Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 302

पदं-१३, उद्देशकः-, द्वार
२९९ सासादनसम्यकत्वमवाप्यतेततस्ते ज्ञानपरिणता अपि सम्यग्दृष्टयोऽप्यक्ताः, तिर्यक्पञ्चेन्द्रियाणां चषडपिलेश्याःसम्भवन्ति, ततः सूत्रे उक्तम्-'जावसुक्कलेसावि' इति, तथा देशतश्चारित्रपरिणामोऽपि तेषामुल्लसति तत उक्तम्-'चरित्ताचरित्तीवि' इति, तथा ज्योतिष्काणांतेजोलेश्यैव केवला न शेषा लेश्याः, ततोऽभिहितम्-'लेसापरिणामेणं तेउलेस्स'।
मू. (४०८) अजीपरिणामे णं भंते ! कतिविधे पं० ?, गो० ! दसविधे पं०, तं०-बंधणपरिणामे १ गतिपरिणामे २ संठाणपरिणामे ३ भेदपरिणामे ४ वण्णपरिणामे ५ गंधपरिणामे ६ रसपरि०७ फासपरिणामे ८ अगुरुलहुयपरिणामे ९ सद्दपरिणामे १०
मू. (४०९) बंधणपरिणामे णं भंते ! कतिविधे पं० ?, गो० ! दुविहे पं०, तं०-निद्धबंणधपरिणामे लुक्खबंधणपरिणामे य० ।
वृ. 'बंधणपरिणामेणंभंते!' इत्यादि, स्निग्धबन्धनपरिणामश्च रुक्षबन्धनपरिणनामश्च, तत्र स्निग्धस्य सतो बन्धनपरिणामः स्निग्धबन्धपरिणामः, तथा रूक्षस्य सतो बन्धनपरिणामः रूक्षबन्धनपरिणाम :, चशब्दौस्वगतानेकभेदसूचकौ, अथ कथंस्निग्धस्य सतो बन्धनपरिणामो भवति कथं वा रूक्षस्य सत इति बन्धनपरिणामस्य लक्षणमाहमू. (४१०) 'समनिद्धयाए बंधो न होति समलुक्खयाएवि न होति।
वेनयणिद्धलुक्खत्तणेण बंधो उ खंधाणं॥ वृ. 'समनिद्धयाए' इत्यादि, परस्परंसमस्निग्धतायां-समगुणस्निग्धतायां तथा परस्पररं समरूक्षतायां समगुणरूक्षतायां बन्धो न भवति, किन्तु यदि परस्परं स्निग्धत्वस्य रूक्षत्वस्य च विषममात्रा भवति तदाबन्धः स्कन्धानामुपजायते, इयमत्रभावना-समणगुणस्निग्धस्यपरमाण्वादेः समगुणस्निग्धेन परमाण्वादिना सह सम्बन्धो न भवति, तथा समगुणरूक्षस्यापि परमाण्वादेः समगुणरूक्षेण परमाण्वादीना सह सम्बन्धो न भवति, किन्तु यदि स्निग्धः स्निग्धेन रूक्षः रूक्षण सह विषमगुणो भवति तदा विषममात्रत्वात् भवति तेषां परस्परं सम्भन्धः। मू. (४११) निद्धस्स निद्धेणं दुयाहिएणं, लुक्खस्स लुक्खेणं दुयाहिणएणं।
निद्धस्स लुखेण उवेइ बंधो, जहन्नवजो विसमो समो वा ।।? वृ.विषममात्रया बन्धो भवतीत्युक्तं ततो विषममात्रानिरूपणार्थमाह-निद्धसस निद्धण दुयाहिएणे'त्यादि, यदि स्निग्धस्यपरमाण्वादेः स्निग्धगुणेनैव सह परमाण्वादिनाबन्धोभवितुर्महति तदा नियमाद्व्यादिकाधिकगुणेनैवपरमाण्वादिनेतिभावः, रूक्षगुणस्यापि परमाण्वादेः रूक्षगुणेन परमाण्वादना सह यदि बन्धो भवति तदा तस्यापि तेन द्व्याद्यधिकादिगुणेनैव नान्यथा, यदा पुनः स्निग्धरूक्षयोर्बन्धस्तदा कथमिति चेत् ?,अत आह-निद्धस्स लुक्खेणे' त्यादि, स्निग्धस्य रूक्षेण सह बन्धउपैति-उपपद्यते जघन्यव| विषमःसमो वा, किमुक्तं भवति?-एकगुणस्निग्धं एकगुणरूक्षं च मुक्त्वा शेषसल्य द्विगुणस्निग्धादिद्विगुणरूक्षादिना सर्वेण बन्धो भवतीति।
मू. (४१२) गतिपरिणामेणं भंते! कतिविधे पं०? गो०! दुविहे पं०, तं९०-फुसमाणगतिपरिणामे य अफुसमाणगतिपरिणामे य, अहवादीहगइपरिणामे य हस्सगइपरिणामे य २,
संठाणपरिणामे णं भंते ! कतिविधे पं० ?, गो० ! पंचविधे पन्नते, तं०-परिमंडल