Book Title: Vairagyaras Manjari
Author(s): Labdhisuri
Publisher: Labdhisuri Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600319/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NC NON-NONNNNNOON zrIlabdhisUrIzvara jaina granthamAlAyAH saptamo maNiH [ 7 ]. zrIsyAdvAdine namaH / AtmakamalalabdhisUrIzvarebhyo namaH // jainaratnavyAkhyAnavAcaspatikavikulakirITamUrisArvabhauma jainAcAryazrImadvijayalabdhisUrIzvaraviracitA zrI vairAgyarasamaJjarI / al08080 jainAcArya zrImadvivijayalabdhisUrIzvarazIpyaratnakovIdakulakoTIropAdhyAyapravara zrImadbhuvanavijayajIgaNIvaro padiSTavaTapadrarAjyAntargata uMDhAigrAmavAstavya svargastha zreSThivarya zrIyut amIcaMdratanuja kuberadAsA pitArtha sAhAyyena labdhisUrIzvarajaina granthamAlA kAryavAhakena jamanAdAsAtmajacandulAlena prakAzitam / Atma. 44 pratInAM paMcazatam vikrama 1995 vIra. 2464 sana. 1939. CNON-NON~~~ONNNNONONCONO Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna prakAzakaca caMdulAla jamanAdAsa zAha chANI ( vaDodarA sTeTa) mudraka :zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahodaya prInTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prA.... stA.... vi... kam ho ! surabhAratIprItimantaH ! zemuSIzekharA ! upaskRto'yaM granthaH satAM karakajayorupadIkriyate / sarveSAM granthakArANAM gUDhAbhiprAyaH prAyo vairAgyotpAdakatayA lokopakArakaraNameva, gaNabhRdbhirapi catvAro'nuyogA vivarNitAsteSu caraNakaraNAnuyogotpAdAyaiva ziSTAstrayo'pi vyAkhyAnaprakArAH prathitAH, vairAgyAbhAve kriyamANA kriyA bhasmacchaSAgnau hutiriva viphalA bhavatIti sarveSAM rAjAntavidAM viditaprAya eva, samyaktvasyAstitA vairAgyapArAvArAvagAhanepsumatAM bhavyAnAmeveti / vairAgyavAsitAntaHkaraNacaraNavadbhiH zuddhopayoga eva pitA, dhRtireva jananI, zIlameva sahodaraH, zamateva sahacAriNI, zubhakriyaiva jJAtiriti manyante / ata eva jagati vairAgyameva sarvabhAvazikhAriSu zikharAyate tadidaM vairAgyamanantakAlataH navanavayonau bambhramyamANAnAM trividhatApaparitaptAnAM cetasvinAM pratidinaM saMsRterasAratAM vibhAvayat vijJApayati ca tvaM bhavATavyAmaTananekazaH vicitrAbhiH vyathAbhiH vyathitaH sAMprataM jAgRhi mohamohinIM tyaktvA trikAlavadbhiH tIrthakarairuktaM zAzvatAnandadhAmasopAnamica paramaM sAdhanaM cAritraM prapadyasya yataH paJcamajJAnaprAptyanantarameva sadevamanujasaMsadi caturviMzatitIrthapaiH saMsAranissAratA prakAzitA / yadyapi vairAgyabhAvodbodhakAH bahavo granthA astitAM vibhrati tathApi samuccayAtmakatayA'sya praNayanaM mandamatimatAM prANinAM saukaryeNa vairAgyabhAva saMpAdanAyaiva / asya pravandhasya vidhAtAraH paJcAladezoddhArakANAM kumArgapatitaduNDakasahasrANAM prabodhidAtRRNAM jagadvizadakIrtInAM bhavyamUrtInAM saMvignapakSAdyAcAryANAM zrImadvijayAnandasUrIzvarANAM paTTapUrvAcalapradyotanAnAmanekanRpatiprabodhakAnAM naiSThikabrahmacarya vrata pAlakAnAM niHspRhacUDAmaNInA milAdurgasthazAntinAthavihAroddhArakArakANAM zrImadvijayakamalasUrIzvara rANAmantevAsipaTTapradyotakA durmaMdadRSyadvAdi Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // // 2 // vRndairAvaNASTApadAH tapogacchagaganadinamaNi sUripurandarAH kaTosaNAdyanekanarezapratibodhaprasAritA'hiMsAdharmomayaH jainaratnavyAkhyAnavAcaspataya AcAryapuGgavazrImadvijayalabdhisUrIzvarA yegurjara-hindI-urdU-saMskRtabhASAvibhUSitA anekagranthAH vinirmitA bhavyAnAM kalyANaM kurvantaH cakAsati / etadgranthakartRNAM caritrAvalokanakAMkSAvadbhiH kavikulakirITa-kamalalabdhimahodayakAvyAdayo granthA vilokanIyAH / dezaviratidharmArAdhakagranthamAlAyAH prathamAkatayA prAkaTyanIto'yaM grantho dvitIyAvRttitayA samunnIyate'dhunA / iyaM vairAgyarasamajarI dvicatvAriMzadadhikaSaTzatazlokaparimitA paJcamahAvratapAlane dattasaMketeva pazcagucchakairvibhaktA vilasati teSu prathamagucchake-mAnuSabhavadurlabhatAmAkhyAya mano vividhavacanairupadizati / dvitIyaguccha ke paugalikapadArthAnAmanityatA samAkhyAyAtmano vivekaM dadAti / tRtIyaguccha ke nirayaklezaH savistaro varNitaH / caturthagucchake samyagdarzanasya cintAmaNiratnopamayA laukikasarvaratnAnAM kAcazakalopamAnaM pravedya tattvatrayInAM prakRSTatvaM pradAdhunikAnAM viMzatizatAdvIyAnAM vaimatyaM vijJApya duNDhakamataM khaNDanapUrvakamapAsya tIrthezAnAM trikAlArcanakartavyatAyAH pratipAdanaM kRtvA sudharmamahAtmyaM varNayitvA zIlatapasoH prIDhimA prakAzya samabhedaM tapaH prarUpya dvAdazabhAvanAyAH savistaraM svarUpaM nirUpya piNDasthAdidhyAnaM dharttavyamityupadizya ca tatphalaM kathitam / paJcamagucchake samyaktvasya salakSaNapazcaliGgAni pRthak pRthak vyAvarNya yuktipurassaraM vedAntAdidarzanAnAmalIkatvaM zApa- | yitvA samyaktvasya ca saptaSaSThimedA nirUpitAH / grantho'yaM dhIdAridrayena, yantrato, mudraNapatrato vA yAH kAzcanA'zuddhayaH syustA vidvajanaiH samutsRjyAvalokanIya ityuparamate pAlinagare bhAdrapadasitacaturthyAm vikramavijayo muniH| 17-9-39 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labdhi sUrIzvarajainagranthamAlAyAH saptamo maNi: [ 7 ] sUrisArvabhauma jainAcAryazrImadvijayalabdhisUrIzvaraviracitA vairAgyarasamaJjarI / prathamagucchakaH / vAsupUjyaM namaskRtya buhArInagarIsthitam / kriyate svAtmabodhAya vairAgyarasamaJjarI karAla kAlavyAghAsyagRhItAzeSajantuke / caJcalaM jIvanaM loke tasmAd yAhi zivAlayam sarvakAryaM parityajya jJAnatrikaM sadA bhaja / mokSaprayANasAhAyyA sAmagrI khalu durlabhA gambhIranIradhau nyasta- mauktikaprAptivajjanuH / samIlAyugavadvAsti mAnuSyaM samavApya tat USare zasyaniSpattivadeva kalpapAdapam / sukulatvaM marAviva labdhvA tatrApi durlabham bhAvibhadratvataH bhavyo bhavasthityAH prapAkataH / suguruvAkyataH svasmAt karmagranthivibhedataH prApnoti zAsana jainaM roraMgehe nidhAnavat / vyAdhigrastannRNAM vaidya ivAtipuNyayogataH 1 raMka / 1 // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // || 6 || Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| prathamagucchake mana: prbodhH|| tasmAddhitaM vidhAtavya-mAtmano nAhitaM kadA / yena cAtyaMtika saukhyaM mokSa ekAntikaM bhvet||8|| kulakam prathamaM zreyaso'rtha bho ! ruNaddhi yogmaatmnH| anirodhAdayaM hA hA ! sAdhayatyazubhaM na kim ? // 9 // manomattaH karI loke kumatikariNIyutaH / kaSAyakalabhairyuktaH kiM kiM nonmUlayeddhavi ? aniruddhA vacaHzreNI mahAnarthavidhAyinI / nirapekSA bhavatyeva tattasyAH saMyama kuru // 11 // azreyaHpathikaH kAyaH tatAyogolako mataH / tasmAcchreyaHpravRttibhAga kartavyastasya saMyamaH // 12 // zAstrAbhyAsasahAyena jIvena kriyate sukham / tannirodhastato jIva ! zAstrAbhyAse rato bhava // 13 // yataH tatrAsti sadyuktiH manobodhapradAyikA / prathamaM daryate sAtra pazcAdanye guNA api // 14 // janmamRtyujarAjAta-vedasA dagyaviSTape / jJAnodadhimihAzritya mudaM yAhi varaM manaH ! // 15 // kiM citta ! cintitaivyai-rasthirairasukhAvahai: / tebhyastRSNAzamaste na tatsaMtoSarasaM piba citta ! bhavasvarUpaM tvaM cintayasva virUpakam / indrajAlasamaM sarvaM yadi saukhyaM samIhase // 17 // mitradviSAM yadA tulyA pravRttistava maans!| anargalaM sukhaM tarhi lapsyase tvaM na saMzayaH // 18 // devanArakayostulyaM duHkhe sukhe maNau tRNe / loSThakAzcanayozcitta ! tadA te paramaM sukham // 19 // durvAramaraNaM citta ! pratyAsannaM dine dine / cintanIyaM tvayA zeSa-vikalpajAlakaiH kimu ? janmamRtyujarAroga-zokAdinivaho mnH!| yatra pravartate tatra vairAgyaM vahase na kim ? // 21 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAGAR gatAgatAdikaM jIvaM kurvantaM svazarIrake / zvAsacchalena re citta! taM tvaM jAnAsi kiM nahi ? // 22 // etatkRtamimaM kurve kariSyAmIdakaM dhruvam / dhyAyato vyAkulasyeti vAsarA yAnti niSphalAH // 23 // vivAhitA sutA nAsti pAThito bAlako na ca / pravrajeyaM kathaM bho bho! vyavasthAmantareNa hA // 24 // prabhRkta suMdare mArge vicAro'yaM pravartate / kadarthitaH kRtAntena vaktumevaM na pAryate // 25 // re citta ! vividhAM cintAM muhurmuhuH kariSyasi / bhavArNavaM tadA ghoraM kadApi na tariSyasi // 26 // dIno dhanI dhanI rAjA rAjA devaH surastathA / surezaH siddhipurvAsI bhaveyamiti vAJchati pravizacchalyavacitta! prakRtyaiva vythaakraaH| kAmakrodhAdayo nityaM sarve'pyAntarikArayaH tAnupekSya mahAmUDha ! bAhyazatruSu dhAvasi / yadbhAve yadabhAvo na dhig dhigmohaviceSTitam // 29 // mitratAM kuru bAhyeSvAntarikeSu ca zatrutAM / sAdhayasi tadA kArya-manyathA ripurAtmanaH // 30 madhurAH kaTukA ye syu-rAdau cAnte manastvayA / tyAjyAH svayaM hi gantAraH viSayAH duHkhadAyinaH // 31 mukhamiSTeSu cedeSu prathamaM na vimuhyasiM / saMtApaM lapsyase ceta-stadA tvaM na kadAcana ApAtaM prekSase tad-dvipAkaM prekSase yadA / viSayANAM tadA cetaH! na syAdviDambanA tava // 33 // etatpApAtmakeSveva duHkhadeSu ratistava / / zvadhra gatAgatiM kuryA na prayAsi kadA zive // 34 // viSayAnviSamAna dhyAtvA saMtApaM prApsyasi bahu / tatastAdRkkuru dhyAnaM nivRtiH paramA yataH // 35 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| prathamagucchake mn:prbodhH|| // 2 // SHARA zIrNe kAmazareNaiva manaHkumbha ! tvayi katham / AtmanairmalyadaM stheyAtsarvajJavacanAmRtam mathito'nekazo duHkhai re re hRdysaagr!| tathApi nirgataM naiva vivekAmRtaratnaka viSaM yannirgataM tvattaH tattu vyAptaM jagattraye / yenAkulaM jagatsarva pratyakSeNa vilokyate // 38 // saMyoge kSaNikaM saukhyaM viyoge'nntvednaaH| viSayA hA ! dadatyeva tasmAttyAjyA vivekataH // 39 // dAnena tapasA kiMvA bAhyakaSTena kiM tava / paThitenApi kiM bhUyAdAtmapathyaM na cetasi // 40 // bhogAdvirama cetastvaM vairAgye tu ramasva bhoH!| etat pathyaM dhRtaM cetsyAt kriyAkaSTairalaM tava // 41 // bahucchidraM gRhaM kRtvA cArucandanakASThakaiH / phaNisthAnasamIpe vai puSpazayyAM vidhAya ca . // 42 // nidrAmicchati yadbatka-stadvadviSayarAgataH / muktvA viraktabhAvaM hA! mUDha ! saukhyaM samIhase // 43 // aizvaryamIhase cettvaM sarvadaiva sukhapradam / dhAraya tvaM tadA svasmin jJAnaratnaM sukhAkaram dravyAdInAM grahaM tyaktvA tvaM saMvegamanusara / AmUlacUlato yena truTayette bhavasantatiH // 45 // saklezaivibhavaiH kiM te kAmitairviphalairbhavet / santoSamAzaye dhehi lAhi ca paramaM sukham // 46 // arjane yasya klezo'sti arjitasyApi rakSaNe / moho nAze ca santApaH svaM prakRtyaiva duHkhadam // 47 / / kugativama'de tasmin rAjAgnicauragrAhyake / tattvacintanatazcitta! tyajaitasya parigraham // 48 // iti manaHprabodhavarNanAtmakaprathamo gucchakaH samAptaH / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyagucchakaH / // 1 // 11 3 11 11 8 11 // 5 // // 6 // asthisthUNAghRte kAye snAyubandhanivandhite / tvacAmAMsavasAcchanne indriyArakSagoptRke svakarmanigaDAbaddha jIvo guptigRhopame / vasati tatra citta ! tvaM mohaM mA mA vRthA kRthAH // 2 // yugmam // kozikAra meH pazya duHkhaM veSTayataH sataH / duHkhaM bhAvi tavApyevaM mamatvasahitasya hA ! niHsAre'traiva saMsAre sAraM sAraGgalocanA / evaM bhramitacetAstvaM kutaste nirvRtirbhavet ? strImukhaM paGkajenAtra pAmareNopamIyate / sa tatra bhramarIbhUya mRtvA sAkSAt karoti tat vasAphupphusaM jaMbAla - snAyuraktabhRtaM vapuH / candrAdyupamayA mUDhaiH kathyate mohaceSTitaiH purISamAMsa raktAdyai- durgandhaiH paripUritam / zarIraM yoSitAM jJAtvA tatra kiM ramase vRthA ? baDiMzaM strIjanaM kSiptvA manastvAM makaradhvajaH / zabdAdidrahamInaM hA ! pacati rAgapAvake stokamapi vikAraM te kurvanti nAGganA yadA / hasitalalitAdibhistadA te paramaM sukham citta ! cetasi ceta tvaM gaurINAM gAtrasAgare / lagnAstanagirau bhagnA bhAvinI dharmanaustava citta ! cetasi ceta tvaM strIzarIrArNave tava / locanAvartake lagnA dharmanaurnAzameSyati siddhAntavAsicittAnAM jinAnAM jagatAM matam / idaM pravarttanaM yasya nirvikArAH prarUpakAH 1- gurjara bhASAyAM phephasA iti / 3 kaphAtmako kardamaH / 3 matsyavedhakakaNTakam / || 6 || // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // * 6 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmjrii|| dvitIya gucchake // 3 // aatmvivekH|| NAGARIKAASANSAROKAR khasya dehe'pi jIvasya saMyogo nahi zAzvataH / tadanyeSAM kathaM bhAvI tasmAnmohaM parityaja // 13 // yogAyogAzca jIvAnAM pAnIya budbudA iva / jAyante kSaNato loke nazyanti kSaNamAtrataH // 14 // prakRticapalAH prANA-stiSThanti mahadadbhutam / naghudyotaHkSaNAdUrva vidyutaH kApi dRzyate // 15 // yAvajjanmasahasraM syA-dviyogaH saujanastava / saMyogaH svalpakAlIno mUDha ! kiM taM samIhase // 16 // ApAtamAtrato ramyAn hRdaya ! priyasaGgamAn / dAruNAn pariNAme tAn miSTaviSamiva tyana // 17 // tapaHsantoSayormagne dayAmbhasi sadA sthite / manasi sthIyate dharmo dUrIkRtakumArgakaH // 18 // santoSAmRtamanasya sukhaM yatte prajAyate / tatkutazcintanAsakta-syAsantuSTasya mAnasa! // 19 // udAratvaM gurutvaM ca saubhAgyaM ca tadeva hi / sA kIrtistatsukhaM ceta-stvaM santoSe'si tatparam // 20 // santoSatatpare citta ! saMpadA sarvadA tava / anyathA cakridevatve satyapi duHkhI sarvathA // 21 // arthI dInatvamAmoti bhayagauM dhRtArthakaH / zokaM naSTArthako loke nirAzaM tiSTha re manaH! // 22 // arthitvena samaM sAra Antariko vinazyati / anyathA tadavasthe'pi laghutvaM jAyate katham ? // 23 // yase duHkhato nityaM sadA saukhyaM samIhase / tAM kriyAM na karoSyevA-vApyate ca yayA sukham // 24 // karmaNi duSTacaMDAlo vyAkhyAyAM gautamAyase / zocasi naiva mUDheti bhAvinI kA gatirmama ? // 25 // 1 saMyogaviyogAH / AAKAAKASARAN // 3 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpeNa murazaileza-sadRzo'pi kukarmakaH / dhira dhim te bAhyasaundarya-mantare malinAtmaka! // 26 // dadata upadezaM te zaurya vacasi yadbhavet / tacchaurya kAyamanaso-bhavecceddhastagaM zivam // 27 // mudhA mUrhi saMsAro mathyate saarmipsubhiH| mrakSaNaM lebhire ke'tra pAnIyasya viloDanAt katra pAnAyasya vilADanAt // 28 // tuSavapanavatsAraH saMsAre nAtra vidyate / gAndhavanagarItulyA vyavasthA dRzyate'khilA akhalA // 29 // muktvA tvaM sakalAM cintA-mekAM cintAM manaH ! kuru / tAM yayA nirvRtisthAne sukhaM bhuva nirantaram // 30 // mantratantramukhairmUDha ! hA ! hA! tvamIhase sukham / samAdhimekamantraM no yAvattAvat kathaM sukham // 31 // samAdhidAyakaM mantraM namaskAraM vimucya hA ! mUDhA gaveSayantyanya-mantrakaM duHkhavyAkulAH // 32 // auddhatyAgnipradagdhA ye mAnamAyAmRtAzca ye / rasanendriyalubdhA ye teSAM saukhyaM kuto bhavet ? // 33 // rahasyazUnyahRdayA aatmbhaavbhirmukhaaH| ratA gAlIpradAne ca teSAM saukhyaM kuto bhavet ? // 34 // niSpakSaM sugurumajJA jAnanti pakSapAtinam / bhuktadhattUrakAH zvetaM yathA pItaM vadanti hA! // 35 // mAdyasi tvaM na lakSmyAzca rAgAdInAM vaze nahi / yoSidbhihiyase naiva muhyase viSayairnahi // 36 // mucyase naiva santoSai-rnecchayAliGgayase ydaa| pAtyase naiva pApaizcettadA muktiH priyA tava // 37 // yugmam / / anabhiSaGgataH sngg-mpriitiprihaartH| dveSaM mohaM ca sajjJAnAt krodhaM ca kSamayA tathA // 38 // mAnaM mArdavabhAvena mAyAmArjavato jaya / lobhaM santoSatazcitta ! tadA te paramaM zivam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // dvitIyagucchake aatmtttvvivekH|| // 4 // asaMyamerati cettvaM saMyame suratiM tathA / bhavAdyaM vidhatse ce-tpApamArga jugupsase pratikUlAnukUleSu harSazoko vimuJcasi / jinezacaraNe citta ! bhaktibhAvaM dadhAsi ca // 41 // tacchAsanasamaM loke dhanyamanyaM na manyase / tadA prasAdAcetaste karasthA nirvRtirmama // 42 // vizeSakam // niyamya nijamAtmAnaM rAgadveSavinigrahaH / vihito naiva dhyAnAgnirdagdhakarmApi nAbhavat // 43 // na tathA viSayAstyaktA mAnasaM na vazIkRtam / tataH kimIhase mUDha ! muktisaukhyaM punaH punaH // 44 // gRhNan meghaiH pravizadbhi-naMdInIraizca niirdhiH| na cotkarSApakarSoM sa bhajatyatra kadAcana // 45 // evaM bhogopabhogairna cittotkarSApakarSako / bhajase tvaM samatvena bhAvI ratnAkarastadA // 46 // yugamam // prakRtyA capalAnazvAn paJcendriyasvarUpakAn / vivekarajjunA cetaH ! sukhArthI ced vazIkuru // 47 // zubhadhyAnavalAcchatrU rAgAdizcedvihanyate / tadA tribhuvane cetaH! sarvathA vijayastava // 48 // saMprAptasarvaprAptavya-saMyamaH puNyayogataH / tathApi viSayAzaMsA munistvaM naiva bhUtale // 49 // sajjJAnayAnapAtraM cen muzcasi na kadAcana / na hriyase tadA cetaH! yoSitsaritpravAhataH // 50 // jIve supAtrabhUte ca mohavartiyute tathA / snehaM niSThAM nayan dIpo mithyAtamovinAzakaH // 51 // gehasyeva tvadantazcej jJAnAtmA prakaTIbhavet / tadA sarvaM hi paryAptaM manyasva mama mAnasa ! ||52||yugmm|| gurugiritaTodbhutaM bhavavairAgyaskandhakaM / dhArthipakSibhI ruddhaM tattvarUpaM paraM tarum SACREAM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CLICARE SAHARSAHARANG uttAlIbhUya citta ! tvaM samAruhya ca taM tarum / jJAnAtmakaM phalaM lAhi tato muktirasaM piba // 54 // rAgAdivandhanadruma-munmUlya cittahastika ! / yAhi dharmavane yena syAnnivRtiH sukhAvahA // 55 // sarvasiddhAntamadhye tvaM dIva carasi dhuvam / anyathA jIvanaM te kiM sArahInaM vilokyate // 56 // prAramaharSIyacitrANi caritrANi vilokse| citta ! kiM prastaro'si yada rasazUnyo vibhAvyase ? // 57 // suSuptisaGgato jIvaH prAtaruttiSThatIha tat / mahaccitraM vijAnIyA jIvanaM kRtrimaM yataH // 58 // dine naSTe yathA rAtrau pramIlA prANinAM bhavet / AyuSkarme tathA naSTe dIrghanidrA bhaviSyati // 59 // pazcAttApo bhavedbhari duHkhayonau gate sati / tasmAtpUrva pramAdaM tvaM cetastyaktvA sukhI bhava // 6 // dIkSayA daivasikyApi yadi muktina bhAvinI / dhruvaM vaimAniko devo bhavyo bhavati bhAvukaH // 11 // yadvaitatsthUlamAnaM syAt tIvra bhAve kSaNAdyataH / sarvakarmakSayaM kRtvA muktiryAti na saMzayaH yaduktaM varSakovyApyajJAnI karmakSayaM nayet / jJAnI tacchvAsamAtreNa kSapayet karma dAruNam // 63 // matveti manasA samyag kAyena vacasApi ca / jJAnavRddhiM nayannityaM sucAritraM prapAlaya // 64 // iti AtmavivekavarNanAtmako dvitIyo gucchakaH samAptaH / C 1 kaDachItibhASAyAm / ACAS-45. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| tRtIyagucchake naraka varNanam // ARRORSCRCRA tRtIyagucchakaH / kadAcidrAgaraktaM ca kadAcidveSavyAkulam / kadAcinmohamUDhaM hA! kadAcitkrodhatApitam // 1 // mAnamAyAvikAreNa mohalobhavazIkRtam / cittamupArjayatyevaM hahAtra bhUripAtakam // 2 // yugmam // gatvA tu narake re ! re ! paramAdhArmikaiH kRtam / yadyaduHkhaM tvayA soDhaM vadituM tanna pAryate // 3 // tathApi varNikAmAtraM kathyate zRNu bhAvuka ! / zrutvA saMgRhya cAritraM bhava svargApavargabhAk // 4 // tatrotpanne tvayi bhrAtaH! mahAkAyA bhayaGkarAH ! AvirbhUtA mahAkrUrAH paramAdhArmikA'surAH // 5 // kartaryAkarttayantaste gAtraM te rasataH stH| hasanti nirdayA aGgaM kurvantaH khaNDakhaNDazA // 6 // tathApi pAradasthityA milite jIva ! gAtrake / dhAvantaM tvAM grahItvA drAg pAtayanti bhuvastale // 7 // tIvrajvalitajvAlAyA-manicchantaM haThAddhi te / prakSiptvA vajrakumbhyAM tvAM pacanti du:khadAyinaH // 8 // tRSAturo rudannAttha tAn bho ! bho! mAtaro mama / pitaro bhrAtaro yUyaM duHkhAd rakSata rakSata // 9 // pAyayata jalaM zIta-miti dInavaco yadA / zrutaM tairmadhurairvAkyaiH proktAH samIpagAstadA // 10 // AkRSya vajrakumbhItaH salilaM zItalaM tathA / arpayata varAkaM tattatheti pratipadyate // 11 // yugmam / / taptatAmrapU kSiptvA bhAjane pAyayanti te| sandaMzakena sandhRtya mukhaM vyAdAya pApinaH asahyoSNatayA dagdho netre nimIlya mUcchitaH / patito dharaNIpIThe kAlAdAyAtacetanaH // 13 // // 5 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ihase'sivanaM tvaM tadgAtracchedanakArakam / ziziratvabhramAtte tvAM nayanti tatra duHkhadAH // 14 // cchidyante hastapAdAdi-gAtrANi tarupatrakaiH / tIkSNakhagopamaistatra rodisi karuNasvaram // 15 // vaitaraNyAM taraGgiNyAM, prakSiptekarmizArdUlaiH / vyAkulIbhUya tatrApi prApto'si tvam viDambanAH // 16 // prAptatIraM grahItvA tvAM zakaTaM vAhayanti te / bhUribhArabharaM nIcA-studantastIkSNayArayA parizrAnto yadAbhastvaM calituM naiva zakyate / tadA tairmudgarairhatvA cUryase kSaNamAtrataH // 18 // punaH sammilite gAtre bodhayantyasurAzca tvAm / pUrvahiMsAdinA baddhaM tasyAmUni phalAni ca // 19 // AsphAlyase zilAyAM tvaM kuntAbhidyase punaH / chidyase karapatrairhA ! pIlyase yaMtrakarmaNA agnipakkAni te'GgIya-mAMsakhaNDAni khAdyase / prabhujya mAMsamAyAtaH kathyase tvam yatastataH // 21 // evaM tvaM nArakIbhUya duHkhI jAto kukrmtH| evaM kuru yathA naiva punastatra gatirbhavet // 22 // tatra tirazci yonau ca gatyabhAvaH sadA bhavet / tattvatrayyAM yadA mana-mAnasastvaM bhaviSyasi // 23 // / iti narakavarNanAtmakastRtIyo gucchakaH samAptaH / caturthagucchakaH / sudevasatgururdharmAH etattattvatrayaM param / jJAtvA dRDhasthita kArya cetasi yena prApsyase // 1 // samyaktvaM nirmalaM ratnaM cintAratnamivAdbhutam / yadagre laukikaM ratnaM kAcakhaNDAyate'khilam // 2 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // caturtha gucchake tattcatrayI varNanam // kudevakugurU jJAtvA kudharma tvaM tathaiva ca / amIbhilakSaNaizcetaH! dare tiSTheH sadA tataH // 3 // sudevasugurU jJAtvA sudharma tvaM tathaiva ca / sevasva nityametAni trINi tattvAni lakSaNaiH labdhAyAM sarvasAmayyAM mithyAtvatimirAndhakAH / samyaktvadIpahInA hA ! satpathaM naiva jAnate // 5 // kudevakugurU loke dharma ca kutsitaM tathA / etattrayaM hi mithyAtvaM jAnIhi duHkhadAyakam rAgadveSayuto devo yaH kudevaH sa kathyate / kAJcanakAminIlubdhaH kuguruyoM gurUyate hiMsayA sahito yo'tra dharmaH so'sti kudharmakaH / etattraye nimagnA ye saMsAraM saMsaranti te // 8 // vItarAgaH sudevaH syAd vratasthaH sugurustathA / dayApradhAnadharmo hi suSThudharmo prakIrtitaH etatrayaM sumanyante te narA zivagAminaH / naradevabhavAnkRtvA bhavanti svalpakAlataH // 10 // etatsamyaktvadIpena nirasya mohajaM tamaH / gacchanti zreyaso mArga narA drAglabdhacetanAH // 11 // mUlaM dharmataroretada dvAraM mokSasya kathyate / yAnapAtraM bhavAbdhau ca guNAnAmAspadaM matam // 12 // sarvalakSmyA nidhAnaM hi kAraNaM tIrthakRcchriyaH / dhanyAste pAlayantIha ye samyaktvaM sukhAkaram // 13 // aGkasthAne hi samyaktvaM sarva zUnyaM tataH param / aGkasya rakSaNe jAte zUnyAni phaladAni ca // 14 // kutarkagrahagrastA hA ! keciddharma bahirmukhAH / dUSayanti kukarmANo hArayanti janurvRthA // 15 // pUrvarSINAM samarthAnAM kathanaM naiva rocate / adharmibhyazca mUkhebhyaH pramehibhyo ghRtaM yathA RECRCRARSARSAX // 6 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svakIyAM kalpanAM mUDho mana / tattvadhAriNIm / pUrvIyANAM tathA naiva kukarmamahato jaDaH // 17 // sa samyaktvaM samuddAlya kutarkabhrAntacittakaH / svakIyakalpanAkAcaM hA! hA! rakSati yatnataH // 18 // adhunA pazcame kAle vizeSAH kRssnnpaakssikaaH| bhAvino bharate savye ityasti pUrvabhASitam // 19 // pratyakSaM lakSyate tattu teSAM durbhaagyyogtH| unnatirdurgatigAnAM cetastudati dharmiNAm // 20 // viMzattamazatAbdyAM hA ! jajJire-IdRzA jnaaH| sAvadhAnaM manaskRtvA nijaM rakSata rakSata // 21 // mithyAtvapoSakA mUkhaiH kathyante dharmadhAriNaH / ye dharmadhAriNo loke tAn vadanti vighAtinaH // 22 // ye samyaktvavratasthAH syuHtaiH sammilya prytntH| zAstravirodhinAMrodhaH kAryaH sveSAM vivardhanam // 23 // sudharmAdU bhrazyato lokAn ye rakSanti kRpAlavaH / dhanyAste kRtapuNyAste tAnanvahaM namAmyaham // 24 // tIrthezAnAM trikAlArcA kartavyA svargadAyikA / bodhisaulabhyalAbhAya bodhidurgativAraka: // 25 // saMsAranIradhau pUjA yAnapAtrasamA mtaa| zivapradIpikA pUjA vajaM dAridrayabhUbhRtAm sarvakalyANakI syAda nRsurIvaibhavapradA / duHkhAgnau payasAM dhArA prabhoH pUjA sudurlabhA // 27 // snapayanti jagannAthaM tatkarmarajasAM zamaH / ye pUjayanti tatpAdau pUjyante jagatAM janaiH // 28 // ye vandante ca te vanyA dhyeyA dhyAyanti tIrthapAn / geyA gAyanti ye stotrai-rbhavanti khalu bhaavukaaH||29|| nijaM mauliM namaskRtya tIrthezaM saphalIkuru / tadguNAkarNataH karNo rasanAM guNagAnataH // 30 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI / // 7 // // 31 // // 32 // // 34 // // 35 // netre taddarzanenaiva pANI pUjanakarmaNA / caizyAgamena pAdau ca manaH saMsmaraNAttathA // yugmam prAtarutthAya ye lokA bAlAderlAlane ratAH / zAkapAnaprasaktAzca prabhupUjAvivarjitAH te loke pazubhistulyA vRthA tairjanma hAryate / pUjanaM lokanAthasya nApyate darzanaM tathA // yugmam // 33 // pUjito na nuto dhyAto jino yai rna ca vanditaH / janma nirarthakaM teSA - maraNye mAlatI yathA jaDApi suprabhormUrtiH pUjyA saddhyAnatatparaiH / prabhubhAvaprakAzAya yato'sAdhAraNAsti sA yathA citragatA grAmAH sAkSAd bodhavidhAyakAH / tadantareNa na jJAnaM jJAne'sAdhAraNA matAH jaDarUpaM yathA bhojyaM buddhibalavivardhakam / tathA mUrtirjinezAnAM kevalajJAnadAyikA kalpasUtre samAyAti caritraM nAgakaitavam / ujjvalaM kevalaM lebhe jina mUrterupAsanAt zvazrU vadhvorvRthA mUrkhe - vRttaM mRtta prakalpitam / yato nAmApi tattulyaM gRhyate kiM takairhi tat ? // 39 // kiyantaH kathayantIha yavanairmUrtayo hatAH / prabhAvastAsu ced bhUyAt kathamevaM prajAyate ? etadevottaraM cAsya tebhyo vitIryate mayA / mUrtihInezvarasyApi gAliM dadate nAstikAH // 36 // // 37 // // 38 // // 40 // // 41 // 1- DhUMDha kaputrayaikA zvazrvA jinamandiraM nItA mUladvAre vilokya siMhacitraM bhayaM nATitA, zvazvA proktaM pASANamayo'yaM siMho na khAdati mA bhaiSIriti, tato'bhyantare gatvA nama jinamUrtimiti zrazvA prokte pASANamayariMsaho yadi na khAdati tarhi mUrtiriyaM kathaM rakSatIti sAvadadityatra vRttaM bodhyam / tulyatayA nAmnyapi tathA saMbhavAnnAmApi te kathaM gRhNIrannityuttarArdhasyAbhiprAyaH || caturtha gucchake tattvatrayI varNanam // // 7 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiM tasyApi prabhAvo na tasmAt tyAgo vidhIyate? hastidantA hi bhinnAH syu-zcarvaNe darzane tthaa||42|| // yugmam // dUradarzakayantrasya jaDasya zaktirabhutA / yad dUrasthitavastUnAM bodhe'sAdhAraNaM matam RSabhAd vardhamAnAntaM nAmApi syAjaDAtmakam / dUNDakairgRhyate yAvat taavnmuulHpryojnm||yugmm // 44|| strIcitrAM vasatiM muktvA munirvAsaM dadhAti c| iti rAddhAntaproktaM yat taddhi mUrtyAH prasAdhakam // 45 // kAraM vaidikA yAva-japanti mUrtibodhakam / tAvat tatkhaNDanaM teSAM pAdakhaNDanavad bhavet // 46 // cetasIti vicArya tvaM prabhupUjAparo bhava / yena tvAM bAdhate naiva mithyAmArgaH kadAcana // 47 // gurUNAM vandanaM kArya sarvadA karmavArakam / vratasthAnAM yatastebhyo vratalAbho bhaviSyati // 48 // ajJAnaM nAzayelloke AgamArtha prabodhayet / yo hi mArgapradAtA syAt sa guruH sevyatAM sadA // 49 // pitA mAtA tathA bhrAtA bhaginyAdi kuTumbakam / na rakSet patato jIvAn kRpAluM suguruM vinA // 50 // sugurUditavAkyebhyo yathA bodhaH prajAyate / na tathA kugurubhyo'sti yataste dUSitAH svayam // 51 // ye svayaM buDitAH santi tArayeyu na te parAn / guDabhojiguroratra dRSTAntaH siddhikArakaH // 52 // jinAnAM zAsanaM loke'dyAvadhiM yadU vilokyate / gurUNAmupakAro'yaM paJcamAntaM prayAsyati // 53 // atimuktaM nayenmuktiM gautama ko guruM vinA ? / gautama mAninaM muktiM vinA vIraM nayeccakaH ? // 54 // COC024525A525AEOC45 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| caturthagucchake tatvatrayI varNanam // dRDhaprahArikaM pApaM gurumRte nayeddhi kaH ? / muktiM tyAgaM samAtra guravo hi kRpAlavaH // 55 // amUlyaM mAnavaM ratnaM maNikAraM guruM vinA / strIgantrIvATikAmagnA na jAnanti kadAcana // 56 // govinda iva vandante'nalasA ye janA hi te / nArakAdikSayaM kRtvA bhaveyuH svagamokSagAH // 57 // tyAginAM vandane tyAgAnumodo bhavati dhruvam / tyAgAnumodanAd bhAvI tyAgaguNo nijAtmani // 58 // AlasyAdinibaddho yaH suguruM naiva vandate / zRGgapucchavihInaH sa mantavyaH pazureva ca // 59 // matveti suguruM nityaM sevasva zubhabhAvataH / yena mithyAmataM tvAM na bAdhate kApi mAnasa? // 60 // kuguruH parihartavyo vijJAnAlaGkRto'pi hi / viSapAtragatA kiM na sudhA nihanti jIvitam // 61 // sudharmaH sevanIyo'sti rogAttairiva bheSajam / karmakaphAdikaM hantA sa eva paramauSadham // 2 // sudharmAt sukule janma sampadArogyameva ca / vidyAsiddhiH prasiddhizca bhavatIti sa sevyatAm // 63 // dharmAd dhanaM dhanAt kAmaH kAmAt saukhyaM prjaayte| kAryArthI kAraNaM tvaM ce-danSayestadA sukham // 64 // dharma eva bruDajantUn kUpAnirgamako mataH / rajjurivAna bho tasmAd dharmasevAparo bhava // 65 // dAridrayabhedako dharmaH sarvavAJchitapUrakaH / dharmaH kalpataruH sAkSAd dharma eva satAM gatiH // 66 // zaraNaM dharma evAtra karmakRte sadA bhrame / duHkhapracUrapUreNa sahite bhavacakrake // 67 // kazciduHkhI sukhI kazcidrogI kshcinniraagkH| nirbuddhirbuddhimAn kazci-dadharmadharmato bhavet // 68 // // 8 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 74 // aGkurAca yathA bIja-madRSTamapi siddhyati / sukhaduHkhAttathA dharmAdharmau prAcyau prasiddhyataH // 69 // dharmAtkaThorakarmApi svasmin tattvaM dadhAti ca / svasthAnaM kriyate kiM na zilAyAmapi mRdghaTaiH 1 // 70 // nimnordhvaM yAti jIvo'tra zubhAzubhaiH svakarmabhiH / dRSTAnte yojanIyau hi kUpaprAsAdakAriNau // 71 // sukalatre sute rAjye prApte'tha ratnasaMcaye / svargasaukhye tathA prApte na santoSo mahAtmanAm // 72 // yugmam // svalpakAlasthitIMstucchAn zUnyAM staanprmaarthtH| jJAtvA'rthAn buddhimAn ko'tra teSu santoSa bhAga bhavet 73 zrIjainaM zAsanaM prApya duHkhabhISme bhavodadhau / prAjJAH potAyamAnaM hi nRtyanti harSanirbharAH yato mArgaH kSaNAdeva zrIsarvajJaprarUpitaH / zamAmRtarasAsvAdaM dadAti bhAgyazAline anantasukhadaM mokSaM jIvaM nayati nizcitam / harSAdrekasya kiM naiva kAraNaM sa prajAyate ? bhAgyAnukAraM vAJchanti phalaM sarve'pi dehinaH / zvA tuSTaH khaNDamAtreNa kesarI na tathA bhavet brIhikaNamapi prApya mUSakaH khalu nRtyati / gajendro'vajJayA bhuGkte puSkale'pi subhojane adRSTatattvakAmUDhAH tucchacittA manAgapi / rAjyAdilAbhamApyAtra jAyante te madodhdhurAH dRSTajinoktatattvAye samyaktvazAlino janAH / dharmabhAvaratA naivaM bhavanti madavihvalAH yena dezanayA nItAH zrIjainaM varazAsanam / upakArI sama stena na ko'pi jagatItale upakArazatairatra bhavakoTizatairapi / dharmopadezadAtRRNAM niSkrayo na vidhIyate // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // 11 60 11 // 81 // // 82 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| caturtha // 9 // gucchake tattvatrayI varNanam // yadupadezadAtRNA-mupakAre'sti nAvadhiH / tadA taddharmabhAvasyo-pakAre ca kathaM bhavet ? // 83 // dharmAdadhigataizvaryo yo nityaM taM ca sevate / sa hi zubhagatirbhAvI kRtajJeSu ziromaNiH // 84 // dharmAdadhigataizvaryo yastameva nihanti ca / nAsya zubhagateAbho'kRtajJAnAM ziromaNeH // 85 // vane raNe jalAgnau ca zatrUNAM nicaye sthitam / bhayAkrAnte ca kAntAre dharma eko hi rakSati // 86 // dharma varddhayato vRddhiHkSayaM kSapayato bhavet / dharmavRddhistataH kAryA svakIyAM vRddhimicchatA // 87 // tripuM mitreSu dharmo'yaM sAmAnyapaGkigaH kRtaH / tathApi duHkhanistAre sarveSAmupari sthitaH // 88 // yadi paryantakAle'pi dharma prItirvidhIyate / tarhi tvAM svargagaM kRtvA kartavyAtsvaM vimuJcati // 89 // mAtA pitA sutA dAra-bhrAtRjAyAdayo'khilAH / svArthaniSThA matA eko dharmaH paramabAndhavaH // 9 // rasAyanAdyathA loke kazcidrogaH prazAmyati / dharmarasAyanAGgo bhoH sarvarogaH praNazyati sarva jagadgataM vastu vidyate netrayoH pathi / tatsarva pudgalAjAta-mekasmAnnAtra saMzayaH // 92 // tathA yad yatsukhaM cAtra paratrApi ca vidyate / trikAlabhAvi tatsarva-mekasmAddharmato bhavet // 93 // evaM sarvepsite saukhye yo dharmaH kAryakRnmataH / sarvAniSTahare tasmin kenAlasyaM vidhIyate? // 94 // yastrivargeSu mukhyo'sti paratreha hitapradaH / karmarAzivinAzI yaH sa sevyaH zrIjinoditaH // 15 // 1-nityamitrasamo dehaH svajanAH parvasannibhAH namaskArasamo jJeyo dharmaH paramabAndhavaH iti zlokArtho'tra bhAvyaH / / RECEB%ARRORSCARRIAGES // 9 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmazabde samAne'pi lokalokottarAgame / anto'tyantavibhedo'sti yathA dugdhe snuhIgavoH // 16 // sarvamekAntikaM puSyAt darzanaM mohamohitaM / mohanirmuktajainendra vastusthityA yathAsthitam // 97 // anekAntaM yatastena vigrahavarjitaM mnH| rAgadveSavinirmuktaM prApnoti paramaM sukham // 98 // yugmam / / ahaMkAravinirmuktaM niHsahaM nirmalaM tathA / ekAntikahaThatyAgAt prApnoti paramaM sukham // 99 // sarvato nispRhIbhUya mithyAbhrAntimapAsya ca / zuddhatattve vilInaM ca prApnoti paramaM sukham // 10 // jinezacaraNe raktaM samaM mAnApamAnayoH / saddharmadhyAnato cetaH prApnoti paramaM sukham tattvajJAnazA dRSTe zabdAdiviSaye'khile / samIbhUya zubhaM cittaM prAmoti paramaM sukham // 102 // jinendravAsitaM cittaM pUjAhiMsAmalagnayoH / samaM zamarase lInaM prAmoti paramaM sukham prabhutyaktapadArtheSu taddharmapUrNavAsitam / nirliptabhAvanAvyAptaM prAmoti paramaM sukham // 104 // nirvikArijinadhyAnAt manohAriSu vastuSu / rAmAdiSu samIbhUya prAmoti paramaM sukham / maitrIpramodakAruNya-mAdhyasthyavAsitaM manaH / prabhozcaritramAlocya prAmoti paramaM sukham aSTakarmavinimuktaM prabhoH pAdaprasAdataH / karmavikalpato muktaM prApnoti paramaM sukham // 107 // evaM vizuddhadharmeNa cittaM bhavati nirmalam / sarvaduHkhavinirmuktaM prApnoti paramaM sukham // 108 // so'pi caturvidhaH prokto virAgibhirjinezvaraiH / dAnazIlatapobhAva-guddhArakarI nRNAm // 109 // AGARCACACACANA OMAA-% Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| caturthagucchake // 10 // tattvatrayI varNanam // dAnaM durgatihAri syAdU dAnaM sadgatidAyakam / sarva AdAnamicchanti dAnaM tu viralA janAH // 11 // dA dAne dhAturAkhyAti dA tatra naiva durgatiH / evaM tu dAnasaMyogAt dAnAd durgatirvAryate // 111 // kUrpavRkSamahiSyAde-rdadata eva varddhanam / anyathA kSaya evAsti tasmAddAnaM prazasyate // 112 // saMsArAbdhau bhaveddAnaM sattaraNDaM sukhAvaham / karmabhUbhRdvinAze hi dAnaM vajrasamaM matam // 113 // sadgateH kAraNaM dAnaM yena sAvadyakArakaH / rathakAro gataH svarga balabhadrapradAnataH vastrapAtrAnnabhaiSajya-vasatyAdi prdaantH| dharmopaSTambhadAnaM syA-dAdhivyAdhivinAzakam // 115 // saktudAnajapuNyena raGkasya kasyacidyathA / karkarA bAlakrIDAyai grahItA maNayo'bhavan bhUyAMso bhavatastIrNA daanpunnyprbhaavtH| zAlIbhadrabhavaM pazya dAnamAhAtmyasUcakam paropakAra evAsti svopakAro mato budhaiH / paropakArahInasya nIcasya jIvanena kim ? // 18 // pazavo'pi varAzcarma-dugdhAyairupakAriNaH / paropakArazUnyasya narasya jIvitaM hi dhik ! // 119 // jJAnadAnaM varaM prokta-mantajyoti prakAzakam / tattvAtattvI tato jJAtvA jIvaH syAtsukhabhAjanam // 120 // tajjJAnasya pracAraH syAt pustakAnAM pracArataH / tato dravyavyayenApi kartavyaH sa manISiNA // 121 // dAtavyamabhayaM dAnaM nirbhayapadadAyakam / sarvalAbhAn parityajya jIvo jIvanamicchati // 122 // 1-jalaphalapayAMsi dadata iti bhAvyam // // 10 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 keSAzcitpuNyahInAnAM vezyAdiSu vyayo bhavet / supAtre bhAgyayuktAnAM svadravyasya vyayo bhvet|| 123 // du:khitadInahIneSu daridradurbaleSu yat / dayAbhAvena dIyetA-nukampAdAnamucyate // 124 // mokSadAne bhavedbhavya ! pAtrApAtravicAraNA / dayayA dIyate yattu sarvahana niSidhyate // 125 // doSaduSTe'pi jIvespi dayAM kuryudayAlavaH / saMharenna nijAM jyotsnAM candrazcaNDAlavezmataH // 126 // kSArAbdhau varSaNe'pyambho muktAtvaM bhajate kvacit / sarvebhyo dadato'pyevaM pAtrayogaH kvcidbhvet|| 127 // dayAbhAvasamutpanne pAtrApAtro na zocati / devadUSyaM mahAvIro dadau viprAya duHkhine // 128 // kupAtre'pi supAtro'tra dayAM kuryaadvishesstH| dazantaM daMdazUkaM kiM bodhayAmAsa na prabhuH // 129 // dayayA'dAyi kiM naiva suurinnaarysuhstinaa| raMkAya sAdhavo veSo bhojanAyopakAriNA // 130 // dazA vittasya tisraH syu-nbhogvipttyH| dAnarUpA pradhAnA syAd yato ve duHkhadAyike // 131 // dAnaM deyaM sati dravye saJcayo na sukhAvahaH / makSikAsaJcitaM pazya haranti pAmarA madhu // 132 // vizrANaM saukhyakArI syAt kevalaM saJcayo nahi / bhuktAnAM saJcaye pazya dazA bhavati kIdRzI ? // 133 // zIlaM vighnaharaM sarva-sampadAM dAyakaM matam / prANAdhAraM suvRttasya vaMzazobhAvivardhakam // 134 // / ye zIlazIlitA loke duHkhazalyairna kIlitAH / suprAptazubhasaMyogA nirogAste bhavanti hi // 135 // bhUtavyantaramuSTyAdi-prayogA niSphalAH sme| prayuktAH zIlayukteSu zIlAd duHkhaM praNazyati // 136 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha vairAgyarasa-II mnyjrii|| // 11 // gucchake tattvatrayI varNanam // zarIranagarIrAjye'bhiSikto viirybhuuptiH| yAvatsa rAjate rAjA tAvatsaukhyaM nirantaram // 137 // samartha sarvathA bho bhoH zIlaM tadrakSaNe matam / rakSayitvA tataH zIlaM rakSaNIyaH sa bhUpatiH // 138 // ye tu zIlAtparibhraSTAH kSayAdirogadhAriNaH / duHkhinaH syuramutrAtra lokadRSTyApyadhaskRtAH // 139 // | hA! hA!kSaNikasaukhyAyalokakhyAtyA vipshcitH| pratyakSaMgardabhAyante hatvA svaaNkiirtimujvlaam||14|| asthimAMsavasAcarma-puJje hA ! muuddhmaansaaH| pRthagbhUte ghRNAM kuryuH saMyukte'bhilaSanti kim ? // 141 // neminAthaM ca sarvajJaM jambU zreSThisudarzanaM / sthUlabhadraM ca yogIzaM natvA zIlaM prapadyatAm // 142 // mahattvaM mAnave prAptaM yena zIlaM prapAlitam / zvarAsabhAdiyoniSu kuzIlaM tu bhave bhave // 143 // nAnA bhaveSu bhukteSu satsvapi na prajAyate / bhogeSu yeSu tRptiste mA mohIsteSu mAnasa! // 144 // punaH punaH padArthAnAM rAzidRSTo'tra kenacit / mAyendrajAlato naSTe tasmin rAzina dRzyate // 145 // | hAvabhAvAdibhirevaM bhuktA bhogAzca lkssshH| vidyate sazcayasteSAM na ca bhogAntare kSaNe // 146 // mohamAyAmato muktvA tyaktvA viSayavAsanAm / zIlaratnaM mahadratnaM rakSaNIyaM prayatnataH // 147 // tapaH triviSTape pUjyaM tapasA''varjitAH suraaH| sarvepi kiMkarAyante tattapo bho! vidhIyatAm // 148 // saptAnAM ghAtako yo'bhuudrjunaahvymaalikH| tapasA siddhimApatsa tattapo bho! vidhIyatAm // 149 // gohatyAdimahApApAna mukto dRDhaprahArikaH / ghoreNa tapasA jAta-stattapo bho! vidhIyatAm // 150 // // 11 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAturaktapalAnAM hi zoSakaM duSkaraM tpH| tathApi karmanAze'nyat kAraNaM na satAM matam // 151 // nikAcitAni karmANi nIyante bhogataH kSayam / khyAto'yamapi siddhAntastapenAdarito nahi // 152 // tapo'gnidagdhakarmA bho! AtmabhAve sthitAH sdaa| nirahaMkAriNo jIvA labhante mokSasampadAm // 153 // yathAgnau patitaM svarNa malakSayAdvizudhyati / tathA tapo'gninAtmA'yaM karmakSayAdvizudhyati // 154 // atitApaprataptaM hi yathAryamaJjarIphalam / bandhanAnmucyate tapasA tathAtmA karmabandhanAt // 15 // yathA laGghanato yAti jvaro duHkhapradAyakaH / tathA hi tapasA yAti kArmiko duHkhado jvaraH // 156 // UnodaryamanAhAro vRttihAso rasAtyayaH / kAyaklezasulInatvaM vikalpAH santi bAhyataH // 157 // vaiyAvRttyaM ca svAdhyAyo dhyAnaM ca vinayaM tathA / kAyotsarga vijAnIyAH prAyazcittaM zubhaM tapaH // 158 // AntarikA ime bhedAH tapasAM SaT satAM matAH / pUrvoktairmilane jAtA dvAdaza saukhyakArakAH // 159 / / tayArAdhyAH sadA ceto! muktisaukhyaM samIhase / yatastapontarA naiva muktigAmI bhaviSyasi // 160 // tapobhAvanimagnAtmA kubhAve naiva rajyate / yathAkSIrarasAsvAdI na kSArAmbu samIhase // 11 // kathite trividhe dharme bhAvanAtmA pracakSyate / tAM vinA sa tridhA dharmo nirjIva iva lakSyate // 162 // bhAvanA zAstrakAraizca khyAtA dvAdazabhedataH / sarvazubhaGkarA loke dhyAtAstAH zivadA matAH // 163 // yadyad netragataM loke tattat sarvaM vinAzi hi / vyAmoho niSphalasteSu duHkhAnalavidhAyakaH // 164 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // **** caturthagucchake // 12 // tattvatrayI varNanam // payaHsthApakkakumbhasya yathA nAzaH pale pale / tathA''vIcyAkhyamRtyunA-svAyurnAzaH kSaNe kSaNe // 165 // anantAH pUrvajAstena sthitAstatra kathaM bhavAn / sthAsyatIti vicintyAtra vyAmohaM na vidhehi bhoH||166 // narANAM saJcayA ye ya AyAnti netrayoH pathi / prAyo varSazatAvaM nA'tra ko'pyavaziSyate // 167 // mAyendrajAlavat sarva vidyutkAntirivAthavA / kSaNadRSTaM kSaNAnnaSTaM pratibandho'tra ko bhuvi ? // 168 // gRhItvA yA muhurmuktAH svajana-zreNayo bhave / na mAnti saMgrahItAstAH sarvAkAze kathaMcana // 169 // yAni muktAni jIvena zarIrANi bhave bhave / bindubhiH sAgarAnantai-steSAM saMkhyA na vidyate // 17 // baMbhramItyatra yoniSThaM jaganmuktiM labheta na / janmamRtyujarAbhyo'yaM pAtAle pravizannapi // 171 // vAtAhato yathA patra-puJjo yAti pRthak pRthak / tatheSTaM hA ! kuTumbaM te karmavAyuhataM bhavet // 172 // hA ! mAtarhA ! pitarbandho hA priye ! hA sutA mama / iti vilapato jIvAn kRtAnto nApekSate // 173 // sAyaM vRkSe yathoSitvA bhinnadigAgatAH khgaaH| prAtaHprayAnti kutrApi jJAyante dizi no jnaiH||174 // tathA gRhatarI jIvA gtinaanaadigaagtaaH| uSitvA paJcaSAndinAn na jJAyante gatAkvaca // 175 // aprAptapuSpaphalakaM hA ! jagatvRkSaM krmelkaiH| khAdyate mRtyurUpairbho bhavyA! budhyata budhyata // 176 // garbhasthaM yonigaM cAtra nirgacchantaM ca nirgatam / bAlaM pravardhamAnaM ca vRddhaM ca taruNaM tathA // 177 // pRthvIpati-tathA roraM mUrkha pANDityazAlinaM / sukhinaM duHkhinaM mRtyuH surUpaM rUpavarjitam // 178 // **** **** * // 12 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 // / / 185 / / sarujaM nirujaM cApi durbalaM balinaM tathA / hanti carAcaraM sarvaM jvaladdAvAnalo yathA // 179 // tribhirvizeSakam vimuktavyaM zarIraM syAt kadAcidapyazAzvatam / tasmAdanazanairbhavyA ! labhadhvaM zAzvataM sukham // 180 // sarvArthasiddhavAsyatrA-yuSi jIrNe patet suraH / tritriMzatsAgarAyuSko'nyeSAM kA gaNanA bhavet ? // 189 // sa pradezo'pi nAstyeva loke'tra trividhe'pi ca / yatra vyAdhigato naSTo na jIvo nijakarmabhiH // svAmI saMjAyate dAso dAsaH svAmI bhavettathA / amitraM mitratAM yAti mitraM yAti ca zatrutAm // yatprAtastanna madhyAhne yanmadhyAhne na tannizi / ityanityatayA vyApte vRthA moho vidhIyate // 184 // idRg bhavasvarUpe kiM muhyasi mUDhamAnasa ! / evaM bhAvanayA sUtra-mAdyayA sUcyate bhuvi vidyate zaraNaM nAtra maraNe kasyacidbhave / azaraNA nRdevendrA vrajanti yamadhAmani hA ! hA ! rogabharAkrAnte'nAthe nAtho'bhavannahi / kazciccharaNadAtAtra dharmasya zaraNaM lalau garbhasthaM jAyamAnaM ca suptaM mAtuH samIpagam / AryamanAryamiSTaM cA- niSTaM haret kRtAntakaH na kospi zaraNaM cAtra lokedharmamRte tava / evaM zaraNyahIne tvaM niSpuNyaH kimu tAmyati sapuNyo dharmamAcarya sazaraNyaM karoti ca / azaraNyamimaM lokaM dharmasya gahanA gatiH yadA dvaipAyanenAtra dagdhA dvAravatI purI / na jajJe zaraNaM kRSNo vAsudevapadesthitaH dhanaJjayena paJcatva-mApire'nekazo janAH / dharmeNa mocitAstatra rucyaGgIkRtasaMyamAH // 986 // 11 269 11 183 // yugmam // 188 // // 189 / / // 190 // // 191 // // / 192 // yugmam Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| caturtha gucchake // 13 // tattvatrayI varNanam // 4%A4%AC AdhivyAdhihato jIvaH kuTumbAntargataH priya: dandahItyatra duHkhAgnau vahnau caTakapotavat // 193 // na duHkhaM svajanA lAnti vaidyAstrANaM na cauSadhaiH / kurvanti nIyate jIvo mRtyuvyANapotavat // 194 // mucyate naiva dravyeNa mntrtntrairbhujaavlaiH| auSadhimaNividyAbhi-vinA dharma ca mRtyutaH saMsaranto'tra saMsAre jIvAH shrnnvrjitaaH|jraajnmaadiduHkhaani labhante viprayoginaH vAsudevabalAzcendrAstathAtra cakravartinaH / mriyante zaraNAddhInA-stasmAddharma samAcara // 197 // iyamAkhyAti loke'tra zaraNaM dharma eva vH| tamaGgIkRtya bho bhavya! bhAvanAM saphalIkuru // 198 / / janmamRtyujarAdhvastAH zokarogaprapIDitAH / prApnuvanti sahasrANi duHkhAni bhavasAgare // 199 / / saMsAre tatsukhaM nAsti yanna bhuktaM bhave bhave / yatra jAto mRto naiva sA yoni va vidyate // 20 // yadi tvaM taiH sukhairjIvaH santoSabhAg na caabhvH| kSaNikaivartamAnaistaiH kathaM tRptirbhaviSyati ? // 201 // tilatuSasamaM nAsti dravyaM yannahi bhuktavAn / muktavAn jagati jIvAstatsarvaM vAntivadbhavet // 202 / / mahAnidhinibhaM janma viSayAstvasthikhaNDavat / jAyante januSA yena sarvANyapi sukhAni hi // 203 / / janitA grasitAH sarve eSa sarvaizca grAsitaH / janito bhavakAntAre nAsti kaH kasya vallabhaH 1 // 204 // sarve'pi devatA Asan nRtirycopynntshH| zvabhrajvAlAbhirAkrAntA du:khino bhavasAgare // 205 // dhira dhigasArasaMsAraM devastiryakSu jAyate / mRtvA hA! rAjarAjo'pi zvabhrajvAlAsu pacyate // 206 // ISRUSALAMA // 13 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArasya gatiDhA yuvA svruupgrvitH| mRtvA svadehakITeSu kITo bhavati kazcana // 207 // hA! hA ! kaSTaM mahAkaSTaM baliSThA krmsnttiH| yena vizArado mo mRtvaikAkSeSu jAyate // 208 // mUko'ndho badhiro jIvo rasanendriyavarjitaH / bhramatyanantasaMsAre dvIndriyatvaM labheta na // 209 // mAtA mRtvA bhavet patnI patnI mAtA prjaayte| snuSA svasA pitA putraH putraH pitRtvamApnuyAt // 210 // bandhurApnoti zatrutvaM zatrubondhavatAM vrajet / svajano'pi paro loke paraH svAjanyamApnuyAt // 211 // kunthuma'tvA karI loke karI kunthuH prajAyate / naraH strItvaM bhajet yoSit klIbatvaM ca prapadyate // 212 // apUrva nAsti tajjanma deho'pi yo dhRto nahi / na ca mukto'tra jIvena bhramatA hA ! bhavATavau // 213 // kutracinmadhuraM gItaM gItaM sapriyayA yayA / vilapitaM tathA priyamuktayA hA! muhurmuhuH // 214 // ajJAnaM hA ! mahatkaSTaM tasmAtkaSTataraM nahi / saMsArasAgaraM ghoraM yenaavRto'vgaahte| // 215 // karmacakre bhramannAtmA saMprApyeva surAlayam / rantvA prAghUrNakastatrA-yAtyatra prANajAlayam // 216 // gatyAdijalagambhIraH saMsAro'yaM mhoddhiH| dustaro jIvapAThInA bhramanti yatra du:khinaH // 217 // duHkhadAvAnale prANin ! bhave kAsti ratistava | mUDhApAsya bhavaprIti jainadharme rato bhava // 218 // kadA rogairyuto jAtaH kadA bhogena vyAkulaH / kadA devaH kadA tiryag kadA ca naranArako // 219 // 1-prANajazvaNDAlaH / 2-mtsyvishessaaH| SARAKASH Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa maJjarI // // 14 // // 220 // // 229 // // 223 // // 226 // cAturgatikasaMsAre duHkhAni vividhAni ca / anubhUtAni jIvena darzyante lezato mayA nigodeSu vasaJjIvo'nantAnantamanehasam / duHsahaM labhate duHkhamekocchvAse kRtA bhavAH sapta daza sadA yena duHkhasImA kathaM bhavet / tato nirgatya pRthvyAdicatuSke bambhramIti hA ! // 222 // yugmam utsarpiNIrasaMkhyAtA tiSThati tatra duHkhitaH / jIvo vanaspatau prAptaH duHkhAni sahate sadA tato nirgatya jantuH saH vikalAkSeSu jAyate / saMkhyAtAnyatra varSANi vasati duHkhapUritaH tataH pazcAkSajIveSu jAyante jalagAdiSu / hanyante duSTakairvattairbahiSkRSTvA kukarmabhiH kSuttRSA bhAravAhAGgacchedanirlAJchanAdibhiH / duHkhitAH pazavo loke dRzyante hA ! pade pade pakSiNAmapi pApA hA rasanendriyalubdhakAH / prANAn haranti niHzUkA mRtvA te syurhi nArakA // 297 // nArake yAni duHkhAni tAnyuktAni ca pUrvataH / jJAtvA naiva kadA kAryA hiMsA tannarakapradA evaM duHkhAni tiryakSu prApya jIvaH punastataH / jAyate yoSitAM garbhe duHkhato narakopame pratiromoSNasUcibhistApyamAnasya dehinaH / yatkaSTaM jAyate tasmAd garbhe tvaSTaguNA vyathA adhomukhA hi tiSThanti garbhe varcogRhe hahA ! / jaTharAgnipradIpte'tra dvAdazAbdAni kecana jAyante janmavelAyAM vyathAturA mRtA iva / mriyante mArayante ca mAtaraM ke'pi jantavaH 1- Adipadena sthalacarakhecarau prAhmau / 2- dhIvaraiH / / / 228 // // 229 // // 230 // // 231 // // 232 // // 224 // // 225 // sla caturtha gucchake tattvatrayI varNanam // // 14 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlyayauvanavArdhakye'zucikAmajarAture / mAnave'pi bhave duHkhaM samastyevamanekadhA // 233 // kecit puNyaM vidhAyAtra sAmAnyaM devayoniSu / kilbiSikAdayo jAtA duHkhinaH kiGkarA iva // 234 // nitAntasevayA citte khidyanti te muhrmuhH| tathA parazriyaM dRSTvA'dhikAM nyUnAM ca svAM zriyam // 235 // paradevIM surUpAM te saMhRtya kAmavihvalAH / kRSNarAjIvimAneSu lInAH syustaskarA iva // 236 // jJAtvendrastAna sthitAstatra tsaruNA hanti mastake / krandanti pIDayA yAvat SaNmAsI te mRtA iva / / 237 // bhAvinI durgatiM jJAtvA svasya kecicca duHkhinH| ArtadhyAnena jAyante tajjJA jAnanti te'thavA // 238 // IrSAmAnavikAreNa krodhlobhbhyaadibhiH|vyaakulaanaaN ca devAnA-mapi saukhyaM kuto bhavet // 239 // evaM duHkhamayaM jJAtvA jaganmokSaM sukhAvaham / mokSamArge manaH kuryA-statprAptyai codyamI bhava // 240 / / bhAvaneyaM subhavyebhya evaM bodhaM dadAti ca / bhAvyAhaM mAnase nityaM mucyante jantavo mayA // 241 // AyAti jIva ekAkI gacchatyekAkI jAyate / duHkhAnAM bhAjanaM caikaH saMbandho vastuto nahi // 242 // phalaM bhuGkte sa ekAkI vicitraM kRtkrmnnH| dravyAdiSveva dAyAdA duHkhe ko'pi na vartate // 243 // mAtA pitA na ca bhrAtA putro yoSittathaiva ca / saMbandhI sahago nAsti dharma evAnugo mataH // 244 // dravyaM tiSThati dhAmni te rAmA vizrAmabhUtale / smazAne svajanAH sarve tvameko paralokagaH // 245 // bhuGkte tadarjitaM dravyaM kuTumba harSanirbharam / duHkhaM tu narakAdau tva-mekAkI hA! sahiSyase // 246 / / 5%CE%AC IrSAmAna vigati jJAtvA nasaruNAhAbalAH / parazriyaM hI %5C Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // caturthagucchake // 15 // EGACACAS | tattvatrayI varNanam // yadartha kriyate pApaM dainyamAlambyate tathA / sa deho'pyananugAmI, tadanyaH ko bhaviSyati // 247 // ekAkI niHsahAyo'tra jIvo'Tati bhavATavau / rUpairnAnAvidhaiHkarma-hato duHkhI nirantaram // 248 // yathA''gacchati jIvo'tra kaTIsUtreNa vrjitH| tathA gacchati hyekAkI muktvA sarva dhanAdikam // 249 // anAtho yAti jIvo dra-puSpANIva svkrmbhiH| vAyubhirdA hato muktvA priyaputradhanAdikam // 250 // sarvathA te hi ekatvabhAvanA pAThadAyikA ! / hAvAdibhAvalagnaM te cittaM vArayati kSaNAt // 251 // dravyamanyat sutAdyanyad yoSitAdi tathaiva ca / zarIramapi te'nyacca sarvamanyada mataM jinaiH // 252 // mahAkuTumbayukteSu gRheSu teSu ye jnaaH| jAtA maraNakAle tu naiva tairanujagmire // 253 / / kSaNika eva deho'tra jIvastu zAzvato mataH / karmaNA hi tayo-yogaH kimanyatvamataH param // 254 / / anyatvabhAvanA''datta-vAsanAvAsitA nraaH| na zocanti priye putre mRte'pi hi kadAcana // 255 // kaH kasya svajano ko vA paro'pyasti bhvaambudhau| matsyA iva bhramantyatra milanti yAnti duurtH|| 256 // svakIyAna svajanAn tyaktvA tyaktvA gRhAdi vaibhavam / paralokaMca hA! yAnti jIvAH paanthikduHkhinH|| yasyodare bhavecchUlaM saiva duHkhena pIDyate / tathAnyaizca kRtaM karma kadApyanyairna bhujyate // 258 // | dharmavRddhikaro hyevaM bhaavo'nytvmudaahRtH| ananyatve hi mohasya spaSTA vRddhirnigadyate // 259 // 1-hAvo mukhavikAraH syAd bhAvazcittasamudbhavaH / vikAro netrajo jJeyo vibhramo bhrUsamudbhavaH // SA // 15 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA vArAMnidhau kSAre vastu kSAratvamApnuyAt / tadvaddhi patitaM kAye nirmalaM samalaM bhavet // 260 // sa kAyo hA kathaM zucyAH sthAnaM bhavati bhaavuk!| navadvArANi yasyAtra sravanti malamulbaNam // 261 // mAMsazirAvasAsnAyu-kIkasa malapUrite / nArINAmIdRze dehe bhrAntAste kavayo'khilAH // 262 // dvArANi dvAdazAsAM syurSahanti malamanvaham / grAmasAraNitulyAni tyaktvA mohaM vrataM kuru // 263 // saurabhyazAlino bhuktAH pdaarthaaHkssnnmaatrtH| azucibhAvatAmApu-staM kAyaM ko vadecchucim ? // 264 // azucikAyato bho bhoH zuci dharma samAcara / paGkeruhaM yathA paGkaM tyaktvA nirmalatAM majet // 265 // azucibhAvanA jIva-mevaM dharmazucipradA / bodhayennaikayuktibhi-yojayet kSaNataH zivam // 266 // kAsAro vArimArgaH syaajlpraacurydhaarkH| Azravaudhaizca jIvo'yaM karmarAzi tathA''pnuyAt / / 267 // karmarAziprabhAveNa duHkhaM tvaM prApsyase bahu / bandhahetUnsamastAntAnirudhya kuru pAlikAm // 268 // paJcAvatAni paJcaivendriyANi ca kssaaykaaH| catvArazca trayo yogA ime saptadazAzravAH // 269 // kAyikyAdikriyAyuktA netrayugaMmitA ime | dUrIkAryAstvayA loke'gaNitaduHkhadAyakAH // 27 // maitrIbhAvena sarveSu guNiSu ca prmodtH| mAdhyasthyenAvinIteSu kRpayA kleziteSu ca // 271 // manasA vAsitenaiva kecana puNyazAlinaH / prApnuvanti zubhaM karma netrayugaprakArakam // 272 // yugmam // 1-asthItyarthaH / 2-42 / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa - maJjarI // // 16 // // 274 // // 275 // / / 276 / / // 277 // raudrArttadhyAnayogena kaSAyaviSayAdibhiH / badhnantyazubhakarmANi kecit dvyazItidhA'tra hA ! || 273 / / AzravabhAvanA loke karmasaMcayavArikA / AzravAjjIvamAkRSya nayati sAMvaraM padam AzravANAM nirodhena saMvaro dvividho bhavet / sarvato dezatazcApi tatsvarUpaM nizamyatAm ayogikevaliSvAdyaH sarvataH saMvaro bhavet / dvitIyaH punareka-dvi-prabhRtyAzravarodhiSu pratyekamapi sa dvedhA dravyabhAvatayA mataH / zrutvA bhAve mano deyaM bhAvataH pArago yataH karmaNAM pudgalAdAna - mAtmani tasya rodhanam / sarvato dezato yattad dravyataH saMvaro mataH kriyAyA bhavahetukyAH chedanaM sarvadezataH / AtmanaH zuddhikArI yat-saMvaro bhAvato mataH saMsevya saMvaraM jIvAH gatA muktimahApurIM / sevadhvaM saMvaraM tadbhoH ! saptapaJcAzadAtmakam evaM zAsti sadAtmAnaM bhAvaneyaM guNAkarA / sarveSAM karmaNAM hantrI bhAgyazAlivibhAvitA tapasAM dvAdaza khyAtA bhedAste nirjarA matA / yayA svargApavargau ca samAyAtaH svayaMvarau nirjarA kAraNaM mukterjanmamRtyuprahArikA / nirjarA bhAvato dhAryA sA sakAmA guNAvahA nirjarAM dhArayitvaiva jajJire zivagAmukAH / jinAste nikhilAstena nirjarAM sannidhau kuru vighnaughaM nAzayatyeSA yathA dhvAntaM raveH karAH / ambudaM pavano sarpAn durdAntAn garuDavrajaH karmaNAM me kSayo bhUyAditi bhAvanayA kRtam / tapo dvAdazadhA sA tu sakAmA nirjarA matA // 286 // // 278 // / / 279 / / // 280 // / / 281 // // 282 // // 283 // // 284 // / / 285 / / caturtha gucchake tattvatrayI varNanam // // 16 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 287 // // 288 // // 289 // // // 293 // vaiparItyena yatkuryA - dakAmA sA nigadyate / AdhA muktipradA'nyA tu laukikaM zarma yacchati bhAvaneyaM hi bhavyAnAM yojayettapasi dhruvam / cetAMsi puNyapUtAnAM karmakandaprabhedikA jambUdvIpo'tra sarveSAM dvIpAnAM madhyago mataH / tiryagloke tamAveSTya lavaNAndhirbahiH sthitaH dhAtakI taM tathAveSTaya dvIpastiSThati taM tathA / veSTvAkAlodadhirAste dvIpo'sti puSkarastataH / / 290 / / asaMkhyA santi te loke hyevaM dvIpAndhayo matAH / Urdhvaloke'pyasaMkhyA te vimAnAni ca svargiNAm // 299 // adholoke'pyasaMkhyA ste bhuvananarakAlayAH / jyotirdhAmAni tiryakSu teSAM saMkhyA na vidyate 292 // evaM bhave vizAle'tra jIvo jAto mRto nahi / yatra so'tra pradezo na manuSyAkRtidhArake tasmAddharma gRhItvA tva-manAgranantakaM jagat / anAdisAntakaM kuryAH svasminmuktimavApya bhoH ! evaM jJApayatIyaM tvAM ceto ! lAbhapradAyikA / bhAvanA bhavasantatyA vahayA nAze kuThArikA sarvaratnAnmahadratnaM bodhiratnaM prakIrtitam / jinezai rakSaNIyaM tat prANaiH kaNThagatairapi ekendriyAdijIveSu bodhivihInayoniSu / durlabhaM bodhibIjaM syAttasmAdbodhi sadA bhaja nArakANAM kathaM bodhi-rupadeSTurabhAvataH / tirakhAM duHkhadagdhAnAM bodhilAbho'sti durlabhaH anAryabarbarAdiSu dezeSvapi kuto bhavet ? / dharmabhAvo manuSyANAM dayAvimuktacetasAm AryadezeSvapi mUkA andhA rogArttadehinaH / badhirA bodhilAbhaM hA ! prApnuvanti na kecana // 294 // // 295 // / / 296 / / / / 297 // // 298 // // 299 // // 300 // +4+%+4% Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa caturtha mnyjrii|| gucchake tattvatrayI // 17 // varNanam // CSCRECORRECASE akarmabhUmijAzcAnye tathAntIpavartinaH / buddhibalavihInA ye bodhisteSAM tu durlabhaH kudharmAbhimukhAH kecit sudharma na vidanti hA! / bodhilAbhaM labhante na vidharmagrahapIDitAH // 302 // kudevArAdhakA ye syuH kutsitAgamavAsitAH / kuliGgadhAriNo loke bodhihInA bhramanti te // 303 // saMsArazUkarAH kecid dhRSTAH pnndditmaaninH| viSayakardame manA dUre tiSThanti bodhitH||304|| AlasyopahatAH pApA anye mohena mohitAH / kaSAyavivazIbhUtA dUre tiSThanti bodhitaH // 305 // tIvramAnahatA anyA-varNavAde ratAH sadA / hArayanti nRjanmApi teSAM bodhiH kuto bhavet ? // 306 // nAgA iva karAlA ye dveSAgniparipUritAH / haniSyAmaH svamanyaM vA teSAM dharmaH kuto bhavet ? // 307 // viSayeSu vilagnAnAM madirA''saktacetasAm / mAMsAdyabhakSyaraktAnAM nidrAdhvastamatimatAM // 308 // bhaktakathAprasaktAnAM cauradezakathAkRtAm / vigrahe baddhacittAnAM bodhilAbho'sti durlbhH|| 309 // yugmam 3 zokazalyayutAH kecit kecitkArpaNyadoSataH / bhayato'pi labhante na bodhilAbhaM sudurlabham // 31 // ajJAnopahatA ye'tra zvetaM kRSNaM vidanti na / dvipadA vRSabhAste'bdhau bodhihInA bruDanti hA! // 311 // anye'pi kautukAkIrNA digdezodyAnakAdiSu / prekSaNagItavAdyAni zRNvantaH saMcaranti ye // 312 // mantratantravidhau dakSAH kudarzanakadAgrahAH / kuhetubhirvimUDhA hA ! teSAM dharmo na cetasi // 313 / / yathA kalpArkayosto-starutvasadRze'pi hi / mitho'ntaraM mhttdvddhrmyorjnjainyo| // 17 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintAmaNau gharaTTe ca prastaratve same'pi bhoH ! / yathAntaraM mahattadvadviddhi kAJcanaloSThayoH // 315 // evaM vai dharmazabde'pi samAne mahadantaram / suparIkSya tato grAhyo dharmo vidyAvicakSaNaiH // 316 // yo rIrIM kAJcanaM matvA gRhItvA vikrINAti ca / jJAtvA paramArthataH kUTaM rorUyate muhurmuhuH // 317 // kanakaM yo kalitvAtra kaSachedapratApataH / gRhNAti vaJcyate naiva hyevaM dharmavizAradaH // 318 // dRzyante dAninaH zUrA vidvAMso rUpabhAjinaH / paramArthagrahe nitya-mudyatA viralA narAH // 319 // dvAsaptatikalA vijJAH svarNaratnaparIkSakAH / sAmarthyavihInAste'pi santi dharmaparIkSaNe // 320 // dhanyAste kRtapuNyAste labdhaM yairbhavasAgare / bodhiratnaM mahAnayaM zivasaMpatpradAyakam padArthA laukikA prAptA bhramatAnekazo bhave / na prApto vItarAgokta-dharmo jIvena bhAvataH // 322 // aprApsyadyadi dharma sa tadApsyanna kathaM zivam ? / evaM vicArato jIve prAgabhAvaH prasidhyati // 323 // adhunA durlabhaM prAptaM tadratnaM punnyyogtH| mA hArmUDhabhAvena zAstraviruddhavartanaiH // 324 // bodhisaMrakSaNe dhyAnAkarSaNaM pApamarSaNam / bhAvaneyaM karoti drAg tato'syAM tvaM rato bhava // 325 // aSTabhirdazabhirmukto dUSaNaiH sa jino mtH| yathArthatattvamAkhyAtA durlabhaH paramezvaraH // 326 // yato mithyAndhakAraiH sa mithyAdRSTisuvistRtaiH / antaritaH sadAste'tra hRtprakAzena lakSyate // 327 // 1 pittalam / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| caturtha gucchake // 18 // tattvatrayI varNanam // SERICA tatprakAzo bhavattasya siddhaantsyaavgaahnaat| AcchAdito'sti so'pyatra mithyAvAsitacetasAm // 32 // ataH proktaM mayA citta ! durlabhaH prmeshvrH| dharmasya kathako loke pAkAbhAve bhavasthiteH // 329 // militaHsa mahApuNyAt sevyatAM sevyatAM sadA / sevAprAcuryato bhUyAt sulabhAsa bhvaantre||330|| yugmam tatsevA syAttaduktAnAM tattvAnAM zraddhayA khalu / tajjJAnena tadAcAraH kuryAtsA tAdRzaM naram // 331 // bhAvaneyaM bhaveccitte yasya durgatidArikA / sadgatau gAmukIbhUya svalpakAlena sidhyati // 332 // bhAvanAbhiryadetAbhi-zcittanairmalyadhAriNAm / piNDasthAdi bhaved dhyAnaM tadA muktiravApyate // 333 // piNDasthaM ca padasthaM ca rUpasthaM rUpavarjitam / dhyAnacatuSTayaM loka AtmabhAvavibodhakam // 334 // piNDasthaM tadbhaveddhyAnaM kAyasthaH prmeshvrH| niSkarmazcintyate citte jJAnavAna muktido jinaH // 335 // arhanmayAni hRtpadme yAni mantrapadAni ca / cintyante zazizubhrANi tatpadasthaM mataM budhaiH // 336 // samavasaraNastho yo jinaH samAtihAryakaH / tada-bimbaM cintyate citte rUpasthaM tadudIritam // 337 / / jyotizcinmayarUpo hi siddho'mUrtI niraJjanaH / smaryaMta Izvaro yantra rUpAtItaM prakIrtitam // 338 // etacatuSTayaM dhyAyana dhyAtA dhyeyapadaM brajet / kITako bhramarIdhyAnAt bhramarItvaM yathA'nuyAt // 339 // iti tasvatrayIvarNanAtmakazcaturthagucchakaH samAptaH // 18 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pshcmgucchkH| pUrvoktazikSayA cetaH ! yadA tvaM saMyuto bhavaH / tadAntarAtmabhAvena yojito hi bhaviSyasi // 1 // antarAtmA nilIyeta parAtmani punaryadA / tenaikyaM prApya cAtmaiva paramAtmatvamApnuyAt nirmathya ghAtikarmANi kevalajyotirApya ca / hastAmalakavadvizvaM pazyati sa carAcaram vilInasakalaklezo ghAtikarmakSaye sati / sadehaH paramAtmApi videhasadRzo bhavet // 4 // tIrthakRtkarmavedAya karmabhedAya dehinAm / dezanAM sa yakAM dadyAt tallezo'tra vilikhyate sarveSAM dharmabhedAnAM samyaktvaM prathamaM matam / sudeve sugurau zuddha-dharme zraddhAnato bhavet // 6 // cAritrajJAnahIno'pi samyaktvI ilAdhyate sadA / yataH sidhyati samyaktvI jJAnacAritrabhRnnahi // 7 // cintAmaNikAmakumbha-kalpavRkSAdhikapradam / samyaktvaM tadvinA dharma Upare bIjavApavat // 8 // ahiNsaastymstey-brhmcryaaprigrhaaH| samyaktvasahitA ete niyamA mokSadAyinaH // 9 // saMyamasya balA'bhAve zrAvakANAM vratAni ca / dvAdaza gRhItavyAni samyaktvoccArapUrvakam // 10 // sthUlahiMsAmRSAsteyA'brahmato virtitvtH| zrAddhavratAni catvAri teSvAdyAni bhavanti hi // 11 // parigrahANAM saMkoce pazcamaM vratamucyate / dizAM niyamane SaSThaM bhogopabhogavarjanam // 12 // OMOMOMOMACAAS Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa mnyjrii|| A paMcamagucchake samyaktva // 19 // liGga varNanam // 4%ANAS dezataH saptamaM jJeyamanarthadaMDavarjanam / aSTamaM navamaM cApi. sAmAyikavrataM matam // 13 // dezAvakAzikaM nAma dazamaM vratamucyate / parvAdau pauSadhaM kRtvA pAlyamekAdazavratam // 14 // atithisaMvibhAgena kriyate dvAdazavatam / svargagA hi vratasthAH syuH pazavo vratavarjitAH // 15 // mahAvratAni labdhAni na dvAdazavatAni ca / samyaktvaM yena no labdhaM tasya janma nirarthakam // 16 // jIvAjIvau tathA puNyapApe cAzravasaMvarau / nirjarAbandhamokSAzca tattvAnyevaM matAni hi // 17 // syAdvAdasahitaM teSAM nayanikSepapUrvakam / yajjJAnaM tattu samyaktvaM dharmAdhAraM prakIrtyate // 18 // tattvajJAnavihIno'pi tatvazraddhAnamAtrataH / samyaktvaM labhate kazcin mASatuSamunIzavat samyaktvaM vidyate jIve naveti jJAyate katham ? / iti pRSTa prabhubrUte jAnIyAt paJcaliGgataH // 20 // prabho! tAni ca kAni syu-steSAM vyAkhyApurassaram / svarUpaM zrAvyatAM yena tacchrutvA tIryate jagat // 21 // prabhurAha zRNu zrAddha ! paJcaliGgAni bhAvataH / zamasaMveganirvedA'nukampA''stikyameva ca // 22 // tatsadbhAgyabharairlabdhamekaikamapi darzanam / lInaM ca gamayatyeva tena liGgaM prakIrtyate // 23 // mithyAtvopazamo jJeyaM liGgamupazamAtmakam / cAritramohanIyaM yat kaSAyAH kathitAH khalu // 24 // caturviMzatisatkarmI mithyAtvaM nAnyathA'pnuyAt / sakaSAye ca samyaktvaM sAsvAdanaM kathaM bhavet ? // 25 // vyavahArakara liGga-mAdimAnAM zamo nahi / yatasturye guNe santi dvAdazAnye kaSAyakAH // 26 // // 19 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASAkarkazabhAvena prANihiMsAdibhAvataH / AdimAnAM vizeSo na tena liGgaM na tacchamaH // 27 // pakSAdisthiti bhAve'pi vizeSo na bhaviSyati / apratyAkhyAna bhAjAM hi tiryaggatiprasaGgataH // 28 // samyaktvasya kathaM lAbho midhyAdRSTerbhaviSyati / yAvajjIvakaSAyANA- mudaye tadvicAryatAm // 29 // prAgavaddhAyuSAM loke dezasAdhutvadhAriNAm / bhaved devAyuSo'bhAvo manujAyuH prasaGgataH // 30 // atattvarucirUpo yo'sadgrahaH sa tu no bhavet / anantAnAM yato mithyA bhAvena sa prajAyate // 31 // sUtrArthAdviviyuktA yA gItArthaizca nivAritA / ceSTA sA sAdhnuyAt mithyA-bhinivezaM sa caanykt|| 32 // tacchamenA'numIyeta samyaktvaM jJAnazAlinAm / raJjanArthaM zamIbhAvaH samyaktvagamako nahi // 33 // karmavazena saMlagno viSaye na vimuhyati / tyaktukAmo hi samyaktvI tatsvarUpaM vicintati // 34 // ApAte suMdarA me vipAke virasA hahA ! / bhavAnuSaGginazcitta ! viSayA dAruNAstataH // 35 // bhogakAle'pi santApa- hetukAn narakapradAn / pariNAme dhigAtmaMstvaM tAdRzAnapi sevase // 36 // vIbhatsa ke dehe ramante kutsanIyake / kRmivadUvyAkulA jIvA duHkheSu sukhabuddhayaH 11 30 11 " uttAnocchUnamaNDUka- pATitodarasannibhe / kledini strIvaNe saktirakrameH kasya jAyate 1 " 11 32 11 nagnaH preta ivAviSTaH kaNantImupaguhya tAm / khedAyA sitasarvAGgaH sukhI sa ramate kila " // 39 // viSayANAM kRte jIvo duHkhazatanibandhanam / mahArambhaM samAzritya bhUripApAni cAzritaH // 40 // 66 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama vairAgyarasamaJjarI // // 20 // gucchake samyaktvaliGga varNanam // tato nirayaduHkhAni tiryagduHkhAni soDhavAn / viSayA duHkhadAstasmAn mArjitA-pAnavajjvare / / 41 // viSayAH sukhdaashcetsyu-stiirthkRcckrvrtinH| uttiSTheran kathaM tyAge teSAM bhUriSu teSvapi // 42 // viSayAzAvazIbhUtA vipramuktAzca tairapi / paribhramanti saMsAre ghore kaNDariko yathA // 43 // alaM tadviSayaretai-radya tyakSyAmi shvo'thvaa| yatAttvikaM bhavennAnya-cchama zrImokSazarmaNaH // 44 // akSayAklezasaMsiddha-malajjanIyamadbhutam / prAzamikaM sukhaM tasmA-dapyanantaguNaM hi tat // 45 // aparAyattamautsukya-rahitaM niSpatikriyam / sukhaM svAbhAvikaM tatra nityaM bhayavivarjitam // 46 // " paramAnandarUpaM tad gIyate'nyairvicakSaNaiH / itthaM sakalakalyANa-rUpatvAt sAmprataM hyadaH" // 47 // tasmAd mahAvrate mokSa-sAdhake ye'tra sodyamAH / parArthasAdhakA dhanyAH sAdhavaste bhuvastale // 48 // nirvANadAyakAn yogAn sAdhayantIti sAdhavaH / samA vA sarvabhUteSu ye syuste bhAvasAdhavaH // 49 // ruddhAzravAstapoyuktA lagnAH zubhakriyAsu ye / nIrAgAste sadA dhIrAH sAdhavo bhavanAzakAH // 50 // kadA sa divaso bhAvI gItArthaguruhastataH / grahISyAmi sucAritraM vihariSyAmi bhAvataH // 51 // indriyArtheSu saMsaktaM dhira dhig mAM pApinaM ca haa!| dArAdiSu sadA raktaM vastuto vairikeSu hi // 52 // evaM pravartamAno'pi bhAvato moktumicchati / viSayebhyo nijAtmAnaM svadoSajJo vratipriyaH // 53 // 1 'mArjitA' zIkhaMDa iti lokabhASAyAm / R // 20 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +AAAAAAC+ tyAgaiSI sarvasAdhUnAM bahumAnaparAyaNaH / sarvadezavratasthAnAM zlAghAmevaM muhurvadet // 54 // " dhanyAste kRtapuNyAste taistralokyaM pavitritam / yaireSa bhuvanaklezI kAmamallo nipAtitaH" // 55 // "saMsarge'pyupasargANAM dRDhavrataparAyaNAH / dhanyAste kAmadevAdyAH zlAghyAstIrthakRtAmapi" // 56 // cAritrapakSapAtitvAd vratAbhAve'pi devatA / vaimAnikeSu jAyeta saMvigno vighnahArakaH // 57 // prANAtyaye'pi kuryAnna zAsanoDDAhikA kriyAm / guNiSu mAnado jJeyo lokeSu zithilAdaraH // 58 // saMsArAbhyudaye naiva tathA harSoM yathA vrte| asaMyame sadodvigno dharmopAdeyamicchati caityayatyupayogI yaH padArthaH saphalo mama / sa eva nAnyathA yasmAd bIja kSetre phalapradam // 60 // evaM bhAvakriyAyukto lakSyate zuddhadarzanI / tatsaMvignakriyAliGgaM samyaktvagamakaM matam samyaktvadRSTiko jIvo ghnaadbhvduHkhtH| nirvignazcintayatyevaM duHkhamUlaM triviSTapam // 62 // " raGgabhUmirna sA kAcicchuddhA jagati vidyte| vicitraiH karmanepathya-yaMtra sattvairna nATitam " // 63 // cakSurunmeSakAle'pi sukhaM yatra na vidyate / kevalaM duHkhasaMtapto niraye nArako bhavet // 64 // sAgarAMzca trayastriMza-dutkRSTasthitibhAjI sH| yAvat pApacyamAno hA ! tiSThati kRtakarmataH // 65 // tatastiryakSu tatraiva punarevaM gatAgatam / kurute duHkhadaM jIva ajJAnatamasAvRtaH mahatkAlAntare prApya nRtvaM hInakulAdiSu / dAsAnAmapi dAsatva-mApnuyAt pUrvakarmataH // 67 // +5-20%ACAACAC% Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa paJcama mnyjrii|| SCRETA5% gucchake // 21 // ti samyaktvaliGga varNanam // vyAdhibhirvyAkulo nityaM dAridrayaduHkhapUritaH / priyANAM viprayogena duHkhArNave nimajjati // 68 // apriyayogatazcitte yaH saMtApaH prajAyate / kathanaM tatsvarUpasya kevalinaiva pAryate // 69 // pRthvIkAye yadA devaH svotpattiM kila pazyati / yattadA jAyate duHkhaM kevalinaiva jJAyate // 70 // evaM samastasaMsAre yAni duHkhAni tAni ca / bhaviSyajanmabhAvIni ramante tasya cetasi devendracakravartitvA-dipadamadhuvaM sadA / AbhAti tasya citte hi bAlaughadhUlidhAmavat // 72 // tatsAvadyodyamaM yatra karoti tatra tAmyati / sarvasAvadyasaMyogaM mumukSurapi nA''pnuyAt // 73 // tyaktasaMsAraduHkhaughAn sa sAdhUn bahu manyate / saccAritraM vinA naiva harSasthAnaM kacidbhajet // 74 // evaM bhAvayatazcitte bAhyato'pi pravartanAt / nirvedo lakSyate liGgaM samktvasya prasAdhakam // 7 // anukampAparo jIve samyagdRSTiH sadA bhavet / anyaduHkhaprahANecchA taccitta ca vijRmbhate // 76 // teSAM duHkhavinAze hi kAraNaM jainazAsanam / mithyAtvarogavyAptAnAM tatpariNamyate katham ? // 77 // ramyaM jinezvarasyAtra mandiraM ced viracyate / nyAyavyeNa tadRSTvA bodhilAbho bhavet dhruvam // 78 // kArayAmi prabhovimbaM dRSTvA yanmanyate janaH / sarvadevAdhidevo'yaM kenaivaM pUjyate'nyathA ? // 79 // mudrA'NyalaukikI tasyA-nyadevebhyo'tiricyate / guNino darzanAdeva darzako guNamApnuyAt // 8 // sagadveSayutAnyeSAM spaSTA mudrA vilokyate / vItarAgaH sudevo'ya-mevaM bodhimavApnuyAt // 81 // A9-%%958 // 21 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthivyAdinikAyAnAM vinAzazcaityakAraNe / yadyapi syAt tathApi no samyagdRSTiH sa dUSitaH // 82 // yadasmAdviratA buddhA-stAna rakSanti nirantaram / gatA muktigatiM jiivaaHsaadynntsthitisthitaaH||8|| yugmam yathA rogizirAvedhaH-kriyA suvaidyadarzitA / sundarA pariNAme'tra tathA caityAdikAraNam // 84 // pravRttiheturanyeSAM samArambho vidherbhavet / sa sUtrAjjJAyate tena tadAdo lekhayAmyaham // 85 // jinavacomRtazrutyA-jJAtavastusvabhAvakAH / kuzruterviratAH keci-jainadharmamavApnuyuH anyeSAM yAni yAnyatra dharmabodhakarANi vai / sAdhanAni bhaveyurhi tAni saMsAdhayAmyaham // 87 // sampAdayAmi sAdhUnAM pAThane sAdhanAni yat / kutIrthinaH prabodhena mithyAtvAn mocayanti te // 8 // dharmAdharmAstikAyA'kA-zAstikAyAdayo matAH / siddhAntavAdinAM jIvA-dviparItA jddaatmkaaH|| 89 // pudgalAzcedgaveyu -kRtiH sarvatra kiM nahi / svapne'nubhUyate yo'rtho dinopalabdha eva saH // 9 // zubhaprakRtayaH puNya-mazubhAH pApameva ca / sukhiduHkhijanotpAda AbhyAM na samabhUtataH // 91 // sukhaduHkhAzravo loke dvividho'sti zarIriNAm / zreSThAnuSThAnatazcAdyo dvitIyaH syAdvadhAdibhiH // 12 // zubhAzravo vadhAdibhyaH saunikAnAM na kiM bhavet / cedAgamaH kathaM zuddho ? jIvaghAtapradarzakaH // 93 // vItarAgo'sti sarvajJa-staduktiH syAt sdaagmH| yato'nRtaM na sa brUyA-dabhAve dveSarAgayoH // 94 // pApasthAnAdviraktatvaM saMvaro vyvhaartH| nizcayAtsyAca zailezyAM muktigo yadanantaram / / 95 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasa mnyjrii|| // 22 // tapobhinirjarA sarva-vAdinAM khalu sammatA / anyathA takriyA naiva kriyAvAdiSu yujyate // 96 // pazcamamithyAtvAdinimitto'tra bandhaH syAt kathamanyathA / saMsAramokSarUpe dve vyavasthe bhavato bhuvi // 97 // gucchake anAdisiddhayoge tu saMgati va jAyate / baddho'nyo mokSyate'nyazca kSaNavAde'pi sA nahi // 98 // samyaktvabadhyate prakRti vo mucyate neti saMgatam / punarAgamanaM kasmAt kSaye niHzeSakarmaNAm ? // 19 // liGga prabuddhA viratAH santo rakSanti sarvaprANinaH / anukampA tatastasya tadArambhe'pi vidyate // 10 // varNanam // zakaTapotasaGgrAma-halAdyArambhajaM tu yat / mahatpApaM vijAnAnA vyAkhyAM kuryustadasya na // 10 // mantre tantre tathA jyotiHzAstre niSNAtabuddhayaH / tadAkhyAnaM na kurvIran yato hiMsA prajAyate // 12 // dAnArambho'pi no tasya kupAtrAya bhavet kadA / anukampayato jIvAn gRhagasya dadAti ca // 13 // vicArAdvartanAcaiva-manukampA prasiddhyati / liGgaM lInaM ca samyaktvaM gamayet kSaNamAtrataH // 104 // yathArthabodhavAn vetti jIvo samyaktvadRSTikaH / pAralokamanuSThAnaM vinA jIvaM ghaTeta na // 10 // vijJAnakSaNavAde'tra kRtanAzo'kRtAgamaH / udayAnantare nAze kartari bhoktRtA nahi // 106|| santAno vastuto nAstya-cetanAcetanaM katham ? / sahakAritvaM bhavennaivo-pAdAnamantarA kvacit // 107 // prabhavA puNyapApAbhyAM saMvittiH sukhaduHkhayo / jJAnaM bhinnaM tato naiva saMvittiH sukhaduHkhayoH // 108 // pratidehaM vibhinnojya-mAtmA sAMkaryamanyathA / puNye pApe sukhe duHkhe bhavenmokSe bhave'pi ca // 109 // |5|| AMARCASSANSAR Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3%A5 vikAzena saMgata bhakti gato'pi nityajIva lokAnte % A saMkocena vikAzena saMgato dehavyApakaH / anyathA cAnyadehena same yoge kathaM pRthag ? // 110 // nijapakSanirAkArA-deti muktiM gato'pi drAg / etanna saMgataM yasmAt ninimitto bhavo na hi // 111 // nirhetuko hi saMsAro bhavenna niytaavdhiH| nityajIvasvabhAvAtmA mokSastu karmaNAM kSaye // 112 / / vastusvabhAvato deha-tribhAgonaH pramANataH / sarvopari hi lokAnte karmamuktaH pratiSThati // 113 // anantajJeyajJAnI syAjjIvaH karmayuto nahi / tatkarmANi vinAzyAtra sarvajJastatra tiSThati // 114 // mlecchAryavaiSNavAdInAM kutakai va muhyati / yato hAlAhalaM teSAM spaSTaM tattveSu vidyate // 115 // jinendramatabhinneSu yuktistattvAnugA kvacit / lakSyate sA tu jainendra-sAramAdAya nirmitA // 116 // AtmakarmaprabhUNAM yA bhavamokSasvarUpayoH / vyavasthA zAsane jaine saiva satyeti manyate // 117 // yatsUkSmAdapi sUkSmaM ca tattvaM jinezvaroditam / tadapi satyamevAsti yadvaktA rAgavAn nahi // 18 // ityAdi bhAvanAyukta AstikatvaM prsidhyti| prasidhyat sAdhayet liGgaM samyaktvasya hi paJcamam // 119 // bhaktaH zrutvA punaH prAha samyaktvAnna promnniH| tadrakSaNe prabho! khyAhi kRpayA sAdhanAni ca // 120 // prabhurAhAtha bho bhadra ! sptssssttiprkaartH| samyaktvarakSaNaM bhUyAt zrutvA tAnavadhAryatAm // 121 // zraddhAnAni ca catvAri tAvat paramArthasaMstavaH / gItArthasevana naSTa-darzanAnAM vivarjanam // 122 // pAkhaNDikAnAM sarveSA-manAsaGgazca jnyaattH| abhayapuSpacUlAdya-nihavagaNabhRt kramAt // 123 // % Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // // 23 // // 124 // / / 125 / / // 126 // // 128 // // 129 // zuzrUSA jinavAkyAnAM dharme rAgastaduktige / vaiyAvRttyaM munau proktaM tridhA liGgaM maharSibhiH dharmarAge cilAtIjaH zuzrUSAyAM sudarzanaH / vaiyAvRtye tathA nandi-SeNo yojyo nidarzane arhatsiddhe gurau caitye vinayaH zrutadharmayoH / zrIsaMghadarzanAcAryo - pAdhyAyeSvapi sarvadA evaM dazavidhaH kAryoM vinayo dRSTirakSaNe / AzAtanA parityAgo bhuvano'tra nidarzanam // yugmam // 127 // samyaktvasya bhavecchuddhiH karaNAnAM vizuddhitaH / etA vizuddhayastisro rakSanti darzanaM sadA sadA jinamate prItirvizuddhirmanaso matA / anusRtyAgamaM vAcA prayuktA vacasAM ca sA prANatyAge'pi yo naiva jinAdanyaM namet kadA / kAyazuddhirmatA tasya jhaTiti bhavapAradA jayasenA kAlikAcAryoM vajrakarNastRtIyakaH / manovAkkAyayogeSu yojanIyA nidarzane zaGkA kAMkSA vicikitsA zlAghA midhyAtvinAM tathA / teSAM paricayastyAjyaH samyaktvaM dUSayanti yat // 132 // peyApo jitazatruzca durgandhA zreNikapriyA / sumatiH - RSidattA ca jJAtAni santi dUSaNe siddhAntI dharmamAkhyAtA vAdI naimittikastathA / tapakhyanekavidyAbhRt siddhaH kaviH prabhAvakAH dazapUrvI vajraH sUrirmallavAdI vicakSaNaH / bhadrabAhurmunirviSNu hemacandro munIzvaraH pAdaliptastathA bappa - bhaTTizvate prabhAvakAH / anukrameNa vijJeyAH samyag mArgasya sarvadA // 130 // // 131 // // 133 // // 134 // // 135 // // 136 // 1 bhuvanatilaketi / 2 Adyayorubhayoreka eva dRSTAntaH / paJcamaguccha samyaktvaliGga varNanam // // 23 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // sthairyaM prabhAvanAvazya-kAdikriyAsu kauzalam / arhadAdiSu yad bhakti-rAntarikIzcaturthakam paJcamaM tIrthasevAkhya-mevaM bhUSaNapaJcakam / samyaktvaM bhUSayantyeva tAni kAryANi zaktitaH sulasA devapAlosar - dAyibhUpazca kAminI / pakSighnavikramo rAjA jJAtAni santi bhUSaNe paJcaliGgAni samyaktve prAguktAni bhavanti hi / kUragaDukanirgranthau tathAtra harivAhanam nidarzanAni jAnIyAH zrIvIraM padmazekharam / anukrameNa liGgeSu khyAtAni jainadarzane // yugmam // 141 // anyatIrthamate deve tathAnyagRhItArhati / pUjanaM vandanaM tyAjyaM mithyAmatavivarddhanam // 142 // saGgrAmazUravatkAryA''dyA dvitIyA tathA tvayA / yatanA yena bho bhavyA ! gamiSyasi zivAlayam // 143 // mithyAtvAsaktacittairbhoH ! sahAlApavivarjanam / saMlApavarjanaM kAryaM tRtIyA syAccaturthI ca sakRdvA bahuvAraM vA pAtrabuddhyAzanAdikam / saddAlaputravaddeyaM paJcamI SaSThyanukramAt apavAde khalu proktA AkArA SaDvidhA jinaiH / bhUpatigaNakAntAra vRttigurusurAgrahAH SaSTho balAbhiyogotsargasthainaiva sevitAH / vratabhaGgAnmahadduHkhaM jIvanaM yatpunaH punaH // yugmam kozA sudharma bhUbhRccA - caMkArI sulasastathA / namiH sudarzano jJeyA jJAteSu buddhizAlinA mUlaM dvAraM tathA pITha - mAdhAro bhAjanaM nidhiH / samyattatvaM zuddhadharmasya SaDetA bhAvanA matAH 1 trivikrama ityarthaH / // 144 // / / 145 / / // 146 // // 147 // // 148 // // 149 // %%%% % % e Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairaagyrsmnyjrii|| paJcamagucchake | samyaktva // 24 // liGga vrnnnm|| jainadharmatarormUlaM dvAraM zivapurasya ca / dharmaprAsAdapIThaM cA''dhAro'sti vinayAdiSu // 150 // sArvadharmasudhAyA hi bhAjanaM nidhirucyate / jJAnAdibhAvaratnAnAM cintayedvikramo yathA // 15 // sArvAnubhavasiddhAtmA'numIyata kathaJcana / jJAyeta sukhaduHkhAdi-liGgaiH sattAtmako hi saH // 152 // prathamaM gIyate sthAnaM dvitIyaM dravyanityatA / paryAyapakSato'nityo jJAtaM zrIgautamaprabhuH // yugmam // 153 // karoti sarvakarmANi hetubhiH kumbhakRd yathA / vyavahAreNa karttAtmA kartRkaM tattRtIyakam // 154 // bhur3e kRtAni karmANi svayaM tad bhoktRkaM matam / caturthaM darzane sthAna-magnibhUtinidarzanam // 155 / / sarvakarmakSaye bhUyA-nirvANAkhyaM ca pazcamam / trilokIzarma yasyAgre tilatuSamitaM nahi // 156 // jJAnAdikatrika zAstre mokSopAyaH prakIrtyate / tattu samyaktvaratnasya SaSThaM sthAnaM vibhAvayet // 157 // prabhAsagaNabhRjjJAtamasminnarthe'sti khyAtimat / saptaSaSTiprabhedaiH syA-devaM samyaktvarakSaNam // 158 // kecinmahAvratAnyevA'NuvratAni ca kecana / jagrihire ca samyaktvaM kecittadupadezataH // 159 // upakAramiti kRtvA prANinAmupadezataH / zailezIkaraNadhvastA-zeSakarmA vibhustataH // 160 // dehaM vihAya sarvAdhi-vyAdhyupAdhivikAzakam / samazreNiMgatiM kRtvA'spRSTaH sa shivgo'jni||yugmm|161| sampUrNa jagatAM saukhyaM gRhyate sarvakAlikam / na yAtyanantabhAgena muktisaukhyasya tulyatAm // 162 / / tatpramAdaM parityajya sAgagrI mAnavAdikAm / sacchAstrAbhyAsato yogAnnirudhya saphalIkuru // 163 // ASSACRACHAR // 24 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyagranthArNavAtsAraM paya AdAya varSati / vairAgyasasyaniSpatyai grantho'yaM me ghanopamaH // 164 // pUrvarSiprokta evAsti bhAvo'tra cittahArakaH / zatazaH truTisaMyuktA kevalA'sti kRtirmama // 165 // pUjyapAdastathA prAtaHsmaraNIyaizca preritH| zrImatkamalasUrIzai gurubhiH kRtavAnaham // 166 // racanAM vijayAllabdhiH paraH sUrirguNAvahAm / pakSamAtreNa kAlena bhaveyuH skhalanAstataH // 167 // sajjanairhasavadbhUtvA sAramAdAya kevalam / payaHpAnaM hi karttavyaM truTinIramapAsya ca // 168 // vizeSakam gurang prazastiH / samastajantupratipAladakSaH siddhArthasUnuH kaladhautakAntiH / . anantavijJAnamayaH kRpAluH zrIvIranAtho jayatu prabhussaH niHsImasampat pravihAya yasya sudhAdhikaM sadvacanaM nizamya / jambUrmunitvaMyabhajatkSaNenaM sa zrIsudharmA jayatAdgaNezaH navInacauraH prabhavastrilokyAM coryApadezAdabhajacchivaM yH| . zayyambhavaM bodhayatisma vipraM suyAjJikaM jJAnanidhissa jIyAt Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyarasamaJjarI // // 4 // // 25 // - yugapradhAnaH prathitaH pRthivyAM smstpaapprtihaarkaarii| jJAnAvibhAve satataM vihArI jIyAdyazobhadramunIzvarassa zrIbhadrabAhuH paramopakArI niyuktayo yena vinirmitaastaaH| zrIsthUlabhadro munivAcanAbhiH praprAThitassa pramudaM tanotu evaM krameNaiva yugAbdhipaTTe mahAtapasvI tapasaH prabhAvAt / tapogaNotpattikaraH sa jIyAt sUrijaMgacandra iha prabhunaH samastapaMcAlamahIpradeze jinendradharmasya vikaashkaarii| AnandasUriH pravabhUva tasmin gacche nabhassUrya iva pratApI tatpadRpUrvAcalabhAnureSa guNAnurAgI kmlaakhysriH| nAnAnarezapratiyodhadAtA bodhervidhAtA hRdaye mamAstu tadIyapaTTAmbarapUrNacandraH karASTanandendumite suvarSe / zrIlabdhisUrinagarIbuhAryA vinirmame granthamimaM manojJam // 8 // // 9 // BI // 25 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EMAR &&&&&ARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRI CERICA iti saddharmoddhAraka nyAyAMbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnandasUripurandarapaTTaprabhAvaka saddharmarakSakasarvajanamAnyAcAryapravarazrImadvijayakamalamalasUrIzvarAntipaJjainaratna vyAkhyAnavAcaspatyAkhyavirudadhArakaAcAryapuGgavazrImadvijayalabdhimUri viracito vairAgyarasamajayabhidhAno'yaM granthaH samAptaH 38888832323 PORERAKS MNIRG Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI labdhisUrIzvara jainagranthamAlA / mA ... Ja 09.11 1jainavratavidhisaMgraha 2hIrapraznottarANi 3 zrIpAlacaritram 4 tattvanyAyavibhAkaraH 5paMcasUtram 6 harizcaMdrakathAnakam 7 vairAgyarasamaMjarI 8 caityavaMdanacaturviMzatiH 9 kavikulakIrITa 10 mUrtimaMDana jai 11 AraMbhasiddhi (sudhArAvadhArA sAthe bIjI AvRtti) (kIrtivijayagaNisamuzcitAni) (paNDitasatyarAjagaNikRtam) (zrImadvijayalabdhisUrIzvarapraNItaH) (haribhadrAcAryakRtaTIkopetam ) (bhAvadevasUrivihItam ) (zrImadvijayalabdhisUrIzvarapraNItA) - (zrImadvijayalabdhisUrIzvarapraNItA) (gurjarabhASAyAmapUrvoyaM granthaH) (jainAdimateSumUrtipUjAniyAmakaH) (hemahaMsagaNikRtaTIkopetA) ... ... ... ... ... ... presa presa