________________
સ્તુતિકાર માતૃચેટ અને તેમનું અધ્યદ્ધશતક - ૨૨૧ જ્યાં ત્યાં અને જે તે રીતે, જેણે જેણે, ભલે તને પ્રેર્યો હોય–તારાથી કામ લીધું હોય, છતાં તું તો પોતાના કલ્યાણ માર્ગનું કદી ઉલ્લંઘન કરતો નથી.'
જે તે સંપ્રદાયમાં, જે તે નામથી અને જે તે પ્રકારે તું જે હો તે હો, પણ જો તું નિર્દોષ છે તો એ બધા રૂપમાં, હે ભગવન્! છેવટે તું એક રૂપ જ છે. વાતે તને–વીતરાગને નમસ્કાર હો.
માતૃચેટે બુદ્ધની ઉપકારકતા અલૌકિક રીતે સ્તવી છે કે, હે નાથ ! અપકાર કરનાર ઉપર તું જેવો ઉપકારી બન્યો છે તેવો ઉપકારી જગતમાં બીજો કોઈ માણસ પોતાના ઉપકારી પ્રત્યે પણ નથી દેખાતો.
આ જ વસ્તુને હેમચંદ્રની સ્ફટ વાચા ગ્રંથે છે : હે નાથ ! બીજાઓ ઉપકારકો પ્રત્યે પણ એટલો સ્નેહ નથી દાખવતા જેટલો તમે અપકારકો પ્રત્યે પણ ધરાવો છો. ખરેખર, તમમાં બધું અલૌકિક છે.'
માતૃચેટે બુદ્ધની દુષ્કરકારિતા વિશે કહ્યું છે કે સમાધિવજથી હાડકાંઓનો ચૂરેચૂરો કરનાર તેં છેવટે પણ દુષ્કર કાર્ય કરવું છોડ્યું નહિ.'
હેમચંદ્ર એ જ ભાવ ભંગ્યન્તરથી સ્તવ્યો છે : હે નાથ ! તેં પરમસમાધિમાં પોતાની જાતને એવી રીતે પરોવી કે જેથી હું સુખી છું કે નહિ, અગર દુઃખી છું કે નહિ, તેનું તને ભાન સુધ્ધાં ન રહ્યું.
માતૃચેટે બુદ્ધના બધા જ બાહ્ય-આત્યંત ગુણોની અદ્ભુતતા જે શબ્દ
૧. અધ્યયેન નવું વં ચત્ર તત્ર યથા તથા |
चोदितः स्वां प्रतिपदं कल्याणी नातिवर्तसे ॥११८॥ ૨. વીત–વત્ર યત્ર સ યથા યથા યોનિ સોડપધયા થયા તયા | वीतदोषकलुषः स चेद् भवानेक एव भगवत्रमोस्तु ते ॥३१॥
__ अयोगव्यवच्छेदद्वात्रिंशिका ૩. અ–નોપડઘેર્વમુપારો નન: '
अपकारपरेऽपि त्वमुपकारपरो यथा ॥११९॥ ૪. વીત–તથા રે વ્યક્ત ૩૫Rશે જે
यथाऽपकारिणि भवानहो सर्वमलौकिकम् ॥१४, ५।। ૫. ગZ૦–૧ર્વ સધવા તત્વોડથીનિ વૃvયના
अतिदुष्करकारित्वमन्तेऽपि न विमुक्तवान् ॥१४४॥ ૬. વીd –તથા સમાધ અને વૈચાત્મા નિશિતઃ |
सुखी दुःख्यस्मि नास्मीति यथा न प्रतिपन्नवान् ॥१८, ७॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
