી બનેલાં બીજા રૂપ પણુ જન સંસ્કૃત મુજબનાં સૂચવવામાં આવતાં અન્ય પદ્ય વડે એ ૧ ત્રુટિ દૂર થાય છે કે એ પણ પ્રક્ષિપ્ત જણાય છે ?
સાહિત્યમાં વારંવાર નજરે પડે છે, પરંતુ અજેને
ગ્રન્થમાં તે તે કવચિત જ દષ્ટિગોચર થાય છે. ગમે ૧ એમણે ભક્તામરને ઉદ્દેશીને રચેલી વૃત્તિ પં. હીરા
તેમ છે વિણજિતા આ સારું સંસ્કૃત નથી. લાલ હંસરાજ તરફથી બહાર પડેલી છે. હાલમાં આગ... મેદય સમિતિ તરફથી પણ એ ફરીથી છપાવવામાં ૧ આની પૂર્વનું સવા પદ્ય જાણવામાં આવ્યું નથી, આવી છે.
હી. ૨, કેમકે તેને લગતું પત્ર હાથમાં આવ્યું નથી. હી. ૨. ૨ આ ઉપરાંત અન્ય પદ્ય-ચતુષ્ટય છે એમ જૈના- ૨ આ ચર્ચામાં ભાગ લેનાર કે મહાશય અંગત ટીકા ચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભ સૂરિના વિદ્વાન શિષ્ય-રત્ન કરવા કે મિથ્યાભિનિવેશપૂર્વક કથન કરવા પ્રેરાય તે તે મુનિરાજ શ્રી વિચક્ષણવિજયે મને નિવેદન કર્યું હતું. ઇષ્ટ નહિ જ ગણાય. અત્રે આપેલ લેક પણ તેમની કૃપાનું ફળ છે,
૩ વિધ્યાવત’ રૂ૫ શ્રી માણિકયચત્ર મુનીહી. ૨. શ્વરે પોતે કલ્યાણ મંદિરની ટીકામાં સિદ્ધ કરી બતાવ્યું
