Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 283

२८०
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्र-१- १२/-/-/४०० सहस्समवट्ठियप्पमाणमोरालियं अन्नमेद्दहमेत्तंनस्थित्ति, विउव्वियं होजातं तुअणवट्ठियप्पमाणं, अवट्ठियं पुण पंच धनुसया अहेसत्तमाए, इमं पुण अवट्ठियप्पमाणं साइरेगं जोयणसहस्सं वनस्पतीना"मिति, अथवा उरलं-विरलप्रदेशंनतुवनंस्वल्पप्रदेशोपचितत्वात् बृहत्त्वाच्च भेण्डवत्, यदिवाओरालं-समयपरिभाषयामांसास्थिस्नाय्वाधवबद्धं, स्वत्र स्वार्थिकइकप्रत्ययः, इहोदारमेव औदारिकं, पृषोदरादित्वादिष्टरूपनिष्पत्तिः, प्राकृतत्वात् ओरालियमिति, उक्तंच॥१॥ "तत्थोदारमुरालं उरलं ओरालमेव विन्नेयं ।
ओरालियंति पढमं पडुच्च तित्थेसरसरीरं॥ ॥२॥ भन्नइ य तव्वोरालं वित्थरवंतं वणस्सइं पप्प।
पगईए नत्थि अण्णं एगद्दहमित्तं विसालंति॥ उरलं थेवपएसोवचियंति महल्लां जहा भिण्डं।
मंसट्ठिण्हारुबद्धं ओरालं समयपरिभासा ॥"१। तथा विविधा विशिष्टा वा क्रिया विक्रिय तस्यां भवं वैक्रियं, उक्तंच॥१॥ “विविहा विसिट्ठगा वा किरिया तीए उजं भवं तमिह ।
वेउव्वियं तयं पुण नारग्दवाण पगईए॥" अथवा वैकुर्विकमितिशब्दसंस्कारः, तत्रविकुर्वइति सिद्धान्तप्रसिद्धोऽयंधातुः, विकुव्वा विकुर्ताः विविधा क्रिया इत्यर्थः,तेन निवृत्तं वैकुर्विकं २, तथा चतुर्दशपूर्वविदा कार्योत्पत्ती योगबलेनाह्यते इत्यद्वारकं ३, तेजसो विकारस्तैजसं ४, कर्मणो जातं कर्मजमिति ५।
नवौदारिकादीनांशरीराणामित्थमुपन्यासे किञ्चिस्ति प्रयोजनमुत यथाकथञ्चिदेषप्रवृत्त इति ?, उच्यते, अस्तीति ब्रूमः, किं तदिति चेत्, उच्यते, परम्परप्रदेशसंभ्यं परम्परं वर्गणासु प्रदेशबाहुल्यं (च), तथाहि-औदारिकात्वैक्रियस्यप्रदेशसौक्ष्म्यं वैक्रियादप्याहारकस्यअहारकादपितैजसस्यतैजसादपि कार्मणस्य, तथा औदारिकात्वैक्रियस्य वर्गणासुप्रदेशबाहुल्यं वैक्रियादाहारकस्याहान्दापि तैजसस्य तैजसादपि कार्मणस्येति, एतान्येव शरीराणि नैरयिकादिषु सम्भवतश्चिन्तयति
'नेरइयाणं भंते ! केवइया सरीरा पन्नत्ता' इत्यादि, पाठसिद्धं, शरीराणि च जीवानां द्विविधानि, तद्यथा-बद्धानिमुक्तानि च तत्र यानि चिन्ताकाले जीवैः परिगृहीतानि वर्तन्ते तानि बद्धानि, यानिचपूर्वभवेषुपरित्यक्तानि तानि मुक्तानि, तेषांबद्धानांमुक्तानांच परिमाणमिदानीं द्रव्यक्षेत्रकालैः प्ररूपणीयं, तत्र द्रव्यैरभव्यादिभिः क्षेत्रेण श्रेणिप्रत्यादिना कालेनावलिकादिना,
तत्रौदारिकशरीररमधिकृत्याह
मू. (४०१) केवइयाणंभंते! ओरालियसरीरयापं०?, गो०! दुविहापं०, तं०-मुद्धिल्लया य मुक्किल्लया य, तत्थ णं जे ते बद्धेल्लगा ते णं असंखेज्जा असंखेजाहिं उस्सप्पिणिओसप्पिणीहिं अवहीरंति कलतो, खेत्ततो असंखेज्जा लोगा, तत्थ णंजे त मुक्कलया तेणं अनंता अनंताहिं उस्सप्पिणिओसप्पिणीहिं अवहीरंति कालतो खेत्तओ अनंता लोगा अभवसिद्धिएहितो अनंतगुणा सिद्धा(ण) नंतभागो। केवतियाणंभंते! वेउब्वियसरीरया पं० गो०! दुविहा पं०, तं०-बद्धेल्लया य मुक्केल्लगा य, तत्थ णं जे ते बद्धेल्लगा ते णं असंखेज्जा असंखेजाहिं उस्सप्पिणिओसप्पिणीहिं Jain Education International