Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 277

२७४
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्र-१-११/-/-३९१ त्वविषयान् स्पृष्टादिव्यतिरिक्तान्, ‘जाइं भंते ! सविसए गेण्हइ' इत्यादिक, आनुपूर्वी नाम ग्रहणापेक्षया यथासनत्वं तद्विपरीता अनानुपूर्वी, तत्रानुपूव्या गृह्णाति न त्वनानुपूव्या, 'जाइंभंते आनुपुट्विं गेण्हई' इत्यादि तिदिसिं’ति त्रिदिशि गृह्णाति तिसृभ्यो दिग्भ्य आगतानि गृह्णाति एवं चतुर्दिशिपञ्चदिशिषड्दिशिच, एवमुक्ते भगवानाह-गौतम! नियमात्षड्दिशिगृह्णाति-षड्भ्यो दिग्भ्यः आगतानिगृह्णाति, भाषको हिनियमात्त्रसनाड्यांअन्यत्रत्सकायासम्भवात्, त्रसनाड्यां च व्यवस्थितस्य नियमात् षड्दिगागतपुद्गलसम्भवात् । मू. (३९२) "पुट्ठोगाढअनंतर अणू य तह बायरे य उड्डमहे ।
आदिविसयाणुपुदि नियमा तह छदिसिं चेव॥" वृ. एतेषामेवार्थानां सङ्गहणिगाथामाह-पुट्ठोगाढअनंत'रमित्यादि प्रथमतः स्पृष्टविषयं सूत्रं तदनन्तरमवगाढसूत्रं ततोऽनन्तरावगाढसूत्रं ततोऽणुबादरविषयं सूत्रं तदनन्तरमूधिःप्रभृतिविषयं सूत्रंतत आइ' इतिउपलक्षणमेतत्आदिमध्यावसानसूत्रंततोविषयसूत्रं तदनन्तरमानुपूर्वीसूत्रं ततो नियमात् षड्दिशितिसूत्रं, ।
मू. (३९३) जीवेणं भंते ! जाइंदव्वाइंभासत्ताएगेण्हति ताई किं संतरंगेण्हति निरंतरं गेण्हति ?, गो० ! संतरंपि गेण्हति, निरंतरंपि गेण्हति, संतरं गिण्हमाणे जहन्नेणं एगं समयं उक्कोसेणं असंखेजसमए अंतरं कटु गेण्हति, निरंतरं गेण्हमाणे जहन्नेणं दो समए उक्कोसेणं असंखेजसमए अणुसमयं अविरहियं निरंतरंगेण्हति,
जीवे णं भंते ! जाइं दव्वाइं भासत्ताए गहियाई निसिरइ ताई किं संतरंनिसरइ निरंतरं निसरइ ?, गो०? संतरं निसरइ नो निरंतरं निसरइ, संतरं निस्सरमाणे एगेणं समएणं गेण्हति एगेणं समएणं निसरइ, एतेणं गहणनिसरणोवाएणंजहन्नेणं दुसमइयं उक्कोसेणं असंखेजसमइयं अंतोमुहुत्तिगं गहणनिसरणोवायं करेति,
जीवे णं भंते ! जाइं दव्वाइं भासत्ताए गहियाइं निसिरति ताई किं भिण्णाइं निसरति अभिन्नाइं निसरति?, गो० ! भिन्नाइपि निस्सरइ अभिन्नाइपि निस्सरइ, जाइं भिनाई निसरति ताइअनंतगुणपरिवुडीएणंपरिववुडमाणाईलोयंतंफुसंति, जाइंअभिन्नाइंनिसरइताइंअसंखेजाओ ओगाहणवग्गणाओ गंता भेदमावजंति संखेजातिं जोअणातिं गंता विद्धंसमागच्छंति
दृ. 'जीवाणं भंते ! जाइं दव्वाइं इद्याति, जीवा 'ण'मिति वाक्यालङ्कारे, भदन्त ! यानि द्रव्याणि भाषकत्वेन गृह्णातितानि किंसान्तरं-सव्यवधानंगृह्णाति किंवा निरनन्तरं-निव्यवधानं भगवानाह-सान्तरमपि गृहति निरन्तरमपि, उभयथापि ग्रहणसम्भवात्, तत्र सानतरनिरन्तरग्रहणयोः प्रत्येकं कालमानप्रतिपादयति-“संतरंगिण्हमाणे' इत्यादि, सान्तरंगृह्णन्जघन्यतः एकं समयंअन्तरंकृत्वागृहाति, एतचजघन्यतएकसमयमन्तरंसततंभाषाप्रवृत्तस्य भाषमाणस्यावसेयं, तच्चेवं
कश्चिदेकस्मिन् समये भाषापुद्गलान् गृहीत्वा तदनन्तरं मोक्षसमये अनुपादानं कृत्वा पुनस्तृतीयेसमये गृहत्येवनमुञ्चतिद्वितीयेसमयेप्रथमसमयगृहीतान्पुद्गलान्मुञ्चतिअन्यानादत्ते, अथान्येन प्रयत्नविशेषेण ग्रहणमन्येन च प्रयत्नविशेषेण [च] निसर्गः तौ च परस्परं विरुद्धौ परस्परविरुद्धकार्यकरणात् ततः कथमेकस्मिन् समये तौ स्यातां ?,तदयुक्तं, जीवस्य हि
___www.jainelibrary.org