________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રકાશ. ગુરૂ તેને ખુલાસો આપે છે કે-“ તથા પ્રકારના ઉત્તમ પરિણામથી જો ક. એનો રસ ક્ષય પામે છે તેમાં શું અનિષ્ટ થયું ? જેમ સૂર્યના ઉગ્ર તાપથી ઈશુના
1 માં રહેલે રસ સૂકાઈ જાય, તો તેમાં તને નાશ ને અકતને આગમ શું વયે ? હું બુદ્ધિમાન ! તે તું કહે. વળી જે કદાચ જે કર્મ જેવી રીતે બાંધ્યું તે કર્મ તેવીજ રીતે અવશ્ય જોગવવું પડતું હોય, તે પાપને ક્ષય નહીં થતો હોવાથી સર્વ તપને વિધિ વ્યર્થ થશે, તેમજ તેજ ભવમાં સિદ્ધિ પામનારા જીને પણ કર્મ અને વશેષ રહેશે, એટલે કોઈની પણ મુક્તિ થશે નહીં. માટે કોડાકોડી સાગરોપમની સ્થિતિ વાળું કર્મ પણ પ્રદેશે કરીને નીરસપણે ભગવાય છે, એમ માનવું. વળી હે શિષ્ય ! અસંખ્ય ભાવમાં બાંધેલું ભિન્ન ભિન્ન ગતિને આપનારૂં કર્મ તે ભવે પણ સત્તામાં હોય છે. તેથી જે સર્વ કર્મને વિપાકવડેજ અનુભવ લેવું પડતું હોય, તે તે એક ભવમાં ભિન્ન ભિન્ન ભવના અનુભવને સંભવ થ જોઈએ, પરંતુ તેમ થતું નથી. વળી આષધથી સાધ્ય રોગને જેમ નાશ થાય છે તેમ જે કર્મ બાંધતી વખતે તેવા પ્રકારના પરિણામવડે બાંધ્યું હોય તે કર્મ ઉપક્રમથી સાધ્ય થાય છે, અને અન્ય સાધ્ય રોગ જેમ આષધથી જતું નથી તેમ તેવા પ્રકારના અધ્યવસાય (પરિણામ) થી જે કર્મ બાંધ્યું હોય તે ગ્ય કાળે વિપાકવડે ગવવાથી જ નાશ પામે છે. કેમકે કર્મબંધના અધ્યવસાય સ્થાનકે વિચિત્ર છે, અને અસંખ્ય લેકાકાશના પ્રદેશ પ્રમાણ છે. તે સ્થાનકોમાં કેટલાંક સેપકમ કર્મને ઉત્પન્ન કરનારાં છે, અને કેટલાંએક નિરૂપકમ કર્મને બંધને ઉત્પન્ન કરનારાં છે. તેથી જેવા અધ્યવસાયથી જે કર્મ બાંધ્યું હોય તે કર્મ તેવી રીતે ભેગવવું પડે છે. આ પ્રમાણે હેવાથી તે કહેલા દેષને અહિં જરા પણ અવકાશ નથી. વળી જેમ ઘણું શિખ્યો એકજ શાસ્ત્ર સાથેજ ભણતા હોય તેમાં બુદ્ધિની તરતમતાથી ભેદ પડે છે, તથા જેમ અમુક - જન લાંબા માર્ગમાં ઘણા માણસે એક સાથે ચાલ્યા હોય છતાં તેમની ગતિની તરતમતાથી જવાને સ્થાને પહોંચવાના કાળમાં ભેદ દેખાય છે (કે વહેલા પહોંચે છે, કઈ વિલંબે પહોંચે છે), તેવીજ રીતે એક સરખી સ્થિતિવાળું કર્મ ઘણુ જીએ બાંધ્યું હોય, તેમાં પણ પરિણામના ભેદથી તેને ભેગકાળ ભિન્ન ભિન્ન થાય છે. લેકપ્રકાશમાં કહ્યું છે કે
પિંડીતૂત પર; નિશ્ચિલ પુષ્યતિ !
प्रसारितः स एवाशु, तथा कर्माप्युपक्रमैः ।। १ ॥ ભાવાર્થ-“જેમ ભીનું વસ્ત્ર પિંડ રૂપ કરીને મુકયું હોય તે તે લાંબી મુતે સૂકાય છે, અને તેજ વસ્ત્ર લાંબું કર્યું હોય, તે જલદી સૂકાઈ જાય છે, તેવી જ રીતે કર્મ પણ ઉપક્રમેથી જલદી ક્ષય પામે છે. ”
For Private And Personal Use Only
