________________
દસમું :
દેતાં શીખો
માને છે કે પારમાર્થિક જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ પણ વ્યાવહારિક જ્ઞાનની જેમ શાસ્ત્રો વાંચવાથી કે પુસ્તકોનું પઠન કરવાથી થાય છે, પણ તે એક ગંભીર ભૂલ છે, કારણ કે જ્ઞાન એ કઈ પાર્થિવ પદાર્થ નથી કે જેનું વિતરણ અંતરની ઈચ્છાવિના-ચિત્તની પ્રસન્નતા વિના અન્યને કરી શકાય. તેથી જ અનુભવીઓએ એલાન કર્યું છે કે “હે મહાનુભાવ! ગુરુ વિના આ જગતમાં સાચું જ્ઞાન એટલે કે પારમાર્થિક જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી. લૌકિક શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે–
દ્વિદ્ધિ પ્રાપન, રિફ્યૂન સેવા. उपदेश्यंति ते ज्ञानं, ज्ञानिनस्तत्त्वदर्शिनः ॥"
સદૂગુરુની પાસે જઈ પ્રણામ કરવા પછી “આત્મા કેણ?” પરમાત્મા કેણુ?” “મોક્ષ શું? ” “બંધ શું?” “હું કે?” ‘મારું સ્વરૂપ શું?” વગેરે પ્રશ્નો પૂછવા, તેમજ વિવિધ પ્રકારે સેવા કરીને તેમને પ્રસન્ન કરવા. એ રીતે પ્રસન્ન થયેલા તત્વદશ જ્ઞાની ગુરુ જ (આત્મ)જ્ઞાનને ઉપદેશ કરે છે.” (૧૯) કેવા ગુરુ પારમાર્થિક જ્ઞાન આપી શકે?
કેવા ગુરુ પારમાર્થિક જ્ઞાન આપી શકે?” એને ઉત્તર આપતાં નિગ્રંથ મહર્ષિઓ જણાવે છે કે – 'संविग्गो गीयस्थो, मज्झत्थो देसकालभावण्णू । नाणस्स होइ दाया, जो सुद्धपरूवओ साहू ॥'
“જે સાધુ પુરુષ સંવિગ્ન એટલે સંસારના સ્વરૂપથી વૈરાગ્ય પામેલા હય, ગીતાર્થ એટલે સૂત્ર અને અર્થને બરા
