________________
ધર્મબોધ-ચંથમાળા : ૫૦ :
: પુષ્પ ઉદ્દઘોષણા કરીને જણાવ્યું છે કે “જ્ઞાન & વિત:' સાચું જ્ઞાન તે જ છે કે જેનું ફલ વિરતિ છે–ચારિત્રનું ઉત્તમ પ્રકારે ઘડતર છે.”
આવા જ્ઞાનનું દાન સ્વ અને પારને ઉપકાર કરે તથા અત્યંતર તપરૂપ હોઈને કર્મની નિર્જરા કરવાપૂર્વક મુક્તિનાં મહાસુખ ચખાડે, એ સ્વાભાવિક છે. (૨૧) અનિષ્ટ જ્ઞાનદાન
જે જ્ઞાનદાન થવાથી હિંસા, અસત્ય, ચેરી, વ્યભિચાર તથા અસંતોષને ઉત્તેજન મળતું હોય, તે જ્ઞાન–દાન ઈષ્ટ નથી, કારણ કે તેથી આપનાર અને લેનાર બંને પાપ-પંકથી ખરડાય છે. આ વાત વધારે સ્પષ્ટ સમજવા માટે મ ત્પત્તિને પ્રબંધ વિચારવા ગ્ય છે. (૨૨) મત્સ્યાસ્પત્તિ પ્રબંધ.
રૂદ્રદેવ નામના એક આચાર્ય નિખાભૂત નામના શ્રતતત્વના જ્ઞાતા હતા કે જેમાં ઔષધપ્રગથી વિવિધ પ્રાણીઓને કેમ બનાવવાં તેનું વર્ણન આવે છે. તેઓ એક દિવસ પિતાના ખાસ શિષ્યને એકાંતમાં મત્પત્તિને વિષય સમજાવતા હતા, જે એક મચ્છીમારે ભીંતને આંતરે રહીને સાંભળી લીધો. પછી દુકાળ પડતાં નદી-નવાણ સૂકાઈ ગયાં અને મત્સ્યની ઉત્પત્તિ ઓછી થઈ ગઈ એટલે તે મચ્છીમાર સાંભળેલા શ્રતપ્રયોગથી મ બનાવવા લાગે અને તેના વડે પિતાને તથા કુટુંબને નિર્વાહ કરવા લાગે. એ રીતે જ્યારે તે આ
