________________
प्रमेयचन्द्रिकालीका श०१३०३४नु०१ पुरुषाश्यादिहननतरवन्धनिरूपणम् १४७ हे भदन्त ! तत्-अथ ओनार्थे न अश्वं धनन् पुरुषः, अश्वमपि हन्ति, नो अश्वमपि हन्ति ? भगवान पूत्रोक्तमेव हेतुं प्रतिपादयितुमाह-'अट्ठो तहेव' हे गौतम ! अर्थस्तथैव-पूक्तिएव, तथाच अश्व धनतः पुरुपस्य एवं मनसि भवति-अहं खलु एकम् अश्वमेव हन्मि, किन्तु एकम् अश्व ध्यन् अनेकान् जीवान् हन्ति, एकस्याश्वस्य व्यापादनेन तदाश्रित तदायतकादिजीवानामपि व्यापादनसम्भवात् । 'एवं हथि, सीह, यग्छ, जाव चिल्ललगं' एवं पुरुषाश्चयदेव कश्चित्पुरुषो हस्तिनम् , सिंहस् , व्याघ्रम् , यावत् चिल्ललकम् , अत्र यावत्सदेन-"विगं, दीवियं, अच्छं, तरच्छं, परासरं, सियाल, विरालं मुणगं कोलमुणगं कोकंतियं ससग" और दूसरे जीवों को भी मारता है । 'ले केणढणं 'हे भदन्त ! ऐसा आप किस कारणले कहते हैं कि घोडेकी हत्या करता हुआ मनुष्य घोड़ेको भी मारता है, और उस समय वह घोडे से भिन्न और भी जीवोंको मारता है ? इस प्रश्न उत्तर प्रभु कहते हैं 'अट्ठो तहेव' हे गौतम ! इस विषय में उत्तर पहिले जैसा ही जानना चाहिये तथाचघोडेकी हत्या करते हुए उस मारक मनुष्यके मन में ऐसा विचार रहता है कि मैं इस समय केवल घोडे कोही मार रहा हूँ परन्तु वह एक घोडेको मारता हुआ भी अनेक जीवोंकी हत्या करता है, क्योंकि एक घोडेके मारने पर उस घोडेके आश्रित रहे हुए या उसके आधीन रहे हुए अनेक यकादि जीवोंका भी विधात हो जाता है एवं हस्थि, सी. वग्धं, जाव चिल्ललगं' पुरुष एवं अश्वकी तरहही यदि कोई पुरुष हाथीको, शेरको, व्याघ्रको, यावत् 'विगं, दीवियं, अच्छं, तरच्छं,
गीतभ स्वाभाना प्रश्न-" से केणट्टेण'." महन्त ! मा५ श ण કારણે એવું કહે છે કે ઘેડની હત્યા કરતા પુરુષ ઘોડાને પણ હણે છે અને સાથે સાથે જોડા સિવાયના જીવોને પણ હણે છે?
___ महावीर प्रभुन। उत्त२-“ अट्ठो तहेव" गौतमतेनु५५२९५९ मा કહ્યા પ્રમાણે જ સમજવું. એટલે કે.ઘેડાની હત્યા કરનારા તે પુરુષના મનમાં એવો વિચાર આવે છે કે હું અત્યારે એક ઘેડાની જ હત્યા કરી રહ્યો છું. પરન્તુ એક ઘોડાની હત્યા કરતે તે પુરુષ ઘેડાની હત્યા કરવા ઉપરાંત બીજા અનેક જીવોની પણ હત્યા કરતા હોય છે, કારણ કે તે ઘોડાના શરીરને આશ્રય કરીને રહેલાં અનેક જૂ, લીખ આદિ જીવોને પણ સાથે સાથે વિઘાત थ तय छे. ___एव हथि, सीई, वग्ध, जाव चिल्ललग" पुरुष मने अश्वनी म साथी, सिंड, पाध, “ विग, दीवियं, अच्छं, वरच्छं, पराखरं, सियालं, विरालं,
