Book Title: Lakhi Rakho Aarasni Takhti Par
Author(s): Ratnasundarsuri
Publisher: Ratnasundarsuriji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008910/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvane kyAM sudhI sahana kare ? sAcuM kahuM ? sAMja paDye ophisethI ghare AvatAM AnaMda thavo joIe ene badale mane bhAra lAge che. Apa ja kaho, A paristhitimAM mAre zuM karavuM joIe ? sAthe rahuM to saMgharSa cAlu rahe che, zAMti meLavavI hoya to judAM thavuM anivArya che. darzana, mahArAjasAheba, eka ati gaMbhIra samasyA laIne ApanI sAme Avyo chuM. jo nahIM ukelAya A samasyA to enuM kaTu pariNAma zuM Avaze enI huM khuda kalpanA karI zakato nathI paNa mane mAtra AzA ja nahIM, pUrNa zraddhA che ke ApanA taraphathI maLanAruM samyapha mArgadarzana A samasyAnuM samAdhAna karI ja Apaze. samasyA e che ke mArAM mammIpappA Aje prauDhAvasthA vaTAvI cUkyAM che. huM chuM trIsano to mammI-pappA che pAMsaThasitterenAM. nAnI nAnI bAbatamAM pappA sAthe mAre ane mammI sAthe mArI patnIne matabheda paDyA ja kare che. mArI vAta samajI zake evI pappA pAse buddhi nathI to mArI patnInI vAta samajI zake evI mammI pAse akkala nathI. baLadagADAnA yugamAM mammI-pappA jamyAM che ane kayUTara yugamAM ame jamyAM chIe. ame jeTaluM dUranuM joI zakIe chIe ane vicArI zakIe chIe eTaluM dUranuM mammI-pappA joI zakatAM nathI ane vicArI zakatAM paNa nathI. Ane kAraNe gharamAM satata saMgharSo thayA ja kare che. mane gharanI bahAra cAlyA javAnuM mana thAya che to mArI patnI vAraMvAra piyara cAlyA javAnI dhamakI ApyA kare che. meM eka vAra to mammI-pappAne kahI dIdhuM ke amane amArI rIte jIvavA do ane tame tamArI rIte jIvo. tamAre A uMmare Akhare joIe paNa zuM ? traNa TAima jamavAnuM vyavasthita thaI jAya, besavA-sUvA mATenI nAnakaDI oraDI maLI jAya, paheravA mATe svaccha ane sughaDa vastro maLI jAya, basa, patyuM. huM tamArI A badhI vyavasthA goThavI dauM pachI to tame A gharamAM zAMtithI raho ! darekedareka bAbatamAM abhiprAya ApavAnI ane salAha ApavAnI tamane je Teva paDI gaI che enA para thoDoka to kAbU rAkho ! paNa vyartha ! emanA svabhAvamAM AMzika paNa sudhAro nathI. mane ema lAge che ke kAM to have amAre mammI-pappAthI judAM thaI javuM joIe ane kAM to kaDaka thaIne mammI-pappAne cUpa thaI javAnI noTisa ApI devI joIe. Akhare sahana karavAnI paNa eka hada hoya ne? hA, huM kadAca emano dIkaro hovAne nAte emano Avo bekAra svabhAva nabhAvI lauM paNa mArI patnI ke jenI koI bhUla ja nathI e mammI-pappAnA zudra tAro patra vAMcyo. eka vAta to spaSTa lAge che ke buddhinA abhAvathI tuM pIDAto nathI paNa buddhinA durupayogathI tuM pIDAya che, nahitara pracaMDa upakArI evAM mammIpappA mATe tuM AvI lakhI zake kharo ? baLadagADAnA yugamAM mammI-pappA janmyAM che e tArI vAta sAcI paNa e ja mammI-pappA tAre mATe janmadAtA paNa banyAM che ane jIvanadAtA paNa banyAM che eno tane khyAla che kharo ? mammI-pappAmAM atyAre kadAca tArA karatAM buddhi ochI haze paNa tuM jamyo tyAre tArAmAM buddhi hatI ja nahIM e to tArA khyAlamAM che ne ? janmanA zarUAtanA divasomAM kapALa para kAgaDo besIne cAMca mArIne tArI AMkha phoDI nAkhata toya ene uDADavAnI tArAmAM akkala paNa nahotI ane tAkAta paNa nahotI e to tuM svIkAre che ne ? potAnI tamAma jAtanI anukULatAone avagaNIne paNa mammIe tArI sukhAkArInI ciMtA karI che e to tArA khyAlamAM che ne ? are, janma ApyA pachInI mammInI kALajInI vAta choDa. tuM enA peTamAM hato e vakhate eNe ApelA bhogane tuM mAtra yAda karI le. kRtajJatAnuM lohI tArA zarIramAM vahetuM haze to tArI AMkhamAMthI zrAvaNa-bhAdaravo vahevA lAgaze. huM tane ja pUchuM chuM. tuM mAtra eka nAnakaDI copaDI hAthamAM rAkhIne nava divasa prasannatApUrvaka pasAra karI zake kharo? eka paLa mATeya copaDI kyAMya mUkavAnI nahIM ane chatAM satata prasannatA TakAvI rAkhavAnI. A tAre mATe zakya che kharuM ? jo nA, to mAre tane eTaluM ja kahevuM che ke navanava mahinA sudhI peTamAM rAkhIne tArI mammIe tAro bhAra veThyo che. e gALAmAM ene kadAca maracAM bhAvatAM hatAM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toya choDI dIdhAM che, tAruM svAzya na bagaDe mATe ! enI jhaDapathI cAlavAnI Teva hatI chatAM emAM eNe sudhAro karyo che, tArA svAthyane nukasAna na thAya mATe ! pharavA javAno ene zokha hato chatAM eNe emAM niyaMtraNa mUkyuM che, tArI suMdarastIna bagaDe mATe ! covIseya kalAka satata nava mahinA sudhI tAro bhAra peTamAM rAkhIne mammI pharI che eTaluM tuM atyAre smRtipathamAM lAvI de. darzana, atyAre tane vadhu na kahetAM eTaluM ja huM chuM ke mammInA tArI garbhAvasthA daramyAnanA A bhogane samyapha aMjali ApavAya patnIne kahI de ke "mammIne svabhAva badalavAnuM kahevA karatAM mammInA e svabhAvane nibhAvI levAnuM tane sUcana karavuM mane vadhAre yogya lAge che.' baLadagADAnA yugamAM mammI janmI hatI mATe ja to eNe garbhapAtano nikRSTatama aparAdha Acaryo nathI ane e hisAbe ja to tuM A dharatI paranA sUryaprakAzanuM kiraNa sparzI zakyo che. bAkI keyUTara yuganI atyAranI je nava karoDa mAtAo dara varase potAnA bALakane peTamAMthI ja paralokamAM ravAnA karI rahI che e mAtAomAM tArI mAtAe paNa nAma noMdhAvyuM hota to ? mUkI rahyo chuM. tane khAtarI to thaI gaI ne ke tArA vartamAnanAM tamAma sukhono ke svasthatAno, khyAtino ke prasiddhino yaza koI eka ja paribaLane phALe jato hoya to e paribaLa che garbhapAtano rasto na apanAvavAno tArI mammIe karelo nirNaya. emAM eNe jarAka paNa bAMdhachoDa karI hota to tuM Aje mArI sAme 'mammIno svabhAva patnIne jAmato nathI" nI phariyAda karavA upasthita na thaI zakyo hota. zuM kahuM tane? tArA ja jevA eka yuvake patnInI caDAmaNIthI potAnI mammIne vRddhAzramamAM dAkhala karI. traNacAra mahinA pachInI eka rAte acAnaka mammInI AMkha khUlI gaI. potAnA ekanA eka dIkarAnA sukha mATe eNe je kAMI veThayuM hatuM e badhuM ene yAda AvI gayuM. enI AMkhamAMthI AMsuo cAlyA. hIbake hIbake e raDavA lAgI. ene chAnuM rAkhanAra koI hAjara hatuM nahIM eTale e potAnI meLe ja aDadhA kalAkamAM zAMta thaI gaI. kamarAmAM lAiTa karI, potAnuM moDhuM dhoyuM, palaMga para beThI ane acAnaka enI najara sAmenI bhIMta para laTakI rahelA kaeNlenDara para paDI. enI AMkhamAM camaka AvI gaI. oha ! AjathI barAbara trIsa varasa pahelAM A ja tArIkhe ane rAtrinA A ja samaye meM mArA lAlane janama Apyo hato. e potAnI lAgaNIne rokI na zakI kAraNa ke Akhare e mA hatI, lAgaNIno mahAsAgara hatI. palaMga parathI UbhI thaIne e kamarAmAM eka bAju goThavAyelA Teliphona pAse gaI. DAyala ghumAvyuM. sAme cheDe dIkaro Avyo. koNa ?" 'beTA ! huM tArI mammI !' 'paNa ATalI moDI rAte phona karavAnI tAre jarUra zI hatI ?' 'beTA ! jarUra to kAMI nahotI. paNa trIsa varasa pahelAM A ja tArIkhe A ja samaye tane meM janma Apyo hato e mane yAda AvI gayuM eTale zubhAziSa pAThavavA tane phona karyo.' 'e zubhAziSa to savAranAya ApI zakAtI hatI. atyAre rAtre traNa vAgye AvuM nATaka karavAnI tAre zI jarUra hatI?" 'beTA ! mAnI lAgaNIne nATaka kahevAnuM pApa tuM karIza nahIM. tArA pratyenA premanA hisAbe ja meM atyAre phona karyo che." "paNa tane khabara che ? atyAre phona karIne teM mArI UMgha bagADI nAkhI che !' 'beTA ! mArA atyAre phona karavAthI sArI UMgha bagaDI che e vAta sAcI paNa huM 3 4 darzana, khUba gaMbhIratAthI vAMcyo haze mAro pUrvapatra, sukhanI kalpanAmAM rAcavAnuM mANasane game che paNa jeNe potAnA para sukhanA upakAro karyA che ene smRtipathamAM lAvavAnI bAbatamAM mANasa bedarakAra che ane enuM ja A pariNAma AvyuM che ke enA jIvanamAM kRtajJatAnuM sthAna kRtajJatAe laI lIdhuM che, lAgaNIne eka bAju dhakelIne buddhie potAnuM sthAna majabUta banAvI dIdhuM che., samarpaNanI jagyAe svachaMdatA goThavAI gaI che. saraLatAne eka bAju haDaselI daIne tarka potAnuM ekAdhikAra sAmrAjya jamAvI dIdhuM che. huM icchuM ke tuM pote A badhAM khataranAka paribaLomAMthI vahelAmAM vahelI take tArI jAtane bahAra kADhI le. ane e mATe ja tArI samakSa eka vAra huM tArA bhUtakALane Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIsa varasa pahelAM meM tane janma Apelo tyAre mArI to AkhI rAta bagaDelI e tane yAda che kharuM ?' ATaluM kahI mammIe raDatAMraDatAM phona mUkI dIdho. * darzana, vRddhAzramanI A mammInI jagyAe tArI mammIne mUkI jo. tuM dhrUjI UThyA vinA nahIM rahe. yAda rAkhaje, prema kyAreya pote karelA upakArono copaDo rAkhavAnuM samajyo ja nathI ane tethI ja premapAtra vyakti potAnA para konAkonA ane kevAkevA upakAro thayA che athavA to thaI rahyA che e samajI zakatI nathI. huM tane ja pUchuM chuM - che tArI pAse mammI-pappAe tArA para karelA upakAronI samaja ? nA, tArI sAme to che mammI-pappAnA bagaDI gayelA svabhAvanuM darzana ane e ja kAraNe to tuM emanAthI alaga thaI javAnA athavA to emane svabhAva sudhArI levAnI noTisa ApI devAnA nirNaya para AvI gayo che ! darzana, thoDoka zAMta thA. tArA ja potAnA janma pachInAM varaso para saheja najara nAkhI jo. mammI-pappAe tArI pAchaLa e varasomAM ApelA bhogane saheja AMkha sAme rAkhato jA. tArA nirNayamAM pheraphAra karyA vinA tuM rahI nahIM zake. have mULa vAta. mammI tAre mATe janmadAtrI to banI ja; paNa janma ApyA pachI jIvanadAtrI paNa banI rahI. tArA jIvanamAM khatarArUpa banI zake evA tamAma prakAranA khorAkathI, vAtAvaraNathI, vastuothI ane vyaktiothI eNe tane dUra ja rAkhyo. tArA pappAe paNa emAM sAruM evuM yogadAna ApyuM. tArA jIvananI ane svAsthyanI rakSA khAtara emaNe samayano bhoga Apyo, zaktino bhoga Apyo ane saMpattino paNa bhoga Apyo. yAda rAkhaje, bIja aMkura banIne bahAra Ave che pachI mALInI mAvajata vinA enuM vRkSarUpe banyA rahevuM jo muzkela che to janma thayA pachI mA-bApanI yogya mAvajata vinA bALakanuM jIvana TakavuM paNa muzkela che. tuM Aje trIsa varasanI uMmara sudhI pahoMcI zakyo che, emAM A jIvanadAtA banI rahelAM mammI-pappAno bahu moTo phALo che e tArA khyAlamAM to che ne ? 5 bAlyavayamAM ajANapaNe gaeNsanA cUlA tarapha jaI rahelA tane, samayasara rokI pADavAnI sajAgatA mammIe na dAkhavI hota to ? dAMta AvavAnA samaye tane thaI gayelA jhADA vakhate pappAe samayasara enI davA na karI hota to ? pAMcamA mALanI bAlkanImAMthI Tebala para caDIne cheka nIce jovA taiyAra thaI gayelA tane mammI-pappA bannee sajAgatA dAkhavIne UMcakI lIdho na hota to ? mammInI AMgaLI pakaDIne rastA parathI pasAra thatI vakhate acAnaka sAmethI dhasamasatI AvatI Trakane jotAMveMta tane jhaDapathI UMcakI laIne mammI eka bAju na haTI gaI hota to ? kalpanA karI joje A ane AnA jevA anya prasaMgonI. tane pratIti thaI jaze ke na dAkhavI hota jo mammI-pappAe satata sajAgatA ane sAvadhatA e tamAma prasaMgomAM to tArA jIvananuM Aje astitva ja na hota. TUMkamAM, mammI-pappAe lohInA saMbaMdhamAM lAgaNI na UbhI karI hota to tuM janmI gayo hovA chatAM jIvana TakAvI zakyo na hota emAM koI zaMkA nathI. 5 darzana tuM ema na mAnI besato ke jyAM lohInA saMbaMdha UbhA thAya che tyAM lAgaNI hoya ja che. nA, teM evI sApaNanI vAto sAMbhaLI ja haze ke je potAnAM baccAMne janma ApIne tarata mArI nAkhe che. te evI kUtarInI vAto sAMbhaLI ja haze ke je potAnAM ja galUDiyAMne janma ApIne tarata khatama karI nAkhe che. te evI ghAtakI ane vilAsinI mAtAonI vAta sAMbhaLI ja haze ke je potAnA vilAsane ane mojazokhane salAmata rAkhavA potAnA peTamAM rahelAM bALakone dharatI para avataravA detAM pahelAM ja paralokamAM ravAnA karI de che. teM evI krUra mAtAonI vAto paNa sAMbhaLI ja haze ke je bALakane janma ApIne tarata ja ukaraDA pAse rahelI kacarApeTImAM nAkhIne ravAnA thaI jAya che. TUMkamAM, A badhA dRSTAnto eka ja vAta kare che ke jyAM lohInA saMbaMdho hoya che tyAM lAgaNI hoya ja che evuM nathI. tuM janma pAmyA pachI jIvana TakAvI zakyo che eno yaza jAya che tArAM mammI-pappAnI lAgaNIne phALe, e tArA pratye lAgaNIzIla S Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suddu banI rahyAM to tuM jIvana TakAvI zakyo, anyathA tAruM jIvana TakavAnuM muzkela banI jAta. hajI eka bIjI vAta. tArA jIvanamAM Aje evAM koI galata vyasano nathI ke galata dUSaNo nathI, eno yaza paNa jAya che mammI-pappAnI kALajI ane jAgRtine phALe. aNasamajanI nirdoSa vayamAM tAruM jIvana kusaMskArothI kharaDAI na jAya e mATe tArAM mammI-pappAe tane galata mitrothI dUra rAkhyo che. tene vyasanothI dUra rAkhavA evAM sthAnomAM emaNe tane javA ja nathI dIdho. nathI tane emaNe gALo bolavA dIdhI ke nathI tane emaNe corI karavA dIdhI. kizoravayamAM tArI pavitratA kharaDAI na jAya e mATe emaNe tane nathI gaMdA sthAnomAM javA dIdho ke nathI emaNe tane gaMdAM pizcaro jovA dIdhAM. hA, aNasamajanI vayamAM paNa tArAM mammI-pappA tane derAsara laI gayA che, paramAtmAnAM darzana tane karAvyAM che, gurubhagavaMtanA AzIrvAda tane apAvyA che, pavitra puruSonAM jIvananAM varNana tane saMbhaLAvyAM che, tIrthayAtrAo karAvI che, pAThazALAomAM tane dAkhala karyo che, bhaMDAramAM tAre hAthe paisA nakhAvyA che. TUMkamAM, eka paNa kusaMskAra tane sparzI na jAya ane susaMskAronA DheranA Dhera tane vArasAmAM maLI jAya e mATe mammI-pappAe potAnAthI thAya eTalA tamAma prayatno karyA che. janma pachI tAruM jIvana TakI gayuM che emAM jo mammI-pappAnI tArA pratyenI lAgaNI kAma karI gaI che to A jIvanamAM tuM zetAna, labADa ke guMDo na banatAM sadAcArI ane sajjana banyo rahyo che emAM mammI-pappAnI tArA pratyenI kALajI kAma karI gaI che. eTaluM ja pUchuM chuM tane ke che tArI pAse A spaSTa, svaccha ane satya darzana? che tArI pAse A samyaka darzana karI zake tevI nirmaLa dRSTi? darzana, tane kadAca ema lAgatuM haze ke "mArA eka ja patranA pratyuttararUpe mahArAja sAhebe cAra cAra patro lakhI dIdhA. nathI mane A aMge rUbarU bolAvatA ke nathI mArA bIjA patranI rAha jotA ! kamase kama mArI paristhiti emaNe vyavasthita jANavI to joIe ne ? maneya bolavAnI taka ApavI to joIe ne ? A to jANe ke mammIpappA sarvathA nirdoSa ja che ane huM ekalo ja gunegAra chuM ema samajIne ja mahArAja sAheba mane satata salAha ApyuM jAya che. A ThIka nathI thatuM." banI zake ke tArA manamAM AvI gaDamathala cAlatI hoya paNa huM tane khAtarI sAthe kahuM chuM ke tArI badhI ja vAto sAMbhaLIza. tArI vedanA ane vyathA acUka jANIza. tArA ukaLATane ane Avezane samajavA cokkasa prayatna karIza. tArI AMkhanAM AMsu pAchaLa dharabAyelA AkrozanI acUka kadara karIza; paNa e pahelAM mAre tane je ati mahattvanI vAto karavI che e patravyavahAranA mAdhyame tArI sAme rajU karI ja devI che. zakya che ke A vAto para gaMbhIratAthI vicAraNA karavA mAtrathI tArA manano Akoza zAMta thaI jAya, tArI vyathAmAM kaDAko bolI jAya, tArI gerasamaja dUra thaI jAya, tAro mammI-pappA pratyeno durbhAva ravAnA thaI jAya, bhArekhama banI gayeluM tAruM aMtaHkaraNa haLavuM phUla thaI jAya, mammI-pappAthI alaga thaI javAnA tArA manamAM jAgelA vicArathI pAchA pharavAnuM tane mana thaI jAya. to hA, mArI vAta e hatI ke tArAM mammI-pappA tAre mATe janmadAtA banyAM che, jIvanadAtA banyAM che to sAthe saMskAradAtA paNa banyAM che. A hakIktane tuM atyAre smRtipathamAM lAvI de. janma ApavAnI bAbatamAM mammIe upekSA sevI hota to tuM peTamAMthI paralokamAM ravAnA thaI gayo hota. jIvana surakSita rAkhavAnI bAbatamAM mammI-pappAe bedarakArI dAkhavI hota to tAro jIvanadIpaka akALe bujhAI gayo hota ane saMskAronuM AdhAna karavAnI bAbatamAM mammI-pappAe AMkha ADA kAna karyA hota to tuM Aje thoDoghaNo paNa sajjana ke sadAcArI rahI zakyo che e rahI zakyo na hota ! huM tane ja pUchuM chuM-bhUtakALanA mammI-pappAnA tArA paranA A upakAra caDe ke Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnakALano mammI-pappAno bagaDI gayelo svabhAva caDe? buddhinA abhAvavALI tArI lAcAra avasthAmAM mammI-pappAe tArI karelI mAvajata caDe ke buddhinI alpatAvALI mammI-pappAnI azakta avasthAmAM tArA dvArA emanI thaI rahelI avagaNanA caDe ? darzana, ko'ka zAyaranI paMktio lakhIne atyAre to patra pUro 'ATaluM aMtara naho sahavAsamAM; kyAMya khUTe che kazuMka vizvAsamAM." vicArIne javAba lakhaje. svasthatA TakAvI rAkhavI zI rIte ? Akhare sahue jIvavAnuM to vartamAnamAM ja hoya che ne ? bhUtakALa bhavya hato, svIkArI lIdhuM. bhaviSyakALa bhavya AvavAno che, mAnI lIdhuM; paNa vartamAnakALa khataranAka ane bhayaMkara pasAra thaI rahyo che enuM zuM? mahArAjasAhaba, Apa khoTuM na lagADazo. bAkI mAtra mArI ja nahIM mArA jevA aneka yuvAnonI potAnA mammI-pappA mATe A phariyAda che ke emano svabhAva bagaDato cAlyo che. jamAnA sAthe tAlameLa rAkhIne jIvavAnuM emane AvaDatuM ja nathI. navI peDhInA mAnasane samajavAnI emanI koI taiyArI ja nathI. 'jatuM karavAnI" udAratA to emanA lohImAM ja nathI. mAlikIno dAvo A uMmare jato karavAnI emanI taiyArI nathI. mANasa game teTalo marda hoya paNa rastA para vaLAMka Ave che tyAre ene vaLavuM ja paDe che. jo e vaLI jAya che to lakSyasthAne pahoMcI jAya che paNa abhimAnanA toramAM jo e vaLavA taiyAra thato nathI to e kadAca jAna gumAvI bese che. mammI-pappAe A samajavuM na joIe? badalAyelA saMyogomAM emaNe potAno svabhAva badalavI na joIe ? pUrvapatramAM Ape mane ko'ka zAyaranI zAyarI lakhI che ne? A patramAM huM Apane ko'ka zAyaranI zAyarI lakhuM chuM : prathama AkAra pAme, saMbaMdhanA stara para lAgaNI, na pAme mAvajata mananI, to e saMzaya thavA lAge." mAre mATe A ja banI rahyuM che. bacavAnA upAya? mahArAjasAheba, AMkha azrusabhara che, dila vyathAsabhara che, hRdaya lAgaNIsabhara che. ApanA taraphathI AvelA chellA cAra patroe mArI A sthiti karI nAkhI che. mammI-pappAnA mArA paranA ATaATalA upakArono Aja sudhI mane koI ja khyAla ja nahoto ane ApanI sAthe patravyavahAra cAlu na karyo hota to kadAca jiMdagInI aMtima paLa AvI jAta tyAM sudhI paNa mane khyAla na Avata. Apane jANIne AnaMda thaze ke ApanA cAreya patro vAMcyA bAda ghaNA vakhata pachI gaI kAle pahelI vAra mammIpappA sAthe eka kalAka prasannatAthI vAta karI. mammI-pappo paNa mArA badalAyelA abhigamathI Azcaryacakti thaI gayAM hoya evuM lAgyuM. hA, mammI-pappAthI alaga thaI javAnA manamAM UThelA taraMga para atyAre to pUrNavirAma mUkI dIdhuM che paNa toya Apane eka vinaMtI karuM chuM ke mArA manamAM cAlI rahelA vicAronA A ghamasANanuM Apa mane samAdhAna to ApavuM ja paDaze. bhUtakALanA emanA upakAro mAre mAthe paNa vartamAnanA emanA kacakaciyA svabhAva sAthe svasthatApUrvaka jIvavuM zI rIte? gharanI bAjumAMthI dasa varasa pahelAM gaMgA nadI vahetI hatI e kabUla, paNa Aje jo bAjumAMthI durgaMdha phelAvatI gaTara vahe che to e gaTaranI upasthitimAM darzana, eka nAnakaDI paNa ati mahattvanI vAta tArA dhyAna para lAvavA mAguM chuM. zeraDIno sAMTho vAMko hoya che ne toya eno rasa to mITho ja hoya che. dhanuSyanI paNacha vAMkI hoya che ne toya tIra to sIdhuM ja jatuM hoya che. nadInuM vaheNa vAMkuM hoya che ne, toya enuM pANI to mIThuM ja hoya che. basa, e ja nyAye sAmI vyaktino svabhAva barachaTa hoya che ne toya lAgaNIsabhara citta evA svabhAva sAthe samAdhAna Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne svasthatA TakAvI zake che ane prasannatA anubhavI zake che. mAnI lIdhuM ke tAro svabhAva atyAre sAro che paNa jabhyo tyArathI tAro svabhAva Avo sAro ja hato evuM to nathI ne ? stanapAna karAvatI mammIne teM kyAreka lAto paNa mArI haze ne ? bahAra rakhaDavA javAnI nA pADanAra mammIne kyAreka teM be-cAra saMbhaLAvI paNa haze ne ? mitro labADa che evuM jANI cUkelA pappAe e mitrothI tane dUra rAkhavAnA prayatno karyA haze tyAre pappA sAthe teM tochaDo vyavahAra paNa karyo haze ne? tArA jIvanavikAsanI tane nApasaMda evI salAha ApanAra pappA sAthe te abhadra vyavahAra paNa karyo haze ne ? TUMkamAM, bhUtakALamAM aneka prasaMgomAM mammI-pappA sAthe teM tochaDo, abhadra ane galata vyavahAra kharAba svabhAvane kAraNe karyo ja haze ne ? zuM karyuM e vakhate mammI-pappAe? tane gharanI bahAra kADhI mUkyo ? tane khAvAnuM ApavAnuM baMdha karI dIdhuM ? tArI sAtheno saMbaMdha kApI nAkhyo ? emaNeya tArI sAthe abhadra vyavahAra Acaryo ? nA, AmAMnuM kAMI na karatAM emaNe tArA e galata svabhAvajanya abhadra vyavahAranI magajamAM noMdha rAkhyA vinA tane satata prema ja Apyo, lAgaNI ja ApI, vAtsalya ja ApyuM. jo vAstavikatAnA A bayAna para tuM saMmata che to huM tane pUchuM chuM ke mammI-pappA sAtheya tAro A ja abhigama kema nahIM ? svabhAva emano bagaDelo hoya toya emanA pratyenA saddabhAvane TakAvI rAkhavAnI tArI taiyArI kema nahIM? lAgaNI, prema ane sneha ApavA dvArA emanA dilane ThAravAnI tArI taiyArI kema nahIM ? kabUla, sukha anubhavavA ApaNe svabhAvane anukULa paristhitinuM nirmANa karavA lAgIe paNa emAM phAvaTa na ja Ave tyAre paristhitine anukULa svabhAva banAvIne sukha anubhavavAnI kaLA ApaNe hastagata zA mATe na karIe ? bAkI darzana, sAcuM kahuM tane ? mammI-pappAnA svabhAvathI tuM atyAre asvastha nathI paNa, apekSAnA tArA cokaThAmAM mammI-pappAno svabhAva goThavAyo nathI, goThavAto nathI mATe tuM atyAre asvasthatA anubhavI rahyo che ! mahArAjasAheba, Apano patra vAMcyo. zAMtithI enA para vicAra karatAM ApanI vAta magajamAM bese che paNa kharI paNa, kharI muzkelI e che ke keTalIya bAbato gharamAM evI banatI hoya che ke jemAM pitA taraphathI mane ane mammI taraphathI mArI patnIne satata anyAya thato ja rahe che. mAtra eka ja vAta jaNAvuM. be varasa pahelAM pappAe amane be bhAIne gharamAMthI ane dhaMdhAmAMthI judA karI dIdhA. pappAe samAna rIta vaheMcaNI karavAne badale dharAra anyAya karI moTA bhAIne rakama paNa vadhu ApI ane ugharANI paNa emane ja vadhu ApI. A bAju mammIe paNa koI paNa jAtanA kAraNe vinA bhAbhIne ghareNAM vadhu ApyAM ane mArI patnIne ochAM ApyAM. duzmana taraphathI ke parAyA taraphathI thatA anyAyane to jIravI javAya che. paNa gharamAMthI ja ane khuda mammI-pappA taraphathI ja jayAre anyAya AcaravAmAM Ave che tyAre to mAthuM pharI jAya che. kabUla, eka vAra mammI-pappAnA vicitra svabhAvane nabhAvI lauM paNa A anyAyanuM zuM? A pakSapAtanuM zuM? darzana, nyAyanI vAta adAlatamAM ke bajAramAM barAbara che paNa gharamAM to premanuM ja prAdhAnya hoya. emAM ja gharanuM gaurava che. jo tArA dilamAM sAce ja bhAI-bhAbhI pratye bharapUra prema hota to pappA-mammI taraphathI emane maLelI vadhAre rakama ke ghareNAM aMge tArA manamAM leza mAtra ucATa to na hota, balka, pArAvAra AnaMda hota. cAlo, Akhare to bhAI-bhAbhIne ja vadhu maLyuM che ne? emano e adhikAra paNa che. dhaMdhAmAM huM to pachIthI dAkhala thayo chuM. dhaMdhAnI zarUAta to bhAIe ja karI che. dhaMdhAne vikasAvavAmAM mArA karatAM emano phALoya vadhu che. ane bhoga paNa vadhu che. eTale pappAe mArA karatAM emane vadhu ApIne yogya ja karyuM che. to A bAju mammIe bhAbhIne vadhu ghareNAM ApIne paNa yogya ja karyuM che. kAraNa ke A gharamAM bhAbhI pahelAM AvyAM che, mArI patnI pachI AvI che. bhAbhIe kAmakAjano mammIno bojo pahelAM haLavo karyo che mArI patnIe to pachI emAM sAtha Apyo che. A badhI bAbato khyAlamAM rAkhIne mammIe bhAbhIne vadhu ghareNAM ApIne sAce ja bhAbhInI kadara karI che. mammI-pappAnI A sUjha badala mAre ene dhanyavAda Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavA joIe. darzana, bhAI-bhAbhI pratye tArA dilamAM pArAvAra prema hota to AvI ja ko'ka vicAraNA cAlI hota paNa tArA manamAM je vicAraNA cAlI che e eTaluM ja sUcave che ke tArA dilamAM premanuM sthAna laI lIdhuM che. para hAsya jhaLakatuM hoya che. ekanI khuzI bIjAnI nAkhuzI banI ja rahetI hoya che. alabatta, mArA kahevAno Azaya e nathI ke A vyavasthA sadaMtara khoTI che. mAruM to eTaluM ja kahevAnuM ke che ke adAlatamAM nyAya bhale zobhato hoya. ghara to samAdhAnathI ja zobhe che. hakanI mArAmArI adAlatamAM bhale thatI hoya ghara to kartavyanA khyAlathI ja gaurava pAme che. adhikAranI vAto parAyA vacce bhale thatI hoya, mAmakAnI sAthe to tyAganI vAto ja zobhAspada bane che. kahuM tane ? saMta, sarjana ane svajana e traNeyanI eka vizeSatA e hoya che ke potAnI sAthe thayelA anyAyanI vAta saMta pavana para lakhe che, sajjana pANI para lakhe che jyAre svajana retI para lakhe che. tuM jagatanI dRSTimAM saMta bhale na paNa banyo hoya, samAje tane sajana tarIke bhale na svIkAryo hoya paNa mammI-pappAe tane svajana tarIke to svIkAryo ja che ne? to tAruM e kartavya thaI rahe che ke emanA taraphathI tane kadAca anyAya thayo paNa hoya toya tAre ene retI para lakhIne bhUMsI nAkhavAno che. tuM ene paththara para kotarI rAkhe e to zuM cAle ? 210% darzana, mAnI lauM ke bhAI-bhAbhI pratye tArA manamAM evo koI dveSa nathI, toya mammI-pappA pratye joIe tevo bhAva nathI e to nizcita ja che. nahitara emanA AvA valaNa badala tArA manamAM Akroza ke asaMtoSa pedA thAta ja nahIM. bAkI eka vAta tArA mananI dIvAla para kotarI rAkhaje ke lAkaDuM game teTaluM vajanadAra hoya che toya enI nIce jo pANI AvI jAya che to e lAkaDAnA vajanano koI bhAra lAgato nathI. mAtra eka ja nAnakaDo haDaselo ane lAkaDuM AgaLa ravAnA ! basa, e ja nyAye paristhiti game tevI vikaTa ke viSama UbhI thaI jAya che toya jo hRdaya premasabhara che to e viSama paristhiti vyakti mATe leza mAtra trAsadAyaka banatI nathI. premanA pUramAM A vikaTa paristhiti taNAI gayA vinA rahetI nathI. tuM tArA manane tapAsI joje. tane khAtarI thaI jaze ke dhaMdhAmAM ane gharamAM paDelA bhAga aMge tArA manamAM jAgelA ajaMpAnA mULamAM mAtra A eka ja kAraNa che. kAM to premano abhAva ane kAM to premanI alpatA. bAkI, eka vAta tane karuM ? teM koI evI adAlata joI che kharI ke jyAM vAtAvaraNa kAyama mATe prasannatAsabhara ja rahetuM hoya ? Ano javAba tAre 'nA'mAM ja Apavo paDaze. jyAM satata nyAya meLavavA saMgharSo cAlatA hoya che, jyAM cukAdAo nyAya [3] nA apAtA hoya che, tyAM vAtAvaraNamAM prasannatA kema nahIM ? tAjagI kema nahIM ? AhalAdakatA kema nahIM ? AnaMda kema nahIM ? kAraNa eka ja. nyAyamAM eka gharamAM ajavALuM thatuM hoya che, sAthe ja bIjA gharamAM aMdhAruM prasaratuM hoya che. ekanA parAjaya para ja bIjAne vijaya maLato hoya che. ekanA gAla para AMsunAM TIpAM prasaratAM hoya che tyAre ja bIjAnA mukha darzana, potAne thayelA anyAyanI bAbatamAM saMta, sajjana ane svajananA abhigamo bhale judA hoya che; paraMtu potAnA para thayelA upakAronI bAbatamAM to e tamAmano eka ja abhigama hoya che ane e abhigama e hoya che ke thayelA upakArone e sahu ArasanI takatI para kotarI nAkhe che. upakAranuM kada nAnuM hoya che ke moTuM, enuM emane mana bahu mahattva nathI hotuM. teo to koInA taraphathI potAnA para thayelA upakArone ArasanI takatI para kotarI nAkhatA hoya che. tAtparyArtha Ano spaSTa che. thayelA anyAyane saMta jaladI bhUlI jAya che, sajjanane thoDIka vAra lAge che, svajanane thoDIka vadhu vAra lAge che paNa mANelA upakArane to teo kyAreya bhUlatA ja nathI. mA-bApanI najaramAM tuM svajana che to tArI najaramAM mA-bApa svajana che. to huM tane eTaluM ja pUchuM chuM--tArI manovRtti Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI hovI joIe ? anyAyanI koI smRti nahIM, upakAranI koI vismRti nahIM. A ja ke bIjI koI ? mane lAge che ke lAgaNInI jagyAe saMpatti vAparanAro jema kuTuMbamAM mAra khAI jAya che tema hRdayanI bhASA vAparavAnI jagyAe buddhinI bhASA bolavA lAganAroya kuTuMbamAM mAra ja khAI jAya che ane tArI bAbatamAM A ja banyuM che. tArI pAse phATaphATa thatI yuvAnI che, amApa saMpatti che ane dhAradAra buddhi che. A yuvAnI, saMpatti ane buddhinI garamIe tArA hRdayanI lAgaNInA puSpane sUkavI nAkhyuM che. nahitara tuM AvI kaniSTha manovRttino zikAra banI ja zI rIte zake ? baLavo ane eya janmadAtA mammI-pappA sAme ? Akroza ane eya jIvanadAtA mammIpappA sAme ? gunegAra cItaravAnI vAta ane eya saMskAradAtA mammI-pappAne ? eka vAta kadAca tArA dhyAnamAM na hoya to lAvavA mAguM chuM. saMpattinA nukasAnanA AdhAtane jIravavo mANasa mATe sahelo che, bagaDelA svAsthano AdhAta mANasa hajI kadAca jIravI jAya che, be-AbarU thaI javAnA AghAtane jIravI javAmAMya mANasane hajI kadAca bahu vAMdho nathI Avato; paNa naMdavAtI rahelI lAgaNInA AghAtone jIravI javAnuM mANasane bhAre akAruM thaI paDe che ane kyAreka to AghAtone jIravI javAnI asamarthatAmAM ja mANasa ApaghAtanA mArge jaIne jIvana paNa TUMkAvI bese che. mammI-pappA pratyenuM tAruM atyAranuM ThaMDuM valaNa ane galata vartAva e emanI tArA pratyenI lAgaNIo paranuM sIdhuM AkramaNa ja che e khyAlamAM rAkhaje. emano barachaTa svabhAva kadAca tArI mojamajA para AkramaNa karanAro banI rahyo che jyAre tArI kRtaghnI svabhAva to emanI komaLa lAgaNIo para kuThArAghAta karanAro banI rahyo che eno tane khyAla che kharo ? darzana, eka kAlpanika daSTAnta dvArA A patramAM tane pUrvapatramAM jaNAvelI hakIkatanI satyatAnI pratIti karAvavA mAguM chuM. luhAra ane sonI banne vacce eka nAnakaDI dukAna. banne jaNA sAthe kAma kare. luhAra lokhaMDa TIpI ojAro banAve. sonI sonuM TIpI ghareNAM banAve. eka vAra banyuM evuM ke lokhaMDanA TukaDAne TIpatAMTIpatAM luhArano hathoDo TukaDAnI dhAra para paDyo ane e TukaDo UchaLIne sIdho bAjumAM bhaThThImAM sonI sonAne TIpI rahyo hato tyAM paDyo. ghaNA vakhatathI sonAnA TukaDAnA manamAM lokhaMDanA TukaDAne eka prazna pUchavAnI icchA hatI paNa game te kAraNasara emAM ene saphaLatA nahotI maLatI, paNa Aje jyAre sAme caDIne ja lokhaMDano TukaDo potAnI bAjumAM AvI gayo hato tyAre ene lAgyuM ke manamAM ghumarAtI zaMkAnuM samAdhAna karI ja levA de. pUchavuM eNe lokhaMDanA TukaDAne, 'lokhaMDabhAI ! eka praznano javAba Apazo ?" 'pUcho.' 'bhaThThImAM nAkhI luhAra jo tamane TIpe che to bhaThThImAM nAkhI sonI maneya TIpe che. vedanA jo tamane thAya che to maneya kAMI ochI vedanA thatI nathI paNa huM evo lAMbo koI avAja karyA vinA sonInA hAthano mAra khAI lauM , jyAre tame to mAra khAtA-khAtAM keTalo bhAre avAja karo cho ! mAre e jANavuM che ke ATalo badho avAja karavA pAchaLanuM kAraNa zuM che?' sonAnA TukaDAno A prazna sAMbhaLIne lokhaMDanA TukaDAnI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. raDatAMraDatAM eNe javAba Apyo-"sonAbhAI ! tamArI vAta sAcI che. samAna vedanA chatAM mAro avAja tamArA karatAM moTo kema ? to sAMbhaLo eno javAba. tamane hathoDIno mAra paDe che e vAta sAcI paNa tamane mAranAro tamAro jAtabhAI nathI jyAre mArA para je hathoDo tUTI paDe che e Akhare to mAro jAtabhAI che. bahAravALAM mArI jAya enI vedanA to hajI kadAca sahana thaI jAya, paNa mAranAro jyAre gharano ja che evo khyAla AvI jAya tyAre enI vedanA to asahya ja banI jAya ! have tame ja kaho, mAra khAtAkhAtAM mArAthI cIsa paDAI jAya emAM dara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcarya zuM che?' darzana, A dRSTAntanA upanayane samajI zake evI sUkSma buddhino tuM mAlika che e mArA khyAlamAM che. kalpanA karI joje, tArA ja taraphathI thaI rahelI mammI-pappAnI avagaNanA, upekSA ke anAdara emanAM dilamAM vedanAnI kevI aganajhALa pedA karatI haze ? kadAca emanI uMmara emane AMkhamAMthI AMsu pADatAM aTakAvatI haze paNa emanuM aMtara vyathAthI kevuM valovAI jatuM haze ? emanI jIbha kadAca pAkaTa vayane kAraNe dInatAbharyA zabdo nahIM bolatI hoya paNa emanuM dila kevI tINI cIso pADI rahyuM haze ? gaMbhIratAthI vicAraje. tuM khaLabhaLI UThIza. khera, Ape khUba samayasara mArI AMkha kholI nAkhI che. e badala Apano AbhAra mAnuM eTalo ocho che. icchuM chuM ke mArA hRdayanI A bhInAza buddhinI garamInA kAraNe sukAI na jAya. mArA mananI samyaka samajaNanuM pratikULa paristhitimAM bASpIbhavana na thaI jAya. mArA aMtaramAM pragaTelo kRtajJabhAvano dIpaka mammIpappAnA game tevA kaThora ke karkaza vyavahAra vacceya prajvalita ja rahe. Apa e aMge zubhAzIrvAda paNa pAThavazo ane maMgala mArgadarzana paNa Apajo. | darzana, bAhya jagatamAM bapore bAra vAgye UThanAro kadAca "moDo' gaNAya che paNa Abhyantara jagatamAM to bAvana varSe jAganAroya vahelo' ja gaNAya che e khyAlamAM rAkhaje. tArA hRdayamAM mammI-pappA pratye Aja sudhI dAkhavelA galata vyavahAra badala pastAvo pedA thayo che e to sAruM ja che. e badala tane dhanyavAda paNa che, toya mananA kuTila svabhAvane khyAlamAM rAkhIne tane atyAre to eTaluM ja kahIza ke A pastAvAne, parivartanane ke lAgaNIzIlatAne sAce ja tuM dIrghajIvI banAvI rAkhavA mAgato hoya to hRdayane naMbara eka para rAkhaje, buddhine naMbara be para ! hR134 mahArAjasAheba, gaI kAlanA ApanA patre to AkhI rAta mArI azrumaya banAvI dIdhI. na mane raDatAM mArI patnI aTakAvI zakI ke na mArAM mammI-pappA aTakAvI zakyAM. mArA AvA aphATa rudananuM kAraNa sahue mane pUchyuM. paNa huM bolI zakavAnI sthitimAM ja nahoto. atyAre Apane A patra lakhI rahyo chuM tyAre mAruM hRdaya valovAI rahyuM che, mArI AMkha bhAre che, mArA hAtha kaMpI rahyA che, mAruM magaja gumasuma thaI gayuM che. sAce ja mane samajAI gayuM che ke meM AvezamAM kaho to AvezamAM, ajJAnamAM kaho to ajJAnamAM ane yuvAnInA nazAmAM kaho to nazAmAM mammI-pappAnA dilane Thesa lAgI jAya evuM vartana karyuM che. AvA kRtadanI dIkarAne janma ApavAne badale huM vAMjhaNI rahI hota to sAruM hatuM' AvA vicAromAM mammIne caDI javuM paDe evI kaniSTha pravRttio meM aneka vAra karI ja che. | 'AvA halakaTa dIkarAnA bApa tarIke enI pAchaLa mAruM nAma lakhAvavAmAM mAruMya gaurava haNAya che." AvA vicAromAM pappAne caDI javuM paDe evo lagabhaga nIcalA starano kahI zakAya evo vyavahAra aneka vakhata meM emanI sAthe karyo ja che. mArA sAva ja uSmAhIna vyavahArathI ApaghAta karIne jiMdagI TUMkAvI devAnA vicAro paNa emane aneka vakhata AvI ja gayA che. mahArAjasAheba, buddhine naMbara be para rAkhavAnI ApanI salAha jANI paNa mUMjhavaNa e che ke vartamAna jagatamAM sarvatra bolabAlA buddhinI ja che. jo lAgaNIne prAdhAnya ApIne jIvanavyavahAra calAvavA jaIe chIe to anubhavo evA che ke lagabhaga mAra ja khAvo paDe che. lamaNe niSphaLatAo ja jhIMkAya che. padArthakSetre nukasAna ja veThavAM paDe che. jagatanA loko vacce 'mAmA' ja puravAra thavuM paDe che. A apAyathI bacavAno koI upAya ? darzana, kadAca tArI vAta sAcI che toya meM tane je salAha ApI che e salAhane huM vaLagI ja rahuM chuM, kAraNa ke hRdayane naMbara eka para rAkhavAnI mArI je salAha che. e upakArIo sAthenA vyavahAra aMgenI che. mammI-pappA tArA upakArI che. emanI sAthenA vyavahAramAM buddhi naMbara be para rahe ane hRdaya naMbara eka para rahebasa, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalI ja takedArI tAre rAkhavAnI che. eka nAnakaDA dRSTAnta dvArA tane A vAta samajAvuM. baporanA bAra vAgyA che. tAre oNphise javAno samaya thaI gayo che. tuM taiyAra thaIne jevo gharanI bahAra paga mUkavAnI taiyArI kare che tyAM tArA kAne pappAne ThaMDIno tAva caDyo che'nA zabdo paDe che. buddhi kahe cheH atyAre oNphise javuM joIe kAraNa ke dhaMdhAno oNrDara maLavAnI zakyatA che. hRdaya kahe che atyAre pappA pAse ja besavuM joIe, kAraNa ke A to tAvanI zarUAta che. samayasara jo upacAra thaI jAya to tAva kAbUmAM AvI jAya ane emAM jo upekSA thAya to zakya che ke svAsthya vadhAre paNa kathaLI jAya. basa, AvA prasaMge thatA buddhi ane hRdaya vaccenA saMghaSamAM buddhi na jIte ane hRdaya ja jIte tenI kALajI rAkhavAmAM jo tuM phAvyo to tAruM vartamAna hRdayaparivartana dIrghajIvI banI cUkyuM ja samajaje. A vAta huM tane samajIne karI rahyo chuM kAraNa ke mane barAbara khyAla che ke zAMtinA samayamAM karelA nirNayo vAvAjhoDAnA samayamAM TakAvI rAkhavAnuM kAma to mINanA dAMte lokhaMDanA caNA cAvavA karatAMya vadhu kaparuM che. atyAre tAruM hRdaya bhInuM che, aMtaHkaraNa pastAvAthI sabhara che, mana bhUlo karyAnI vedanAthI trasta che, dila upakAronI smRtithI bhAvita che. jema mATI bhInI hoya che tyAre enA para managamatA AkAro upasAvI zakAya che tema hRdaya jyAre lAgaNIothI sabhara hoya che tyAre suMdara jIvana jIvavAnA nirNayo sahaja ja laI zakAya che. je paNa samasyA che e mATI sukAI jAya pachInI che. paristhiti pratikULa UbhI thaI jAya pachInI che. darzana, vAMcI le A ja saMdarbhanI ko'ka zAyaranI A paMktio'hRdayane jIva bharIne jIvavA do, buddhine kaho bahu bole nahIM; sonAnI mUrtine lokhaMDanA trAjavAmAM, mUkI kadI koI tole nahIM.' 19 15 mahArAjasAheba, zabdomAM sAva sIdhIsAdI lAgatI "hRdayane naMbara eka para ane buddhine naMbara be' para rAkhavAnI vAta sAce ja amalamAM lAvavI bhAre muzkela che kAraNa ke mammIpappA sAthenA be-traNa vyavahAramAM meM eno amala karavA mahenata karI paNa kharI paNa mane kahevA do, emAM huM niSphaLa gayo. buddhi na hoya ane buddhi na vAparavI e vAta judI che paNa buddhi hovA chatAM buddhino upayoga na karavAmAM to jANe ke manamAM eka jAtano dhUMdhavATa anubhavAto hoya evuM lAge che. prazna e che ke buddhine ATalI hade niSkriya banAvI devI zuM yogya che ? darzana, buddhinA upayoganI nA nathI, enA AdhipatyanI nA che. e sevaka tarIke zreSTha che, paNa mAlika tarIke bhAre khataranAka che. e khaMDadarzana karIne paristhitine gUMcavI nAkhe che. satyadarzananA aMcaLA heThaLa e snehadarzananI hatyA karI nAkhe che. 'maoNrga'mAM rahelA zabanuM je rIte DaoNkTara posTamaoNrTama karI nAkhe che, buddhi e ja rIte dareka paristhitinuM, upakArInA dareka vyavahAranuM, upakArInA dareka vacananuM, basa, posTamaoNrTama ja karyA kare che. 'pappAe Ama nahotuM karavuM joItuM, mammIe Ama nahotuM bolavuM joItuM, pappA-mammInuM AvuM vartana to samAjamAM ApaNane kyAMya UbhA nahIM rahevA de. AkhI jiMdagI mammI-pappAthI Ama dabAyelAM ja rahIzuM to to ApaNe kamajora ja rahI jaIzuM.' AvI jAtajAtanI vicAraNA e buddhinuM phaLa che. huM tane pUchuM chuM, AvI vicAraNAo pachIya mammI-pappA pratyeno tAro sadbhAva TakI rahe kharo ? mammI-pappA pratye tArI kUNI lAgaNI TakI rahe kharI ? tAro javAba 'nA' mAM ja haze. basa, A saMbhavita bhayasthAnanA hisAbe ja meM tane 'hRdayane naMbara eka para ane buddhine naMbara be para' rAkhavAnI salAha pUrvapatramAM ApI che. darzana, hRdayanuM kAma hasatA rahevAnuM che, ane hasatA rAkhavAnuM che, jyAre buddhinuM kAma sAmAne cUpa karI daIne potAnuM varcasva sthApita karavAnuM che. buddhi kadAca hase che paNa sAmAne raDAvIne, trAsa ApIne, duHkhI karIne, herAna karIne, akaLAvIne, parAjita karIne, vyathita karIne, nukasAnImAM utArIne, navaDAvI nAkhIne. nA, sevaka 20 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke sArI paNa mAlika tarIke khataranAka evI A buddhine tuM naMbara eka para besADavAnI bhUla to kyAreya na karato. jIvana jItI jaIza. dika 16 vartamAnamAM rasto kevI rIte kADhavo enI AgavI sUjha na paNa hoya; tyAM tAre mammIpappA pratye pracaMDa lAgaNI hovA chatAM buddhine prAdhAnya ApavuM ja paDe. kyAreka emanI lAgaNInI avagaNanA karIneya tAre kaThora banavuM ja paDe. to evA prasaMgomAM eka ja sAvadhagIrI tuM dAkhavaje ke vicAronuM gharSaNa eTalI hade AgaLa na vadhI jAya ke lAgaNInA saMbaMdhone e chinnabhinna karI nAkhe. mammIpappA pratye kaDaka banavAno tAro abhigama eTalI hade AgaLa na vadhI jAya ke tAre mATe emanA manamAM bhAre kaDavAzanI lAgaNI utpanna karI de. vAMcI le koka' zAyare lakhelI A paMktio sukhanA pravAha hoya ke duHkhanA ho UbharA; zobhe che jyAre enI rajUAta kama rahe..' tuM sujJa che. huM zuM kahevA mAguM chuM e sAnamAM samajI jaje. 10 mahArAjasAheba, patranA ApanA lakhANe mane stabdha karI dIdho che. mArA khudanA anubhavo para vihaMgAvalokana karyuM tyAre spaSTa khyAla AvI gayo ke meM buddhinA upayoga dvArA A ja karyuM che. sAmI vyaktinA pratyeka zabda-vartananuM posTamaoNrTama ane pachI phleza, niMdA, kAvAdAvA ane durbhAva ! mammI-pappA pratyenA durvyavahAramAMya A ja banyuM che. nathI meM emanI lAgaNI sAme joyuM ke, nathI meM emanI paristhitino vicAra karyo. nathI meM emanA zabdo pAchaLano bhAva joyo ke, nathI meM emanI vAtane emanA pakSe rahIne samajavAno prayatna karyo. eka ja vAta meM rAkhI che. mArI buddhimAM je na bese e badhuM ja emaNe choDI devuM joIe ane mArI buddhimAM je bese e badhuM ja emaNe karavuM joIe. 25 varSano yuvaka 5 varSanA bALaka pAse potAnI cAlavAnI jhaDapanI apekSA rAkhe emAM ene jo niSphaLatA ja maLe to yuvAnInA taoNramAM huM mArA vRddha mammI-pappA pAse yauvanasahaja phUrtinI apekSA rAkhuM to emAM mane saphaLatA zuM maLe ? vAta ApanI sAva sAcI che. upakArIo pratye kRtajJabhAva TakAvI rAkhavo hoya to buddhinA Adhipatyane toDavuM ja rahyuM. chatAM eka vAta Apane pUchavA mAguM chuM ke keTalIka jagyAe mammI-pappA sAthe athavA to kuTuMbamAM lAgaNI karatAM buddhine prAdhAnya ApavuM ja paDe tema hoya tyAM sAvadhagIrI zI dAkhavavI ? darzana, prazna tAro vAjabI che, kAraNa ke banI zake evuM ke tArA dhaMdhAnI bAbatamAM mammI-pappAne evI koI UMDI jANakArI na paNa hoya, keTalIka vyaktionA vicitra svabhAvanI emane barAbara khabara na paNa hoya, sarjAyelI vicitra paristhitimAM mahArAjasAheba, Aje khyAla Ave che ke aneka bAbatamAM huM sAco hovA chatAM thApa kema khAto rahyo chuM. rajUAta sAcI paNa emAM viveka nahIM. mAruM darzana sAcuM paNa emAM saraLatA nahIM. mArA vicAro sAcA paNa emAM mIThAze nahIM. A koza, Aveza ane Avega, A traNanI khataranAka tripuTIe mane kyAMya jAmavA ja na dIdho. saMgharSa karIne saphaLatA meLavato rahyo paNa e saphaLatA mAre mATe AnaMdaprada na banI. dalIlabAjImAM mammIpappA para vijaya meLavato rahyo; paNa e vijayo mAre mATe kharUpa banyA rahyA. khera, have e bAbatamAM leza thApa nahIM khAuM. lAgaNInA saMbaMdhone chinnabhinna karI nAkhe evI vicAradhArAno zikAra have huM kyAreya nahIM banuM. asarakAraka hoya paNa hitakAraka na hoya evA valaNane huM kyAreya vartanarUpa banavA nahIM dauM. prazna to e thAya che ke pariNAma joyA pachIya pravRttimAM pheraphAra karavAnuM mana na thAya enI pAchaLa kayuM paribaLa javAbadAra haze ? darzana, pagano majabUta mANasa jema hAthamAM lAkaDI levA taiyAra thato nathI, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMkhethI dekhato mANasa jema anyano hAtha pakaDavA taiyAra thato nathI tema jene potAnAmAM rahelI buddhino phAMko hoya che e saMkhyAbaMdha galata anubhavo pachI potAnI pravRttiomAM parimArjana karavA taiyAra thato nathI kAraNa ke ema karavA javAmAM eno ahaM ghavAto hoya che. enI UbhI thayelI eka chabI , emAM kaDAko bolAto hoya che. zuM kahuM tane? meM evA yuvAno joyA che ke jeo potAnAM mammI-pappA potAnA jIvana aMgenA nirNayo levAmAM khoTAM hatAM evuM sAbita karavA hAthe karIne potAnA jIvananI barabAdI notarI beThA che. potAne banavuM hatuM DaoNkTara, pappAe banAvyo eMjiniyara, basa, pappA sAthe vera levA eMjiniyara banyA pachIya eNe JOB mAM veTha ja utArI. AgaLa vadhavAnI tako hAthamAM hovA chatAM eNe enI upekSA ja karI. potAne lAina levI hatI hIrAnI, pappAe goThavI dIdho kApaDa bajAramAM. basa, pappAne dekhADI devA mATe kApaDa bajAramAM kamAvAnI puSkaLa tako hovA chatAM dharAra e takonI upekSA karI. kamANInI jagyAe nukasAnI karI. darzana, buddhine tuM zuM samaje che ? enI taiyArI bhUla kabUlavAnI nathI hotI, bhUlane vAjabI TharAvavAnI hoya che. e duHkhI thavA taiyAra hoya che, jhUkI javAnuM to e samajatI ja nathI. tArA praznano A javAba che. anubhavo badhA ja duHkhanA, udveganA ane saMtApanA chatAM pravRttimAM parimArjana karavAno vicAra paNa nahIM, kAraNa A eka ja. buddhinuM mana para Adhipatya ! nathI. gharAkone sAcavI levAnI bAbatamAM meM mArAmAM rahelI kuzaLatAno upayoga karyo ja nathI. dhaMdhAne vadhAravAnI saMkhyAbaMdha tako upalabdha hovA chatAM e takone jhaDapI levAnI bAbatamAM meM kyAreya utsAha dAkhavyo ja nathI. alabatta, mArA A asahakArabharyA valaNane pappAne khyAla AvI ja gayo che, pappAne enI vyathAya che, eka-be vAra to emaNe mane kahyuM paNa che ke 'beTA ! eMjiniyara banavAnI tArI icchA hatI chatAM meM tane mArA dhaMdhAmAM joDIne ko'ka bhayaMkara aparAdha karI dIdho hoya evuM mane satata lAgyA kare che, tArA dhaMdhA pratyenA ThaMDA valaNane joIne ! atyAre e bAbatamAM huM bIjuM to zuM karI zakuM ? paNa, kSamA mAguM chuM tArI pAse, mArI e icchA parANe tArA para ThokI besADI che e badala.' mahArAjasAheba! ATaluM bolatAM pappAnI AMkhanA khUNe bAjhelAM AMsunAM be buMda meM mArI sagI AMkhe joyAM che chatAM meM pappAne mAphI ApI nathI. pappAne meM mAruM karyA nathI. paNa ApanA patranA lakhANa pachI meM A bAbatamAM namatuM jokhavAno vicAra karyo to che chatAM mana hajI dvidhAmAM che. je vyaktie mArA mananI pasaMdagI jANavA chatAM koI paNa nakkara kAraNa vinA potAnA mananI pasaMdagI mArA para ThokI besADIne mArI samasta jiMdagInI dizA pheravI nAkhI che e vyakti sAthe samAdhAna zenuM ? sahakAra zeno ? sahayoga zeno ?' mana satata ghUMdhavAyA kare che. Apa ja kaho, zuM ta darzana, eka vAtanI tane yAda karAvuM chuM ke yuvAnInA choDa para anubhavanAM phUla vahelAM AvatAM nathI ane jyAre Ave che tyAre sarjAI cUkelI keTalIka nukasAnImAMthI pAchA pharavuM yuvAna mATe muzkela hoya che. tArI icchA mujaba eMjiniyara tuM banyo hota to tAruM jIvana masta ja banyuM hota e to mAtra anumAnanI vAta che. paNa pappAnI icchA mujaba tuM Aje vepArI banyo che emAM tAruM jIvana samuddha banyuM ja che e to tAro khudano anubhava che ne? to pachI sarasa anubhava pachIya, samyak pariNAma pachIya pappAne mAphI na ApavA pAchaLa tAro ahaM, tArI kuTila buddhi, tArA dilanI vakratA sivAya bIjuM koI ja kAraNa nathI. eTaluM ja kahIza tane ke prasannatAne bhoge akkaDatAne jIvaMta rAkhavAmAM koI ja buddhimattA nathI. mahArAjasAheba, Ape to jANe ke mArI ja du:khatI nasa dAbI dIdhI. A ja banyuM che mArA khudanA jIvanamAM. mArI icchA hatI eMjiniyara banavAnI paNa pappAno Agraha hato varasothI potAnA hAthamAM rahelA dhaMdhAmAM mane jotaravAno, ane emanuM ja dhAryuM thayuM. mArI lAkha anicchA chatAM mAre emanI sAthe dukAne besavuM ja paDyuM. alabatta, dukAna jabaradasta jAmelI hatI ane Ajeya jAmelI ja che paNa pappAnA A baLAtkArano badalo levA mATe meM varaso sudhI dukAnamAM dhyAna ApyuM ja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlI jaIne pappA sAthe samAdhAna karI le. prasannatAthI tAruM aMtaHkaraNa tarabatara thaIne ja raheze. aMtaHkaraNamAM samajaNa UgyA pachIya manamAM samAdhAna na pragaTe to samajavuM paDe ke e samajaNa, samajaNa hatI ja nahIM, mAtra bhramaNA ja hatI. tArA jevA samaju mATe AvI kalpanA karavI mane gamatI nathI e tuM khyAlamAM rAkhaje. darzana, jIvanamAM satata prasannatA anubhavavI hoya, ane svasthatA TakAvI rAkhavI hoya, to eka hakIkatano khAsa khyAla rAkhaje ke koI paNa paddhati nirmANanI avasthAmAM hoya ane pratipaLa badalAI rahI hoya tyAre e aMgeno cokkasa abhiprAya ApavAthI tArI jAtane tuM dUra rAkhaje. chellI ovarano chello baoNla na nakhAI jAya tyAM sudhI maeNcanA jaya-parAjaya aMge cokkasa AgAhI karavAnI ke anumAna karavAnI jo krikeTanI duniyAmAM manAI che to prakriyAno tabakko cAlu hoya tyAre cokkasa pariNAma aMge AgAhI karanAnI ke anumAna karavAnI jIvananI duniyAmAM paNa manAI ja che. A vAta atyAre huM tane eTalA mATe jaNAvI rahyo chuM ke eMjiniyara banavAne badale tArA pappAnI icchAthI vepArI banI javuM paDyuM e badala tArA manamAM pappA pratye hajIya je DaMkha Ubho che e DaMkha tAre kADhI nAkhavo hoya to emAM A vicAraNA khUba lAbhadAyI banaze. kabUla, have eMjiniyara banavAnA kSetre tArA jIvana para pUrNavirAma mukAI gayuM che; paNa eTalA mAtrathI tAruM jIvana kAMI duHkhIduHkhI nathI thaI gayuM. tuM kAMI rastA para nathI AvI gayo. pappAe vepAranI duniyAmAM tane goThavIne tArA sukhane kAMI raphedaphe nathI karI nAkhyuM. hajI lAMbI jiMdagI tArA hAthamAM paDI che. zaktisabhara yuvAnI tArI pAse che. saMpattinI paNa tArI pAse kamI nathI. dhArI le ke AvatI kAla evI AvIne UbhI rahe ke dhaMdhAmAM tane satata phaTakA ja paDyA kare to tuM tArA jIvananI navI dizA AsAnIthI nakkI karI zake che paNa evI koI zakyatA Aje dUranI kSitijamAMya na dekhAtI hovA chatAM mAtra ahaMnA kAraNe pappA sAthenA vyavahAramAM tuM ataDo rahyA kare e koI hisAbe vAjabI nathI. | darzana, saphaLatA ane prasannatA jIvanamAM banne mUlyavAna che. paNa bemAMthI eka ja maLe tema hoya athavA to bemAMthI ekanI ja pasaMdagI karavAnI hoya tyAre prasannatAne pasaMda karI levI. prasannatA para ja pasaMdagI utArI devI e ja sAcI buddhimattA che. tuM atyAre emAM thApa khAI rahyo che. saphaLatA tArI pAse che. bhUtakALanI galataskRtinA saMgrahe prasannatA tArAthI dUra ThelAI gaI che. icchuM chuM ke tuM bhUtakALane darzana, have eka agala abhigamathI ja tane eka mahattvanI vAta samajAvuM. tuM samAjano mANasa che ema samajIne tArI sAthe vAta nathI karato, paNa tuM kuTuMbano eka sabhya che. ema samajIne tArI sAthe vAta karuM chuM. samAja vacce rahenAre kaI rIte rahevuM joIe, enA nIti-niyamo samAje ghaDyA che, samAjane ghaDavA paDyA che, kAraNa ke tyAM calaNa lAgaNInuM nathI hotuM paNa buddhinuM hoya che; paraMtu kuTuMbamAM rahenAre kaI rIte rahevuM joIe enI koI niyamAvalI Aja sudhImAM kuTuMbanA koI vaDIle bahAra pADI nathI, bahAra pADavAnI jarUra emane jaNAI nathI, kAraNake kuTuMbamAM calaNa lAgaNInuM hoya che, buddhinuM hotuM nathI. tyAM aMgata dRSTibiMdu rajU thatuM nathI, AtmIya dRSTibiMdu ja rajU thAya che. tyAM sattA prasthApita karyA vinA prema ja anuzAsana karato hoya che. kuTuMbano pratyeka sabhya bAladImAMnA chidra jevo nathI banato ke je kuTuMbanA prasannatAnA jaLane bahAra nIkaLI javA de. e to bane che jamInamAMnA chidra jevo ke je kuTuMbanA koI paNa sabhyanA koI paNa prakAranA doSane pI jAya che, pacAvI jAya che, potAnAmAM samAvI le che. huM tane pUchuM chuM tArA pappAnA AvA abhigama aMge tArA manamAM koI zaMkA che? tArA sukhamAM pappAne joIe tevo rasa nathI evuM tane lAge che? jo nA, to eka vAta tuM nakkI karI le ke je mammI-pappAe tArA sukhane salAmata rAkhavA potAnA hRdayane ja kAme lagADayuM che, e mammI-pappA sAme buddhine kAme lagADavAnI avaLacaMDAI to tuM kyAreya nahIM kare.. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tane khyAla nahIM hoya paNa gerasamaja ke upekSAnA prahAro hathiyAronA prahAro karatAM jarAya ochA pIDAkAraka nathI hotA. te pappA mATe gerasamaja ochI nathI karI, emanI upekSA ochI nathI karI, paNa e gerasamajanA kAraNe te emanI sAthe je kavyavahAra Acaryo che, upekSAnA kAraNe je ThaMDu valaNa dAkhavyuM che, enI vedanA emane keTalI thaI che, e jANavuM hoya to kyAreka emanA dilamAM DokiyuM karI joje. tuM codhAra AMsue raDI paDIza. mammI-pappAnA kAgaLa vAMcavAmAM koI dIkarAne niSphaLatA nathI maLI paNa emanA AMtaramanane vAMcavAmAM to acchAacchA vinayavAna putro paNa thApa khAI gayA che. nathI icchato huM ke tuM emanA AMtaramanane vAMcavAnA prayatno paNa zarU na kare ! tuM emanA dilanI vedanAne samajavA paNa taiyAra na thAya ? yAda rAkhaje, anyanI lAgaNIne samajavAya je taiyAra nathI thato enuM jIvana pazujIvana nathI paNa paththariyuM jIvana che. jo anyanI lAgaNIne samajavAnI nA pADanAranI A oLakha hoya to upakArI evAM mammI-pappAnI lAgaNIneya samajavA je taiyAra na hoya enI oLakha zI ApavAnI ? 21 mahArAjasAheba, ApanA gata patranA lakhANe AMkhane AMsuthI lathapatha karI nAkhI. TapakatAM AMsune lUchavAmAM rUmAlane paNa saphaLatA na maLI kAraNa ke AMsu aTakavAnuM nAma ja nahotAM letAM. kinAre jAmelA mahinAonA kacarAne, nadImAM AvatuM pUra jema eka ja dhaDAke potAnA pravAhamAM kheMcI jAya che tema hRdayamAM UmaTelA lAgaNInA pUre dilamAM varasonA jAmelA buddhinA kacarAne eka ja dhaDAke sApha karI nAkhyo che. Apano patra vAMcyA pachI paLanoya vilaMba karyA vinA huM pahoMcI gayo sIdho pappA pAse. pappA kAMI samaje e pahelAM emanA khoLAmAM mAthuM mukIne dhrUsakedhrUsake raDavA ja lAgyo. pappA stabdha thaI gayA. trIsa varasano dIkaro ane enuM AvuM 27 aphATa rudana ! emanA manamAM amaMgaLa AzaMkA pedA thaI gaI. emano kaMTha bharAI gayo. 'beTA ! tane zuM thayuM che e to kahe ! dhaMdhAmAM nukasAnI gaI hoya to ciMtA na karIza. huM hajI beTho chuM. koIe dhamakI ApI hoya toya vyathita na thaIza. ene huM pahoMcI vaLIza. tArI tabiyatamAM koI viziSTa garabaDa hoya toya mUMjhAIza nahIM. moTAmAM moTA DaoNkTara AgaLa eno ilAja karAvIza. paNa tuM Ama DhIlo na paDI jA. je mUMjhavaNa hoya ne e mane kahI de.' mahArAjasAheba ! pappAno lAgaNIsabhara hAtha mArA mastake pharato rahyo. meM mAthuM UMcuM karyuM, pappA sAme joyuM ane huM hacamacI UThyo. pappA raDatA hatA. 'pappA ! paNa tame zuM kAma raDo cho ?' 'beTA ! mArA para AvatAM duHkhone jIravI javA jeTaluM majabUta haiyuM Ajeya mArI pAse che paNa tArA para AvatAM duHkhone sAMbhaLavA jeTalI makkamatA mArAmAM nathI. AMkha tArI raDe che, haiyuM mAruM valovAI jAya che. tuM jaladI bolI jA, zI takalIpha che tane ?' zuM lakhuM Apane ? sUryanI garamIthI himAlaya pIgaLI jAya e to samajAya che; paNa lAgaNInA pravAhamAM ahaMkArano meru pIgaLavA lAge e to AzcaryonuMya Azcarya lAge, paNa e Azcarya e paLe mArAmAM sarjAyuM. meM mArA khudanA rUmAlathI pappAnI meM AMkhanAM AMsu lUchI nAkhyAM. 'pappA ! bahAranuM kAMI ja bagaDyuM nathI. bagaDyuM hatuM mAruM aMtaHkaraNa, bagaDI hatI mArI buddhi, basa, enI mAphI mAgavA atyAre ApanI pAse Avyo chuM. Apa mane kSamA karI do.' ATaluM kahIne pappA pratye manamAM je paNa gAMTho hatI e badhI emanI samakSa pragaTa karato ja gayo. sAbu kapaDAMne sApha kare che e to anubhavyuM paNa mA-bApa potAnA lADakavAyAne kALajIpUrvaka sApha paNa kare che ane prasannatApUrvaka mApha paNa kare che e to jIvanamAM pahelI ja vAra anubhavyuM. A anubhavathI atyAre huM stabdha chuM. d 28 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TUMkamAM, sadaguNo cAhe koI paNa viSayaka hoya e sAmI vyaktimAM hovA joIe. A mAga che buddhinI. basa, je paNa vyakti buddhinI A mAgane saMtoSavA prayatno kare che, khudanA jIvanamAM A guNonI pratiSThA karyA vinA sAmI vyaktinA jIvanamAM e guNo zodhavA nIkaLI paDe che e vyakti jAye-ajANye paNa potAnA mananI prasannatAnI smazAnayAtrAnI taiyArI karI besatI hoya che. sAvadhAna ! darzana, tArA patre mArI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM lAvI dIdhAM. rUmAlanI gAMTha kholI nAkhavA taiyAra thaI javAmAM koI ja parAkrama nathI paNa pracaMDa parAkrama dAkhavyA vinA hRdayamAM paDI gayelI vyaktio pratyenI gAMTho kholI zakAtI nathI. AvuM parAkrama dAkhavavA badala mArA tane lAkha lAkha dhanyavAda che. eTaluM ja kahIza tane ke bhaviSyamAM AvI gAMTha na paDe e aMge khUba sAvadha raheje; kAraNa ke mana ane hRdaya vaccenA yuddhamAM koI kAyamI vijetA hotuM ja nathI. Aje vijetA banI jatuM hRdaya AvatI kAle parAjita paNa banI zake che to Aje hRdaya para vijaya meLavavA saphaLa banelI buddhi AvatI kAle hRdaya pAse sAme caDIne hAra paNa svIkArI le che. TUMkamAM, sAvadhagIrI satata apekSita che, jAgRti satata jarUrI che. alabatta, samajaNane jo gaNitanA niyamanI jema hRdayamAM pratiSThita karI devAmAM Ave che to pachI e samajaNa game tevI viSama paristhitimAM paNa hRdayamAMthI calita thatI nathI ane mArA A ja prayatno che. tArAmAM buddhi-lAgaNI vaccenA bhedanI evI spaSTa samajaNa huM pragaTAvavA mAguM chuM ke je samajaNa tArA jIvananI bahumUlya mUDI banI rahe. game tevI vikaTa ke vicitra avasthAmAMya e samajaNanA sahAre tuM yogya nirNayo laIne tArI prasannatA ane samAdhi TakAvI zake. eka mahattvanI bAbata khyAlamAM che? buddhi je guNo bIjAnI aMdara mAge che, hRdaya e ja guNo potAnI aMdara mAge che. buddhi guNonI virodhI nathI, lAgaNI sAthe ene duzmanAvaTa nathI, prema sAthe ene vera nathI paNa e eTaluM ja kahe che ke namratA sAmI vyaktimAM hovI joIe, udAratA sAmI vyaktie dAkhavavI joIe, paristhitino vicAra sAmI vyaktie karavo joIe, prema sAmI vyaktie Apavo joIe, anyano vicAra sAmI vyaktie karavo joIe, sahanazIlatA sAmI vyaktie keLavavI joIe. mahArAjasAheba, Ape to gajabanAka vAta karI dIdhI ! buddhino eka ja Agraha ane eka ja mAga. sAmAe ja sArA banavuM joIe, sAmAe ja sArA rahevuM joIe, sAmAe ja sAruM karavuM joIe. khUba gaMbhIratAthI A hakIkata para vicAra karyo tyAre khyAla Avyo ke mArI bAbatamAMya A ja banyuM che. putra tarIke mArA kartavyano vicAra karavAne badale meM satata mammI-pappAnA kartavyano ja vicAra karyo che. pappAe mArI lAgaNIne samajavI joIe, mArI patnInI bhUlane mammIe mApha karI devI joIe, mArA bhAvinI salAmatIno pappAe vicAra karavo joIe. mArAthI ko'ka Avazajanya akArya thaI jAya to pappAe moTuM dila rAkhIne ene mApha karI devuM joIe. TUMkamAM, mArI pharajanI koI vicAraNA ja nahIM, satata mammI-pappAnI pharajanI ja vicAraNA. Aje khyAla Ave che ke mammI-pappA sAthe manameLa na thavAmAM javAbadAra mArI A vicAraNA ja hatI. jo buddhinI mAgane badale hRdayanI mAgane saMtoSavA huM prayatnazIla banyo hota, mArA ja potAnA jIvanane kartavyanA pAlanathI vAsita karavA tarapha meM dhyAna kendrita karyuM hota to paristhiti AjanA karatAM viparIta ja sarjAI hota. mammI-pappA sAtheno mAro manameLa kyAreya tUTyo ja na hota. mArA ane emanA vacce je kaDavAzanI lAgaNI UbhI thaI gaI e UbhI thaI ja nahota. khera, jAgyA tyArathI savAra e nyAye have to A bAbatamAM huM thApa khAvA nathI ja mAgato paNa ApanI sAthe A aMgeno patravyavahAra jyAre zarU karI ja dIdho 30 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAre ema thAya che ke A aMge manamAM pravezI gayelA jAtajAtanA kacarAne eka vAra to bahAra kADhI ja nAkhuM, kAraNa ke jyAM sudhI e kacaro bahAra nahIM nIkaLe, tyAM sudhI mana satata aMdara ne aMdara dhUMdhavAyA ja karaze. ApanI anumatinI apekSA rAkhuM chuM. darzana, khuzIthI tArA mananI zaMkAo rajU karato jA . mArI samaja mujaba enAM samAdhAno tane Apato jaIza paNa eka vAta to khAsa tArA dhyAna para lAvavA mAguM chuM ke jIvanamAM svasthatA TakAvI rAkhavA ane kuTuMbane premanA tAMtaNe bAMdhI rAkhavA na samajAI hoya tevI vAtone paNa samajAI gaI che ema mAnIne AgaLa cAlavuM ja paDe che. jarUra nathI ke mammI-pappAnI dareka AjJA pAchaLanuM rahasya ApaNane samajAvuM ja joIe, jarUrI nathI ke emanA dareka prakAranA vartana pAchaLanuM gaNita ApaNA khyAlamAM AvavuM ja joIe. nA, zarIranAM saMkhyAbaMdha rahasyone samajyA vinA jo zarIrane cAlavAmAM koI ja jAtano vAMdho nathI Avato to vyavahAranAM aneka rahasyone samajyA vinA jIvane cAlavAmAM koI ja jAtano vAMdho nathI Avato. emAM zaMkA karIza nahIM. hiMmata keLavavI ja paDe che ane nadIne jo sAgara banavuM che to eNe vahetA rahIne potAnI jAtane vilIna karI devAnI hiMmata keLavavI ja paDe che. basa, A ja nyAya jIvana mATe samajI levAno che. jo tAre azAMtimAMthI zAMtimAM javuM che to tarkaniSTha jIvanazailIne tilAMjali ApI devAnuM sattva tAre dAkhavavuM ja paDavAnuM che ane zAMtimAMthI prasannatAmAM javAnI jo tArI gaNatarI che to premasabhara jIvanazailI apanAvI levAnuM parAkrama tAre dAkhavavuM ja paDavAnuM che. meM ghaNA evA yuvAno joyA che ke jemaNe potAnI tarkapradhAna jIvanazailIthI, zaMkA-kuzaMkApradhAna vyavahArathI kuTuMbIo sAthenA mIThA saMbaMdhone kaDavA jhera jevA banAvI dIdhA che. huM tane pUchuM chuM--tArI patnI pAse tuM 'dALamAM mIThuM to nAkhyuM che ne?' e zaMkA vyakta kare tyAM sudhI to tArA patnI sAthenA lAgaNIbharyA saMbaMdho TakI rahevAmAM vAMdho na Ave paNa tuM 'dALamAM jhera to nathI nAkhyuM ne ?" A zaMkA vyakta kare pachIya AtmIyatAbharyA saMbaMdho TakI ja rahe evuM chAtI ThokIne kahI zake tema che kharo ? basa, A ja vAta che mArI. gharanI zAMti sthiratA sAthe baMdhAyelI che ane vadhu paDatA khulAsA-pratikhulAsA, gharanI sthiratAne DahoLe ja che ane jyAM sthiratA DahoLAya che tyAMthI zAMti ravAnA thaI jAya che. eTaluM ja kahIza tane ke AMkhathI hRdaya sudhI jato rasto e che ke je buddhimAMthI pasAra thato nathI ane je rasto buddhimAMthI pasAra thaIne ja rahe che e rasto bahudhA hRdaya sudhI pahoMcato nathI. huM zuM kahevA mAguM chuM e tuM samajI gayo hoIza. huM mahArAjasAheba, Ape to jANe ke mArA ja mananI vAta karI dIdhI. huM Apane e ja pUchavA mAgato hato ke vaDIlonI AjJA pAchaLano hetu samajyA vinA, mAtra e vaDIla ja che, upakArI ja che, AtmIyajana ja che, eTalA mAtrathI emanI AjJA pALya javAmAM jIvana "moLuM rahI jAya evI zakyatA nathI ? jIvana 'boduM' rahI jAya evI zakyatA nathI? bhale Ape pUrvapatramAM lakhyuM che ke na samajAI hoya tevI vAtone paNa samajAI gaI che ema mAnIne AgaLa cAlavuM ja paDe che, paNa, A abhigamanA svIkAra sAthe vyavahAramAM jIvavuM ane vyavahAramAM rahevuM zakya che kharuM ? | darzana, sarovarane jo nadImAM rUpAMtarita thavuM che to eNe dIvAla toDavAnI mahArAjasAheba, ApanI vAta samajI gayo. jIvanamAM tarkane evuM prAdhAnya na ApavuM ke jene kAraNe lAgaNInA saMbaMdhomAM kaDAko bolI jAya, kauTuMbika bhAvanA veravikhera thaI jAya, saphaLatA maLI jAya paNa prasannatA naMdavAI jAya, padArthanA nukasAnathI bacI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAya; paNa premanI nukasAnI UbhI thaI jAya, vijaya maLI jAya paNa pAchaLa viSAda choDato jAya, paNa toya eka ADa vAta pUchuM ? prasannatA mahattvanI hovA chatAM, sArI hovA chatAM bajAramAM saphaLatAnI je bolabAlA che e jotAM mana ghaNIya vAra prasannatAne gauNa banAvIne saphaLatAne prAdhAnya ApI bese che ane jyAM saphaLatA lakSyasthAne goThavAI jAya che tyAM buddhi AgaLa AvI jAya che ane lAgaNI dUra haDaselAI jAya che. bane che evuM ke prasannatAnA balidAna para saphaLatA maLI hovA chatAM aMtaramAM enI evI koI vyathA UbhI thatI nathI, evo koI aMjapo Ubho thato nathI. A aMge ApanuM mArgadarzana icchuM chuM. | darzana, sukha A jagatamAM be prakAranAM che. eka sukha che abhiprAyanuM ane bIjuM sukha che anubhUtinuM. tane maLelA sukhane, padArthone ane saphaLatAne jagata vakhANe che e che abhiprAyanuM sukha ane tuM pote je svasthatA ane mastI anubhave che e che anubhUtinuM sukha. jo manamAM AkarSaNa che abhiprAyanA ja sukhanuM, to nizcita samajI rAkhavuM ke tyAM lAgaNI kAma lAgavAnI nathI. lAgaNInA pAyApara UbhA thatA koI paNa sadguNo kAma lAgavAnA nathI. kAraNa ke karoDapati banyA vinA, gADIo vasAvyA vinA, AkarSaka pharnicaravALA baMgalAnA mAlika banyA vinA, samAjamAM naMbara eka para rahyA vinA, viziSTa sAmagrIo vasAvyA vinA abhiprAyanuM sukha maLatuM nathI ane AvuM sukha kAMI lAgaNIzIlatA, namratA, sahRdayatA, vinayazIlatA, kSamAzIlatA vagere saddaguNonA AdhAra para maLatuM nathI, e sukha to maLe che kAvAdAvAonA raste, Aveza ane AkramaNanA raste, buddhinI cAlabAjInA raste, vera ane hiMsAnA raste, kapaTa ane prapaMcanA raste, eka ghA ane be TukaDA karavAnA raste, saMbaMdho pratye beparavA banavAnA raste, mitrone duzmana banAvavAnA raste, dharma ane dharmAnI avagaNanA karavAnA raste. darzana, jagatano bahujanavarga to aTavAyo che. A abhiprAyanA sukhamAM ! tArI jAtane tapAsI joje. tAro paNa naMbara AmAM ja nathI ne? darzana, paristhiti game tevI viSama sarjAya, vyaktionA vartAva game tevA vicitra anubhavAya, saMyogo game tevA vikaTa UbhA thaI jAya toya prasannatA cittanI akabaMdha rahI jAya, mastI mananI sahaja ja TakI jAya, durbhAva ke durgAnanuM zikAra banatuM mana aTakI jAya e che anubhUtinuM sukha. A sukhano anubhava vyaktine khudane ja thato hoya che. nathI enI khabara hotI jagatane ke nathI eno khyAla hoto paDozIne. are, kyAreka to khudanA AtmIya jananaya enI khabara nathI paDatI ane kadAca khabara hoya che toya anubhUtinA sukhavALAne enI kAMI paDI nathI hotI. e to hoya che sadAya potAnI mastImAM. hA, A sukha anubhavAya che premanA mArge, saraLatA ane namratAnA mArge, chetarAI javAnI taiyArI rAkhavAnA mArge, ahaMne gauNa banAvavAnA mArge, lAgaNIne cAlakabaLa banAvavAnA mArge, jatuM karavAnI vRttinA mArga, sahiSNutA ane sahanazIlatAnA mArge, sabaMdhone jALavI rAkhavAnI gaNatarInA mArge. TUMkamAM, mana udvigna che ane jagata stabdha che. e che abhiprAyanuM sukha ane jagata aMdhArAmAM che ane mana prasanna che. e che anubhUtinuM sukha. tArI bhASAmAM samajAvuM to teM paherelA bUTa tane pagamAM DaMkhe che chatAM tArA pagamAM paherelA bUTanAM vakhANa karatAM AjubAjuvALA thAkatA nathI. e che abhiprAyanuM sukha. ane tArI bAjumAMthI pasAra thanAra koInIya najare tArA para paDatI nathI ane chatAM khullA pageya bharapUra prasannatA sAthe tuM rastA para cAlI rahyo che. e che anubhUtinuM sukha. teM pUrvapatramAM lakhyuM che ne ke 'prasannatA mahattvanI hovA chatAM bajAramAM saphaLatAnI ja bolabAlA che' eno A ja artha che. anubhUtinuM sukha mahattvanuM hovA chatAM bajAramAM abhiprAyanA sukhanI ja bolabAlA che. kabUla, pasaMdagIno nirNaya tArA hAthamAM che. kAM abhiprAyanuM sukha, kAM anubhUtinuM sukha. 33 S Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vAta tane khAsa kahI dauM ke anubhUtinA sukhane lakSya banAvIne jIvanavyavasthA goThavanArane abhiprAyanuM sukha na ja maLe, evo koI kAyado nathI; paNa abhiprAyanA sukhane ja jIvananuM eka mAtra lakSya banAvIne jIvanavyavasthA goThavanArane anubhUtinuM sukha maLe evI to koI ja zakyatA nathI. daDo tArA medAnamAM che. dekhAya che. jIvananA lakSyasthAne goThavAI gayeluM abhiprayAnuM sukha ! khUba zAMta citte vicAratAM mane ema lAge che ke jIvanamAM jo abhiprAyanuM sukha ja kendrasthAne goThavAI gayuM che to samasyA ja samasyA che ane jIvanamAM jo anubhUtinuM sukha ja prAdhAnya pAmI gayuM che to prasannatA ja prasannatA che. hasavuM to Aje mane mArI jAta para Ave che. jhaverAta ApIne sAbu kharIdavAnI bhUla A jiMdagImAM meM kyAreya karI nathI, cAra AnAno khovAI gayelo rUmAla pAcho meLavavA cAra rUpiyAnuM rikSAbhADuM kharacavAnI bhUla Aja sudhI meM kyAreya karI nathI ane saphaLatA pAmavA, prasannatAne girave mUkI devAnI mUrkhAI Aja sudhI huM satata karato ja rahyo chuM. 'nA jene UgaravuM hoya, ene koNa ugAre ? vamaLothI bacAvo to DUbe jaI kinAre.' ko'ka zAyaranI A paMktio zuM mArA jevA mUrkhane najara sAme rAkhIne ja lakhAI haze ? mahArAjasAheba, trIsa varasanI jiMdagImAM pahelI ja vAra sukhanA A be bheda jANavA ane samajavA maLyA. huM to stabdha thaI gayo chuM. vItelAM varaso para najara karatAM ema lAge che ke samajaNanAM ane zaktinAM tamAma varaso meM abhiprAyanuM sukha meLavavA pAchaLa ja veDaphI nAkhyAM che. e sukhamAM je paNa pratibaMdhaka banyA che, e tamAma sAthenA saMbaMdho toDI nAkhavAmAM paLanIya vAra meM nathI lagADI. Aje khyAla Ave che ke lAgaNInA stare apAyelI mammI-pappAnI sArI ane sAcI paNa salAha mane gamI kema nathI ? e salAhamAM mane mArA hitanAM darzana thayAM kema nathI ? e salAha ApanArAM mammI-pappA upakArI lAgyAM kema nathI ? bhale e salAhane anusaravAnuM mane kadAca azakyavatuM lAgatuM hatuM paNa e salAhamAM mane amRtanAM darzana na thatAM viSanAM darzana kema thayAM che? eka ja kAraNa. abhiprAyanA sukhanI ja lAlasA !na mArA anubhUtinA sukhanI ciMtA ke na mammI-pappAnA anubhUtinA sukhanI ciMtA ! sAmAnI lAgaNI samajavAnI vAta ja nahIM, sAmAnI prasannatA khaMDita na thAya e aMgenI sAvadhagIrI dAkhavavAnI vAta ja nahIM. potAnA AkramaNathI phUla cImaLAI gayuM che e jANavA chatAM paththaranI kaThoratAmAM jema alpa paNa ghaTADo thato nathI tema mArA galata vartAvathI upakArI evAM mammI-pappAnAM nAjuka dilanA TukaDe TukaDA thaI gayAnuM jANavA chatAM mArI kaThora manovRttimAM meM alpa paNa ghaTADo karyo nathI. e badhAyanA mULamAM mane eka ja vAta darzana, AnaMda to mane e vAtano thayo che ke trIsa varasanI bhara yuvAna vaye pahoMcyA pachIya bhUla kabUla karI levAnI nikhAlasatA tuM dAkhavI zakyo che. bAkI, eka apekSAe kahevuM hoya to ema kahI zakAya ke bhUla na ja karavAnuM jeTaluM kaparuM che, enA karatAM vadhu kaparuM to bhUla karyA pachI enI kabUlAta karI levAnuM che. hA, eka vAta to tane cokkasa kahIza ke moTI paNa bhUla mApha thaI zake che, jo enuM punarAvartana nathI karavAmAM AvatuM to ane nAnI paNa bhUla bhayaMkara nIvaDI zake che jo enuM punarAvartana cAlu rahe che to. ATalAM varasothI je bhUla tuM karato Avyo che e bhUla hajI paNa cAlu na rahe enI khAsa takedArI rAkhaje. bAkI, eka vAstavikatA satata najara sAme rAkhaje ke buddhinuM kAma to paththara pheMkavAnuM ja che. tAruM mana jo mATInA ghaDA jevuM che to ene phUTI jatAM vAra nahIM lAge, paNa tArA manane jo te sAgara jevuM banAvI dIdhuM che to buddhinA game tevA moTA paNa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paththarane e potAnAmAM samAvI dIdhA vinA nahIM rahe. A vAta mAre tane eTalA mATe lakhavI paDI che ke yuvAna vaya buddhine anubhavano paryAya mAnI levAnI bhUla kya vinA nathI rahetI. 'mArI pAse dhAradAra buddhi che eTale mane saMkhyAbaMdha anubhavo che' AvI mAnyatAmAM aTavAyA vinA yuvAna vaya nathI rahetI paNa hakIkata e che ke dhAradAra buddhi hovI e alaga vAta che ane saMkhyAbaMdha anubhavo hovA e alaga vAta che. parvata para javAnA rastAovALo nakazo hAthamAM hovo e alaga vAta che ane parvata para e rastAo para jaI AvavAno anubhava hovo e alaga vAta che, ane tuM barAbara samajI zake che ke parvata para jene javuM ja che e jenA hAthamAM nakazo che enA abhiprAyane eTaluM vajana nathI Apato jeTaluM vajana parvata para jaI AvavAno jene anubhava che enA abhiprAyane Ape che. najara nAkhI jA mammI-pappA sAthenA tArA vyavahAranA bhUtakALa para. tane khyAla AvI jaze ke anubhava sAme te buddhine goThavIne saMgharSo ja khelyA che. tArA manane sAgara jevuM banAvIne mammI-pappA taraphathI karAyelA buddhinAM sUcanone aMdara samAvI levAne badale tArA manane ghaDA jevuM banAvIne tuM manathI satata tUTato ja rahyo che ane enuM ja AduSparikSAma AvyuM che ke mammI-pappA sAtheno tAro atyArano sahavAsa e majArUpa na banatA sajArUpa banI gayo che, banI rahyo che. sAvadhAna ! zuM? mArI patnInI sAme huM khuda jo mammI-pappAne halakA cItarI rahyo houM to mArI patnI mammI-pappAnI AmanyA jALave e zakya ja zuM bane? Aje khyAla Ave che ke A tamAma galata mAnyatA ane galata vyavahAra pAchaLa mAtra mane caDI gayelo buddhino Apharo ja javAbadAra hato. zuM kahuM Apane ? ghare AvelA mahemAno pAse kyAreka kyAreka to meM khude mammI-pappAne pAchaLathI AvI to vAto karatAM sAMbhaLyAM che ke have to bhagavAna mota ApI de enI rAha joIe chIe. dIkaro nagna hoya ene to sAcavI laIe paNa nAgAI AcaravA lAge tyAre zuM karavuM? ame A gharamAM have 'vadhArA'nAM gaNAIe chIe. navA pharnicara mATe A gharamAM pUratI jagyA che paNa jUnAM mA-bApa mATe koI jagyA nathI.' AvI jAtajAtanI saMdarbha vinAnI vAto mahemAno pAse karatAM mammI-pappAne meM sAMbhaLyAM che, ane AvuM sAMbhaLyA pachI meM mArI bhUlone jovAnI tasdI to nathI lIdhI paNa mammI-pappA pratyenA dveSane vadhu majabUta banAvyo che, emanI sAthenA vyavahAramAM tochaDAI vadhu dAkhavI che, emanI sAthe bolAcAlImAM karkazatA vadhu umerI che, emane maLatI sagavaDomAM vadhu kApa mUkyo che. Aje mArA AvA galata vyavahAra badala mane pazcAttApa acUka thAya che paNa toya manamAM UMDeUMDe eka zaMkA rahyA ja kare che, je ApanI samakSa rajU karuM chuM. jene paNa ApaNe upakArI mAnatA hoIe enAmAM rahelA doSa aMge ApaNe koI ja TIkA-TippaNa karavAnI nahIM ? enAmAM rahelA doSanA kAraNe ene ane ApaNane thaI rahela nuksAnane gaMbhIratAthI ApaNe mana para levuM ja nahIM? ane A zakya che kharuM? kapaDAM para paDI gayelA DAgha ApaNe joyA vinA jo nathI ja rahetA, dIvAlamAM paDI gayelI tirADa para ApaNI najara jo paDI gayA vinA nathI ja rahetI, gharanA eka khUNAmAM rahelI viNano kaNiyo jo ApaNA dhyAnamAM AvyA vinA nathI ja raheto to pachI upakArInA jIvanamAM rahelA doSo ApaNA dhyAnamAM Ave ja nahIM, ApaNI arucinA viSaya bane ja nahIM e zakya che kharuM? Apa jaNAvazo. mahArAjasAheba, mArA trAsadAyaka vartamAna aMgenuM ApanuM nidAna sAva sAcuM che. ApanI sAthe samyaka mArgadarzana meLavavA jyAre patravyavahAra zarU karyo ja che tyAre mane spaSTa kahI devA do ke mane mammI ane pappA baMne 'bhoTa' ja lAgyAM che. emaNe akkala girave mUkI dIdhI hoya evuM ja mane lAgyuM che. vyavahAranI eka paNa bAbatamAM e salAha levA lAyaka che ke emanI salAha anusaravA lAyaka che evuM mane kyAreya lAgyuM nathI. huM emano sago dIkaro jo A mAnyatA dharAvato houM to mArI patnInuM to pUchavuM ja dare Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 darzana, prazna to tAro joradAra che paNa eno javAba ApatAM pahelAM mAre tane eka prazna pUchavo che. eno javAba pahelAM tuM ApI de, pachI tArA praznano javAba huM ApuM. mAro prazna A che--huM bhagavAna nathI enI mane to khabara che ja paNa taneya khabara to che ja ne? 'bhagavAna nathI' eno artha zo ? e ja ke hajI mArAmAM doSo khaDakAyelA che, krodha paNa che to IrSyA paNa che, niMdAnI vRtti paNa che to vairavRtti paNa che, ane evuM nathI ke A badhA doSo mAtra aMtaramAM dharabAyelA ja paDyA che. nA, ko'ka ne ko'ka svarUpe alagaalaga nimittomAM e pragaTa thaI ja rahyA che. huM tane pUchuM chuM. mArAmAM rahelA A doSo Aja sudhImAM teM keTalI vAra joyA ? e doSo joIne teM mArA para durbhAva keTalI vAra karyo ? e doSo badala tuM mArI sAthe saMgharSamAM keTalI vAra Utaryo ? e doSo badala mArI sAtheno saMparka teM keTalI vAra ghaTADyo ? mArI sAthenA saMbaMdha para e doSo badala pUrNavirAma mUkI devAno vicAra teM keTalI vAra karyo ? A dareka praznano tAro javAba 'nA'mAM ja haze. tuM ema ja kahIza ke meM ApanAmAM rahelA doSo joyA ja nathI. dekhAI gayA che kadAca toya ApanA para eka paNa vakhata durbhAva karyo nathI, ApanI sAthe saMgharSamAM UtaravAno vicAra suddhAM mane sparzo nathI, ApanI sAtheno saMparka meM ocho karyo nathI, ApanI sAthenA mArA AtmIyatAbharyA saMbaMdhamAM meM leza oTa AvavA dIdhI nathI. jo A ja javAba che tAro to e prazna e che ke pUrvapatramAM teM je dalIla uThAvI che ne ke 'kapaDAM parano DAgha, dIvAlamAMnI tirADa, gharamAM rahelI viSTA jema dekhAI ja jAya che tema upakArImAM rahelA doSo dekhAI ja jAya che ane e dekhAtAM ja arucinA viSaya banI jAya che' e dalIlano mArI bAbatamAM tAro javAba zo che ? darzana, kahevuM ja paDaze tAre ke mArI AMkha sAme satata ApanA mArA paranA upakAro ja taravaryA kare che. mane zaitAnamAMthI mANasa Ape banAvyo che. mANasa tarIke sajjanatA mArAmAM Ape pragaTAvI che. jyAM RNasmaraNanuM ja sAtatya hoya tyAM doSadarzana to thaI ja kyAMthI zake ? ApanA rahelA doSo e Apane mATe kadAca 39 vicAraNIya haze ke ciMtAjanaka haze paNa mAre mATe to ApanA mArA paranA upakAro ja smaraNIya che. huM to pelA zAyaranI jema tyAM sudhI kahIza ke 'tamArA sama, mane che eTalI zraddhA tamArA para, tame jo zApa paNa dezo to e varadAna thaI jAze.' 31 darzana, jyAM RNasmaraNa tyAM doSadarzana nahIM' tAro e abhigama jo mArI bAbatamAM hoya to e ja abhigama mammI-pappAnI bAbatamAMya kema nahIM ? emanAya tArA para upakAro che to kharA ja ne ? emanuMya tArA para RNa che to kharuM ne ? to pachI enI smRti heThaLa emanAmAM rahelA doSonI vismRti kema nahIM? eka mahattvanI vAta tane kahuM ? bajAramAM satyadarzanano Agraha hajI kadAca barAbara che paNa jyAM lAgaNInA ane lohInA mAdhyame ja saMbaMdho UbhA thayA che athavA to TakyA che tyAM to zubhadarzana athavA to snehadarzana ja barAbara che. huM tane pUchuM chuM - nAnI uMmaramAM tuM viSTAthI kharaDAyo hoIza tyAre mammIe mAtra satyadarzana ja karyuM hatuM ke snehadarzana paNa ? kahevuM ja paDaze tAre ke satyadRSTi sAthe mammIe zubhaSTi athavA snehaSTi paNa keLavI ja haze, nahitara pUrNa vAtsalya sAthe mammIe mane sApha zI rIte karyo hoya ? evI avasthAmAM gAle tamAco mArI devAne badale mammIe mane vahAlathI navaDAvI zI rIte dIdho hoya ? darzana, to huM tane eTaluM ja kahuM chuM ke barAbara e ja abhigama tuMya atyAre AtmasAt karI le. uMmara che pappAnI, emanAM kapaDAM bagaDI jAya che. uMmara che mammInI, emanA hAthamAMthI thALI chaTakI jAya che. pappAnI AMkhe motiyo che. cAlatAMcAlatAM e paDI jAya che. mammIne kAne baherAza che. jamI levAnI tArI patnInI babbe vAranI bUma chatAM e jyAM beThAM che tyAM beThAM ja rahe che. paga kamajora banI gayA che pappAnA. tArI jhaDape e tArI sAthe nathI cAlI zakatA. mana mammInuM nabaLuM paDI gayuM che. cA pIdhAnuM bhUlI javAthI e pharI cA mAgI 40 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bese che. lALa paDI rahI che pappAnA moDhAmAMthI, emanuM paheraNa bagaDI rahyuM che. zarIra sAva azakta banI gayuM che mammInuM, Akho divasa e sUI ja rahe che. zuM kahuM tane? Aje mammI-pappAnA mukha para je karacalIo dekhAI rahI che e ja mukha para gaI kAle khaDakhaDATa hAsya hatuM. Aje aDadhI roTalI mAMDa pacAvI zakatI mammI-pappAnI hojarIe gaI kAla sudhI bArabAra roTalI pacAvI che. Aje aDadhA kalAka pahelAM banI gayelAM prasaMgane bhUlI jatuM mammI-pappAnuM mana, gaI kAla sudhI vIsavIsa varasa pahelAM banI gayelA prasaMgane yAda rAkhI zake tevuM tAkAtavAna hatuM. tAre eka ja kAma karavAnuM che. satyadRSTi ja nahIM, snehadRSTi paNa kharI. snehadRSTi mammI-pappAnA du:khanI avagaNanA karavA nahIM de ane emanAmAM rahelA doSone jovA nahIM de. yAda rAkhaje snehadarzana e evo vaLAMka che ke je ghaNI vAMkI vastuone sIdhI karI nAkhe che. kAza, e satyadarzanamAM meM snahedarzanano praveza karAvI dIdho hota to saMgharSo thavAno ke saMbaMdha bagaDavAno koI prazna ja Ubho thayo na hota. khUbakhUba AbhAra mAnuM chuM Apano ke Ape mane atyaMta prabhAvazALI mArgadarzana ApIne upakArI sAthenA saMbaMdhavicchedanA saMbhavita apAyamAMthI ugArI lIdho. prazna to e thAya che ke prasannatAnI anubhUtinA rastAne jANavA chatAM ane mANavA chatAM mANasa ukaLATane raste Daga kema mAMDI besato haze? snehadarzana vinAnuM satyadarzana ukaLATa karAvatuM hovAnuM anubhavavA chatAM mANasa satyadarzana para ja laDI levA kema taiyAra thaI jato haze? darzana, eno javAba ApuM e pahelAM ko'ka zAyaranI A paMktio vAMcI le. hima ogaLI gayuM ne bhaLI gayuM jharaNAnA gAnamAM, parvato UbhA rahI gayA khoTA gumAnamAM." je ogaLI javA taiyAra hoya che, ene kyAMya paNa bhaLI jatAM vAra nathI lAgatI ane je khaDakanI jema Ubho ja rahe che, e kyAMya paNa bhaLI zakto nathI. te je prazna puchAvyo che eno javAba AmAM che. buddhi eka vAra je raste AgaLa vadhe che, e raste trAsano anubhava thAya che toya e tyAMthI pAchA haTavAnuM nAma nathI letI. zuM kahuM tane ? A jagatamAM Aja sudhImAM thaI gayelAM ane atyAre thaI rahelAM yuddho ane saMgharSonA mULa sudhI tuM jaIza to tane lagabhaga A ja vAta dekhAze. snehadRSTi ane zubhadRSTino sarvathA abhAva ! icchuM chuM ke tuM havethI A bAbatamAM leza paNa thApa na khAya. jiMdagIne pAchaLathI samajavAnI nA nathI paNa jIvavAnI to AgaLathI ja che e tuM satata yAda rAkhaje. che mahArAjasAheba, hRdayanI Urmione vyakta karavA mATe mArI pAse koI zabdo nathI. ghaNA vakhatathI vaNaukalyo koyaDo acAnaka UkalI jAya ane enI khuzImAM eka gaNitajJa je rIte jhUmI UThe enA karatAM keTalAya gaNA AnaMdathI huM jhUmI UThyo chuM Apano patra vAMcIne. varasothI je samasyAnuM samAdhAna maLatuM ja nahotuM e samAdhAna ApanA gata patrathI maLI gayuM che. satyadarzana karavAnI chUTa, paNa enA pAyAmAM snehadarzana hovuM ja joIe. satyadRSTi mAnya, paNa e snehadRSTipUrvakanI ja hovI joIe. Aja sudhI huM ema ja mAnato hato ke jIvanamAM mithyAdarzana nahIM paNa satyadarzana hovuM joIe. basa, e mAnyatAne AdhAre ja huM jIvana jIvato rahyo, mammI-pappAnA azobhanIya vartanane karkaza, kaThora vacanoccArane satyadarzananuM lebala lagADI lagADIne emanI sAthe saMgharSo karato ja rahyo, emanI sAthenA saMbaMdhone bagADato ja rahyo. $33 che Lei ja che darzana, satyadarzana-zubhadarzana athavA to snehadarzananI jyAre vAta nIkaLI ja gaI che. tyAre mAtra paMdareka divasa pahelAM eka yuvake potAnA jIvanano je eka prasaMga kahI gayo che e tArI sAme mUkuM chuM. citra ghaNuM spaSTa thaI jaze. Akho prasaMga e yuvakanA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rose T darzana, ja zabdomAM. 'mahArAjasAheba ! lagabhaga naveka varasa pahelAM pitAjI gujarI gayA. ame anAtha banyA, bA vidhavA banyAM. jarUrI vyAvahArika kAryo patAvI ame traNeya bhAIo bhegA thayA. 'bA' aMgenI vicAraNA cAlu thaI. e kone tyAM rahe ? bAno khudano kharco e kyAMthI kADhe ? chevaTe e nirNaya thayo ke amAre dareka bhAIe dara mahine traNatraNa hajAra rUpiyA bAne ApavA. Ama dara mahine kula nava hajAra rUpiyA bAne ApavAnuM cAlu thayuM. A aMge bAne koI asaMtoSa hato ke nahIM enI amane khabara nathI; kAraNa ke bApujI jIvatA hatA tyAre bAne ame kyAreya koI bAbatanI phariyAda karatAM sAMbhaLyAM nathI. ane ame traNeya bhAIo to ema ja samajatA hatA ke ekalI bAne dara mahine nava hajAra ApaNe ApIe chIe e rakama to bAnI jarUriyAta karatAM ghaNI vadhAre che. eTale bAne nava hajArathI saMtoSa che ke asaMtoSa e pUchavAnI jarUra ja nathI. asaMtoSa haze to kaheze bA ApaNane sAmethI paNa eka divasa bapore ArAma karIne huM UDyo ane acAnaka mArA manamAM eka vicAra AvI gayo. je bAe Aja sudhImAM mArI pAsethI jeTaluM lIdhuM che enA karatAM vadhu ApyuM che, badalAnI apekSA vinA ApyuM che, ApIne pAchuM e bhUlI gaI che, e bAne ame traNeya bhAIoe nava hajArano mAsika pagAra bAMdhI Apyo? A nava hajAra paNa enI jarUriyAta karatAM vadhu che eno nirNaya ene na pUchatAM ame pote karI lIdho ? amArA paranA enA anaMta upakArane ame nava hajAramAM bAMdhI dIdho ? e to dharatI jevI che. je paNa takalIpho Avaze, ene e sahana karyuM ja jaze paNa amArI kRtajJatAnuM zuM ? khAnadAnInuM zuM ? bIjA be bhAIone je karavuM hoya te kare, paNa mAre pote to A gaNitamAM pheraphAra karavo ja joIe. basa, A vicAre pathArImAMthI Ubho thaI kabATa kholyo. rokaDA pAMca lAkha rUpiyA kADhyA. laIne UpaDyo sIdho nAnA bhAInA ghare ke jyAM bA rahetAM hatAM. bAnA pagamAM paDIne pAMca lAkha rUpiyA enA caraNamAM mUkI dIdhA. "paNa ATalA badhA rUpiyA zenA?' bAe pUchayuM. 'ATalA vakhata sudhI karelI bhUlanA prAyazcittanA ! A rUpiyA tArI icchA mujaba tAre vAparI nAkhavAnA ane ATalA rUpiyA paNa ochA paDe to tAre bIjA mAgI levAnA. AjathI tAro nava hajArano pagAra baMdha ! paisA kamAvavAmAM ame maryAdA nakkI nathI karI, tane rakama ApavAnI ame nakkI karelI maryAdA paNa AjathI baMdha," ATaluM bolatAM huM raDI paDyo. A prasaMganI vAta karatAMpharatAM e yuvaka to mArI sAme raDI paDyo paNa enI vAta sAMbhaLatAMsAbhaLatAM mArI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. kevI udAtta vicAraNA ? kevI suMdara kRtajJatA? kevuM suMdara zubhadarzana ane snehadarzana ? 'bA vidhavA thaI gayAM mATe amAre nava hajAra ApavA joIe' A niNaryanA mULamAM hatuM satyadarzana jyAre *bAnA amArA paranA anaMta upakAranI sAme ame ene je paNa khApIe e ochuM ja che.' A nirNayanA mULamAM hatuM snehadarzana. mAre tane A ja salAha ApavI che. satyadarzanane ja jIvananuM cAlakabaLa banAvIne te khUba trAsa veThyo che ane saMklezo anubhavyA che have snehadarzanane jIvananuM cAlakabaLa banAvI de. gajabanAka prasannatA te anubhavI zakIza. mahArAjasAheba ! zuM lakhuM Apane ? gata patramAM Ape lakhelo pelA yuvakano prasaMga atyAreya AMkha sAmethI khasato nathI. satyadarzananuM phaLa ja hatuM nava hajAra, snehadarzananuM phaLa ja hatuM pAMca lAkha to mAre Apane pUchavuM che ke moTA bhAIne tyAM na rahetAM mammI-pappA Aje mAre tyAM rahe che, emanI pAsethI huM dara mahine hajArahajAra rUpiyA jamADavAnA lauM chuM e zenuM phaLa che ? Apane kadAca khyAla nahIM hoya paNa mArA lagna bAda eka vAra moTA bhAIe mane bolAvIne vAta karI hatI ke 'jo, tArAM lagna thaI gayAM che have. mammI-pappAne ATalAM varaso sudhI meM sAcavyAM che, emano badho ja kharco meM upADyo che, emanA barachaTasvabhAvane meM ane tArI bhAbhIe ATalAM varaso sudhI nibhAvyo che, emanI binajarUrI dakhalagIrIne moTuM mana rAkhIne ame bannee nibhAvI lIdhI che. have tArI pharaja banI rahe che ke tuM mammI-pappAne laIne judo rahevA cAlyo jA. mammI-pappA tArI sAthe Avaze to mArA manane thoDIka zAMti raheze ane tArI bhAbhI varaso bAda thoDIka haLavAza anubhavaze.' mahArAjasAheba ! Apa nahIM mAno paNa e vakhate meM moTA bhAIne kahyuM hatuM ke: 'mArI jema mammI-pappA mATe ApaNe judo phalaeNTa laI laIe to? zAMtithI rahe judAM ane gaNe bhagavAnanI mALA !' moTA bhAIne mArI A oNpharamAM kAMI ja Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajugatuM nahotuM lAgyuM. rAte emaNe mammI-pappAne vAta karI, ane AMcako khAI gayelA pappA eTaluM ja bolyA ke "tame A uMmare amane bannene judAM rahevA mokalo. cho, enA karatAM tamArA hAthe ja amane khoLiyAthI judAM karI do ne ?" ATaluM bolatAM bolatAM pappAraDI paDyA. ame lAcAra hatA. pappAnA AMsunI amane evI zarama nahotI, jevI samAjanI zarama hatI. mammI-pappA mATe svataMtra phaleMTa laI levAno vicAra ame mulatavI rAkhyo. A zaramanajaka prasaMganI pachInI vigata AvatA patramAM. 354 jaja 'tamAre ane mammIe rahevA javAnuM nAnA sAthe. e ane enI patnI tamane sAcavaze sArI rIte paNa tamAre ene dara mahine.' 'dara mahine zuM?' 'be hajAra rUpiyA ApI devAnA.' 'be hajAra rUpiyA?" 'hA.' 'paNa zenA?" 'kema tamane sAthe rAkhavAno kharco to Avazene? e kharco e zuM kAma bhogave ? Ameya tamArA paralokagamana bAda tamArI saMpattino vAraso amane ja maLavAno che. ne ? to pachI atyAre tame ja tamAre hAthe rakama ApatA rahe emAM vAMdho zo che ? ane juo pappA ! thoDAka vyavahAru banatA jAo. zeSa jiMdagI zAMtithI pasAra karavI hoya to jIvanamAM keTalIka bAMdhachoDa karavI ja paDe che." moTAbhAInI A oNphara para pappAe saMmatinI mahorachApa lagAvI to dIdhI paNa mahArAjasAheba ! e divase rAte potAnA alaga kamarAmAM mammI-pappA je raDyAM che, e dazya atyAre yAda AvatA huM dhrUjI UThuM chuM. mammIne pappAe ATaluM ja kahyuM : je dIkarAone jiMdagIbhara meM khabho Apyo ane te khoLo Apyo e dIkarAo Aje ApaNane potAnA ghare rAkhavAnA dara mahinAnA be hajAra rUpiyA mAgI rahyA che ! meM moTAne be hajAra rUpiyA ApavAnI bAbatamAM saMmati to ApI dIdhI che paNa huM tane puchuM chuM ke dara mahine ApaNA peTamAM nAkhavAnA khorAka peTe dIkarAnA hAthamAM be hajAra rUpiyA mUkavAne badale vIsa rUpiyAnuM jhera lAvIne peTamAM padharAvI daIe to kema?" mahArAjasAheba ! AgaLa kAMI lakhI nahIM zakuM. mahArAjasAheba, e vakhata to e vAta para ame banne bhAIoe paDado pADI dIdho paNa bIje divase ame banne bhAIo ekalA maLyA. lAMbI vicAraNA bAda ame eniSkarSa para AvyA ke mAre alaga thavuM ane mammI-pappAne mArI sAthe laI javAM. chevaTe emane sAthe rAkhavAthI mArA para paDanArA kharcanA bojAnI vAta carcAI. meM vAta e mUkI ke ApaNe banne emano artho artho kharco bhogavI laIe paNa moTAbhAInuM kahevuM ema thayuM ke jyAre mammI-pappA pAse paisA pUratA pramANamAM che ja tyAre emano kharco emanI pAsethI ja zA mATe na levo ? mammInA hajAra rUpiyA, pappAnA hajAra rUpiyA. kula be hajAra rUpiyA mammIpappAe tane ApI devAnA. moTA bhAIe kADhelA A vyavahAru ukela badala huM to rAjIno reDa thaI gayo. 'paNa moTA bhAI ! pappAne A vAta karaze koNa ?' meM pUchyuM. 'e ciMtA tAre karavAnI jarUra nathI. vyavahAramAM rahevuM hoya to vyavahAru banavuM ja paDe. pappAne vAta huM karI daIza.' ane e divase rAtanA samaye moTAbhAIe khAnagImAM pappA samakSa A prastAva mUkyo. 'juo, tamAre alaga rahevA na javuM hoya to ame banne bhAIoe eka bIjo vikalpa vicAryo che.' 'zo?' nisteja vadane pappAe pUchyuM. 45 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya, pAMca lAkha ApI devA e jo snehadarzananuM pariNAma manAtuM hoya to dara mahine be-rokaToka babbe hajAra mA-bApa pAsethI laI levA e zenuM pariNAma gaNAya ? mithyAdarzananuM? brAntadarzananuM? pazudarzananuM? paththaradarzananuM? ke pachI rAkSasadarzananuM? mahArAjasAheba ! je vartana AcarI beTho chuM mammI-pappA sAthe, e badala aMtaramAM pragaTelI vyathAnI AganuM varNana karavA mArI pAse koI zabdo nathI. huM 37che. rA mahArAjasAheba, pappAe mammIne kahelA A zabdo meM pote bAraNAMnI ADazamAM UbhA rahIne sAMbhaLelA. meM savAre moTA bhAIne A vAta karI. emaNe mane eTaluM ja kIdhuM ke sahune potAnuM jIvana vahAluM ja hoya che. A to pappA lAgaNIzIla che eTale AvezamAM AvuM bolI gayA che, bAkI e kAMI jhera khAvAnA nathI. so TakA tAre tyAM rahevA Avaze ja ane majethI raheze ja. bAkI, mammI-pappAnI atyAranI rAtI rAyaNa jevI tabiyata jotAM emane vIsa varasa sudhI kAMI ja thAya tema nathI e nizcita samajI rAkhaje. hA, tuM makkama raheje mahine be hajAra levAnI bAbatamAM." mahArAjasAheba, lAge che ne Apane ke ame banne bhAIo gajavelanI chAtI laIne beThA hoIzuM, nahitara A nirlajjatA, napAvaTatA ane naThoratA AcarI ja zI rIte zakAya ? moTAbhAInuM anumAna sAcuM paDyuM. mammI-pappAe potAnA mana sAthe samAdhAna karI lIdhuM. moTA bhAIthI alaga rahevA gayelA mArI sAthe mammIpappA rahevA AvI gayAM. emane huM mArI rIte sAcavato rahyo. e mane dara mahine be hajAra rUpiyA ApatA rahyA. A silasilo chellAM pAMca varasathI cAlI rahyo che. dara mahinAnI pahelI tArIkhe mArA hAthamAM be hajAra rUpiyA mUkatAM pappAnA hAtha dhrUjatA hoya che paNa mAruM hRdaya ekadama makkama banI gayuM che. leza paNa thaDakAra vinA pappAnA hAthamAMthI be hajAra rUpiyA huM laI lauM chuM ane kyAreka kyAreka to hasatAMhasatAM pappAne kahI paNa dauM chuM ke 'moMghavArI vadhI rahI che e yAda rAkhatA rahejo.' alabatta, chellA doDheka mahinAthI eTale ke ApanI sAthe A aMgeno patravyavahAra zarU karyA pachIthI A nirlajjapaNAne tilAMjali ApI dIdhI che. pappAne mArAmAM AvelA parivartanathI AnaMda ane Azcarya banne thayAM che paNa, Apane mAre eTaluM ja kahevuM che ke A hatuM mAruM mULabhUta svarUpa, naThoratAnA ane nirlajjatAnA AsvarUpane joIne kadAca paththaraneya 2DavuM AvI jAya e bane. mA-bApane mahine nava hajAra ApI devA e jo satyadarzananuM pariNAma gaNAtuM darzana, mammI-pappA sAthenA galata vartana badala tArA manamAM pragaTelI pazcAttApanI AgamAM huM icchuM chuM ke tArI tamAma kaluSita vicAradhArAo bhasmIbhUta thaI jAya. sAco pastAvo e che ke je AMkhane raDAvIne ke dilane saLagAvIne aTakI jato nathI paNa jIvanane sudhArIne ja rahe che. mammI-pappA sAthenA have pachInA tArA vyavahAramAM sarvatra snehadarzana ja cAlakabaLa banI rahe e aMge tuM to khAsa takedArI rAkhaje ja; paNa tArI patnIneya e bAbatamAM tuM sAvadha karI deje. tane kadAca khyAla nahIM hoya paNa bane che evuM ke kImatI evA paNa sonAnA pyAlAne, sAva halako gaNAto paNa paththara eka vAra to toDI nAkhe che. basa, e ja rIte sonA jevA suMdara paNa AtmIya saMbaMdhone halakA paththara jevI tuccha vicAradhArAo, AvezabharyA zabdo ane ukaLATabharyo vartAva raphedaphe karI nAkhatA hoya che. yuvAna vayanI moTAmAM moTI muzkelI e che ke e vaya sarvatra potAne manapasaMda evI paristhitinuM ja darzana karavA icchatI hoya che. sAmI vyaktino vartAva potAnI pasaMdagInA DhAMcAmAM goThavAI jAya evo ja hovo joIe evo e vayano Agraha hoya che paNa e zakya banatuM ja nathI, bane evI zakyatA nathI. hAthamAM raheluM pANI, nIce paDIne kevo AkAra dhAraNa karaze enI cokkasa AgAhI karavI jema muzkela hoya che. tema karmane paravaza rahelAM paribaLo kevI paristhitinuM nirmANa karaze enI cokkasa AgAhI karavI paNa muzkela ja hoya che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhitinI bAbatamAM jo A hakIkata che to vyaktinA vartAvanI bAbatamAM paNa AvI ja ko'ka hakIkata che. tuM icche che ke tArI pasaMdagInA DhAMcAmAM pappAnuM mana goThavAI jAya, tArI patnI icche che ke enI pasaMdagInA DhAMcAmAM sAsunuM mana goThavAI jAya. paNa e zakya eTalA mATe nathI ke tAruM ane tArI patnInuM mana jo ghana che arthAtu nakkara che to mammI ane pappAnuM mana paNa ghana ja che. pravAhI evuM pANI ghana evI tapelImAM goThavAI jAya e vAta judI che paNa ghana evI thALI, ghana evI tapelImAM goThavAI jAya e to zakyatAja kyAM che? basa, A vAstavikatA jo satata tArI najara sAme raheze to mammI-pappA sAthenA saMbhavita aneka saMgharSo tuM TALI zakIza. zuM kahuM tane ? sAruM ghara bAMdhavAmAM saphaLatA meLavavI e judI vAta che paNa e gharamAM sArI rIte rahevAmAM saphaLatA meLavavA to manane satata samAdhAno mATe taiyAra rAkhavuM ja paDe che. paristhiti game tevI dhAraNA bahAranI sarjAI jAya ke vyaktino vartAva game teTalo anapekSita dekhAya, enA para tAtkAlika pratikriyA vyakta karavAne badale thoDoka samaya pasAra thaI javA de. tane kalpanA bahAranuM pariNAma anubhavavA maLaze. yAda rAkhaje, gharamAM ke jIvanamAM UbhA thatA moTA bhAganA saMdharSo to evA hoya che ke e je kSaNe anivArya lAgatA hoya che enI pachInI ja kSaNe e tuccha lAgavA mAMDatA hoya che. pappA taraphathI bolAI gayeluM ko'ka kaTuM vAkya tArA manamAM khaLabhaLATa macAvavA lAge tyAre e khaLabhaLATane tuM vANImAM pragaTa na thavA detAM thoDoka samaya pasAra thaI javA de. zakya che ke pappAne potAne ja evA kaTuvacanoccAra badala manamAM pastAvo Ubho thaI jAya, athavA to tane potAne ja pappAnA kaTu vacanoccAra pAchaLano Azaya barAbara lAgavA mAMDe. TUMkamAM, ghara jo vyavasthita rAkhavuM che ane mana jo svastha rAkhavuM che to dhIraja e rAmabANa auSadha che. jenI pAse e nathI e vyakti potAnA manane svastha rAkhI zake ke gharanA sabhyone vyavasthita rAkhI zake evI koI ja zakyatA nathI. darzana, saraLane jaTila banAvavuM e to manano satata gorakhadhaMdho che. zAMti hoya tyAM azAMti sarjavI, samAdhAna hoya tyAM samasyA khaDI karavI, prema hoya tyAM dveSa lAvavo, prasannatA hoya tyAM ukaLATa sarjavo e ja to mananAM kAryo che. tuM jo A tamAma aniSTothI ane apAyothI tArI jAtane bacAvI levA mAgato hoya to A sUtra satata najara sAme rAkhato jA. *pratikriyA hamaNAM to vyakta nathI ja karavI.' 239 che mahArAjasAheba, paristhiti ane vyakti aMge ApelakhelI vAta vAMcI, manamAM e vAta samajAI gayAnuM lAgavA chatAM koNa jANe kema paristhiti jyAre evI anapekSita UbhI thaI jAya che tyAre ane sAmI vyaktino vartAva dhAraNA karatAM viparIta dekhAya che tyAre mana AvezamAM AvI ja jAya che. evA samaye na bolavAnA zabdo bolAI jAya che ane na AcaravA yogya vartana AcarAI jAya che. khabara nathI paDatI e vakhate ke pelI samajaNanuM bASpIbhavana kema thaI jAya che? Apa A aMge kaMIka prakAza pADazo ? | darzana, eka nAnakaDI vAta tAre dhyAnamAM rAkhavA jevI che. je paNa vyakti potAnAmAM ke saMyogamAM parivartana lAvavA icche che, e vyaktie dhIrajavAna banavuM atyaMta anivArya che. dhIraja e nabaLAnI tAkAta che to tAkAtavAnanI nabaLAI che. adhIrAIe ghaNAM kuTuMbone veravikhera karI nAkhyAM che to dhIraje ghaNAM kuTuMbone veravikhera thatAM aTakAvI dIdhAM che. tuM tArA manane svastha rAkhavA mAge che ne ? to A kAma kara. mahArAjasAheba, eka vAta Apane pUchuM ? pratikriyA tAtkAlika vyakta na karavAnI javAbadArI mAtra Azritoe ja nibhAvavAnI ke vaDIloe paNa? dIkarAoe ja nibhAvavAnI ke pappAoe paNa ? vahuoe ja nibhAvavAnI ke sAsuoe paNa ? A prazna huM Apane eTalA mATe pUchI rahyo chuM ke mArA dvArA pappAnI apekSA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viruddhanuM kAMI paNa vartana jyAre thaI jAya che, pappA tarata ja enI tIkhI pratikriyA vyakta karavA lAge che. tyAre nathI mAro kAMI khulAso sAMbhaLatA. AvuM ja bane che. mArI patnInI bAbatamAM. mammInI enA enA dvArA mAmUlI paNa avagaNanA thaI jAya che tyAre mammI paLanI rAha joyA vinA AvezamAM AvIne enA para tUTI ja paDe che. yuvAnInA kAraNe amAruM lohI garama hoya e to samajAya che paNa ATalI pAkavaye paNa mammI-pappA TharelAM na bane e to zuM cAle ? Apazo Apa Ano javAba ? darzana, lAge che ke mArA gata patranA lakhANe tArI duHkhatI nasa dabAvI dIdhI che. teM puchAyelA praznamAM sivAya Akroza, bIjuM kAMI ja dekhAtuM nathI. chatAM teM jyAre prazna pUchI ja lIdho che to sAMbhaLa eno javAba. pratikriyA tAtkAlika vyakta na karavAnI javAbadArI bannee nibhAvavAnI che, Azritoe paNa ane vaDIloe paNa ! dIkarAoe paNa ane pappAoe paNa ! vahuoe paNa ane sAsuoe paNa ! chatAM bane che evuM ke vaDIlo pratikriyA jaladI vyakta karI detA hoya che ane emAMya potAnA mAnelA taraphathI jyAre AvuM vartana thatuM hoya che tyAre to khAsa ! tane khyAla che ? anyAyano, apamAnano ke saMtApano ajaMpo, jyAre asahya banI jato hoya che tyAre bhalabhalo samaju mANasa paNa akArya AcarI besato hoya che. kAM to enA manamAM cakarAvA letI hatAzA ene ApaghAtanA mArge javA majabUra karI detI hoya che ane kAM to enA manamAM pragaTI gayelo sAmI vyakti pratyenA vairano taNakho Agano bhaDako banIne e vyaktine khatama karI nAkhavA sudhI tatpara banI jato hoya che. A vAstaviktAne tuM mAmUlI na mAnIza. bane evuM ke teM puchAvelo prazna e tAro ane tArI patnIno rojano anubhava hoya, mammI-pappAnI vyakta thatI tIkhI pratikriyA tamane bannene satata akaLAvatI hoya, toya tane kahuM chuM. tuM AvezamAM to na Avato paNa mammI-pappA pratyenA tArA ane tArI patnInA vartAvanuM khAsa nirIkSaNa karaje. e tIkhI pratikriyAnuM kAraNa tane kadAca emAM ja jovA maLI jAya. mahArAjasAheba, Apa to gajaba karI rahyA cho. AropInA piMjarAmAM Apa mane ja Ubho karI do cho. bhUla mArI che ke mammI-pappAnI e jANavAnI Apa tasdI paNa nathI letA. kAMI kAraNa che AnI pAchaLa ? mammI-pappA ja sahAnubhUtine pAtra ? mArA paze ke mArI patnInA pakSe eka mArka paNa nahIM ? darzana, tArA praznano javAba ApuM e pahelAM hamaNAM thoDoka vakhata pahelAM ja muMbaInA eka vaibhavI vistAramAM banI gayelo karuNa prasaMga tuM jANI le. kadAca e jANI levA mAtrathI tArA praznanuM samAdhAna thaI jAya. totiMga imAratanA AThamA majalethI 75 varasanA eka vRddha puruSe ane 72 varasanI emanI vRddha patnIe nIce paDatuM melIne potAnAM jIvana TUMkAvI dIdhAM. premamAM maLatI niSphaLatA badala yuvaka-yuvatInA thaI rahelA ApaghAtanA samAcAra muMbaI mATe kadAca rojanA che. sAsunA trAsathI potAnA zarIra para kerosIna chAMTIne saLagI gayelI vahunI vidAyanA samAcArathI muMbaI TevAI gayuM che, paNa vRddha daMpatIno A ApaghAta muMbaI mATe navo hato. lagabhaga doDhathI poNA be karoDanI kiMmatanA phalaeNTamAM rahetA e daMpatI koI evA asAdhya rogathI pIDAtAM nahotAM ke jenAthI kaMTALI jaIne emane AvuM aMtima pagaluM bharavuM paDe, paNa daMpatIne jamIna para paTakAtAMnI sAthe ja prANapaMkheruM UDI gayuM. loka bheguM thaI gayuM. polIsa AvI gaI. vRddha puruSanAM khIsAM tapAsyAM. aMgrejI bhASAmAM lakhelI eka ciThThI emAMthI nIkaLI. lakhyuM hatuM emAM ke 'putra ane putravadhU taraphathI thaI rahelA trAsathI kaMTALI jaIne ame A pagaluM bharyuM che.' darzana, samajAya che AmAM tane kAMI ? dIkarA mATe je bApa jiMdagIbhara chatra banIne AkAzanI jema Ubho rahyo ane je mA dharatI banavA dvArA satata AdhAra banI rahI e ja dIkarA taraphathI ane e dIkarAnI patnI taraphathI A mA-bApanAM kevAM apamAno thaI rahyAM haze ke emane cheka ja AvuM aMtima pagaluM bharavA uzkeryA haze? zuM kahuM tane? muMbaInAM vartamAnapatromAM bIje divase A samAcAra camakyA to kharA paNa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachInA divasomAM te-te vartamAnapatramAM taMtrIo para aneka mA-bAponA evA phono AvatA rahyA ane evA patro AvatA rahyA ke jemAM sahue jaNAvyuM ke amArA gharamAM amArI A ja sthiti che. phera emanAmAM ane amArAmAM eTalo ja che ke emanAmAM ApaghAta karIne jIvana TUMkAvI devAnI je hiMmata hatI e hiMmata amArAmAM nathI. darzana ! samajAya che AnA parathI AjanAM mA-bAponI kaphoDI sthitinI vAstavikatA? khyAla Ave, upakArIne satata satAvatA ja rahevAmAM, dabAvatA ja rahevAmAM keTaluM bhayaMkara pariNAma AvI zake che eno, tane khyAla Ave. huM to tane eTaluM ja kahIza ke potAnA ja gharamAM mANasane pArakuM lAgavA mAMDe ke potAnAM ja svajano mATe pote parAyo banI gayo che evuM ene lAgI Ave, eTalI hada sudhI jyAre mANasa avagaNanA pAme che tyAre kAM to e nirAzAno bhoga banIne potAnA jIvanane samApta karI bese che ane kAM to AvezamAM AvIne sAmAnA jIvanane barabAda karI nAkhe che. zuM kahuM tane ? ApaghAta karIne jIvana TUMkAvI beThelA e bApanI manodazAno tane khyAla Ave che ? e nirAza banI gayA mATe emaNe ApaghAta to karI lIdho paNa jatAMjatAMya e potAnA Avezane na sAcavI zakyA ane eTale to potAnA khamIsanA khIsAmAM ciThThI mUkatA gayA ke "putra ane putravadhUtaraphathI thaI rahelA trAsathI kaMTALI jaIne ame A pagaluM bharyuM che.' Ano artha ? 'ame to jIvana TUMkAvIne paralokamAM ravAnA thaI jaIe paNa tamArA bannenA jIvanane to jIvatejIva barabAda karI nAkhIe !! nA, nirAzA ane Aveza, banne bhayaMkara che. bhoga na banato tuM kyAreya A banne paribaLono ke nimitta na banato koInA jIvanamAM A banneno praveza thaI jAya evA vartanano ! 42 mahArAjasAheba, Apa nahIM mAno paNa gata patramAM Ape lakheluM dRSTAMta vAMcI mArA zarIramAMthI bhayanuM eka lakhalakhuM pasAra thaI gayuM. paLabhara huM atyaMta azubha kalpanAmAM caDI gayo. e daMpatInI jagyAe mane mArAM mammI-pappA dekhAvA lAgyAM ane putra tathA putravadhUnI jagyAe mane huM tathA mArI patnI dekhAvA lAgyAM. lohInA khAbociyAmAM paDelAM mammI-pappAnA dehane joIne ekaThuM thaI gayeluM ToLuM. ane sAmI bAju polIsa dvArA mArA hAthamAM paherAvAtI hAthakaDI. mahArAjasAheba ! huM AkhI rAta sUI nathI zakyo. Aje jamI nathI zakyo. atyAreya mAruM mana gabharATa anubhavI rahyuM che. ApanI pAsethI jo samayasara mArgadarzana na maLyuM hota ane mammI-pappA sAthe mAro evo ne evo ja tumAkhIbharyo vyavahAra cAlu rahyo hota to kadAca e daMpatIne je pagaluM bharavuM paDyuM e ja pagaluM zuM mArAM mammI-pappAne bharavuM paData ? enI sajArUpe zuM mAre jelamAM javuM paData? mArI patnI zuM badhAyanA phiTakAranuM nizAna banata? huM kAMI ja vicArI zakato nathI. i. chuM ke ApanA taraphathI tAtkAlika yogya mArgadarzana maLe. darzana, je banavAnuM ja nathI enI kalpanA karI karIne manane ajaMpAmAM rAkhavAno koI artha nathI. mukta karI devahelI take manane azubha prasaMganI kalpanAthI. A satya prasaMga to meM tane eTalA mATe lakhI jaNAvyo hato ke tane yuvAna mAnasano khyAla Ave, sarvadA ane sarvatra mammI-pappAno ja vAMka jotI yuvAnonI vakradRSTino tane pa3 mahArAjasAheba, ApanA patrathI mana kaMIka svastha thayuM che. ApanI hitazikSAne gaMbhItAthI mana para lIdhI che chatAM icchuM chuM ke A aMge hajI ApanA taraphathI kaMIka nakkara mArgadarzana maLatuM rahe; kAraNa ke manane samajaNanA DhAMcAmAM kAyama mATe DhALeluM rAkhavuM khUba ja muzkela lAge che. kartavyanI vAta sAMbhaLatA kartavyapAlana mATe mana lAlAyita banI to jAya che paNa tarata ja e sAmI vyaktie paNa kartavyanuM pAlana karavuM joIe evI apekSA rAkhI bese che. rAma banavAmAM ene vAMdho nathI paNa nAnA bhAIe bharata banavuM ja Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe e enI mAga che. bharata banavAmAM ene takalIpha nathI, paNa pitAjIe dazaratha banavuM ja joIe e eno Agraha che. TUMkamAM, moTo bhAI duryodhAna banato hoya to rAma banavAnI enI koI taiyArI nathI. moTA bhAInI patnI jo maMtharA banatI hoya to potAnI patnIne sItA banAvavAnI enI koI ja taiyArI nathI, pappA potAnI maryAdAmAM rahIne putra pratyenI pharajo barAbara bajAvatA hoya to pappAM pratyenI putra tarIkenI pharajo bajAvavAmAM ene koI ja vAMdho nathI, mananA A abhigamanuM karavuM zuM ? sArA rahevAnI enI taiyArI che paNa sAmo sAro raheto hoya to ja ! darzana, mananA valaNanI teM lakhelI vAta barAbara che paNa e valaNane bahu vajana ApavA jevuM nathI; kAraNa ke paisA laIna vastu Apato vepArI jema kAMI parAkrama nathI karato tema kSamAnI sAme kSamA para pasaMdagI utAratuM mana kAMI navuM nathI karatuM. hA, AvuM valaNa kadAca bajAranI duniyAmAM barAbara gaNAtuM haze paNa AtmIya saMbaMdhonA jagatamAM to A valaNa dhAtaka ja puravAra thAya che. mananA A valaNamAM saMmata thavAnI tArA aMtaHkaraNane spaSTa nA pADI deje. eka mahattvanI vAta tane jaNAvuM? aMgrejImAM be vAkyo Ave che. emAMnuM eka vAkya che : / LIKE YOU ane bIjuM vAkya che I LOVE YOU. vepArIne gharAka gamato hoya che paNa vepArI gharAkane cAhato nathI hoto jyAre bApane dIkaro gamato paNa hoya che ane bApa dIkarAne cAhato paNa hoya che. LIKEmAM vAta Ave che gamavAnI jyAre LovEmAM vAta Ave che cAhavAnI. mananA je valaNanI vAta teM lakhI che e LIKEmAM barAbara che paNa LOVEmAM to sarvathA anucita che. tArI mammI-pappA sAtheno saMbaMdha LIKEno nathI LOVEno che, gamavAno nathI, cAhavAno che, mAruM A anumAna che. e che to barAbara ne? tuM lakhaje. pachI AgaLa zuM karavuM e huM tane jaNAvuM chuM. mahArAjasAheba, mammI-pappA sAtheno saMbaMdha kevaLa gamavA sudhI ja sImita na rahetAM cAhavA sudhIno ja hoya e aMge Ape anumAna karavAnI kAMI ja jarUra nathI. e hakIkata ja che. paNa 'gamavA' ane 'cAhavA'mAM zuM eTalo badho taphAvata che ke je ApaNI jIvanavyavasthAne pheravI nAkhe? darzana, "gamI javuM e kArya buddhinuM che jyAre cAhI paDavuM' e kArya hRdayanuM che. *gamI javuM'nI bhUmikA saMyogAdhIna hoya che, alpakAlIna hoya che, sthaLasApekSa hoya che, kAraNa hoya che. ema to rastAmAM tane dAMta khotaravAnI eka saLI maLI jAya che ane tArI AMkhane e gamI jAya che, to tuM hAthamAM e uThAve paNa che, enAthI tuM dAMta khotarI paNa le che, basa, kArya samApta thatAM ja tuM ene pheMkI de che. A zuM ? gamI javAnI bhUmikA, paNa cAhavAnI bhUmikA to zikhara paranI bhUmikA che. tyAM svArthapuSTinuM koI calaNa nathI hotuM, upayogitAno koI prazna nathI hoto, saMyoga, sthaLa ke samayanI paravazatA nathI hotI; tyAM kendrasthAne eka ja vAta hoya che, hRdayanI Urmio, lAgaNInI vaNajhAra, saMvedanAnI anubhUti. tane samajAya e bhASAmAM kahuM to tArA gharamAM rahelo nokara tAre mATe 'gamavA'nI bhUmikAmAM hoya che jyAre mammI-pappA 'cAhavA'nI bhUmikAmAM hoya che. nokarane tuM bhale mahinAnA 1200 Apato hoya ane tArA pappAne 120 Apato hoya paNa tAruM mana bilakula spaSTa che ke nokara kAma kare che mATe huM ene pagAra ApuM chuM jyAre pappA to mArA upakArI che. emane 1200 to zuM, 12,000 ApuM toya ochA che. darzana, lakhI rAkhaje tArA dilanI dIvAla para ke jyAM kevaLa gamavAnI ja bhUmikA hoya che tyAM zAMti, prasannatA, svasthatA ke samAdhAna je paNa hoya che e alpakAlIna ja hoya che jyAre jyAM cAhavAnI bhUmikA hoya che tyAM zAMti, prasannatA, svasthatA ke samAdhAna je paNa hoya che e cirakAlIna to hoya che ja paNa sAthosAtha AnaMdadAyaka paNa hoya che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAca ko'ka kAraNavazAt emAM tirADa paDe paNa che toya e tirADane saMdhAtAM lAMbI vAra nathI lAgatI. huM to tane kahuM chuM. bhale game te kAraNasara mammI-pappA pratye tArA manamAM aNagamAnI lAgaNI UbhI thaI gaI che, saMgharSo cAlu thaI gayA che, aNabanAva Ubho thaI gayo che; paNa tArA manamAM mammI-pappA pratye prema to che ja, lAgaNI to che ja, cAhanA to che ja. ane eTale to tuM mArI sAthe e aMgeno patravyavahAra karI rahyo che. eTaluM ja kahIza tane ke vahelAmAM vahelI take A aNagamAnI, saMgharSanI ke aNabanAvanI tirADane sAMdhI daIne tuM mane enI pratIti karAvI de. 44 mahArAjasAheba, icchuM chuM ke mArAmAM Ape mUkelA vizvAsane sArthaka karavAnuM baLa pedA thAya. bAkI, eTaluM to Apane cokkasa kahIza ke ATalA lAMbA patravyavahAra pachI mammIpappA sAtheno mAro abhigama 'gamavA'mAMthI 'cAhavA' sudhI to pahoMcI ja gayo che. eka bAbatamAM to huM spaSTa thaI gayo chuM ke matabheda ke manabhedanA kAraNe gharamAM saMgharSa bhale thAya, jhaghaDA bhale thAya paNa e saMgharSa ke jhaghaDAnA kAraNe ghara tUTavuM to na ja joIe. bane evuM ke uMmaranA bhedane kAraNe ke samajaNanI vadhaghaTane kAraNe mAre ane pappA vacce aneka bAbatomAM matabheda paDatA ja hoya paNa eno artha evo nathI ke e matabheda mane pappAthI sarvathA alaga karAvIne ja rahe. huM to Apane pUchavA mAguM chuM ke Apa ko'ka evI cAvI na batAvI do ke jenA upayoge huM game tevA vikaTa prasaMgomAMya svasthatA TakAvI zakuM, mammI-pappA pratyenA sadbhAvane TakAvI ja zakuM. darzana, sAce ja tuM IMTa-cUnAnA banelA makAnane gharamAM rUpAMtarita karavA mAgato hoya to jIvananuM A eka mahAna satya satata najara sAme rAkhaje ke je vyakti potAnI najIka rahelAne sukhI karI zake che, dUra rahelAM sukho paNa e vyaktinI najIka AvI jAya che. ane je vyakti potAnI najIka rahelAne duHkhI karatI rahe che, dUra rahelAM 57 duHkho paNa e vyaktinI najIka AvI jAya che. A vAta meM tane samajIne lakhI che; kAraNa ke mananA vicitra svabhAvano mane khyAla che. e bhAIbaMdhane rAjI karavA taDape che paNa bhAInI ene paDI nathI hotI. e gharAkane saMtoSa ApavA taiyAra thaI jAya che paNa pappAnA asaMtoSanI noMdha levAya e taiyAra thatuM nathI. e dUrathI AvelAM mAsI sAthe babbe kalAka vAta karavA besI jAya che paNa mammI sAthe vAta karavA mATe ene be miniTa paNa maLatI nathI. TUMkamAM, dUra rahelA pratye lAgaNI ane najIkavALA pratye durbhAva, dUra rahelAnI kALajI ane najIka rahelAnI avagaNanA, dUra rahelAnI smRti ane najIka rahelAnI vismRti, manano A svabhAva che. mananA A vicitra svabhAvano jene khyAla nathI ane ene ja kAraNe je vyakti najIkavALA sAthe upekSAno, avagaNanAno vyavahAra karatI rahe che e vyakti mATe niHzaMka kahI zakAya ke e vyakti lokapriya haze paNa parivArapriya nahIM hoya. bahAranAMne enAthI kadAca saMtoSa haze paNa gharanAM to enAthI asaMtuSTa ja haze. bahAra e prazaMsA pAmato haze paNa gharanAM to eno tiraskAra ja karatAM haze. darzana, bIjAnI vAta nathI karato. tArI potAnI sthiti zI che ? khAsa lakhI jaNAvaje. 45 mahArAjasAheba, mananA svabhAvanI vAta lakhIne Ape to jANe ke mArA ja svabhAvanI vAta lakhI dIdhI. A ja svabhAva che mAro. sAmagrI ApuM chuM gharanAMne ane samaya ApuM chuM bahAranAMne. mammI ke pappA koI paNa cIja maMgAve che to e cIja emanI pAse hAjara karavAmAM mane koI ja takalIpha paDatI nathI paNa mammI-pappA jo samaya mAge che-'tuM AkhA divasamAM aDadho kalAka to amArI pAse besa ! tArA dhaMdhAnI ke vyavahAranI thoDIka to vAto amArI pAse besIne kara !' to e samaya ApavAnI mArI koI ja taiyArI nathI; kAraNa ke mAre bahAranAMne sAcavavAnAM hoya che, vepArIne oNrDara paTa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAno hoya che, gharAka pAsethI ugharANI patAvavAnI hoya che, mitrone haoNTalamAM maLavAnuM hoya che, dhaMdho vikasAvavA aneka mANaso sAthe saMparka karavAno hoya che. A sthitimAM mammI-pappAne huM samaya kyAMthI ApI zakuM ? huM emane spaSTa kahI dauM chuM ke tamAre samaya sivAya mArI pAse je mAgavuM hoya te mAgI levuM kAraNa ke mArI pAse Aje yuvAnI che, garama lohI che, manamAM adamya utsAha che. A sthitimAM huM dhaMdhAnA vikAsa pAchaLa samaya na ApatAM tamane ja samaya ApyA karuM to mAruM bhAvi zuM? mArI salAmatInuM zuM ? ane Ameya huM tamArI pAse besuM ke na besuM, tamane zo phera paDe che? tamArI sagavaDo to badhIya sacavAI jAya che ne? kapaDAM tamArAM dhovAI jAya che, jamavAnuM tamAruM sacavAI jAya che, mAMdA paDo to davA samayasara AvI jAya che, gAdI tamArI barAbara patharAI jAya che, baporanI cA tamane samayasara maLI jAya che, dharamadhyAna karavAnI anukULatA tamane ApelA svataMtra rUmamAM barAbara sacavAI rahe che. AthI vadhIne tamAre bIjuM joIe paNa zuM? mahArAjasAheba! pappAnI sAme mArI dalIlo AvI hoya che to mArI patnInI dalIlo paNa mammI sAme AvI ja hoya che. gharanAM kAmo patI gayA pachI mammI jo ene potAnI pAse besavAnuM kahe che to chaNako karIne mammIne eya AvuM ja kaMIka saMbhaLAvI bese che. 'mAre kharIdI karavA bajAramAM javAnuM che, mArI bahenapaNIne emAM sAthe rAkhavAnI che, mahilAmaMDaLanI miTiMgamAM mAre hAjara rahevuM paDe tema ja che, ghaNA vakhatathI piyara gaI nathI to tyAM ekAda AMTo lagAvI AvavAnI icchA che. Aje sADInuM sela jAhera thayuM che to tyAM jaIne thoDIka sADIo joI levI che. bAkI, A uMmare tamArI sAthe besIne mAre karavAnuM zuM ? mALA gaNavAnI uMmara tamArI che to haravApharavAnI uMmara mArI che." mahArAjasAheba! patnInI A taDAphaDI sAme mammI mauna to thaI jAya che paNa kyAreka enI AMkhanA khUNe AMsunAM be buMda paNa bAjhI jatAM hoya che. darzana, tAro patra vAMcyo, eka vAta tane kahuM ke bAlyAvasthA ane vRddhAvasthA-A be avasthA evI che ke jemAM sAmagrI karatAM samaya vadhu tAkAtavAna puravAra thato hoya che. huM tane pUchuM chuM. tArI bAlyAvasthAmAM tArI mammIe tane mAtra dUdha ja ApyuM hota ane samaya na Apyo hota to? pappAe tane ramakaDAM ja lAvI dIdhAM hota ane tArI sAthe ramavA mATeno samaya na phALavyo hota to ? tArI bImAra avasthAmAM nokara sAthe tane davAkhAne mokalI dIdho hota ane pote sAthe na AvyA hota to ? potAnA dhaMdhAne vikasAvavAnI lAlacamAM paisA ApIne tArA mojazokha pUrA karyA hota paNa tAre mAthe hAtha pheravIne vAtsalya na ApyuM hota to ? zikSaNa mATenI tArI vyavasthA karI dIdhI hota paNa saMskaraNa mATe tArI vyaktigata kALajI na lIdhI hota to? tane sUvA mATe sarasa majAnI gAdI ApI dIdhI hota paNa mammIe potAnI goda ApavAno inakAra karI dIdho hota to? TaTyUzana rAkhIne tane bolato karyo hota paNa zuM bolavuM, enI samaja ApavA mATeno samaya na phALavyo hota to ? zuM kahuM tane ? to tuM Aje uMmaralAyaka banI gayo hota paNa lAyaka na banI zakyo hota. tuM moTo banI gayo hota paNa DAhyo na banI zakyo hota. | darzana, mammI ane narsa vacce A ja to taphAvata hoya che. pappA ane nokara vacce A ja taphAvata hoya che. narsa dUdha ApIne aTakI jAya che, mammI dUdha sAthe vAtsalya paNa Ape che. nokara kapaDAM paherAvIne aTakI jAya che, pappA kapaDAM paherAvavA sAthe prema paNa Ape che. mammI zarIra sApha karatAM karatAM ekAda smita paNa ApI de che. nokara gAdI pAtharIne ravAnA thaI jAya che, pappA UMgha nathI AvatI. tyAM sudhI bALakanA mastake hAtha pheravatA rahe che. tuM samajI zake che mArI A vAta? jo bAlyAvasthAmAM mammI-pappAe potAnAM tamAma kAryona, takone ane gaNatarIone gauNa banAvIne paNa tene samaya Apyo ja che to pachI vRddhAvasthAmAM mammI-pappAne tuM jAtajAtanAM, sAcAM ke khoTAM bahAnAM heThaLa samaya ApavAnuM TALato ja rahe, tArI patnI samaya ApavAnI bAbatamAM gallAM-tallAM karatI ja rahe e keTaluM ucita che? Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAda rAkhaje . vRddha mammI-pappA pAse phurasada sivAya kAMI bacyuM hotuM nathI ane yuvAna putra pAse vRddha mammI-pappA pAse besavAnI phurasada hotI nathI. A paristhitimAMthI je karuNAMtikA sarjAya che. eno huM sAkSI chuM. icchuM chuM ke tArA khudanA jIvanamAM AvI karuNAMtikA na sarjAya. vAtsalya ApIne mammI-pappAe potAnI lAgaNI pradarzita karI che. samaya ApIne tuM emanI lAgaNI saMtoSI de. emane pAkI samaja che; ane eTale ja potAnI asahAya avasthAmAM jyAre putra taraphathI thatI avagaNanA pote anabhave che, putravadhUnAM maheNAM-ToNAMnA zabdo emano kAnane sAMbhaLavA paDe che tyAre e mAnasika rIte sAva ja tUTI jAya che, hRdaya emanuM sAva ja bhAMgI paDe che, jIvanamAMthI emano rasa sAva ja UDI jAya che, jIvananA bAkI rahelA divaso veMDhAravA sivAya emanI pAse koI vikalpa ja nathI bacato. AvAM ja ko'ka mA-bApanI vedanAne eka zAyare potAnA zabdomAM rajU karI che : "vRddhAvasthAnI A dazA kevI to kavarAve che, vahu to ThIka, dIkaro paNa kevuM saMbhaLAve che ?" bIjA koka" zAyare A ja vAta saheja judI rIte rajU karI che : 're kudarata ! tArI to pAnakhara pachI vasaMta che, vRddhAvasthAnI pAnakharane to mota ja bacAve che.' darzana, eTalI ja apekSA rAkhuM chuM tArI pAse. zAyarInA zabdonI A avasthAmAMthI tArAM mammI-pappAne gujaravuM paDe evI nAlAyakatA tuM tArA jIvanamAM kyAreya na Acarato. hR40 che hR484 mahArAjasAheba, Apano patra vAMcatAM vAMcatAM huM raDI paDyo. bAlyAvasthAmAM mammI-pappAe mAtra mArI jarUriyAto ja saMtoSI hota ane vadhArAmAM prema ke je samayane ja baMdhAyelo che e na Apyo hota to mArI hAlata zI thaI hota enI huM kalpanA karI zakato nathI. ApanI vAta sAva sAcI che. vRddhAvasthA bAlyAvasthA jevI ja nirbaLa che. darzana, bhUlIza nahIM ke bALakanA paga cAlavA mATe jo lAcAra hoya che to vRddhanA paga cAlavA mATe kamajora hoya che. bALakanI samaja vikasI nathI hotI to vRddhinI smRti sateja nathI hotI. bALakanA dAMta jo AvyA nathI hotA to vRddhanA dAMta TakyA nathI hotA. bALakanA mastake jo vALa hotA nathI to vRddhanA mastake vALa TakatA nathI. bALakane satata sahAyanI jarUra paDe che to vRddhane paNa sahAya vinA nathI cAlatuM, bALaka jo ko'kanI hUMpha jhaMkhe che to vRddha ko'kano sathavAro jhaMkhe che. bALakane mammI pAsethI samaya nathI maLato to e jIvanamAM kAco rahI jAya che to vRddha mammIpappAne putra samaya nathI Apato to e potAnA aMtima samayamAM svasthatA ane prasannatA gumAvI bese che. TUMkamAM, kahevuM hoya to ema kahI zakAya ke vRddhAvasthA e bevaDI bAlyAvasthA che. bALaka pAse to samaja ja nathI eTale mammI-pappA taraphathI kadAca enI avagaNanA thAya paNa che toya e avagaNanA enA hRdayane toDI nathI nAkhatI jyAre mammIpappA pAse to pAkI samaja che, putranA jIvanavikAsa mATe pote Apelo bhoga emanA smRtipathamAM che, putranI vartamAna samRddhimAM potAnuM yogadAna keTaluM che enI mahArAjasAheba ! AMkhamAM AMsu sAthe A patra Apane lakhI rahyo chuM. Aje Apane vacana ApuM chuM ke zAyaroe lakhelI avasthAmAMthI mammI-pappAne gujaravuM paDe evuM vartana huM kyAreya nahIM karuM. putra taraphanI avagaNanA mammI-pappAnAM dilane toDI nAkhe e vAta pAchaLa Ape je tarka rajU karyo che e tarke mane sAce ja khaLabhaLAvI mUkyo che; kAraNa ke mane potAne mArI dukAnamAM eno anubhava thaI gayo che. dukAnano je mANasa rastA para rakhaDato hato ane meM mArI dukAnamAM kAma ApyuM, nokarIe rAkhyo, cha mahinAmAM to eno pagAra vadhAryo. enA dIkarAne mAMdagI AvI to e mAMdagIno kharca meM bhogavyo. ane e mANase mArI sAthe vizvAsaghAta karyo. ene meM mokalyo hato 25,0OOnI ugharANI patAvavA ane 25,OOlaIne Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e raphucakkara thaI gayo. be divasa pachI AkhI paristhiti spaSTa thaI tyAre huM stabdha thaI gayo. jeno meM hAtha pakaDyo eNe mArI sAthe AvuM vartana karyuM ? traNa divasa to mane rAte UMgha na AvI. mahArAjasAheba ! mAtra saMpattinA kSetre sahAya karI e upakAra vIsarI janAra nokara pAchaLa paNa jo AvuM durbhAna mane thayuM hoya to svAcya, saMskaraNa ane saMpatti A traNeya kSetre je bApe potAnA dIkarAne sahAya karI hoya e dIkaro bApanA e upakArane vIsarI jaIne enI sAthe tochaDuM vartana karavA lAge tyAre bApa manathI khaLabhaLI UThe, hRdayathI tUTI paDe emAM kaMI Azcarya lAgatuM nathI. huM Apane khAtarI ApuM chuM ke pappAnuM dila toDavAmAM nimitta bane evuM vartana huM kyAreya nahIM karuM. ane hA, mammI-pappAne samaya ApavAnI bAbatamAM havethI huM pUrNa sAvadha rahIza. emane Apelo aDadhA kalAka jeTalo paNa samaya jo emanA jIvanane prasannatAthI tarabatara banAvI devAmAM nimitta banato hoya to emAM huM pAcho nahIM paDuM. A aMge kaMIka vizeSa sUcana karavA jevuM lAgatuM hoya to Apa khuzIthI jaNAvazo. darzana, eka mahattvanI vAta tArA dhyAna para lAvavA mAguM chuM. jamInanI tAkAta enA para khAtara nAkhavAthI vadhe che e vAta jeTalI sAcI che eTalI ja A vAta sAcI che ke enA para eNsiDa nAkhavAthI enI tAkAta khatama thaI jAya che. je vAta jamIna mATe che, e ja vAta jIvana mATe che. jo jIvananI A jamIna para satata dhanyavAdanI lAgaNInuM khAtara paDatuM rahe che to jIvananI A jamIna saguNono je pAka utAre che enI kalpanA karavI muzkela che paNa dhanyavAdanI lAgaNInA khAtarane badale satata upekSAno, avagaNanAno ke phariyAdono eNsiDa ja jo enA para paDato rahe che to jIvananI A jamInamAM Ugelo saddaguNono thoDoghaNo pAka baLIne sApha thaI jAya che. A aMgenI vizeSa vAta have pachInA patramAM. darzana, tane eka vAtano khyAla nahIM hoya ke upekSAno bhAva ke avagaNanAno bhAva ke phariyAdI vRtti jIvanane baMdha karI de che jyAre dhanyavAdanI lAgaNI jIvanane kholI de che. A vAta huM tane eTalA mATe karI rahyo chuM ke lagabhaga gharagharanI paristhiti Aje evI sarjAI che ke upakAra lenAra potAnA upakArIne kyAMya, kyAreya dhanyavAda Apato nathI ane alpa paNa pratikULatA anubhavAya che to phariyAda karyA vinA raheto nathI. huM tane pUchuM chuM. trIsa varasanI vaya che ne tArI atyAre ? teM mammI-pappAe tArA para karelA saMkhyAbaMdha upakAro badala emane dhanyavAda vadhu vAra ApyA che ke emanA taraphathI tArI sagavaDo sAcavavAmAM rahI gayelI kacAza badala emanI pAse phariyAdo vadhu vAra karI che? tuM javAba Ape ke na Ape tArA svabhAvanA AdhAre huM kahI zakuM chuM ke dhanyavAda ApavAnuM tane kyAreya sUchyuM ja nahIM hoya ! ane phariyAda karavAnI eka paNa taka teM jatI nahIM karI hoya ! tame mane bhaNAvIgaNAvIne taiyAra karyo e badala dhanyavAda nahIM paNa 'tame mane dhaMdhAmAM AgaLa vadhavA mATenI jarUrI rakama ApI nahIM' e badala phariyAda ! 'tame tamArI sagavaDone gauNa banAvIne paNa mArI sArasaMbhALa karI' e badala dhanyavAda nahIM paNa 'tame mane AgaLa vadhavAnI svataMtratA ApI nahIM' e badala phariyAda ! darzana, lakhI rAkhaje tArI DAyarImAM ke dhanyavAdanuM sthAna phariyAda tyAre ja laI zake che ke jyAre hRdayamAMthI sneha ane premanI saravANI vahevAnI baMdha thaI gaI hoya che. jo e cAlu hoya to e saravANImAM phariyAdono kacaro to vahI gayA vinA raheto nathI. sAme caDIne upakArI potAnA taraphathI thaI gayelI bhUlane ke rahI gayelI kacAzane kabUlAta kare paNa che toya Azrita e sAMbhaLavA taiyAra nathI hoto. tuM icche che ne ke mammI-pappA taraphathI tane pragaTarUpe sneha maLato rahe? to ATaluM karavA lAga, je mammI-pappAe tane haiyuM ApavAmAM kacAza nathI rAkhI e mammI-pappA pAse dhanyavAdanA zabdo bolavA mATe hoTha baMdha na rAkha. ane phariyAdanA zabdo bolavA mATe hoTha kyAreya na khola. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kahyAMya nahIM hoya evAM suMdara pariNAmo tane anubhavavA maLaze. vAMcI che ko'ka kavinI A paMktio? jenI jIbha mIThI, tene ghera ghera ciTTI; jenI jIbha jherI, ene malaka Akho vairI.' dhanyavAdanA zabdo e amRta che to phariyAdanA zabdo e jhera che. e upakArI pratyenA ahobhAvathI potAnA dilane bhInuM paNa na rAkhe to e to paththara dilano pratyakSa purAvo che. te je dalIla uThAvI che ne, eno amala tArA khudanA jIvanamAM karI joje. tane khabara paDI jaze ke karAtA upakAranI noMdha paNa na levAya ane chatAM upakAra karatA rahevAnI bhAvanA TakAvI rAkhavI e kAMI baccAMnA khela nathI. tane kadAca khabara nahIM hoya paNa A hakIkata che ke A jagata atyAre thoDuM ghaNuMya sAruM dekhAtuM hoya to eno yaza kRtajJatA guNane phALe jAya che. upakAra lenAra, upakAra pAmanAra yatra-tatra-sarvatra upakArInA upakArane dhanyavAdanA zabdothI navAjato ja rahyo che. ane enuM ja e pariNAma AvyuM che ke upakAra karanAranA manamAM upakAro karatA ja rahevAnI bhAvanA dhabakatI rahI che. zakti pramANe upakAro karatA rahevAnuM eNe cAlu ja rAkhyuM che. jo emAM kaDAko bolAyo hota to? mahArAjasAheba, mArA mATe Ape kareluM anumAna sAva sAcuM che. mammI-pappA pAse huM dhanyavAdanA zabdo bolyo houM kyAreya evuM mane yAda AvatuM nathI. bolyo chuM to phariyAdanA zabdo ja bolyo chuM. apUrNatAnI phariyAda, apekSAbhaMganI phariyAda, avagaNanAnI phariyAda, bane evuM ke mArA AvA galata abhigame ja mammIpappAne mArI agavaNanA karavA preryA hoya paNa prazna mane e thAya che ke sUrya potAnA svabhAvathI ja prakAza phelAve che, candra potAnA svabhAvathI ja cAMdanI relAve che, nadI potAnA svabhAvathI ja vahetI rahe che, vRkSa potAnA svabhAvathI ja chAMyaDo ApatuM rahe che. TUMkamAM, dhanyavAdanA zabdonI apekSA rAkhyA vinA ja mAtra potAnA svabhAvathI jo A candra-sUrya vagere jagata para paropakAra karatA rahe che to pachI mANase potAnA dvArA thatA upakAra pachI dhanyavAdanA zabdo sAMbhaLavAnI apekSA zuM kAma rAkhavI joIe? darzana, A tuM nathI bolato, tArA hRdayano kabajo jamAvI beThelo kRtajJatAno bhAva bole che. A prazna tAro nathI, tArA mana para kabajo jamAvI beThelI vikRta buddhino che. tane khyAla che ? A deze sUryane namaskAra karyA che, nadIne mAtA mAnI che, candrane 'mAmA' kahyo che ane vRkSane jIvana mAnyuM che. kAraNa? kRtajJatAno guNa ! buddhinI nirmaLatA ! upakAra karanAra bhale svabhAvathI upakAra karato hoya paNa upakAranuM bhojana bananAra e upakArane yAda paNa na rAkhe, darzana, eka vAta tArA hRdayanI dIvAla para kotarI rAkhaje ke jenA jIvanamAM kRtajJatA nathI, potAnA para thaI rahelA upakArone samajavA jevI daSTi nathI, upakArI pratye aMtaramAM koI sadbhAva nathI, e mANasa karuNAno adhikArI banI zakato nathI. TUMkamAM, karuNApAtra banyA rahevAnI pahelI zarata che, dilane kRtajJatAyukta banAveluM rAkhavuM. zuM kahuM ? A jagatamAM Aje saMpattino ke snehano eTalo dukALa nathI jeTalo dukALa kRtajJatAnA guNano che, jeTalo dukALa dhanyavAdanA zabdonI abhivyaktino che. mane khyAla che, tArI pAse sArA evA pramANamAM saMpatti paNa che ane udAratA paNa che. tuM chUTathI saMpatti vAparI paNa rahyo che. paNa have eka prayoga zarU kara, dhanyavAdanA zabdo tuM chUTathI vAparato rahe ane enI zarUAta gharathI kare. gharamAMya Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammI-pappAthI kare. alabatta, mana ema samajAvyA kare che ke mArA hRdayamAM to mammI-pappA pratye lAgaNI che ja. emanA upakAronI noMdha dilamAM che ja. jarUrI zuM che ke mAre emanI samakSa ja emanA A upakAro badala dhanyavAdanA zabdo bolavA joIe? paNa, yAda rAkhaje, A avAja manano che, aMtaHkaraNano nathI. buddhino che, hRdayano nathI. ahaMno che, samarpaNano nathI. jo manamAM upakAronI noMdha che ja to ene zabdomAM pragaTa karavAmAM vAMdho zo che? ane Ameya e zabdo game tenI pAse kyAM bolavAnA che? mammI-pappA samakSa ja bolavAnA che ne? paNa nA, mana konuM nAma ? e tane saMpattino chUTathI upayoga karavA deze paNa dhanyavAdanA zabdono upayoga karatAM khAsa rokaze. e tane udAra banavA deze, paNa kRtajJa banatAM khAsa rokaze; kAraNa ke ene ahaM puSTa karavo che ane ahaM toDyA vinA nathI to kRtajJa banI zakAtuM ke nathI to dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karI zakAtA. paNa ATalA lAMbA patravyavahAra pachI apekSA rAkhuM chuM. tArI pAse ke mananI A cAlabAjImAM phasAyA vinA tuM sIdho aMtaHkaraNa pAse pahoMcI jA. eka vakhata mardAnagI meLavIne mammI-pappAsamakSa dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karavAnuM zarU karI de, vAdaLa haTI jatAM sUryaprakAzano je masta anubhava mANasane thAya che enA karatAM anekagaNo sarasa anubhava ahaMnuM vAdaLa haTI jatAM mammI-pappAnI lAgaNIno tane thaze. A mArI tane gaeNranTI che. mahArAjasAheba, Apano AbhAra vyakta karavA atyAre mArI pAse koI zabdo nathI. Apano gata patra vAMcyA pachI mana ane aMtaHkaraNa vacce jabaradasta saMgharSa cAlyo. have ATalAM varase mammI-pappA samakSa dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karavA javAno tAro nirNaya 'nATaka' mAM khapI jaze' A dalIla buddhie karI. 'moDemoDe paNa dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karI zakAze to mammI-pappAnI AMtaraDI acUka Tharaze' A dalIla hRdaye karI. Apane jaNAvatAM atyaMta AnaMda thAya che ke buddhi hArI, hRdaya jItyuM. mana hAryuM, aMtaHkaraNa jItyuM. rAte ne rAte ja pahoMcI gayo mammI-pappA pAse. zarUAtamAM gharanI ane dhaMdhAnI thoDIka vAto karI ane pachI haLaveka daIne hRdayanI vAta rajU karI. 'pappA ! ATalA varase Aje khyAla Ave che ke mArA jIvanane ahIM sudhI laI AvavAmAM Ape keTalo badho bhoga Apyo che ! zarIrano vikAsa thavA chatAM mArAmAM samajaNano vikAsa joIe tevo na paNa thayo toya Ape mane satata prema ja ANe rAkhyo, ekanI eka bhUlanuM jIvanamAM punarAvartana karato rahyo, toya Ape mane sudharavAnI taka ApyuM ja rAkhI. mUrti banAvavA jatAM zilpInA hAthe paththara tUTI jAya to e navo paththara laI le, citra banAvavA jatAM citrakAranA hAthe kAgaLa bagaDI jAya to e navo kAgaLa laI le, pharnicara banAvavA jatA suthAranA hAthe lAkaDuM tUTI jAya to e navuM lAkaDuM laI lepaNa jIvanaghaDataramAM jo jarAka ja khAmI rahI gaI to to AkhuM jIvana barabAda thaI jAya. A hakIkata barAbara samajI cUkelA Ape mArA jIvananA samyapha ghaDataramAM koI ja kacAza na rAkhI. Ape mane prema to Apyo ja paNa zarIrakSetre mane nirbhaya paNa banAvyo. Ape mane vAtsalya to ApyuM ja paNa manakSetre majabUta paNa banAvyo. mArA zarIranI svasthatA ane mananI prasannatA mATe to Ape kALajI karI ja paNa mArA AtmAnI pavitratA jaLavAI rahe e mATe Ape mArAmAM susaMskAronuM AdhAna paNa karyuM. kayA zabdomAM ApanA pratye kRtajJatAnI lAgaNI huM vyakta karuM e mane samajAtuM nathI.' mahArAjasAheba ! khabara na paDI ke huM AvuM badhuM zI rIte bolI zakyo paNa Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA A zabdoe pappAne halAvI nAkhyA. e jyAM beThA hatA tyAMthI UbhA thaIne mArI pAse AvyA ane huM kAI samajuM e pahelAM to mane bheTIne raDavA ja lAgyA. emanI AMkhamAMthI vahI rahelAM harSanAM AMsue maneya khaLabhaLAvI dIdho. emanA khabhA para mAthuM mUkI huMya 2DavA lAgyo. mArI pITha para vAtsalyasabhara hAtha prasarAvatAM-prasarAvatAM pappA eTaluM ja bolyA: 'beTA ! ATalAM varasa tuM kyAM khovAI gayo hato ?" paDe gharamAM dAkhala thayo. mArI pAchaLa vAisa prinsipAla dAkhala thayA. paNa huM kAMI samajuM e pahelAM to dIvAnakhAnAnA eka khUNe beThelAM eka vRddha DozInA pagamAM paDIne e dhrusake dhrusake raDavA ja lAgyA. emanA A rudane pelAM vRddha DozI jyAM beThA hatAM tyAMthI UbhA thaI gayAM ane A vAisa prinsipAlane bAthamAM laIne 2DavA ja lAgyAM, paLa be paLa to huM stabdha thaI gayo. paNa pachI e vRddha DozImAM je zabdo bolyAM e zabdoe mane halAvI nAkhyo. 'mahArAjasAheba ! A mAro dIkaro che ane huM enI mA chuM. mArI uMmara 87 varasanI che, dIkarAnI uMmara 65 varasanI che. A mAro ekano eka dIkaro che paNa chellAM 35 varasathI mArI sAthe bolavAnuM eNe baMdha karyuM che. meM enI sAme keTalIya vAra khoLo paNa pAtharyo hato ane kahyuM hatuM beTA ! eka vAra tArI mA sAthe bolavAnuM cAlu karI de, mAre bIjuM kAMI ja joItuM nathI.' paNa e potAnI jidamAM makkama rahyo. huM hijarAtI ja rahI ane ribAtIya rahI, paNa Aje khabara nathI paDatI ke ene zuM thaI gayuM che ? mArA pagamAM paDI gayo e hakIkta mane pAgala karI nAkhI che. mahArAjasAheba ! mAthI vikhUTA paDI gayelA dIkarAnI vedanA to kadAca sAMbhaLI haze paNa 3pa3pa varasathI eka ja gharamAM rahevA chatAM je mA potAnA dIkarAthI vikhUTI paDI gaI hoya che enI vedanAnI to mane ja khabara che. bhagavAna (?) AvI vedanA koI mAne mAthe na jhIke ! Ape mane A uMmare mAro dIkaro pAcho apAvIne mAruM maraNa sudhArI dIdhuM che.' * darzana, tArA patre mArI AMkhamAM AMsu lAvI dIdhAM. dhanyavAdanA zabdonI abhivyaktinA tArA anubhave mane AnaMdita to karI dIdho paNa mArI AMkha samakSa eka evo prasaMga lAvI dIdho ke je atyAre tane jaNAvyA vinA huM rahI nathI zakto. kadAca caudeka varasa pahelAMnI vAta che. eka vakhata mahArASTranA jalagAmathI aMtarikSajI taraphanA vihAramAM huM hato. bhusAvaLamAM ame ATheka divasanI sthiratA karelI e daramyAna tyAMnI eka skUlanA vAisa prinsipAla mane bALako samakSa pravacana karavA padhAravAnuM AmaMtraNa ApavA AvyA. e AmaMtraNa meM svIkAryuM. niyata thayelA samaye vAisa prinsipAla sAthe huM skUlamAM gayo. lagabhaga dasathI paMdara varasanI vayanAM bALako samakSa karelA e pravacanamAM 'mAtA-pitAnA upakAro' e viSaya para sAro evo prakAza pADatAM hAjara rahelAM tamAma bALakoe roja mA-bApane page lAgavAno niyama lIdho. pravacana pUrNa karI huM upAzraya tarapha AvavA nIkaLyo. vAisa prinsIpAla mArI sAthe ja hatA. emaNe mane vinaMtI karI. 'mahArAjasAheba ! mAruM ghara rastAmAM Ave che. be miniTa mATe paNa Apa padhArazo to mane AnaMda thaze.' meM emanI vinaMtIno svIkAra karyo. mAtra ATheka miniTamAM ja emanuM ghara AvyuM. emaNe mane aMdara padhAravAnI vinaMtI karI. huM 69 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMcI le zAyaranI A paMkti : kadI mananI khAtAvahI nA tapAsI, khapI jiMdagI eka devALiyAmAM.' darzana, bacAvI leje tArI jiMdagIne A kalaMkathI. upapa4 darzana, jIvanasAgaranA kinAre beThelI eka mA, e samaye potAnA dIkarAne pAmIne kevI prasannatA anubhavI zake che e meMnajaronajara joyuM che. 3535 varasathI potAnA ahaMne salAmata rAkhIne jIvana jIvato dIkaro eka ja jhATake potAnA ahaMnuM visarjana karIne pazcAttApanI pAvana gaMgAmAM DUbakI mAratAM mAratAM kevo haLavo phUla banI zake che e meM najaronajara joyuM che. ane enA parathI tArA jevA dareka yuvAnane khAsa salAha ApuM chuM ke jIvanamAM kyAreya evuM vartana karI besatAM ke je vartana mammIpappAnI AMtaraDI kakaLAvanAruM banI rahe. khyAla che tane ? pappA e gharanuM mastaka che, to mammI e gharanuM hRdaya che. zarIramAM jo hRdayanI avagaNanA karavAmAM Ave che to jIvana samApta thaI jAya che. gharamAM mammInI avagaNanA karavAmAM Ave che to gharanI prasannatA samApta thaI jAya che. zarIramAM mastakanI upekSA karavAmAM Ave che to jIvana veravikhera thaI jAya che. gharamAM pappAnI avagaNanA karavAmAM Ave che to ghara astavyasta thaI jAya che. hA. bane evuM ke dIkarA-vahune potAnA ahaMnA nazAmAM AvAM badhAM nukasAno na paNa dekhAtAM hoya, AvI nukasAnI emane mana bahu mahattvanI nuM paNa lAgatI hoya paNa eno artha evo nathI ke e nukasAnIthI ghara UgarI jAya che. joyo che ne te retIno Dhagalo ? enA dareka kaNa hoya che sAthe ane chatAM hoya che sAva judA ! kAraNa ? eka ja. pratyeka kaNa rukSa hoya che. snigdhatAno aMza paNa emanAmAM hoto nathI. je gharanAM sabhyo AvAM saMvedanahIna, premahIna ane vAtsalyahIna hoya che, e sabhyonAM jIvana hoya che parNahIna banI gayelA vRkSa jevA. enA para prasannatAnuM paMkhI kyAreya besatuM nathI, enA para sadguNonuM phaLa kyAreya AvatuM nathI, enA para udAratAnAM parNo kyAreya khIlatAM nathI, enA para aucityanuM puSpa kyAreya UgatuM nathI, enI chAyA koInAya jIvana mATe vizrAmarUpa banatI nathI, enI DALa para mastInI koyala kyAreya TahukA karatI nathI, enuM asDi koIneya mATe AnaMdarUpa banatuM nathI. mahArAjasAheba, bhusAvaLanA vAisa prinsipAlano Ape lakhelo prasaMga vAMcI AMkhamAMthI AMsu paDI gayAM. 3535 varasathI eka ja gharamAM ane eka ja sAthe rahevA chatAM je dIkarAe mA sAthe bolavAnuM baMdha karyuM haze e mAnI hAlata kevI kaphoDI thaI haze enI kalpanA karatAMya dhrUjI javAya che. prazna to e thAya che ke ahaM zuM ATalo badho nirdaya banI zakato haze ? buddhi zuM ATalI badhI vikRta banI zakatI haze ? saMvedanazIlatA zuM ATalI hade marI paravAratI haze ? darzana, ahaM je trAsa vartAve che e trAsa AgaLa eNTama baoNmbano trAsa to koI visAtamAM nathI. kadAca kahevuM hoya to ema kahI zakAya ke eNTama boMmbanA trAsanA mULamAMya hoya che to ahaMno ja trAsa ! na hoya jo ahaMnI uzkeraNI to zuM pheMkI zakAya koI paNa zahera para eNTama boMmba? je eMTama baoNmba durjano sAthe sajjanoneya mArI nAkhe che, mANaso sAthe pazuoneya khatama karI nAkhe che, pazuo sAthe vanaspatineya bALI nAkhe che, vanaspati sAthe pANIneya dUSita karI nAkhe che, pANI sAthe paryAvaraNano laya paNa khoravI nAkhe che, paryAvaraNano laya khoravI nAkhavA sAthe varaso sudhI e zahera para potAnI galata asara mUkato jAya che e eNTama baoNmba jo ahaMnuM sarjana hoya to darzana, mAre tane eTaluM ja kahevuM che ke ahaMne tuM mAmUlI na mAnato sarpa ja bhayaMkara nathI, sApoliyuM paNa bhayaMkara ja che. eNTama baoNmba pheMkavA sajja kare e ja ahaM bhayaMkara nathI, koInI paNa sAthe 'toDavA' manane taiyAra kare, e ahaM paNa bhayaMkara ja che. tuM tArI ja potAnI atyAra sudhInI manovRttine tapAsI jAne ? upakArI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAM mammI-pappAne paNa 'joI' levA tane koNe uzkeryo hato ? mammI-pappAthI alaga thaI javAnuM bhUta tArA manamAM koNe sarjyuM hatuM? mammI-pappA pratyenA durbhAvathI tArA cittane kaluSita koNe karyuM hatuM ? dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karavAne badale phariyAdo ja karye javAnI vRttino zikAra tane koNe banAvyo hato? 'mammI-pappAmAM akkala ochI che' AvI vicAraNA karavA tane majabUra koNe karyo hato ? tane eka ja paribaLa dekhAze. 'ahaM.' mananA A bhayaMkara sarjanathI akaLAI jaIne ja eka zAyare lakhI dIdhuM che ne ke, 'ApaNuM duHkha to duHkha nathI kAMI, rAIno karyo pahADa; amarata jevI dharatI para, viSanAM vAvyAM jhADa.' rAI jevA duHkhane parvata jenuM mAnI lenAra ane amRta jevA saMbaMdhamAM viSanuM vAvetara karanAra A ahaMne naMbara be para rAkhI devA tuM sajja thaI cUkyo che e badala tane lAkhalAkha dhanyavAda che. 56 mahArAjasAheba, ApanI vAta sAcI che. 'huM kaMIka chuM' ane 'huM kaMI jANuM chuM' ahaMnAM A be svarUpano zikAra banI cUkelo huM Aja sudhI to mANasanuM khoLiyuM ja dharAvato hato. Ape ApelI samajaNa pachI lAge che ke sAcA arthamAM huM mANasa banI rahyo chuM. meM Apane pUrvanA eka patramAM pappA pAse dhanyavAdanA zabdo abhivyakta karyA pachI sarjAyelA lAgaNIsabhara vAtAvaraNanI vAta lakhI hatI. banyuM evuM ke bIje divase bapore mammI pAse mArI patnI pahoMcI gaI. mammIe mArA lagna pachI patnInA moDhe je zabdo kyAreya sAMbhaLyA ja nahotA, e zabdo ene sAMbhaLavA maLatAM e to stabdha ja thaI gaI. eNe arthAt mArI patnIe vAtanI zarUAta ja A rIte karI. 'mammI ! tame mane vahu mAno cho ke dIkarI ?' 'kema Ama pUchavuM paDyuM ?' 73 'eTalA mATe ke Aja sudhI bhale huM tamane 'mammI' kahIne bolAvatI hatI paNa huM tamane 'sAsu' ja mAnatI hatI ane enA ja kAraNe tamArI sAthe satata saMgharSo karyA karatI hatI. tamArI sAthe taDAphaDInI bhASAmAM ja vAta karatI hatI. tamArA dIkarAnA kAnamAMya satata tamArI viruddha jhera reDyA karatI hatI. paNa, gaMbhIratAthI vicAratAM Aje lAge che ke e mArI bhUla hatI. vIsa varasanI vaye to huM A gharamAM AvI. chatAM pahele ja divase A gharanA badhA ja sabhyone je adhikAro maLyA hatA e adhikAro tame mane ApI dIdhA. A gharamAM rahelI sthAvara-jaMgama milakatanI mane jANa karI devAmAM AvI. kabATanI cAvI mArA hAthamAM ApI devAmAM AvI. gharanI khAnagI paNa vAto mArA para koI paNa jAtanI zaMkA rAkhyA vinA mArI hAjarImAM ja thavA lAgI. mArA sagavaDa ane sukha mATe gharamAM keTalIka moMghI sAmagrIo paNa vasAvavAmAM AvI. TUMkamAM, A ghara jANe ke mane ja soMpI devAmAM AvyuM chatAM buddhinI avaLacaMDAIe mArI AMkhe hakano ane ahaMno aMdhApo sarjI dIdho ane e kAraNe A gharamAM dUdhamAM paDatI sAkaranI jema bhaLI javAne badale pANImAM paDatAM telanI jema huM aLagI ne aLagI ja rahI. saMgharSo karIne vAtAvaraNane kaluSita ja banAvatI rahI. mammI ! mArA e tamAma gunAone tame mApha to karI ja dezo paNa Aje huM tamArI pAse eka ja bhIkha mAgavA AvI chuM. meM tamane Aje mArA hRdayamAM 'mammI' tarIke birAjamAna karI dIdhAM che. tame mane tamArA hRdayamAM 'dIkarI' tarIke sthAna ApI do. AthI vadhIne bIjuM mAre kAMI ja joItuM nathI.' mahArAjasAheba ! patnInA A zabdo pachInA mammInA pratibhAvanI asaranI vAta Apane pachInA patramAM lakhuM chuM. 74 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa pAchaLa sAMdhI dIdhA vinA na rahe. aMtarathI icchuM chuM ke mammI-pappAnA tArA pratyenA kaThora vyavahAranetuM kAtara jevo na mAnatAM, soya jevo mAnato rahe : kAtara kApe ja che, soya kANuM pADIne sAMdhI paNa de che ! huM zuM kahevA mAguM chuM e tuM samajI gayo hoIza. mahArAjasAheba, patnIne moDhethI bolAyelA zabdo sAMbhaLI mammI kyAM UbhI rahe? e to mArI patnIne vaLagIne hIbake hIbake rovA ja lAgI. mArI bahenane sAsare vaLAvatI vakhate mammInI AMkhamAM AMsuno je mahAsAgara UmaTyo hato e ja mahAsAgara pharI vAra enI AMkhamAM pragaTa thayo. e raDatAMraDatAM eTaluM ja bolI. "dIkarI ! have pachI pharI vAra kyAreya AvI bhIkha mAgIne tArI mammIne zaramAvIza nahIM. dIkarIne mammI lAgaNI ApI zake, bhIkha thoDI ApI zake ?" mahArAjasAheba ! svarganI vAto ghaNIya vAra sAMbhaLI hatI paNa svargano anubhava e divase pahelI vAra thayo. Apa kadAca nahIM mAno paNa e divase AkhA kuTuMbanI rasoI mammIe ja banAvI. patnIne hAtha paNa na aDADavA dIdho ane AzcaryanI parAkASThA to tyAre sarjAI ke jyAre mammIe e divase banAvelo kaMsAra potAnA hAthe ja patnInA moDhAmAM parANe padharAvyo. mahArAjasAheba, sAMbhaLyuM hatuM ke A jagatanA sarva jIvone prema ApavA paramAtmA pote pahoMcI zakatA nathI eTale eNe mAtAnuM sarjana karyuM che. sAMbhaLeluM A vAkya sAcuM che ke khoTuM, enI to mane khabara nathI paNa e divase mammI dvArA mArI patnIne je prema maLyo che, je vAtsalya maLyuM che, je sneha maLyo che e jotAM eTaluM to cokkasa lAgyuM che ke paramAtmAnI mArA kuTuMba para bharapUra karuNA che. nahitara A zakya ja zuM bane? eka prazna Apane pUchuM? zuM prema ATalo badho udAra banI zake che ? sAmI vyaktinI game tevI moTI paNa bhUlone ATalI badhI AsAnIthI bhUlI zake che ? rahasya zuM che enI pAchaLa ? darzana, Aga jema game tevA paNa kaThaNa padArthone khAI jAya che tema prema game tevA paNa jAlima doSone pI jAya che ane emAMya mAbApano putra pratyeno prema, gurunI ziSya pratyeno prema ane bhagavAnano bhakta pratyeno prema, enI udAratAnuM, sahanazIlatAnuM to koI varNana ja thAya tema nathI. e dareka prema uttarottara ekabIjAthI caDiyAtA che. alabatta, e prema kyAreka kaThora banato dekhAya kharo, e prema kyAreka pIDAkAraka anubhavAya kharo; paNa e prema hoya che soya jevo. AgaLa kANuM pADe jarUra mahArAjasAheba, Ape kAtara-soya vaccenA taphAvatane samajAvIne gajabanAka vAta karI dIdhI. khedanI vAta che ke mane ke mArI patnIne Aja sudhImAM mammI-pappAnI kaThoratAmAM kAtaranAM darzana thayAM che soyanAM darzana thayAM ja nathI. ane e hisAbe ja jyArejyAre emanA taraphathI kaThora vyavahAra thayo che tyAretyAre emanA pratye amane durbhAva ja thayo che. khera, Ape samyapha samajaNa ApIne amArA banne para bahu moTo upakAra karyo che. chatAM eka prazna pUchuM? patnIne mammI sAthe satata matabheda paDyA ja karatA hoya, patnI-mammI vacce gharamAM roja saMgharSo thayA ja karatA hoya, patnInA aNagamAnI mArA para ane mammInA aNagamAnI pappA para asara thayA ja karatI hoya, ane ene kAraNe gharanuM vAtAvaraNa satata bhArekhama ja rahetuM hoya, to evA saMyogomAM gharanI prasannatA TakAvavA karavuM zuM ? keTalIka bAbatomAM mammIno abhigama galata hoya che paNa kharo, e vakhate mammI pAse mArI patnInuM uparANuM lauM chuM to e saMbhaLAvI de che ke tane kAyama huM ja khoTI lAguM chuM ane kyAreka patnIno abhigama galata hoya che ane ene kahevA jAuM chuM to e saMbhaLAvI de che ke tamane kAyama tamArI mA ja sAcI lAge che. A sthitimAM karavuM zuM? Apa nahIM mAno paNa jyAre paNa gharamAM AvuM vAtAvaraNa sarjAya che tyAre huM gharethI oNphise javA vahelo nIkaLI jAuM chuM ane rAtanA oNphisethI ghare moDo AvuM chuM. AvyA bAda patnI mammI mATe phariyAda kare che to enA para gusse thaI jAuM chuM ane mammI patnI mATe phariyAda kare che to ene kahI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dauM chuM ke tamArA benA jhaghaDAmAM tamAre mane vacce nAkhavo nahIM. tabelAmAM be bheMsa sAthe rahI zake che mastIthI ane gharamAM tamane bannene saMpIne rahetAM koNa jANe kema AvaDatuM ja nathI. mahArAjasAheba, huM barAbara samajuM chuM ke mAro A abhigama barAbara nathI. mAre AmAMthI koIka samyak rasto kADhavo ja joIe. jeno mArA para anaMta upakAra che e mammI para patnI dvArA galata Aropo mukAtA hoya ke patnI dvArA enI binajarUrI kanaDagata thatI hoya to mAre mammInA pakSe rahIne patnIne samyak zikhAmaNa ApavI ja joIe. ane patnI ke jeNe mAre bharose potAnAM mA-bApa choDyAM che, ghara choDyuM che enA para mammI dvArA game tevA AkSepo thayA karatA hoya ke enI jarUriyAto para paNa mammI dvArA binajarUrI kApa mukAto hoya to patnInA pakSe rahIne mammIne mAre kaDaka zabdomAM kaMIka kahevuM ja joIe. huM A samajuM chuM chatAM eno amala nathI karI zakato. sAdhujIvananI maryAdAmAM rahIne Apa A aMge kaMIka mArgadarzana ApI zako ? 59 darzana, zI salAha ApavI tane A viSayamAM, e vicAravAmAM ne vicAravAmAM ja traNa divasa nIkaLI gayA. pachI je kAMI sUjhyuM che e tane A patra dvArA jaNAvI rahyo chuM. e vAtamAM to tuM saMmata che ne ke patnI pasaMda karI zakAya che paNa mammI to je maLI hoya che ene pasaMda karavI ja paDe che. arthAt patnI mATe pasaMdagIno vikalpa Ubho che paNa mammI mATe to pasaMdagIno koI vikalpa ja Ubho ja nathI. eka ADa vAta tane pUchuM ? mAnI le ke tArI icchA hatI ke mammIno avAja bilakula spaSTa hoya paNa banyuM che evuM ke mammInI jIbha totaDI che, e bole che tyAre khacakAya che. tuM zuM kare ? mammInI totaDI jIbha tAre calAvI ja levI paDe che ne ? jo hA, to mAre tane eTaluM ja kahevuM che ke nApasaMda evI paNa totaDI jIbha jo mAnya to pachI nApasaMda evI paNa tochaDI jIbha amAnya kema ? e tochaDI jIbha badala mammI sAthe rojano saMgharSa kema ? e tochaDI jIbha badala mammI 77 pratye manamAM satata durbhAva kema ? alabatta, mane khyAla che ke totaDI jIbhane zarIranI khAmI mAnIne svIkArI zakAya che paNa tochaDI jIbha to manano doSa hovAthI eno svIkAra karavo muzkela bane che. jagatamAM, dezamAM, rAjyamAM, zaheramAM, gAmaDAmAM, samAjamAM ke gharamAM thatA jhaghaDAomAM moTAbhAganA jhaghaDAono yaza (?) tochaDI ane karkaza jIbhane phALe jAya che. bolAyelA zabdonA saravALA-bAdabAkI, karatuM rahyuM che A mana; pratyeka vAtamAM sogaMda levA paDe che, kevuM A ApaNuM jIvana ?' ko'ka zAyaranI A paMktio paNa A ja vAta kare che ke zabdo atyaMta prabhAvazALI che. dUdha sAkara vinAnuM calAvI levAya paNa rAkhavALuM zuM cAle ? zabdo lAgaNI vinAnA svIkArI levAya paNa kaDavAza bharelA zeM cAle ? mammInA mukhamAMthI AvA ja zabdo nIkaLyA karatA hoya ane ene kAraNe tArI patnI akaLAI jatI hoya to emAM Azcarya nathI chatAM huM ema mAnuM chuM ke tArI patnI mammInA AvA zabdone 'svabhAva' khAte khatavI devAnuM sattva dAkhavI zake to saMyukta kuTuMba tUTatuM acUka bacI jAya, mammInA dilane tUTatuM paNa bacAvI zakAya. bAkI eka vAta khAsa yAda rAkhaje ke zarIrakSetre puruSa bahAdura jarUra che paNa manakSetre strI jevI sahanazIlatA to koInIya pAse nathI. kabUla, tArI mammI strI che paNa tArI patnIya strI ja che ne ? eka strI bIjI strIne apanAvI le emAM ja strItvanuM gaurava che. 78 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhUMpaDapaTTInAM duHkho paNa nathI AvyAM eya eTalI ja hakIkata che ane chatAM pappAno svabhAva bagaDelo ja che. ane eno mane ke mArA parivAramAM koIneya trAsa nathI. kAraNa ke ame amArI AkhI jIvanavyavasthA pappAnA svabhAvane khyAlamAM rAkhIne goThavI lIdhI che. bAkI, A uMmare ame emano svabhAva badalI nAkhavAnuM kahIe e keTaluM ucita gaNAya ? ane e pote kadAca potAno svabhAva pheravavA taiyAra thaI paNa jAya toya emAM emane saphaLatA keTalI maLe ? bAkI mahArAjasAheba ! uMmara to amArIya thavAnI che ne ? jo ame pappAne nahIM sAcavI laIe to amArA dIkarA amane zuM sAcavavAnA?' darzana, dIkarAne moDhe sAMbhaLelI A vAte mArI AMkhamAMya harSanAM AMsu lAvI dIdhelAM. tane eTaluM ja kahIza ke e bhUtakALanuM punarAvartana karAvavuM tArA hAthamAM che. hR14 darzana, teM mammInA galata svabhAva sAme patnInI sahanazIlatAnI vAta upADI che ne? paNa meM pappAnA galata svabhAva sAme putranI prasannatAno je prasaMga anubhavyo che e tane A patramAM jaNAvavA mAguM chuM. muMbaInA eka parAnI A vAta che. pappAno svabhAva tuM kalpanA na karI zake eTalI hade kharAba che, gharamAM kaTu zabdo bolavAnuM to emane koThe paDI gayuM che paNa derAsaramAM ke upAzrayamAM paNa emanI jIbha saMtata t zabdo kyA ja kare che. mAtra zabdo ja emanA kaTu nathI, svabhAva paNa emano eTalo ja kharAba che, vartaNuMka paNa emanI eTalI ja trAsadAyaka che. gharamAM e kapa-rakAbI toDe che, to derAsaramAM vATakIo pheMke che. bajAramAM e gALo bole che, to gharamAM e zuM bole che enI emane potAne khabara nathI hotI. AvA bApano dIkaro mArI pAse Avelo. meM ene kahyuM - 'tArA pappAne tuM premathI samajAvato hoya to?" 'toya samaje tema nathI" 'maMdabuddhi che ?' "nA.' 'to ?' 'svabhAva ja evo che ane mahArAjasAheba ! emano Avo svabhAva banI javA pAchaLa paNa kAraNa che. amArI bAlyAvasthA vakhate amArA gharanI Arthika sthiti bahu kharAba hatI. gALo khAIne, lAcArI dAkhavIne, anyAya sahana karIne pappAe e divasomAM amane sAcavI lIdhA che. ane AkhuMya ghara TakAvI rAkhyuM che. sAva samajAya tevI vAta che ke sukhanA samayamAM mANasa potAnA bagaDelA svabhAvane paNa sAro rAkhavA mAge che to rAkhI zake che paNa du:khanA samayamAM to accho accho mANasa paNa potAno sAro paNa svabhAva bagADI bese che. banyuM hoya evuM ke pappAno svabhAva bagADavAmAM A duHkhada paristhitie mahattvano bhAga bhajavyo hoya. kabUla, Aje paristhiti eTalI hade kharAba nathI. alabatta, ghara AMgaNe vAlakezvaranAM sukho nathI AvyAM paNa dhArAvInI mahArAjasAheba, pappAnA galata svabhAva sAme putranI suMdara vartaNUMkane jaNAvato suMdara prasaMga vAMcatAM ApanI jema mArI AMkha paNa bhInI thaI gaI. eka vinaMtI che Apane ke anukULatA hoya to ane Apane vAMdho na hoya to e parivAranuM mane saranAmuM mokalajo. e vinayI putranAM darzana karIne huM mArI jAtane dhanya banAvavA mAguM chuM. kharekhara, nAnakaDA gharamAM dasa mANasane vasAvI devA sahelA che paNa A nAnakaDA lAgatA manamAM mAtra parivAranAM sabhyone paNa prasannatApUrvaka vasAvI levA ati muzkela che. Ape lakhelA prasaMga parathI huM ema samajyo chuM ke mammI-pappAnA game tevA vicitra paNa svabhAvane mAre ane mArI patnIe je paNa samAdhAna karavuM paDatuM hoya e karIne paNe nabhAvI ja levo joIe, svIkArI ja levo joIe, apanAvI ja levo joIe. chatAM icchuM chuM ke Apa hajI koIka navA abhigamathI A aMge samajAvo. manamAM beThelo ahaM ema sIdhesIdho ravAnA thaI jAya evuM lAgatuM nathI. darzana, eka mahattvanI vAta dhyAnamAM rAkhaje ke jeno bhUtakALa lAMbo hoya che Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane bhaviSyakALa TUMko hoya che e vyaktine potAno svabhAva badalavo jeTalo muzkela hoya che enA karatAM je vyaktino bhUtakALa TUMko hoya che ane bhaviSyakALa lAMbo hoya che e vyaktine potAno svabhAva badalavo paNa sahelo hoya che ane sAmI vyaktinA svabhAvane nibhAvI levAya sahelo hoya che. huM A saMdarbhamAM tane ja pUchuM chuM. tane zuM lAge che ? svabhAva badalI nAkhavAmAM mammIne saphaLatA maLavI asaMdigdha che ke mammInA svabhAvane nibhAvI levAmAM patnIne saphaLatA maLavI asaMdigdha che ? tane khyAla che ? relavenI musApharImAM aDatAlIsa kalAkanI musApharIvALo yAtrika, be kalAkanI musApharIvALA yAtrikane sagavaDa paNa karI Ape che ane enA taraphathI AvatI agavaDane nibhAvI paNa le che. to pachI zA mATe mammInA galata svabhAvanI bAbatamAM tArI patnI A abhigama apanAvI na le? zA mATe tuM ene A abhigama apanAvI levA dabANa na kare ? | darzana, yAda rAkhaje, ApaNI sAthe cAlanAranI jhaDapa dhImI hoya ane ApaNI jhaDapa teja hoya, paNa ApaNe sAthe cAlanArane sAthe ja rAkhavA mAgIe chIe to ApaNe ja jhaDapa dhImI karavI paDe che. basa, e ja nyAye ApaNA parivAranA ko'ka sabhyano svabhAva kharAba hoya ane ApaNo svabhAva sAro hoya paNa ApaNe parivAranA e sabhyane sAthe ja rAkhavA mAgIe chIe to ApaNe ja ApaNo ahaM toDavo paDe che, ApaNA ja svabhAvane ApaNe udAra banAvavo paDe che. mahArAjasAheba, gajabanAka samAdhAna ApI dIdhuM Ape. ApanA patrano tAtparyArtha spaSTa lAge che ke mammI-pappAnA svabhAva tarapha amAre jovAnuM rahetuM ja nathI. e jevAM che tevAM amAre emane nibhAvI ja levAnAM che, sAcavI ja levAnAM che, paNa manamAM eka prazna e thAya che ke saMyukta kuTuMbamAM rahenAra dareke potAnI pharaja bajAvavAnI ja hoya che to A kAyado mammI-pappAne paNa lAgu na paDe ? Apa to saMsAra tyAgIne beThA cho eTale Apane amArA vartamAnano kadAca joIe tevo khyAla na paNa hoya, paNa paristhiti Aje e che ke zuM rASTramAM ke zuM rAjyamAM, zuM zaheramAM ke zuM gAmaDAmAM, zuM samAjamAM ke zuM kuTuMbamAM, je paNa vyakti potAnA svabhAvane udAra rAkhIne AjubAjuvALAnA galata svabhAvane nibhAvI le che, e vyaktine jiMdagIbhara badhAya taraphathI trAsa ja veThavo paDe che. e vyaktine jiMdagIbhara badhAya taraphathI pIDA ja maLatI rahe che. meM evA bApAo joyA che ke jemaNe dIkarAonA zaramALa svabhAva badala satata temane trAsa ja ANe rAkhyo che. meM evI sAsuo joI che ke jemaNe vahuonA saujanyasabhara bahAra badala satata temanA para atyAcAra ja karye rAkhyo che. jo vartamAnanI A ja tAsIra hoya to amArA jevAe karavAnuM zuM ? baLavo karIne mammI-pappAnI sAme paDavAnuM ke pachI mUMge moDhe emanA taraphathI thatA tamAma prakAranA atyAcArone sahana ja karye javAnA? taDAphaDI karIne eka vAra mammI-pappAne emanuM sthAna batAvI devAnuM ke pachI kamajora rahIne emanA taraphathI thatA tamAma prakAranA anyAyone sahana ja karye javAnA? 'badhAyanuM badhA ja prakAranuM sahana ja karye javAnuM' A vAta Adarza tarIke barAbara che paNa vAstaviktAmAM eno amala zakya nathI. luhArane tyAM rahetI eraNa, bhale ne game teTalI majabUta hoya, eka samaya to enA mATe evo Ave ja che ke jyAre hathoDAnA vA khAvAnI enI kSamatA pUrI thaI jAya che ane e tUTI jAya che. gAmane nAke Ubhelo parvata bhale ne game teTalo nakkara hoya, eka samaya to ene mATe evo Ave ja che ke jyAre dharatIkaMpanA vAraMvAra AMcakA khAvAnI enI tAkAta pUrI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI jAya che ane e kaDaDabhUsa thaI jAya che. mahArAjasAheba ! Ape vAMcI che ko'ka zAyaranI A paMktio ? duniyA jarUra pUjate amane jhUkI jhUkI; aphasosa ke kharAba thatAM AvaDavuM nahIM." spaSTa che A paMktino tAtparyArtha. jo TakI rahevuM che kharAba svabhAvavALAo vacce, to tameya kharAba banI jAo nahitara jagatamAMthI tame pheMkAI jazo. zo che A bAbatamAM Apano javAba ? karelI paMkti sAme, A patramAM meM mUkelI ko'ka zAyaranI paMktimAM tane kaI paMkti vadhu jAme che e tuM mane lakhI jaNAvaje . te lakhelI paMktionA amalamAM hiTalara, caMgIjhakhAna, nAdirazAha, auraMgajheba, idI amIna jevA ghAtakIonI jagatane bheTa maLavAnI zakyatA che jyAre meM mUkelI A paMktionA amalamAM paramAtmA mahAvIradeva, kalikAla sarvajJa hemacandrAcArya, narasiMha mahetA, mIrAMbAI, kumArapALa, vastupALa, tejapALa, jagaDuzA, bhAmAzA jevA uttama puruSonI jagatane bheTa maLavAnI zakayatA che. tuM zuM ema to nathI icchato ne ke A jagatamAM bolabAlA tohiTalaronI ja rahevI joIe ? gaurava to caMgIjhakhAnonAM ja vadhavAM joIe ? pUjA to nAdirazAhonI ja thavI joIe ? hAratorA to auraMgajhebanA ja thavA joIe? jo nA, to mAro saMdeza spaSTa che. kharAba svabhAvanI sAme sAro ja svabhAva ! emAM koI ja bAMdhachoDa nahIM, darzana, tAro patra vAMcyo. emAM vyakta thayelo tAro Akroza jANyo. tane e aMge eTaluM ja kahIza ke mAnavatAnA, lagANIzIlatAnA, sahRdayatAnA, saujanyanA hisAbonuM saravaiyuM bhale thoDuM moDuM maLe che paNa emAM kareluM rokANa kyAreya niSphaLa jatuM nathI e nizcita samajI rAkhaje. "jevA sAthe tevA thavAnI vAta jo AkhA jagate apanAvI lIdhI hota to A jagatane paramAtmA na maLyA hota, saMto na maLyA hota, sajjano na maLyA hota, saddagRhastho na maLyA hota ! maLyA hota kevaLa guMDAo, luccAo, laphaMgAo ane labADo ! A jagata Aje thoDuMghaNuM sAruM lAgI rahyuM che, rahevA jevuM lAgI rahyuM che eno yaza 'jevA sAthe tevA thavAnI vAtamAM jeo saMmata nathI thayA e sahune phALe jAya che. te mArI sAme ko'ka zAyaranI paMkti mUkI che to huMya tArI sAme eka zAyaranI paMkti mUkuM chuM. vAMcI leje ene dhyAnathI adhare smita lAvIne, jiMdagIne tuM hasI leje, zoNita je vahAve haiyuM, te premathI tuM pI leje. jigaranA jakho duHkha Ape to snehathI sahI leje, neraDe ne mArA bhAI ! to vAMsaLI jevuM madhuruM raDI leje," darzana, huM tane eTaluM ja pUchuM chuM ke gatapatramAM teM mArI sAme ko'ka zAyaranI rajU mahArAjasAheba, ApanA paranA chellA patramAM meM uThAvelI dalIlo parathI mane ema lAgatuM hatuM ke "jevA sAthe tevA' thaI javAnI vAtamAM Ape saMmati ApavI ja paDaze paNa e patranI dalIlono Ape javAba Apyo che e javAba vAMcIne huM to TharI ja gayo chuM. mArI pAse ApanA javAbane svIkArI levA sivAya bIjo koI ja vikalpa nathI. ApanI vAta sAva sAcI che ke sadgRhastho, sajjano, saMto ane paramAtmAnI A jagatane maLelI ane maLatI rahelI bheTano yaza 'jevA sAthe tevA'nI vRttine phALe to nathI ja jato. hakIkata A hovA chatAM mana e abhigamanA amala mATe jaladI taiyAra thatuM nathI enI pAchaLa kAraNa zuM haze? ane AmAM pAchI karuNatA to e che ke sajjana sAme mana sarjana thavA taiyAra nathI, prema sAme mana prema ApavA taiyAra nathI, udAra sAme mana udAra thavA taiyAra nathI, saraLa sAme mana saraLa banavA taiyAra nathI. e to durjana sAme durjana banavA ja taiyAra che, krodhI sAme vairI banavA ja taiyAra che, guMDA sAme khUnI banavA ja taiyAra che, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labADa sAme laphaMgAI AcaravA ja taiyAra che, kapaTI sAme kAvAdAvAbAja banavA ja taiyAra che. TUMkamAM, mana bevaDI cAla cAlI rahyuM che. savyavahAra sAme e savyavahAra AcaravA taiyAra nathI paNa durvyavahAra sAme e durvyavahAre AcaravA jANe ke rAha joIne ja beThuM che. Aje mane khyAla Ave che ke pappAe kAMI dareka vakhate mArI sAthe kaThora vyavahAra ja Acaryo che evuM nathI. pappAnA vyavahArano anubhava meM jo ghaNI vAra karyo che to mammInA premALa vyavahArano anubhava mArI patnIne paNa ghaNIya vAra thayo ja che chatAM mana e savyavahAra ke premALa vyavahAranI noMdha levA taiyAra nathI ane kaThora vyavahAra ke karkaza vyavahArane bhUlavA taiyAra nathI. mahArAjasAheba, A vAstavikatA para vicAratAM to ema lAgI rahyuM che ke mammI-pappA dvArA mArI samajaNanI avasthAmAM thayelA upakAro paNa jo huM kaTokaTInA samayamAM bhUlI rahyo chuM to pachI mArI samajaNanI avasthA nahotI e vakhate emanA dvArA mArA para thayelA upakArono to mane jiMdagIbhara khyAla paNa kyAMthI AvavAno? ane jo upakArono khyAla ja nahIM Ave to e upakArono badalo vALavAnuM to mAre mATe zakya ja zuM banaze ? khUba mUMjhavaNa anubhavuM chuM huM A vicAraNA para. vAta sAMbhaLatAM enA pappA dhrUjI UThyA. 'paNa beTA ! kAMI kAraNa?" kAraNa kAMI nahIM. meM tamane mAre je kahevA jevuM hatuM e kahI dIdhuM che. tamAre A ghara choDI devAnuM che.' 'paNa jAuM kyAM ?' 'e tamAre vicAravAnuM che.' 'tArI mammI gujarI gaI che. mArI pAkaTa vaya thaI che. A sthitimAM ghara choDIne bIje huM jAuM kyAM? ane karuM paNa zuM ? 'meM tamane kahI dIdhuM ne ke tamAre A gharamAM have rahevAnuM nathI ! basa vAta pUrI thaI jAya che." kadAca 7O}75 varasanI vaye pahoMcelo e bApa AkhI rAta pathArImAM taraphaDato rahyo. enI AMkhamAMthI vahelAM AMsuonI gaMgAe enuM ozIkuM bhInuM karI nAkhyuM. bIje divase savAre e gharamAMthI bahAra nIkaLyA, gayA potAnA jUnA mitrane tyAM. vyathita haiye ane raDatI AMkhe mitrane emaNe dIkarAno oNrDara saMbhaLAvyo. "dIkarAe AvuM kahI dIdhuM ?' 'hA' 'kAraNa ?' mane khabara nathI.' 'ciMtA na karo. hamaNAM ahIM AvyA ja cho to jamI lo. ApaNe banne sAthe ja jaIe chIe." 'paNa kyAM ?' 'tamArA ghare.' 'zuM karazo ?' 'je bane te joyA karajo.' cAreka kalAka bAda bApa ane emano mitra, banne pahoMcyA ghare. ravivAra hato eTale dIkaro ghare ja hato. bApanI hAjarImAM ja mitre dIkarAne bolAvyo. 'tArA pappAne ghara choDIne javAno oNrDara teM karyo che?" 'hA.' *kAraNa ?" 'amArA bApa-dIkarAnA vyavahAramAM tamAre vacce paDavAnI koI ja jarUra nathI." darzana, thoDAka ja vakhata pahelAM muMbaInA dhanADhya vistAramAM banI gayelo eka prasaMga tuM vAMcI le. stabdha thaI jaIza. rAte naveka vAgyAnA samaye saoNphAseTa para besIne pepara vAMcI rahelA pappAne enA DaoNkTara banelA dIkarAe kahI dIdhuM : "pappA, eka vAta sAMbhaLI lo.' 'zuM ?' 'AjathI barAbara trIjA divase savAranA nava vAgyA pahelAM tamAre A ghara choDI devAnuM che.' dharatIkaMpa thAya ane makAna je rIte dhrujI UThe e rIte dIkarAnI A Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dIkarAno A javAba sAMbhaLatAnI sAthe ja bApanA pelA mitre potAnI brIphakesa kholI. emAMthI eka kAgaLa kADhyo ane dIkarAnA hAthamAM pakaDAvI dIdho. 'vAMcI le tuM A.' ane jyAM dIkarAe kAgaLa vAMcyo, e stabdha thaI gayo. 'A sAcuM che?' hA.' mitra eTaluM ja bolyo ane paLanA vilaMba vinA dIkaro doDIne enA pappA pAse pahoMcIne raDavA ja lAgyo. 'pappA ! mane mApha karI do. mArI patnInI caDAmaNIthI meM tamane ghara choDI javAno oNrDara karelo. mArA jevA nAlAyakane je sajA karavI hoya te karo paNa pappA...' darzana, zuM hatuM e kAgaLamAM enI vAta have pachInA patramAM. paNa, tArA pappA makkama hatA. kacavAtA mane meM emane hA pADI ane prasanna citta haoNspiTalamAM dAkhala thaIne tArA pappAe potAnI eka kiDanI kaDhAvI nAkhI. enI je rakama AvI e rakama lagAvI dIdhI tArA bhaNatara pAchaLa, Aje tuM DaoNkTara banI zakyo che enI pAchaLa tArA pappAnuM A balidAna che, A bhoga che. AvA premALa bApane emanI pAkaTa vaye mAtra patnInI caDAmaNIthI ghara bahAra nIkaLI javAno oNrDara karatAM tane zarama na AvI?' ane pappAnA mitranA mukhe bhUtakALanI A ghaTanA sAMbhaLI dIkaro hIbakAM bharI bharIne raDavA lAgyo. 'pappA ! kuLadIpaka banavAne badale huM kulAMgAra pAkyo ! dIpaka to prakAza ApIne sAmAne ThAre che paNa aMgAro bhaDako pedA karIne sAmAne bALe che. huM aMgAro banyo chuM. Apane A uMmare ThAravAne badale bALanAro banyo chuM. mane je sajA karavI hoya te karo. Aja pachI ApanA dilane Thesa pahoMce evo eka paNa zabda mArA moDhAmAMthI nahIM nIkaLe. mArI patnIne kahI daIza ke A gharamAM pappA to raheze, raheze ne raheze ja. ene rahevuM hoya to rahe ane nahitara ravAnA thAya ene piyara !' | darzana, kayA dIkarA pAse bApe potAnA AvA balidAnanI vAta karI che? kayo dIkaro potAnA bApa pAse besIne zAMta citte emaNe potAnI pAchaLa ApelA bhoganI vAta sAMbhaLavA taiyAra thayo che ? huM bIjAnI vAta nathI karato, tane ja kahuM chuM. mana thAya to eka vAra mammI-pappAne tAro bhUtakALa ukheLavA majabUra karI joje. tane je sAMbhaLavA maLaze e mammI-pappA mATe tArA manamAM bharAyelA tamAma kacarAne ravAnA karI dIdhA vinA nahIM rahe. $ ka darzana, e patra hato haoNspiTalamAMthI maLelA sarTiphikeTano. emAM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke 'pitAjIe rAjIkhuzIthI potAnI kiDanI kADhI levAnI saMmati ApI che.' dIkarAne pahelI vAra khyAla Avyo ke pappA mAtra eka ja kiDanI para jIvana pasAra karI rahyA che, paNa zuM kAma ? pappAne kiDanI kADhI levAnI saMmati ApavI paDI zuM kAma ? eNe paLanAya vilaMba vinA pappAne A prazna pUchaDyo. pappA A praznano javAba ApavAnI sthitimAM nahotA. pappAnA mitre ja javAba Apyo, 'e divasomAM tArA pappAnI Arthika sthiti sArI nahotI. ane tane bhaNAvavA mATe paisA meLavyA vinA cAle tema nahotuM. Ama to tane e kaoNlejamAMthI uThADI levAnI gaNatarImAM hatA paNa AgaLa bhaNavAno tAro Agraha bhAre hato ane emAMya tAre meDikla lAinamAM ja javuM hatuM. khUba mathAmaNane aMte tArA bhAvine ujjavaLa banAvavA tArA pappAe kiDanI kaDhAvI nAkhIne enI je rakama Ave e rakamamAMthI tane bhaNAvavAnuM nakkI karyuM. AmAM AgaLa vadhatAM pahelAM emaNe mArI salAha lIdhI ane huM e sAMbhaLIne stabdha thaI gayo. 'dIkarAne AgaLa bhaNAvavA bApanA potAnA jIvana sAthe ceDAM ?" Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ja vinaMtI karuM chuM Apane ke mArA A daDha nirdhAramAM ane daDha saMkalpamAM mane kAyama mATe TakI rahevAnuM mana thAya evA Apa AzIrvAda pAThavazo. ane hA, mArI patnI Ama to suzIla che, khAnadAna che, samaju che, guNiyala che, kRtajJa che; chatAM enuM aMtaHkaraNa paNa mammI-pappA pratyenA sadUbhAvathI haryuMbharyuM banyuM rahe evI nAnakaDI hitazikSA ene mATeya pAThavazo. Akhare to eya strI che, mArA dIkarAnI mammI che. eka mammI bIjI mammInA dilane samajI jAya eTale mArA gharamAM naMdanavana sarjAyuM ja samajo. mahArAjasAheba, Ape chellA be patramAM lakhelA dRSTAnta vAMcIne huM sAce ja khaLabhaLI UThyo chuM. Apa nahIM mAno paNa mArA manamAM eka jAtano Dara pesI gayo che. rakhe, mammI pappA pAse mAro bhUtakALa ukheLAvavAmAM huM saphaLa banI paNa jAuM ane emAMya AvI ja ko'ka kathA dharabAyelI hoya to ? mArI to hAlata bagaDI jAya, mArAM tamAma sukha-cena ravAnA thaI jAya, mArI prasannatA ane mastI gAyaba thaI jAya, kAraNa ke mammI-pappAne yuvAnInA joramAM, buddhinA nazAmAM ane ahaMnA kephamAM meM keTalAM herAna karyA che, duHkhI karyA che ane satAvyAM che enI to mane ekalAne ja khabara che. kyAreka to meM mammI-pappAnAM motanIya kAmanA karI che to jIvananI ko' ke nabaLI paLomAM mammI-pappAnAM khUnano vicAra paNa mArA manamAM AvI gayo che. Avo kRtajJa, nIca ane nAlAyaka huM mammI-pappAnA mArA paranA agaNita upakArone jANyA pachIya svastha rahI zakuM ke masta rahI zake evI koI ja zakyatA nathI. Ape bhale mane paDakAryo hoya, paNa Apano e paDakAra mAre jhIlavo nathI. mArA bhUtakALanI koI ja kathA mammI-pappA pAse mAre jANavI nathI. huM to e kathA jANyA vinA ja mammI-pappAne atyAre samarpita thaI gayo chuM. emanI prasannatA e ja mArI prasannatA'ne mArA jIvanano mudrAlekha banAvI beTho chuM. mananI kharalamAM krodha ane verane ghUMTatA rahIne Aja sudhImAM meM mArA jIvanane je nukasAna karyuM che e nukasAnano bhoga have pachI kyAreya na ja banavAno dRDha nirdhAra huM karI cUkyo chuM. mane spaSTa khyAla AvI gayo che ke jene vAtevAte ochuM ja lAgyA kare che enI sAthe prasannatAnAM lagna zakya nathI ane e khyAlanA hisAbe ja mammI-pappA taraphathI koI paNa prakAranI mArI apekSA pUrNa nahIM paNa thAya toya, mArI apekSAnI sarvathA upekSA thaze toya, mArI agavaNanA thaze toya, mArA ahaM para phaTakA paDaze toya, mArAM sukha-sagavaDo para kApa mukAze toya manamAM enI noMdha na levAno daDha saMkalpa huM karI cUkyo chuM. darzana, tAro patra vAMcI mAruM haiyuM bharAI gayuM. patravyavahAranI zarUAta vakhatanI tArI manaHsthiti kevI hatI, ane patravyavahAranI samApti TANenI tArI manaHsthiti kevI che ? kRtadhvabhAvanuM sthAna kRtajJabhAve laI lIdhuM hoya ema mane spaSTa lAge che. buddhinuM sthAna hRdayane ane tarkanuM sthAna lAgaNIne ApavAmAM tuM sAro evo saphaLa banyo che evuM spaSTa anubhavAya che. tane mArA aMtaranA AzIrvAda che ke tArI atyAranI bhAvukatA kAyama mATe TakI ja rahe, tAruM vartamAnanuM vicAraparivartana ane hRdayaparivartana sAcA arthamAM jIvanaparivartana karanAruM banI rahe ane hA, tArI patnI mATe teMhitazikSA maMgAvI che to e aMge ene zuM lakhu ? mAtra eTaluM ja kahIza ene ke e satata potAnI AMkha sAme piyaramAM rahelI potAnI mammIne rAkhe ane potaya bhaviSyamAM sAsu banavAnI che e khyAlamAM rAkhe, A be cIja e smRtipatha para rAkhatI raheze to mammI-pappA pratye ahobhAva TakAvI rAkhavAmAM ane khAsa vAMdho nahIM Ave. zuM kahuM tane ? mArA taraphathI kaheje ene ke koInAya pratye kaDavA banyA rahIe chIe tyAre dhIredhIre e kaDavAzanI lAza jAte ja UMcakavAno vAro AvIne Ubho rahe che. kudaratanA A sanAtana satyane e pratipaLa najara samakSa rAkhe. alpa bhUtakALa dharAvato bAbo lAgaNIno adhikArI che to alpa bhaviSyakALa dharAvatAM mammI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pappA paNa lAgaNInAM ja adhikArI banyAM rahevAM joIe. tiraskArane pAtra to kyAreya na ja banavAM joIe. A gaNitane e asthimajjA banAvI de ane chellI vAta prema eka evo tAMtaNo che ke jene ApaNe ApaNI ja bAju kheMcyA karIe chIe to e tUTI jAya che ane sAmA tarapha rAkhIe chIe to e vadhu ne vadhu majabUta thato jAya che. A vAta tamAre bannee najara samakSa rAkhavAnI che. meM ane te, ApaNe sahue virATa anaMtakALanA saMsAruM paribhramaNamAM A ja bhUla karI che. badhAe mane ja prema Apavo joIe, mArA pratye badhAe lAgaNI darzAvavI joIe, mArI kadara badhAe karavI joIe. A gaNitane AdhAre ApaNe jIvana jIvyA chIe ane enA ja kAraNe ApaNe sahunA tiraskArapAtra banyA chIe paNa, have e gaNitane ulaTAvI daIe. mAre sahune prema Apavo che, sneha Apavo che, lAgaNI ApavI che. A gaNitane jIvanamAM sAcA arthamAM amalI banAvavA lAgIe. je camatkAra sarjAze e ApaNI kalpanA bahArano haze. have gharamAM sabhaLAtI nathI. sahu potapotAnA kartavyapAlanamAM masta che. taDAphaDInA zabdo saMbhaLAtA gharamAM baMdha thaI gayA che. khaDakhaDATa hAsyano avAja vAraMvAra saMbhaLAyA kare che. pappA pAse jaIne meM jyAre badhA ja hako 'choDI dIdhA'nI jAherAta karI tyAre Azcaryajanaka rIte pappAe mane kahI dIdhuM ke havethI A gharano vahIvaTa tAre ja karavAno che. mammI pAse jaIne mArI patnIe 'tame kahezo e pramANe ja A gharamAM have mAre rahevAnuM che'nI vAta karI tyAre potAnI keDe bharAvelI cAvIne kADhIne mArI patnInA hAthamAM ApatAM mammI eTaluM ja bolI ke 'dIkarI ! be paisA dharmAdAmAM vAparavA haze tyAre to tuM mane ApIza ne ?' kalpanA paNa nathI karI zakato huM ke atyAre ame sahu gharamAM rahIe chIe ke svargamAM ? Aje khyAla Ave che ke gharane pharnicaranI sajAvaTathI bhavya banAvavAnuM kAma to paisA karI de che paNa gharane prasannatAthI haryuMbharyuM banAvI devAnuM kAma to prema vinA zakya ja nathI. AnaMda atyAre e vAtano thAya che ke sAruM thayuM, mammI-pappAnI hAjarImAM ja amArI khoparI ThekANe AvIgaI, to sAthosAtha e vAtanuM duHkha paNa thAya che ke kAza, samajaNanI vayamAM ja A badhI vAto samajAI gaI hota ! khera, premanA, sahanazIlatAnA, sahRdayatAnA AvA suMdara anubhava pachI eka zAyaranI lakhelI paMktio atyAre AMkha samakSa AvI jAya che : sAMkaDuM vartuLa kare, enuM jIvana maratuM rahe, je vasaMto veratA, ene navuM maLatuM rahe." sa mahArAjasAheba, Apano AbhAra mAnavA mATe koI zabdo jaDatA nathI. ukaraDAnI dizA tarapha doTa lagAvI cUkelAM kadamane Ape samyapha mArgadarzana ApavA dvArA udhAnanI dizA tarapha vALI dIdhAM che, dhagadhagatA jvALAmukhI sAthe pyAra jamAvavA taiyAra thaI cUkelA hRdayane Ape samyaka samajaNa ApavA dvArA himAlaya sAthe pyAra karatuM karI dIdhuM che, kRtajJatAnA pApe rAkSasavaMzanuM pratinidhitva dharAvI rahelA manane Ape suMdara hitazikSA ApavA dvArA kRtajJatAnuM pratinidhitva dharAvI rahelA daivI vaMzanuM banAvI dIdhuM che, saMgharSo dvArA jaMgalatulya banI gayelA gharane Ape preraNAnuM piyUSa pAna karAvavA dvArA naMdanavana tulya banAvI dIdhuM che. gharamAM Aje mAtra zAMti ja nathI, AnaMda paNa che. svasthatA ja nathI, prasannatA paNa che. udvignatAno abhAva ja nathI, mastInI anubhUti paNa che. hakanI vAto Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSyavALuM banAvaje. tArA hRdayanI lAgaNI mAtra mA-bApa, patnI ke putra pUratI ja sImita na rahetAM jagatanA jIva mAtra sudhI phelAtI rahe e aMge khAsa sAvadha raheje. ane kRtajJatA, udAratA vagere guNonA sahAre tuM tArA AtmAne vahelAmAM vahelI take sarvakarma mukta banAvavAmAM saphaLatAne varaje. mArA aMtaranA tane AzIrvAda che. mahArAja sAheba, atyAre haiyuM stabdha che, AMkho sthira che, dila ahobhAvathI vyApta che. eTaluM ja kahIza Apane vidAyanI A paLe ke jiMdagImAM Apane kyAreya 'darzana kRtajJatAno zikAra banIne namakaharAma banI gayo che' evA zabdo sAMbhaLavA nahIM ja maLe. eka vakhatanA kRtanI darzananI, Aje tajJa banI gayelA darzana taraphathI Apane A pAkI gaeNranTI che. darzana, patra vAMcyo. patravyavahAranA mAdhyame hRdayaparivartana ane vicAra parivartana sudhI pahoMcI gayelA tAre have jIvanaparivartana mATe sarva phoravavAnuM che e khAsa khyAlamAM rAkhaje. bAkI, guNasmaraNa mATe manane taiyAra karavuM hajI saheluM che paNa RNasmaraNa mATe manane taiyAra karavAnuM kAma sAce ja kaparuM che. tuM tArA manane e mATe taiyAra karI zakyo che e badala taneya khUbakhUba dhanyavAda ghaTe che. ane tArA A samyak abhigamamAM tane sAtha-sahakAra ApavA taiyAra thaI gayelI tArI patnIneya khUbakhUba dhanyavAda ghaTe che. patravyavahAranI samAptinA TANe eka vAta tane khAsa yAda karAvavA mAguM chuM. saMsAranA kSetre mA-bApanA upakAronI tole koInoya upakAra Avato nathI e vAta sAcI che paNa mA-bApa karatAMya gumarAha jIvanane sanmArge lAvI denArA gurudevano upakAra ane emanA karatAMya jagatanA jIvamAtrapara anaMta karuNA varasAvanAra paramAtmAno upakAra to zabdono viSaya ja bane tema nathI. A hakIkata tuM tArA jIvananI pratyeka paLe smRtipathamAM rAkhaje, kAraNa ke A jIvane rAganI bhASA jeTalI samajAya che eTalI premanI bhASA nathI samajAtI ane premanI bhASA jeTalI samajAya che eTalI karuNAnI bhASA nathI samajAtI. mA-bApanI bhASAmAM rAga kendrasthAne hoya che, gurudevanI bhASAmAM prema kendrasthAne hoya che to paramAtmAnI bhASAmAM karuNA kendrasthAne hoya che. A traNeya bhASAnI lipi ukelavAmAM tuM kyAreya thApa na khAto ane traNeya bhASAmAM kaI bhASAne keTaluM prAdhAnya ApavuM eno viveka dAkhavavAmAMya tuM UNo na Utarato. mAtra dukhanI ciMtA karI denAra mA-bApa doSanI ciMtA karatAMya thaI jAya e mATe tuM satata prayatnazIla banaje. mota sudhInA ja sukhanI ciMtA karIne aTakI janAra mA-bApa mota pachInA sukhanIya ciMtA karatAM thaI jAya e aMge tuM emane satata sAvadha karato raheje. tuM khuda tArA jIvanane kevaLa duHkhamuktinA lakSyavALuM na banAvatAM doSamuktinA 93