Jain Dharma Vigyanni Kasotie Ke Vigyana Jain Dharmni Kasotie

Author(s): Nandighoshvijay
Publisher: Bharatiya Prachin Sahitya Vaigyanik Rahasya Shodh Sanstha

Page 43

પરમાણુ-એકમો એટલે કે વીજ ચુંબકીય તરંગો (electromagnetic waves), પ્રકાશ અને રેડિયો તથા ટેલિવિઝનનાં મોજાંની ઝડપ 30 કરોડ મીટર/સેકંડ હોય છે. એટલે જ ભાષા વર્ગણાના પરમાણુ-એકમમાં, તૈજસુ વર્ગણાના પરમાણુ એકમાં કરતાં ઘણા વધુ પ્રમાણમાં હોવા છતાં તેની શક્તિ ઓછી જણાય છે. જ્યારે મન વર્ગણાના મન સ્વરૂપે અથવા વિચાર સ્વરૂપે પરિણમેલા | પરમાણુ સમૂહ એકમોમાં સૌથી વધુ પરમાણુઓ હોય છે અને તે પણ ખૂબ જ સૂક્ષ્મ પરિણામી હોય છે, સાથે સાથે આપણે રોજિંદા જીવનમાં અનુભવીએ છીએ! તેમ મનની અથવા વિચારોના પુદ્ગલની ગતિ પણ ખૂબ જ હોય છે. આથી તેની શક્તિ પણ અનંત હોઈ શકે છે.
આધ્યાત્મિક ઋષિ-મુનિઓએ જણાવેલ જાપના પ્રકારોમાં પ્રથમ વાચિક અથવા ભાષ્ય જાપમાં ભાષા વર્ગણાના પરમાણુ સમૂહ એકમાંનો ઉપયોગ થાય છે અને તિની ઝડપ ખૂબ જ ઓછી હોવાથી તેની આવૃત્તિ (કંપસંખ્યા) ઘણી ઓછી હોય છે. તે કારણે તેની શક્તિ પણ થોડી જ હોય છે. તેથી તે રીતે કરેલ જાપમાં, જે તે મંત્રના અધિષ્ઠાયક દેવ સુધી તેની અસર/સંદેશો પહોંચતાં વાર લાગે છે એટલું જ નહિ પણ તેની તીવ્રતા પણ ખૂબ જ ઓછી હોય છે.
જ્યારે બીજા પ્રકારના ઉપાંશુ જાપમાં પણ ભાષા વર્ગણાના પરમાણુ સમૂહ એકમનો ઉપયોગ થાય છે અને તેની ઝડપ પણ 330 મીટર/સેકંડ હોય છે. તેના દ્વારા જાપમાં અશ્રાવ્ય ધ્વનિ તરંગો ઉત્પન્ન થાય છે. સામાન્ય રીતે આપણા કાન 20000ની કંપસંખ્યાવાળા ધ્વનિ તરંગો સાંભળી શકે છે, તેનાથી વધુ આવૃત્તિવાળા ધ્વનિતરંગો આપણા કાન માટે અગ્રાહ્ય બને છે. તેથી ઉપાંશુ જાપમાં પેદા થયેલ ઊંચી કંપસંખ્યાવાળા અશ્રાવ્ય ધ્વનિતરંગોમાં સારી એવી શક્તિ હોય છે તેથી ભાષ્ય જાપ કરતાં ઉપાંશુ જાપને સારો કહ્યો છે.
સૌથી શ્રેષ્ઠ માનસ જાપ છે કારણ કે આ જાપમાં માત્ર મનો વર્ગણાના પરમાણુ-સમૂહ એકમનો ઉપયોગ થાય છે અને તેમાં પરમાણુઓની સંખ્યા પણ વધુ હોય છે અને તેનો વેગ પણ સૌથી વધુ હોય છે એટલે માનસ જાપ દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલ તરંગો સૌથી વધુ કંપસંખ્યાવાળા હોવાથી તેની શક્તિ પણ અચિજ્ય) હોય છે. આ માનસ જાપના તરંગો, તૈજસ્ વર્ગણાના વીજ ચુંબકીય તરંગો કરતાં પણ ઘણા વધુ વંગવાળા તથા ઘણા વધુ પ્રમાણમાં પરમાણુવાળા હોવાથી તેમાં અનંત શક્તિ રહેલી છે. આથી ત્રણ પ્રકારના જાપમાં માનસ જાપને શ્રેષ્ઠ બતાવ્યો છે અને આ જાપને અજપાજાપ પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે વસ્તુત: આ| જાપમાં મુખનો ઉપયોગ જ થતો નથી, માત્ર મનનો જ ઉપયોગ થાય છે
આ છે મંત્રજાપની અદ્ભુત રહસ્યમય ઉપયોગિતા.
42 For Private & Personal Use Only