Hirsundaramahakavyam Part 1

Author(s): Devvimal Gani, Ratnakirtivijay
Publisher: Jain Granth Prakashan Samiti

Page 277

२६४
'श्री हीरसुन्दर' महाकाव्यम् (१) देव्याः पादावेव भूपौ । (२) परि समन्तानिर्मलः घुटयोरधः प्रदेशो ययोः । राजा तु निर्दोषपाश्चात्यराजः । “शुद्धपाणिरयान्वित" इति रघुवंशे । (३) जित्वा । (४) गमनेन प्रयाणेन च । (५) समस्तमरालान् प्रकृष्टनृपांश्च । (६) ऊर्ध्वं अर्थात्स्वर्गे उच्चैः। (७) रुचीनां कान्तीनां स्फुरणकपटेन । (८) जेतुमिच्छू । (९) प्रस्थानं कर्तुमनसाविव । (१०) ऐरावणं देवप्रधानं शक्रमित्यर्थः । “स्युरुत्तरपदे व्याघ्रपुङ्गवर्षभकुञ्जराः सिंहशार्दूलनागाद्या"
इति हैम्याम् । तथा-"कारागृहे निर्जितवासवेने" ति रघुवंशे इति ॥२७॥ हील० यत्पा० । शुद्धो लाञ्छनरहितः पाणिर्घटयोरध:प्रदेशो ययौः । तथा शुद्धो विरोधादिरहितः पाणिः
पाश्चात्यः नागं ऐरावणम् ॥*२८॥ हीसुं० 'प्रसादकान्ती दधती 'सुवर्णालङ्कारिणी ३रम्यतमक्रमा च ।
"संश्लेषदक्षाऽ प्रतिमोपमानश्रीः श्लोकमालेव सुरी चकासे॥२८॥ (१) प्रसन्नतां शोभां च । झगित्यवबोधगोचरत्वं प्रसादगुणः । दीप्तरसत्वं च कान्तिः । (२) हेमभूषणवती । शोभनाक्षरैरूपोपमोत्प्रेक्षाद्यैरलङ्कारैश्च युक्ताः । (३) मनोज्ञचरणा अनुक्रमा वा । (४) आलिङ्गनचतुरा तथा शब्दगुणार्थगुणशब्दालङ्कारार्थलङ्काररूपः समीचीनः श्लेषस्तंत्र पटवी । (५) न विद्यते प्रतिमा सादृश्यं यस्याः ।" न तन्मुखस्य प्रतिमा चराचरे" इति नैषधे। तादृशी उपमा तस्य श्रीर्यस्यास्तथा असाधारणा उपमानैः कृत्वा शोभा यत्र । (६)
अनुष्टुप्पङ्क्तिरिव ॥२८॥ हील. प्रसा० । अनुष्टुभां पङ्क्तिरिव शासनाधिष्ठात्री शुशुभे । किंभूता ?। प्रसन्नभावं कान्ति वपुर्दीप्ति
तथा झगित्यर्थावबोधगोचरत्वं प्रसादगुणस्तथा दीप्तरसत्वं कान्तिस्ते दधाना । पुनः किंभूता ?। कनकभूषणाञ्चिता वा शोभनाक्षरा । पुनरलङ्कारवती । पुनः शस्तानुक्रमा ।पुनरालिङ्गने वा सम्यश्लेषस्तत्र पट्वी । पुनरसाधारणा। पुनरुपमानैरुपलक्षणादुत्प्रेक्षाद्यैः श्रीलक्ष्मी शोभा यस्यां पा
||२७||
हीसुं० 'जम्भद्विषत्कुम्भिपराभविन्या ययाभिभूति गमितः "स्वगत्या ।
किं 'हंसकस्तां चरणारविन्दे तस्थौ "प्रसत्तेविषयीचिकीर्षुः ॥२९॥ (१) ऐरावणविजयिन्या । (२) पराभवम् । (३) प्रापितः । (४) निजयानेन । (५) हंस एव हंसकः । स्वार्थे कः । नूपुरं च । (६) स्थितः । (७) पदकमले । (८) प्रा( प्र )सादगोचरतां
नेतुमिच्छुः ॥ २९ ॥ हील० ययाभिभूतो हंस एव हंसको नूपुरः सेवायै स्थितः ॥२९॥ हीसुं० 'स्वजिह्मयानेन विगानितः सन्नाखण्डलः कुण्डलिनामिवैताम् ।
'सिञ्जानमञ्जीरविनिर्मिताङ्गः प्रसादय त्यहिपयोजलग्नः ॥३०॥ 1. इति देवीचरणाः हील०। 2. इति देवीचरणनपूरम् । हीला