________________
(૧૭) માન – દાનનો પ્રભાવ
--
-
માનવને માન-કષાયની અધિકતા છે, માટે અભિમાન મૂકીને, પૂજ્ય વ્યક્તિઓને નામ-ગ્રહણ પૂર્વક માન આપવામાં માનવજન્મની સાર્થકતા છે.
ગુરુના નમસ્કારથી ધર્મનો પ્રારંભ થાય છે, તેના મધ્યમાં અને અંતમાં પણ નમસ્કાર વડે જ, માનરહિત અને જ્ઞાનસહિત થવાય છે. માટે જ શ્રી નવકાર પરમ મંગળકારી છે.
બીજાની જેમ જ આજનોની ડાહી વાત માનવાની ટેવ પાડવાથી માન ઘસાય છે અને ધર્મનું મૂળ વિનય પુષ્ટ થાય છે. આધ્યાત્મિક સુખ અને શાંતિ મેળવવાને ઉપાય, પિતાનું માનવાને નહિ પણ બીજાનું માનવાને છે.
દરેક ક્ષેત્રમાં માનવીને વિકાસ, માનવીને માન આપવાથી થાય છે, માન માગવાથી નહિં! અર્થાતું મન વચન અને કાયાથી બીજાને માન આપતાં શીખવું એ જ આત્મવિકાસને સરળ અને નિશ્ચિત માર્ગ છે.
પ્રભુની આકૃતિના દર્શનથી સાલોક્ય મુક્તિ, પ્રભુના નામનું ગ્રહણ કરવાથી સામી મુક્તિ, પ્રભુના આત્મદ્રવ્યના ચિંતનથી સારૂ મુક્તિ અને પ્રભુના ભાવની સાથે તન્મય થવાથી સાપૂજ્ય મુક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે. એ ચારે પ્રકારની મુક્તિ “માન મુક્તિના પર્યાયરૂપ મુક્તિ છે.
