Dandak Prakarana tatha Jambudweep Sangrahani

Author(s): Jinhanssuri, Haribhadrasuri, Gajsarmuni, Chandulal Nanchand Shah
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal Mahesana

Page 190

૬
ઉપસંહાર અને કર્તાનું નામ, પર્વતો ( તથા ઉપલક્ષણથી ભૂમિકૂટ પર્વતો પણ) પિાતપિતાની ઉંચાઈથી ચોથા ભાગ જેટલા ભૂમિમાં ઉંડા-દટાયેલા છે. તે
પ્રશ્ન –ઉંડાઈ અને ઉચાઈના જન જુદા ગણવા કે એકત્ર ગણવા ?
ઉત્તરઃ–પર્વતની ઉંડાઈ અને ઉંચાઈના યોજન જુદા ગણવા તેથી જે પર્વત ૧oo યોજન ઊંચો કર્યો હોય તે ભૂમિમાં ૨૫
જન ઉડે જાણો. કારણ કે શાસ્ત્રમાં મેરૂ સિવાયના પર્વતની ઉંચાઈ મૂળ ભાગથી નહિ પરંતુ ભૂમિની ઉપરની સપાટીથી ગણેલી છેએરલા
ઉપસંહાર અને કર્તાનું નામ खंडाईगाहाहिं, दसहिं दारेहिं जवूदीवस्स।
संघयणी सम्मत्ता, रइया हरिभद्दसूरीहिं ॥३०॥ ૧૦૦૦ એજન છે (જેથી તે સંપૂર્ણ ૧ લાખ જનને છે) અને બીજા બે દ્વીપના ૪ મેરની ઉંચાઈ ૧૦૦૦ એજન ઉંડાઈ સહિત ૮૫૦૦૦ એજન. (૧૦૦૦+૮૪૦૦૦) છે.
૧ ગાથામાં “સમયક્ષેત્રના પર્વતો ” કહેવાથી સમયક્ષેત્રથી બહારના પર્વ તેની ઊંડાઈ ઉંચાઈના ચોથા ભાગ જેટલી નિયમિત નથી એમ જાણવું. કારણ કે પ્રથમ તો સમયક્ષેત્રથી બહાર (સમયક્ષેત્રવત્ અનેક પર્વતે ન હોવાને અભાવે) પવીતે છે નહિં એમ જ કહ્યું છે, અને માનુષોત્તર, કંડલ, રૂચક, અંજનગિરિ, દધિમુખ રતિકર તથા ઇન્નોના ઉત્પાત પર્વત વિગેરે જે પર્વતે કલા છે, તેમાં માનુષોત્તર, રતિકર અને ઉત્પાત પર્વતે ચેથા ભાગની ઉંડાઈવાળા, અને શેષ ૧૦૦૦ એજન ઉંડાઈવાળા છે. અને કુંડલ, રૂચક તથા અંજનગિરિઓ ચાર મેરવત મૂળથી ૮૫૦ ૦૦ એજન ઉંચા છે, અને દધિમુખ ૫તે મૂળથી ૬૫૦૦૦ જન ઉંચા છે. ઈત્યાદિ રીતે વિશેષતા હોવાથી “મજૂરિHળા કવિતા ક્ષે મા”િ એ વાકય સમયક્ષેત્રમાં જ સંભવે માટે માથામાં રજા રાત પદ છે. ૨ નાદાર એ તૃતીયા એકવચનાત પાઠ પણ છે.