________________
प्रमेयवन्द्रिकारीका श०९३०३३सु०१६ देवकिल्विाषकभेदनिरूपणम् ६३३ रोपमस्थितिकेवु वा देवकिल्बिषिकेषु देवकिल्विपिकतया उपपत्तारो भवन्ति । गौतमः पृच्छति- देवकिग्विसियाणं भंते ! ताओ देवलोगाओ आयुक्खएणं, भवक्खएणं, अणंतरं चयं चइचा कहिं गच्छति, कहिं उववज्जति ? ' हे भदन्त ! देवकिल्पिषिकाः खलु देवाः तस्मात् देवलोकात्मायुः क्षयेण-देवायुर्दलिकनिजरणेन, भवक्षयेण-देवभवनिवन्धनभूतकर्मनिर्जरणेन स्थितिक्षयेण-आयुष्कादि फर्मस्थितेर्निजरणेन अनन्तरं चयं देवशरीरं त्यक्त्वा तस्मात् देवलोकात् निःसृत्य इत्यर्थः कुत्र गच्छन्ति ? कुत्र उपपद्यन्ते ? भगवानाह-'गोयमा ! जाव में देवकिविषिक हों, या तीन सागरोपमकी स्थितिवाले देवकिल्विषिकोंमें देवकिल्विषिक हों या तेरह १३ सागरोपमकी स्थितिवाले देवकिल्विषकों में देवकिल्बिषिक हो, अनेक वर्षों तक पालित की गई श्रामण्यपर्यायका जैसा इन्हें लाभ मिलना चाहिये उस लाभसे ये इन पापस्थानों की आलोचना एवं प्रतिक्रमण करने के अभावले वर्जित रहते हैं अब गौतम प्रभुले ऐसा पूछते हैं- देवकिदिबसिया णं भंते ! ताओ देवलोगाओ आयुखएणं, भवक्खएणं, ठिईक्खएणं अणंतरं चयं घइत्ता कहिं गच्छंति, कहिँ उववज्जति ' हे भदन्त ! देवकिल्विषिक देव उस देवलोकसे देवोयुके निषेकोंके ( कर्मपुद्गलों की रचना विशेष ) निर्जरण से, भवक्षयसे - देवभव के कारण भूत कर्मकी निर्जरासे, स्थितिक्षयसे-आयुष्कादि कर्मस्थितिके निर्जरणसे अनन्तर चयको किल्विषिक देव शरीरको छोड़कर उस देवलोकसे निकलकर कहां जाते हैं ? कहां उत्पन्न होते हैं ? इस કિવિષિક દેવેમાં ઉત્પન્ન થાય છે, અથવા ત્રણ સાગરોપમની સ્થિતિવાળા કિલિવષિક દેવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, અથવા તેર સાગરોપમની સ્થિતિવાળા કિવિષિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે અનેક વર્ષો સુધી આરાધિત કરાયેલી શ્રામસ્ય પર્યાયને જે લાભ તેમને મળવું જોઈએ, તે લાભથી તેઓ વંચિત રહે છે. તે લાભથી વંચિત રહેવાનું કારણ મિથ્યાત્વયુક્ત કદાહોને પ્રચાર અને તે માટે આલોચના તથા પ્રતિક્રમણ-પ્રાયશ્ચિત્તને અભાવ બતાવવામાં આવેલ છે.
गौतम स्वामीना प्रश्न-“ देवकिव्विसियाणं भंते ! ताओ देवलोगायो आयुक्खएणं भवक्तएणं, ठिइक्खएणं अणंतर चय चहत्ता कहिं गच्छंति, कहि स्ववज्जति ?" महन्त ! वायुना नियनु (पुरसानी श्यना विशेषनु) નિજર કરીને, ભવક્ષય કરીને–દેવભવના કારણરૂપ કર્મની નિર્જરા કરીને, સ્થિતિક્ષય કરીને–આયુષ્યાદિ કર્મ સ્થિતિની નિર્જરા કરીને, ત્યાંથી ચવીને ( કિલ્વિષિક દેવશરીરને છોડીને) તે દેવલોકમાંથી નીકળીને કિલ્વિષિક દેવે કયાં જાય છે? કયાં ઉત્પન્ન થાય છે ?
भ०-८०
