________________
કરમાઈને ચિમળાઈ જાય છે, તેમ આનંદસુખના ઉદધિમાં પણ ઓટ આવશે. કલ્પનાય નહિ હોય અને બજાર અચાનક કરવટ બદલશે, અણધારી મંદી આવશે, અને ગોડાઉનમાં લાખો ટન માલ પડ્યો હશે, છતાં મોટી નાદારી નોંધાવવી પડશે. વિશાળ આજ્ઞાંકિત પરિવારના સ્નેહ, વાત્સલ્ય અને હૂંફના સ્વર્ગીય સુખમાં પુત્રના આકસ્મિક મરણના સમાચાર આગ ચાંપશે.
સુખ ક્ષણભંગુર છે માટે તેમાં છકી ન જવું, સુખનાં મદિરાપાનમાં મન ન બનવું, એ વૈભવની છોળોમાં લીન ન થવું અને દુઃખ ક્ષણભંગુર છે માટે તેમાં ડરી ન જવું, તેને જોઈને બેચેન અને બેભાન ન બનવું, તે આવી જતાં દીન ન થવું. બન્ને પ્રસંગોમાં એ જ વિચારવું કે આ અવસ્થા પણ તકલાદી છે. પ્લાસ્ટિક રમકડું તૂટી જાય તેમ મારા સુખના દિવસોય તૂટી જવાના છે, હું શેના પર ગર્વ કરું ?
રાજા સંતનાં દર્શને ગયો, સંતને પ્રણામ કરીને પ્રાર્થના કરી. “ગમે તેવી આફતમાં પણ મારું સંરક્ષણ કરે તેવો કોઈ ધાગો, દોરો કે જડીબુટ્ટી મને આપો.”
સંતે એક માદળિયું તેને આપ્યું. “આપત્તિના અવસરે આ માદળિયું ખોલજે.” અને દિવસો જતા તે રાજાના માથે આફતનાં વાદળ ઘેરાયા. પરદેશી રાજાએ આક્રમણ કરી તેને રાજ્યભ્રષ્ટ કર્યો. રાજ્યવિહોણો તે જંગલમાં આથડવા લાગ્યો. તે અવસરે તેને સંતનું માદળિયું યાદ આવ્યું. ઉતાવળથી તેણે તે ખોલ્યું તો અંદરથી એક ચિઠ્ઠી નીકળી. ચિઠ્ઠીમાં લખ્યું હતું, “આ પણ કાયમ ટકવાનું નથી.” આ શબ્દોએ એક જ ઝાટકે તેની બધી હતાશને ખંખેરી નાંખી. તેના લોહીમાં નવું જોમ રેડાયું. તેની આંખોમાં નવું તેજ ચમક્યું, તેના પગમાં નવી હિંમત આવી, તેના દિલમાં ખૂબ આશા પૂરાઈ. તેનું પુણ્ય અનુકૂળ બન્યું. જૂના સાથીદારો સહાયમાં આવ્યા, સામુદાયિક બળનું સંગઠન થયું ને હારેલો રાજા ફરી જીત્યો. આફતનું વાદળ વીખરાયું, રાજ્યસત્તાનું સિંહાસન ફરી સાંપડ્યું, હવે પેલી ચિઠ્ઠી તે વારંવાર
હદયકંપ છે ૧૧૨
