Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 306

पदं-१४, उद्देशकः-, द्वार
३०३ जीवाणं भंते ! कतिहिं ठाणेहिं अट्ठ कम्मपगडीओ चिणिस्संति?, गो०! चउहिं ठाणेहिं अट्ठ कम्मपगडीओ चिणिस्संति, तं०-कोहेणंमाणेणंमायाए लोभेणं, एवं नेरइया जाव वेमाणिया
जीवाणं भंते ! कतिहिं ठाणेहिं अट्ठ कम्मपगडिओ उवचिणिंसु?, गो०! चउहि ठाणेहिं अट्ठ कम्मपगडीओ उवचिणिंसु, तं०-कोहेणं माणेणं मायाएलोभेणं, एवं नेरइयाजाव वेमाणिया, जीवाणं भंते! पुच्छा, गो०! चउहि ठाणेहिं उवचिणंतिजावलोभेणं, एवं नेरइयाजाव वेमाणिया, एवं उवचिणिस्संति। .
जीवाणंभंते! कतिहिं ठाणेहिं अट्ठ कम्मपगडीओ बंधिसु?, गो०! चउहिं ठाणेहिं, अट्ठ कम्मपगडिओ बंधिंसुतं०-कोहेणं माणेणं जाव लोभेणं, एवं नेरइया जाव वेमाणिया, बंधिंसु बंधंति बंधिस्संति, उदीरेंसु उदीरंति उदीरिस्संति, वेदिसु वेदेति वेदइस्संति, निजरिंसुनिज्जरेंति निजरिस्संति, एवं एते जीवाइया वेमाणियपज्जवसाणा अट्ठारस दंडगा जाव वेमाणिया, निजरिंसु निजरेति निजरिस्संति।
वृ. सम्प्रति फलभेदेन कालत्रयवर्तिनां भेदमभिधातुकाम आह-जीवा णं भंते ! कइहिं ठाणेहिं अट्ठकम्मपगडीओचिणिंसु' इत्यादि, जीवाभदन्त! कतिभिः स्थानैरष्टौ कर्मप्रकृतीश्चितवन्तः, चयनं नाम कषायपरिणतस्य कर्मपुगद्लोपादानात्रं, भगवानाह-गौतम! चतुर्भिःस्थानैस्तद्यथाक्रोधेन मानेन मायया लोभेन, एवं नैरयिकादिदण्डकेऽपि वक्तव्यं, एष दण्डकोऽतीतकालविषयः, एवं वर्तमानकालभविष्यत्कालविषयावपि वाच्यौ, एवमुपचयबन्धोदीरणावेदननिर्जराविषया; प्रत्येकं त्रयस्त्रयो दण्डका वाच्या इति सर्वसङ्ख्यया अष्टादश दण्डकाः, तत्र उपचयो नाम स्वस्वायबाधाकालस्योपरि ज्ञानावरणीयादिकर्मपुद्गलानां वेदनार्थं निषेकः, स चैवं
प्रथमस्थितौ सर्वप्रभूतं, द्वितीयस्यां स्थितौ विशेषहीनं, ततोऽपि तृतीयस्यां विशेषहीनं, एवं विशेषहीनं २ तावद्वाच्यं यावत्तत्तत्कालबध्यमानायाः स्थितेश्वररमा स्थितिरेतच्च सविस्तरं कर्मप्रकृतिटीकायां पञ्चसंग्रहटीकायां चाभिहितमिति ततोऽवधार्य,
बन्धनं नाम-ज्ञानावरणीयादिकर्मपुद्गलानां यथोक्तप्रकारेणंस्वस्वाबाधाकालोत्तरकालं निषिक्तानां यद्भूयः कषायपरिणतिविशेषानिकाचनं,
उदीरणं-उदीरणाकरणवशतः कर्मपुद्गलानामनुदयप्राप्तानामुदयावलिकायां प्रवेशनं, तदपि हि किञ्चित्तथाविधकषायपरिणतिवशाद्मवतीति 'चउहिं ठाणेहिं उदीरेंसु उदीरन्ति उदीरिस्संती'त्युक्तम्, अन्यथा कषायव्यतिरेकेणापिक्षीणमोहोदयेज्ञानावरणादीनामुदीरका वर्तन्ते
वेदना-स्वस्वाबाधाकालक्षयादुदयप्राप्तस्य उदीरणाकरणेन वा उदयमुपनीतस्य कर्मण उपभोगः, निर्जरा कर्मपुद्गलानामनुभूय २ अकर्मत्वापादनं,आत्मप्रदेशैः संश्लिष्टानांज्ञानावरणीयादिकर्मपुद्गलानामनुभूय २ शातनमिति भावः,उक्तंच-"पुव्वकयकम्मसाडण निजरा" इति, इयंच देशनिर्जरा द्रष्टव्या, कषायजित्वात्, न सर्वनिर्जरा, सा हि निष्कषायस्य सर्वनिरुद्धयोगस्य मोक्षप्रासादमधिरोहतो भवति, नशेषस्य, अत एव चतुर्विंशतिदण्डकसूत्रमपिअविरुद्धं, देशनिजरायाः सर्वकालं सर्वेषामपि भावात्, सम्प्रति यत् यत् पदमधिकृत्य प्राक् सूत्राण्युक्तानि तानि विनेयजनानुग्रहाय संग्रहणिगाथया निर्दिशति