________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૬) નીકળ્યો કે એકાદે માણસ જે એમ કહેવા લાગે કે ઈશ્વરે મને આખા જગતને માટે કંઇક સંદેશ આપીને મોકલ્યો છે તે તેને કે ગણવો? ડાહ્ય કે મૂખ ? એ પ્રશ્નને નીકાલ હોય વિરૂદ્ધ કેમ્બલની અપીલમાં ઈ. સ. ૧૮૮૮ ની સાલમાં ઈંગ્લાંડમાં એવો આપવામાં આવ્યું કે એવા મનુષ્યને ભ્રમીષ્ટ, વિક્ષિપ્ત, તેમજ મૂખને શિરોમણિ જાણવે. તેથી સમાધાનની વાર્તા એ છે કે નિદાન આપણું વેદ મંત્ર કર્તા ઋષિને હેય વિરૂદ્ધ કેમ્બલમાંને નિકાલ લાગુ પડતો નથી.
વિશ્વનું ગૂઢ ઉકેલવું એ બહુ કઠિન છે એમ વિશ્વામિત્ર ઋષિ નીચેની ઋચામાં સ્પષ્ટપણે કહે છે.
को अडा वेद क इह प्रवोचत्यतः सृष्टिरित आ बभूव ।।
એટલે એ કોણ નક્કી જાણે છે અને કોણ નક્કી કહી શકે છે કે આ સૃષ્ટિ અમુક પાસેથી અમુક રીતે ઉત્પન્ન થઈ છે જા રેવાજ વિષ વિવેક ક્યા દેવને હવિભગ આપીએ ? એ મંત્રથી જગત્ કર્તા ઈશ્વરની પણ શંકા જ રહેલી છે. કૃષિકર્મ એ વૈદિકકાળને મુખ્ય ધ હતા. જેમાં અગ્નિ, વાયુ, વ, સૂર્ય જળ વગેરેની સ્તુતિ ભરેલી છે અને તેની પ્રીત્યર્થે કરેલા યાથી ઋગવેદ ભરેલું છે. વેદકાલીન મનુષ્ય અનેક રીતે બાલ્યાવસ્થામાં હતા. વેદમાં નિસર્ગ પૃથ્વી જળ, અગ્નિ, સૂર્યાદિની ભિન્નભિન્ન સ્તુતિ અને આરાધના છે, અનેક દેવેની સ્તુતિ યજ્ઞ કર્યા બાદ ઋષિને એક ઇશ્વરની કલ્પના સુજી હોય અને પછીથી તેઓએ જ કલા શુભ રવરિત ચમક્સિ માણ્યાનમgઃ એક બ્રહો સત છે તેને યમ, આન, માતરિશ્વ વગેરે જુદા જુદા નામોથી વિપ્રો કહે છે, યમને બધા પિતાને રાજા માને છે. એવી કલ્પના વૈદિક મંત્રમાં છે. પુરાણુના યમના સ્વરૂપમાં અને વૈદિક યમના સ્વરૂપમાં જમીન અસમાનનું અસર છે. પુરાણેની અંદર વેદમાંના દેવતા તેમજ કથાઓનું બહુ વિપરીત અને અતિશક્તિથી ભરેલું સ્વરૂપ પ્રાયઃ જાય છે. વેદની અંદર વિષ્ણુ સૂર્યનું નામ છે. પણ પુરાણમાં તેનું સ્વરૂપ વિષ્ણુ નામના એક , ઉંચા સ્વર્ગમાં રહેનાર દેવથી કલ્પિત કરેલું છે. વળી મહાદેવ નામ અગ્નિનું છે છતાં પુરાણોમાં મહાદેવનું સ્વરૂપ જુદા પ્રકારનું દેખાય છે અને સર્વ હિન્દુસ્થાનમાં જે મહાદેવ લિંગપૂજા પ્રસરાઈ છે તેને નીચેની ઋચામાં નિષેધ કર્યા જેવું લાગે છે.
For Private And Personal Use Only
