________________
www.kobatirth.org
જૈન ધમ પ્રકાશ
અવનવી એ આત્મજ્ઞાનનું અપૂ ફળ છે; અર્થાત્ આત્મજ્ઞાન એ કારણ છે અને શમ ૐ” તેનું ફળ છે. જ્ઞાનાષ્ટકમાં કહ્યા મુજખ્ “ જેનાથી પેાતાનામાં ઉદ્ભવેલા કિ કુટ વિચાર દૂર થાય-નષ્ટ થાય એવા એક પણ પરમાર્થયુક્ત વચનનું ઘર વાર રટણ કરવું એજ ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાન છે. પરમાર્થશૂન્ય એવા ઘણા જ્ઞાનના કઇએ ! હું નથી, ” આવા ઘેાડા પણ તત્ત્વજ્ઞાનના ખળથી પૃર્વે માનુષ મુ નિતુ' કામ થયેલું આપણું સાંભળ્યુ છે. તેમજ ‘ ઉપશમ, વિવેક અને સંવર ’ એવા ત્રણ પદની યથાર્થ રટનાથી ચિલાતીપુત્ર જેવા અઘાર પાપી જીવનું પણુ કલ્યાણ થઈ શક્યું, તે ખીન સુલભત્રેાધી જીવનું તે કહેવુ'જ શુ'! આવા એક કે અનેક પરમાયુક્ત વચનનુ આલખન લઇ જે ભવ્યાત્મા પોતાનું કલ્યાણ સાધવા માગે છે તે સુખેથી નિઃશકપણે પેાતાનુ કલ્યાણ સાધી શકે છે. ‘ આત્મામાં ખરી શીતળતા પેદા કરે એવા તત્ત્વજ્ઞાનના લેશ પણ પામવા દુર્લભ છે, તે જે પુણ્યાત્મા તેવા તત્ત્વજ્ઞાનમાં સદા મગ્ન-ડુબાડુબ રહે છે તેમનુ` તે કહેવુંજ શુ' ! ' મતલબ જે જ્ઞાનથી આત્મામાં ખરી શાંતિ-શીતળતા પેદા થાય તેજ જ્ઞાન, તેજ ધ્યાન,
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તપ અને તેજ શીલ પ્રશસવા ચેાગ્ય છે. જોકે સમકિતવતમાં અનતાનુમને થાયના અભાવે કેટલાક અંશે ઉપશમ ભાવ તા હાય છેજ, તેપણુ અત્ર શાગુણનું વર્ણન કરેલું છે. તે આત્મજ્ઞાનના દઢ અભ્યાસથી બહુધા કષાય માનના ફાયઉપશમથી ઉત્પન્ન થયેલા ગુણવિશેષ માટેજ સમજવાનુ છે, અને તેની
ગ્યા અષ્ટકના આરંભમાંજ આપેલી છે. આવા શમ ગુણના પ્રભાવથીજ પૂ અનેક મુનિવરોએ શિવ સુખ સાધ્યુ' છે. જયારે ગજસુકુમાળ મુનિના શિર ઉઘર તેના સસરા સમિલે દુષ્ટ આશયથી ખેરના ધગધગતા અંગારા ભર્યા ત્યારે તે મુનિએ આત્મામાં જે અપૂર્વ શાંતિ અનુભવી તે આવા શમ પરિણામથી જ. શમને ખીજો અર્થ અપૂર્વ શાંતિ સમતા કે ક્ષમા કહી શકાય. અતિસુકુ લ, દહપ્રહારી, સેતા મુનિ તેમજ ખધકસૂરિના ૫૦૦ શિષ્યોએ જે ૫ પદ સાધ્યું તે આ અપૂર્વ ગુણના પ્રભાવેજ આ અનુપમ ગુની પ્રાપ્તિથીજ રેવ ચરતા એટલે સફળ થાય છે. તે વિના ચારિત્ર ફેગટ કલેશરૂપ થાય છે. . મસાટકમાં કહ્યું છે તેમ ‘ સાધુના ચિત્તની પ્રસન્નતારૂપી તે ́લેશ્યાની વૃદ્ધિ ચારિત્ર પર્યાયની વૃદ્ધિ સાથે વધતી જાય છે. તે આવા અપૂર્વ આત્મગુણુના અબ્રાસી આથી સમજવુ,’ ફક્ત ૧૨ માસના દીક્ષા પર્યાયવાળા સાધુ પતાના ચિરાતી પ્રસન્નતા ડે અનુત્તર વિમાનવાસી દેવી પણ અધિક સુખશાંતિ મેળવી શકે સ અનુક્રમે અભ્યાસ કરતા પરમાયુક્ત ચારિત્ર આશ્રી વ્યવહારન યર્ન અપેક્ષાએ કહેલું જાણવું. નિશ્ચયનયથી તે આત્મસ્વરૂપમાં રમણ કરનાર કાર્ય અલ્પ સમયમાં મેક્ષનાં સુખ મેળવી શકે છે. એવાં અનેક દૃષ્ટાંત શાસ્ત્રમાં
'
For Private And Personal Use Only
