Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 232

पदं-६, उद्देशकः-, द्वार-८
२२९ जीवाणं भंते ! जातिनामनिहत्ताउयं कतिहिं आगरिसेहिं पगरेति?, गोयमा ! जहन्नेणं एक्केण वा दोहिं वा तीहिं वा उक्कोसेणं अट्ठहिं, नेरइया णं भंते ! जातिनामनिहत्ताउयं कतिहिं आगरिसेहिं पगरेति?, गोयमा! जहन्नेणं एक्केण वा दोहिं वा तीहिं वा उक्कोसेणं अट्टहिं एवं जाव वेमाणिया, एवं गतिनामनिहत्ताउएहि ठितीनामनिहत्ताउएवि ओगाहणानामनिहत्ताउएवि पदेसनाम-निहत्ताउएवि अनुभावनामनिहत्ताउएवि, ।
एतेसिंणंभंते! जीवाणंजातिनामनिहत्ताउयंजहन्नेणं एक्केण वादोहिं वातीहिं वा उक्कोसेणं अट्ठहिं आगरिसेहिं पकरेमाणाणं कतरे कतरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा गोयमा! सव्वत्थोवाजीवाजातिनामनिहत्ताउयं अट्ठहिं आगरिसेहिं पकरेमाणा सत्तहिं आगरिसेहिं पकरेमाणा संखेजगुणा छहिं आगरिसेहिं पकरेमाणा संखेजगुणा एवं पंचहिं संखिजगुणा चउहिं संखिजगुणा तीहिं संखिजगुणा दोहिं संखिजगुणा एगेणं आगरिसेणं पगरेमाणा संखेज्जगुणा,
एवं एतेणं अभिलावेणं जाव अनुभागनामनिहत्ताउयं, एवं एते छप्पिय अप्पाबहुदंडगा जीवादीया भाणियव्वा।
वृ. 'नेरइयाणं भंते ! कइविहे आउयबंधे पन्नत्ते' इत्यादि, ‘जाइनामनिहत्ताउए' इति जातिः-एकेन्द्रियजात्यादिः पञ्चप्रकारा सैव नाम-नामकर्मण उत्तरप्रकृतिविशेषरूपं जातिनाम तेन सह निधत्तं-निषिक्तं यदायुस्तजातिनामनिधत्तायुः १, निषेकश्च कर्मपुद्गलानामनुभवनार्थं रचना, साचैवं लक्षणा॥१॥ “मोत्तूण सगमबाहं पढमाइ ठिईए बहुतरं दव्वं ।
सेसे वसेसहीणं जावुक्कोसंति उक्कोसा।" 'गतिनामनिहत्ताउए' इति गतिर्नरकगत्यादिभेदाच्चतुर्द्धा सैव नाम गतिनाम तेन सह निधत्तमायुर्गतिनामनिधत्तायुः २,
स्थितिर्यत्तेन भवेनस्थातव्यंतप्रधानं नाम स्थितिनाम यद्यस्मिन् भवे उदयमागतमवतिष्ठते तद् गतिजातिशरीरपञ्चकादिव्यतिरिक्तं स्थितिनामावसेयमिति भावः, गत्यादीनां वर्जनं तेषां स्वपदेः ‘गइनामनिहत्ताउए' इत्यादिभिरुपात्तत्वात्, तेन सह निधत्तायुःस्थितिनामनिधत्तायुः ३,
तथाअवगाहतेयस्यांजीवः साऽवगाहना-शरीरंऔदारिकादिः तस्य नाम-औदारिकादिशरीरनामकर्म अवगाहनानामशेषं तथैव ४, ‘पएसनामनिहत्ताउए'त्ति प्रदेशाः-कर्मपरमाणवः ते च प्रदेशाः संक्रमतोऽप्यनुभूयमानाः परिगृह्यन्ते तत्प्रधानं नाम प्रदेशनाम, किमुक्तं भवति -यद्यस्मिन् भवे प्रदेशतोऽनुभूयते तत्प्रदेश-नामेति, अनेन विपाकोदयमप्राप्तमपि नाम परिगृहीतं, तेन प्रदेशनाम्ना सह निधत्तमायुःप्रदेशना- मनिधततायुः ५,।
तथाऽनुभावो-विपाकः, स चेह प्रकर्षप्राप्तः परिगृह्यते तप्रधानं नाम अनुभावनामयद्यस्मिन् भवे तीव्रविपाकं नामकर्मानुभूयते यथा नारकायुषि अशुभवर्णगन्धरसस्प
झेपघातानादेयदुःखरायशःकीत्यादिनामानि तदनुभावनाम तेन सह निधत्तमायुरनुभावनामनिधत्तायुः ६, अथ कस्माज्जात्यादिनामकर्मभिरायुर्विशेष्यते?,
उच्यते, आयुःकर्मप्राधान्यख्यापनार्थं, तथाहि-नारकाद्यायुरदये सति जात्यादिनामकर्मणामुदयो भवति नान्यथेति भवत्यायुषः प्रधानता इति, अथ जात्यादिनामविशिष्टमायुः