________________
-
- -
- -
*
*
:
ધર્મ અને ધાર્મિકતા
:
::
ધર્મ એટલે ભગવાનની શોધ! માનવથી પર કઈ અનંત સસ્વરૂપ રહેલું છે એની ખાજ! ભગવાન અને માનવ વચ્ચે સંબંધને સેતુ સ્થાપ એ ધર્મને મુખ્ય હેતુ છે.
ધર્મને પ્રદેશ કેવળ બુદ્ધિગમ્ય નથી. ધર્મના સ્વરૂપમાં વિવેક કલ્પના તર્ક નિર્ણય વગેરેને સ્થાન છે પણ તે ગૌણ છે.
ધર્મનું મૂળ સ્વરૂપ જાણવા માટેનું પ્રધાન સાધન અપક્ષ અનુભૂતિ છે અથવા શ્રુતિ પ્રેરણું દષ્ટિ શ્રદ્ધા વગેરે છે.
ધર્મને જીવન વ્યવહારમાં ઉતારવા જતાં વચ્ચે આચાર પરંપરા વિધિ વગેરે માધ્યમની જરૂર પડે છે અને તે પણ ધર્મના નામથી જ ઓળખાય છે.
ધર્મને સક્રિય બનાવનાર પ્રધાન શક્તિ શ્રદ્ધા છે. માનવના ચૈતન્યથી પર જે સકિય શક્તિઓ છે, તેને પાર્થિવ ભૂમિકામાં પ્રગટ થવાની શક્યતા શ્રદ્ધાને લીધે પ્રાપ્ત થાય છે. એવી શ્રદ્ધા ધારણ કર્યા વિના એ શક્તિઓને આવિર્ભાવ લગભગ અસંભવિત બની જાય છે. બુદ્ધિની બધી શંકાઓને ઉત્તર આપવાની શ્રદ્ધા “ના” પાડે છે. એથી સાબિત થાય