________________
ધર્મબોધ-ગ્રંથમાળા
ઃ ૩૮ :
भार्याबन्धुसुहृत् सुतेष्वपकृतीर्नानाविधाश्रेष्टते, किं किं यन करोति निन्दितमपि प्राणी क्षुधापीडितः ॥
: પુષ્પ
· ક્ષુધાથી પીડિત થયેલા પ્રાણી માનને મૂકી દે છે, ગૌરવને છેાડી દે છે, દીનપણુ ધારણ કરે છે, લજ્જાને ત્યાગ કરે છે, ક્રૂરતાનેા આશ્રય લે છે, નીચતાને અવલંબે છે અને સ્ત્રી, ખંધુ, મિત્ર કે પુત્ર પ્રત્યે પણ ન કરવા જેવું વર્તન કરી બેસે છે. વળી એવું કયું પાપ છે કે જે ક્ષુધાતુર પ્રાણી કરતા નથી અર્થાત્ તે બધાં જ પાપા કરે છે, ’
"
માટે હું રાજન્! મારું' ભક્ષ્ય મને આપી દે.
રાજાએ કહ્યું: ‘ ક્ષુધાતુરાની હાલત હું જાણું છું, પશુ તું શ્રીજી કેાઈ વસ્તુવડે તારા પ્રાણના નિર્વાહ કરી લે. આ વિશ્વમાં બીજી વસ્તુઓ ક્યાં ઓછી છે? ’
બાજ પક્ષીએ કહ્યું: ‘ હું રાજન્! હું માંસાહારી છું અને મારી જાતે મારેલા પ્રાણીનાં તાજા માંસથી જ મને તૃપ્તિ થાય છે, પણ બીજા ભાજનથી થતી નથી; માટે મારું ભક્ષ્ય મને નહિં આપે તેા મારા પ્રાણના સ'હાર થશે. એકને મારવા અને બીજાને બચાવવા એ શું તમારેા ધર્મ છે? ’
આ શબ્દો સાંભળીને મેઘરથ રાજાએ કહ્યું: ‘હું માજ! જો ક્ષુધાથી તારા પ્રાણના નાશ થતા હોય તે હું તને આ પારેવા ખરાખર મારાં શરીરનું તાજું માંસ આપવા તૈયાર છું. તેના વડે તું તારી ઉદતૃપ્તિ કર. ’
માજે આ શરત કબૂલ રાખી, એટલે મેઘરથ રાજાએ
