________________
શોધ ચલાવી અને જ્યાં દટાયું છે ત્યાં જોયું પણ નહિ. આટલી સમજ ડોશીમાએ આપી.
અને ત્યાં જ કસ્તૂરીમૃગની કથા બોલી : તું જેને શોધે છે, તે નાભિમાં જ પડ્યું છે. અને શાસ્ત્રોક્ત નાભિના આઠ રુચક પ્રદેશોની વાત મને યાદ આવી, ત્યાં આત્માનું અનંત સુખ ઉઘાડું પડ્યું છે. હાશ ! ઘણું દોડ્યો, ઘણું થાક્યો, આખરે નાભિમાંથી જ જવું.
ના, એ શાશ્વત કોઈ મર્સિડિઝ કે મારુતિના ચક્રોમાં અટવાયો નથી. એ અવિનાશી કોઈ ફાઈવસ્ટાર હોટલમાં બેઠો નથી. એ કોઈ એરકંડિશન્ડ કેબિનમાં થીજ્યો નથી. એ વિરાટ કમ્પ્યુટરના જાદુઈ મિજાજમાં સમાયો નથી. એ પરમસુખ લેબોરેટરીની ટેસ્ટટ્યુબમાં પ્રયોગો કરવાથી સાંપડવાનું નથી. હોસ્પિટલના સ્ટેરીલાઈઝ્ડ ઓપરેશન થિયેટરમાં ડિસેક્શન કરવાથી એ પ્રગટવાનું નથી. કોઈ એનસાયક્લોપિડિયા બ્રિટાનિકામાં એ આલેખાયું નથી. કોઈ ડિસ્કો કે કેબ્રેમાં જકડાયું નથી.
હા, એ અક્ષય છે, અનંત છે, નિર્ભેળ છે, તે પરમસુખને ભોગવનારો પોતે ભોગવાઈ જતો નથી. તેનો આસ્વાદ માણનારો કદી થાકતો નથી. ત્યાં થાક નથી, કંટાળો નથી, ત્યાં ભેળસેળ નથી, નકલ પણ નથી. હા, જેવી સર્વ પ્રાણીની આંતરઝંખના છે તેવું જ તે પરમસુખ છે. તેને માટે સૌ કોઈ ખાય છે, સૂએ છે, ભોગવે છે, એને જ માટે ઉત્સવો અને મનોરંજનો કરે છે. તે સુખની શોધમાં માણસ હોટલો અને કલબોમાં ભટકે છે. બગીચાઓ અને હિલ-સ્ટેશનોમાં જઈને તે તેને જ ખોજે છે. પણ બધે’યથી માણસ ખાલી હાથે પાછો ફરે છે. તે નિર્ભેળ અને અનંત સુખ ત્યાં ક્યાં'ય જડતું નથી, માણસ છતાં'ય થાકતો નથી. શોધ જારી જ રાખે છે.
અને, ત્યારે યેલો ગ્રાહક યાદ આવે છે. અમુક ડિઝાઈનનું, અમુક ક્વોલિટીનું, અમુક રંગનું અને અમુક મૂલ્યનું કાપડ ખરીદવું છે. તેવી એક
હૃદયકંપ ) ૧૩૨
