Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 10

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 3

શ્રીપાળ રાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર.
૨૯૧ વ્યવહારી છું-મારૂ કાર્ય જગની દષ્ટિએ વખાણવા લાયક છે; તું તદ્દન ભેળું છે અને અન્ય સંસારીથી–સંસારના ભ્રમણવાળાથી છેતરાય છે–મૂર્ખનીસંજ્ઞા પામે છે, અને અંતે નાહકનું ખુવાર થાય છે.” આવાં વિપરીત વચને હદયબલ સાંભળે છે, અને પછી પિતાનું સામર્થ્ય પૂરેસમાં પ્રકટાવી કહે છે કે “ભલે તું મને દાળ, મારૂં ગણુકાર નહિં, મને મૂર્ણ કરી તરછોડ છતાં હું તે હું સદાને માટે રહીશ— મારૂં હું નિભાવીશ, અને તેમ કરતાં તારા કહેવા પ્રમાણે કદી મારી ખુવારી થશે તે પણ મને તેની ફિકર નથી; તેમ કરવામાં જ મારી મસ્તી છે, ખુમારી છે, આનંદ છે. જેનામાં મારી આસક્તિ છે તે પ્રશસ્ત છે કારણકે મારી આસક્તિને વિધ્ય પ્રશસ્ત છે ( હૃદયને વિષય હમેશાં શુભ અધ્યવસાયી હોય છે,) તેનાં ઉદાહરણ તરીકે વીરભક્તિ, ગુરૂપજા, દેશભક્તિ, ધર્મપ્રીતિ વિગેરે. આવા પ્રશસ્ત વિશ્વમાં હું મારું કાવીશ-તેમાં ઝબકોળાઈશ–આનંદ લઈશ. માટે તે ખોટી રીતે મારો સ્નેહી બનીગુરૂ બની મને અટકાવવા મહેરબાની કરી વૃથા પ્રયાસ કરીશ ના. આટલું કહેવા છતાં તું સમજીશ નહિ અને મારા પથમાં અનેક વિઘનાંખીશ, તેપણ હું મારા પ્રશસ્ત વિષયમાંથી વિરામવાને નથી. શુ જવસુ તે એટલું જ મારૂં તારા પ્રત્યે કહેવાનું છે.”
આમ સંવાદ જગવાસી–મનપ્રાધાન્યવાળાની અને હૃદયાનુસારીની વચ્ચે છે.
श्रीपाळ राजाना रास उपरथी नीकळतो सार,
(અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૮૪ થી.) અજિતસેન રાજર્ષિ શ્રીપાળ રાજાએ પુછેલા પરભવ સંબંધી પ્રશ્નના ઉત્તરમાં કહે છે કે હે શ્રીપાળ! પ્રાણ જે જે કર્મો કરે છે તે તે આગામી ભવે ભેગવવાં પડે છે. કરેલા કર્મ નાશ પામતાં નથી. માટે તેના વિપાકથી ડરનારા જીવે કમ કરવાં નહીં. આ સંસારમાં જે જે સુખદુઃખ પ્રાપ્ત થાય છે તે બધાં કર્મવડેજ પ્રાપ્ત થાય છે. રાજા કે રંક, દરિદ્રી કે રીકવતી, સર્વને કર્મને આધીન થવું પડે છે. કર્મથી બળીચો કઈ નથી. માટે પૂર્વક સમ્ય ભાવે સહન કરવાં, ને નવાં કર્મ અશુભ બાંધવાં નહીં. હવે તમારો પૂર્વભવ કરું છું તે સાંભળે—
આ ભરતત્રમાં હિરણ્યપુર નામે નગર છે. ત્યાં શ્રીકાંત નામે મોટે રાજા છે. તેને શ્રીમતી નામની ગુણવતી, શીલવતી અને સમતિવતી રાણી છે. ગુણોની રેખા સમાન છે. જેને ધર્મને વિષે રક્ત છે. કોઈ પ્રકારની અશુભ વૃત્તિવાળી નથી. રાજાને આહેડાનું ત્રાસન લાગેલું છે. રાણી તેને વારંવાર શિખામણ આપે છે કે