Book Title: Dandak Prakarana tatha Jambudweep Sangrahani
Author(s): Jinhanssuri, Haribhadrasuri, Gajsarmuni, Chandulal Nanchand Shah
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal Mahesana
View full book text
________________
૬ બે
૨ ટીર્ઘાતિ મંત્રા—ટીવચાર એટલે ભૂતકાળ અને ભાવ વ્યકાળની વિચારશક્તિવાળી સંજ્ઞા તે દી સંજ્ઞા, આ સંજ્ઞા મનેાવિજ્ઞાનવાળા અથવા મનેાપર્યા વાળા સન્નિવાને સર્વને હોય છે, જીવેાના સજ્ઞિ અને અસજ્ઞિ એવા બે ભેદ જે વારવાર આવે છે તે આ દીઘ કાલિકી સંજ્ઞાથીજ થયેલા છે, અર્થાત્ દીવ ફાલિકી સંજ્ઞાવાળા જીવા તે સજ્ઞિ અને એ સંજ્ઞાથી રહિત વા તે અસંજ્ઞિ કહેવાય, આ જયા ભૂતકાળમાં શું બન્યું હશે ? આ ફાય નું શું પરિણામ આવ્યું હશે ? તથા હવે આનુ શું પરિણામ આવશે ? અને હવે શું કરવું ? ઈત્યાાંદે દીર્ઘકાલના વિચાર કરી પછી તે કાય માં પ્રવૃત્ત-નિવૃત્ત થાય છે. આ સંજ્ઞાનું બીજું
નામ સધાતા છે.
૮
૩
વોપરિશાન
અહિં દૃષ્ટિ એટલે સમ્યક્ત્વસમ્યગ્દર્શન સધિ નાથન, તેના રાઅપેક્ષાવાળી, અથવા દષ્ટિવાદ એટલે શ્રુતજ્ઞાન,તેના ઉપદેશ-ધનવાળી તે - વાટ્ટાપદેશિકી સજ્ઞા, અર્થાત્ વિશિષ્ટ શ્રુતજ્ઞાનના ક્ષયાપમન્યુંકેત સમ્યક્ત્વવાળી સંજ્ઞા તે દૃષ્ટિવાદા સજ્ઞા,અર્થાત્ જે જીવ સમ્યદૃષ્ટિ હોય, વિશિષ્ટ શ્રુતજ્ઞાન (ના ક્ષયાપશમ) વાળા હેય અને તે સાથે યથાકિત હેયાપાયની પ્રવૃત્તિવાળે! (એટલે અદ્ભુત આચરણના ત્યાગ કરનાર અને હિત આચરણની કલ્યાણભાગ ની પ્રવૃત્તિવાળા) હાય તેવા છદ્મસ્થ જીવને એ સંજ્ઞા હોય છે. અને તે વિગત: કેટલાક નુખ્યાને હાય છે.
એક સંજ્ઞાઓના મુખ્ય વિષય માં પ્રવૃત્તિ અને અનિષ્ટને ત્યાગ છે, અને તે પણ અનુક્રમે અધિક અધિક દરજ્જાને છે, કાદે હેતુવાદ્યા ઞામાં તે વતમાનકાલ વૈયિક છે, દીઘ ૦ જ્ઞામાં ત્રિકાલ વૈષયેક છે, અને તે બન્ને સસાબૈયિક છે, ત્યારે ત્રીજી જ્ઞાનાં તે જ (પ્ટમાં પ્રત્તિ અને અનના ત્યાગરૂપ) વિષ્ટ કાર્યાભિમુખી છે. માટે સવથી શ્રેષ્ઠ - જવાળી
છે.
ત
કયા દર ણ સ કયા કયા હકમાં જઈને ઉપજે તે તે દુર છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
