Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Dasaveyaliyam Terapanth
Author(s): Tulsi Acharya, Nathmalmuni
Publisher: Jain Vishva Bharati

View full book text
Previous | Next

Page 496
________________ विणयसमाहो (विनय-समाधि) ४४५ अध्ययन ६ (द्वि. उ०) : श्लोक १७ टि० १७-२२ श्लोक १७ : १७. नीची शय्या करे ( नीयं सेज्ज क ): आचार्य की शय्या (बिछौने) से अपनी शय्या नीचे स्थान में करना। १८. नोची गति करे ( गई क ) : नीची गति अर्थात् शिष्य आचार्य से आगे न चले, पीछे चले । अति समीप और अति दूर न चले। अति समीप चलने से रजें उड़ती हैं और अति दूर चलना प्रत्यनीकता तथा आशातना है। १६. नीचे खडा रहे ( ठाणं क ) : मुनि आचार्य खड़े हों उनसे नीचे स्थान में खड़ा रहे । आचार्य के आगे और पार्श्व भाग में खड़ा न हो। २०. नीचा आसन करे ( नीयं च आसणाणि ख ) : आचार्य के आसन पीठ, फलक आदि से अपना आसन नीचा करना । हरिभद्र ने इसका अर्थ-लघुतर आसन किया है। २१. नीचा होकर आचार्य के चरणों में वन्दना करे ( नीयं च पाए वंदेज्जा ग ) : ___ आचार्य आसन पर आसीन हों और शिष्य निम्न भूभाग में खड़ा हो फिर भी सीधा खड़ा-खड़ा वन्दना न करे, कुछ झुककर करे । शिर से चरण स्पर्श कर सके उतना झुककर वन्दना करे । २२. नीचा होकर अञ्जलि करे-हाथ जोड़े ( नीयं कुज्जा य अंजलि घ): वन्दना के लिए सीधा खड़ा-खड़ा हाथ न जोड़े, किन्तु कुछ झुककर वैसा करे । १-(क) अ० चू० : सेज्जा संथारओ तं णीयतरमायरियसंथारगाओ कुज्जा। (ख) जि. चू० पु० ३१४ : सेज्जा संथारओ भण्णइ, सो आयरियस्संतियाओ णीयतरी कायब्वो। (ग) हा० टी० ५० २५० : नीचां शय्या' संस्तारकलक्षणामाचार्यशय्यायाः सकाशात्कुर्यादिति योगः । २-(क) अ० चू० : न आयरियाण पुरतो गच्छेज्जा । (ख) जि० चू० पृ. ३१४-३१५ : 'णीया' नाम आयरियाण पिढओ गंतव्वं, तमवि णो अच्चासणं, न वा अतिदूरत्येण गंतव्वं, अच्चासन्ने ताव पादरेणुणा आयरियसंघट्टणदोसो भवइ, अइदूरे पडिणीय आसायणादि बहवे दोसा भवतीति, अतो णच्चासण्णे णातिदूरे य चंकमितव्वं । (ग) हा० टी० प० २५० : नीचां गतिमाचार्यगतेः, तत्पृष्ठतो नातिदूरेण नातिद् तं यायादित्यर्थः। ३–(क) जि० चू० पृ० ३१५ : तहा जंमिवि ठाणे आयरिया उवचिट्ठा अच्छंति तत्थं जं नीययरं ठाणं तंमिठाइयव्वं । (ख) हा • टी०प० २५० : नीचं स्थानमाचार्यस्थानात्, यत्राचार्य आस्ते तस्मान्नोचतरे स्थाने स्थातव्यमितिभावः । ४- अ० चू० : ठाणमवि जंण पक्खतो ण पुरतो,एवमादि अविरुद्ध तं णोतं तहा कुज्जा। ५-(क) अ० चू० : एवं पीढ फलगादिमवि आसणं । (ख) जि० चू० पृ० ३१५ : तहा नीययरे पोढगाइमि आसणे आयरिअणुन्नाए उवविसेज्जा। (ग) हा० टी० ५० २५० : 'नीचानि' लघुतराणि कदाचित्कारणजाते 'आसयानि' पीठकानि तस्मिन्नुपविष्टे तदनुज्ञात: सेवेत । ६-(क) जि० चू० पृ० ३१५ : जइ आयरिओ आसणे इतरो भूमिए नीययरे भूमिप्पदेसे वंदमाणो उवढिओ न वंदेज्जा, किन्तु जाव सिरेण फुसे पादे ताव णीयं वदेज्जा । (ख) हा० टी० प० २५० : 'नीच' च सम्यगवनतोत्तमाङ्गः सन् पादावाचार्यसत्को वन्देत, नावज्ञया। ७-(क) जि० चू०प० ३१५ । तहा अंजलिमवि कुन्वमाणेण णो पहाणंमि उवविट्ठण अंजली कायव्वा, किंतु ईसिअवणएण कायव्या। (ख) हा० टी० ५० २५० : 'नीच' नम्रकायं 'कुर्यात्' संपादयेच्चाञ्जलि, न तु स्थाणुवस्तब्ध एवेति । Jain Education Intemational For Private & Personal use only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632