Dandak Prakarana tatha Jambudweep Sangrahani

Author(s): Jinhanssuri, Haribhadrasuri, Gajsarmuni, Chandulal Nanchand Shah
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal Mahesana

Page 179

પર
લધુસંગ્રહણી
નદીઓના પરિવાર एवं अभितरिया,* चउरो पुण अट्ठवीससहस्सेहिं पुणरवि छप्पन्नेहि, सहस्सेहिं जति चउ सलिला ॥२२॥
સંસ્કૃત અનુવાદ एवमाभ्यन्तरिकाश्चतस्नः पुनरष्टाविंशतिसहस्रः । पुनरपि षट्पञ्चाशता सहसै र्यान्ति चतस्रः सलिलाः ॥२२॥
અન્વય સહિત પદ છે पुण एवं अम्भितरिया चउरो अट्ठवीस सहस्सेहि पुण अवि चउ सलिला उत्पन्नेहिं सहसा जंति ॥२२॥
શબ્દાર્થ – અજિતરિયા=અધ્યક્ષેત્રની
સહૂિ હજાર નદીઓ વચાર નદીઓ
ઢિા=નદીએ (મધ્ય ક્ષેત્રની) શરીર=અઠ્ઠાવીસ
ગાથાર્થ :તથા એ પ્રકાર અંદર પ્રદેશની ચાર અઠાવીશ અટઠાવીશ હજાર સાથે, અને ચાર નદીઓ છે પન્ન છ૫ન્ન હજાર સાથે જાય છે.
વિશેષાર્થ – હિમવંત, હિરણયવંત, હરિવર્ષ, અને રમ્યક એ ચાર ક્ષેત્ર અભ્યન્તર ક્ષેત્રો છે, કેમકે-ભરત, અરવત [અરાવત] બાહ્ય ક્ષેત્રો છે, મહાવિદેહ મધ્ય ક્ષેત્ર છે, બાહ્ય અને મધ્યની વચ્ચે આવેલ હોવાથી તે અભ્યન્તર ક્ષેત્રો કહેવાય છે. અને તેમાંની નદીઓ પણ અભ્યત્તર નદીઓ કહેવાય છે. તા- હિમવંત ક્ષેત્રમાં પૂર્વમાં વહે છે ૨૮૦૦૦
પશ્ચિમમાં વહે છે, ૨૮૦૦૦ સુવાકુઢા- હિરણ્યવત ક્ષેત્રમાં પૂર્વમાં વહે છે ૨૮૦૦૦ કથા
પશ્ચિમમાં વહે છે ર૮૦૦૦ સિદ્ધિા- હરિવર્ષ ક્ષેત્રમાં પૂર્વમાં વહે છે. પ૬૦૦૦
બજાર – એવો પણ પાઠ છે.