Book Title: yashovijayjinu Jivan Ane Temnu Gujarati Sahitya
Author(s): Buddhisagarsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Boarding
View full book text
________________
[ ૯ ]
કેટલીક કિ’વદન્તીઓના આધારે લખવામાં આવે છે. કેટલાક યક્તિઓના મુખથી સાંભળવા પ્રમાણે સત્યવિજયજીએ અને જ્ઞાનવિમળજીએ સુરતમાં પીતવસ્ત્ર ધારણ કરવાના અને ક્રિયા ઉદ્ધાર કરવાના ઠરાવ કર્યાં હતા, અને દેવતાનું આરાધન કરીને તેમણે પોતાના માર્ગ ચલાવવામાં સહાય મેળવી હતી. ખીજી એક એવી કહેવત છે કે તે વખતમાં ટુઢીઆ સાધુની ખાદ્ય દયા, તપશ્ચર્યાં વગેરે ક્રિયાઓથી ધણા અન જૈનેા ટુંક મતમાં દાખલ થવા લાગ્યા અને મૂર્તિમાનવાવાળી જૈનેાની સંખ્યા કમી થવા લાગી. યતિયામાં શિથિલાચાર વધવા લાગ્યા તેમજ પરસ્પર અદેખાઇ બહુ વધવા લાગી અને તે એક ખીજાની નિન્દા કરીને પોતેજ પેાતાની મેળે હલકા પડવા લાગ્યા આથી તે અનુ શ્રાવકેાની આગળ ઉપદેશ દેવામાં કાવવા લાગ્યા; ત્યારે લીંબડી વગેરેના સંઘે અમદાવાદમાં શ્રી વિજયસિંહસૂરિની આગળ પાકાર કર્યાં. તે વખતે શ્રી વિજયસિંહસરની પાસે અઢાર માટા શિષ્યા હતા. યતિના વેષે ટુઢીયાઓને ઉપદેશ થઈ શકાશે નહિ એવું તે વખતમાં પ્રાયઃ કેટલાકના મનમાં આવ્યું. કારણ કે યતિઓએ પોતાની તે વખતમાં એ વેષે પ્રાયઃ શિથિલતા ખતાવી હતી, તેથી ઢુંઢીયાના મનમાંથી ખુરી છાપ ઉઠાવીને શુભ છાપ સ્થાંપન કરવાની શ્રી સત્યવિજયજીના મનમાં જણાયું. આચાર્યે અઢાર શિષ્યા સામું જોયું પણ કોઇની હિમ્મત હુઢીયાની સાથે બાથ ભીડીને સનાતન માર્ગની રક્ષા કરવાની જણાઈ નહિ. આ બીડું શ્રી સત્યવિજયજીએ ઝડપી લીધું. અને આચાર્યની આજ્ઞા માગીને પીત્તવસ્ત્ર ધારણ કરીને ક્રિયાહાર કર્યાં. અને લીંબડી વગેરે ઠેકાણે ચેામાસું કરીને સ્થાનકવાસીને પુનઃ તપાગચ્છમાં લાવ્યાા. શ્રી સત્યવિજયજીના આ કાર્યને ઉપાધ્યાયજીએ ટેકો આપ્યા હતા. એમ તેમણે લીંબડીમાં ચામાસું કરીને પ્રથમ કહેલા શ્રાવકને એધ દેવાને પ્રતિમાનું સ્થાપન જેમાં છે એવા સ્તવનથી સિદ્ધ થાય છે. સત્યવિજયજીને ઉપાધ્યાયે સહાય આપી હતી અને યતિયાના શિથિલાચાર હઠાવવાને પુસ્તકા રચીને ઘણા ઉપદેશ દીધા હતા. કેટલીક કિંવદન્તીના આધારે યશોવિજયજીએ, અને વિનયવિજયજીએ સુરત, રાંદેરમાં કાથીયાં વસ્ત્ર ધારણ કર્યા અને પાછળથી દૂર કર્યા હતાં એમ સાંભળવામાં આવે છે. પણ તેમણે પોતાના કોઈ ગ્રન્થમાં આ બાબતને સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કર્યાં નથી તેથી આ બાબતમાં કંઇ કહી શકાતું નથી. દશમતના સ્તવનમાં મત કરી મેતો પડતો મૂક્યો આ વાક્ય આવે છે. તેથી જો તે શ્રીમદ્ ઉપાધ્યાયનું કરેલું સિદ્ધ થતું હોય તે યતિયાના કહેવા પ્રમાણે તેમણે અમદાવાદમાં પીતવસ્ત્ર ત્યજીને પુનઃ સ્વેતવસ્ત્ર ધારણ કર્યેા એ વાત સિદ્ધ થઇ શકે છે. અથવા તેના વિચાર। શ્રી આચાર્યના વિચારાથી બદલાયા હાય, અને તે વખતના આચાર્યને પ્રથમ નહિ માનવાના મત હોય અને પાછળથી તેમને માન્યા હાય તેથી મત કરીને પડતા મૂક્યા હોય એમ કહેવાયુ હશે. યતિઓના કહેવા પ્રમાણે પીતવસ્ત્ર ત્યાગ્યાં ત્યારે તેમને ઉપાધ્યાય પછી અમદાવાદમાં આપવામાં આવી હતી. કેટલાક ચાક્કસ પુરાવા વિના યતિયેાની ચાલતી આવેલી વાત ઉપર વિશ્વાસ મૂકી શકાય તેમ જણાતું નથી. આવા મહાપુરૂષ સંબંધીમાં કાઇ પણ અભિપ્રાય બાંધતા પહેલાં બહુ વિચાર કરવાની જરૂર છે. કેટલાક આધુનિક વિદ્યાના કહે છે કે ઉપાધ્યાયનું બનાવેલું દશ મતનું સ્તવન નથી. આ બાબતમાં તેએ એટલું કહે છે કે ઉપાધ્યાયજી જેવા મહાસમર્થ જ્ઞાની પુરૂષ, ખરતર આદિ ગચ્છાનું ખંડન કરવા પ્રયત્ન કરે નહિ. ઢુંઢક અને દિગંબરના ખંડન વિના તેમના અન્ય ગ્રન્થામાં ખરતરાદિ ગચ્છના ખંડનના ઇસારા જણાતા નથી. માટે કોઈ અન્ય વિદ્વાને આ સ્તવન બનાવીને તેમનું નામ લખ્યું છે. ઉપાધ્યાયજીના વખતમાં પીતવઞદ્વારા ક્રિયાહાર કરનાર પન્યાસ સત્યવિજ્ય હતા.
