Book Title: yashovijayjinu Jivan Ane Temnu Gujarati Sahitya
Author(s): Buddhisagarsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Boarding
View full book text
________________
[ ૧૮ ]
અને લોક ગમે તે બેલે તેની પરવા ન કરતાં પરમાત્માની પ્રસન્નતા પ્રાપ્ત કરવી એવા વિચારની ધનમાં આવી જઈને શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી એક પરમાત્માની રીઝમાં પિતાનું મન લગાડે છે તે મલ્લિનાથના સ્તવનથી માલુમ પડે છે –
તથા ૪ મgિનાથ સ્તર– તુજ મુજ રીઝની રીત, અટપટ એહ ખરીરી; લટપટ નાવે કામ, ખટપટ ભાંજ પરીરી. મલ્લિનાથ તુજ રીત, જન રીઝે ન હુએરી; દય રીઝણને ઉપાય, સાહમુ કાંઈ ન જુએરી. દુરારાધ્ય છે લોક, સહુને સમ ન શરીરી; એક દુહવાએ ગાઢ, એક જે બોલે હસીરી. લોક લેકોત્તર વાત, રીઝવે દય જુઈરી; તાત ચક્રધર પૂજ્ય, ચિન્તા એહ હુઈરી. રીઝવો એક સાંઈ લેક તે વાત કરેરી; શ્રી નવિજય સુશિષ્ય, એહિજ ચિત્ત ધરેરી.
કવિ પોતે જ પાત્ર બનીને ભક્તિ વિષયક હૃદયની ફુરણાઓને શબ્દોધારા બહાર કાઢે છે ત્યારે તે ભક્તિ વિષયાદિનો સ્વાભાવિક કવિ ગણી શકાય છે. શ્રીમદ્ ભકિતના પાત્ર બનીને દુનિયાની પરવાને ત્યાગ કરીને પ્રભુને રીઝવવા માટે ખરો નિશ્ચય પ્રગટ કરે છે તેથી તેઓ ભક્તિની કટિમાં કેટલી બધી ઉચ્ચતા મેળવે છે તેને વાચકો પોતાની મેળે ખ્યાલ કરશે. કેટલાક શુષ્ક જ્ઞાનીઓનાં હૃદય તપાસવામાં આવે છે તો મારવાડની ભૂમિની પેઠે સૂકાં હોય છે; તેઓના હૃદયમાં પ્રભુ પ્રેમ ન હોવાથી જગતપતિ ઉચ્ચ પ્રેમ હોતો નથી તેથી તેઓનું મન ઉદાસ લાગે છે. શ્રીમદ્ ઉપાધ્યાયજી મહાન તાર્કિક શિરોમણિ અને મહાન તત્વજ્ઞાની હોવા છતાં તેમના હૃદયરૂપ પર્વતમાંથી ભક્તિનાં પ્રેમ ઝરણું વહે છે અને તેથી તે પોતાના આત્માની ઉચ્ચતા ધારણ કરવા કેટલા બધા પ્રયત્નશીલ થયા છે તે વાચકને સ્વયમેવ જણાશે. ઉપાધ્યાયજી જે પ્રભુની સ્તવના કરે છે તેમાં જ્ઞાન ગર્ભિત પ્રેમ તે દેખાયા વિના રહે
તેજ નથી. તે પરમાત્માનું ધ્યેયરૂપે જે વર્ણન કરે છે તે અનુભવ અનુભવ જ્ઞાનવડે પ્રભુના
ન પામીને કરે છે એમ સહેજે તેમના સ્તવનથી માલુમ પડી આવે છે.
આરે છે તે છે કે તેમના સ્તવન સ્વરૂપની ઝાખી.
" ઉપાધ્યાયજી વિશમાં મુનિસુવ્રત સ્વામિના જીવનમાં પ્રભુના ગુણોની સેવનારૂપ ભક્તિનો ઉલ્લેખ કરીને પિતાને અપૂર્વ અનુભવ રસ પ્રગટ કરે છે. તેઓ કથે છે કે હે પ્રભુ તું જાગતો છે, મારા હૃદયથી કદી દૂર થતો નથી. હે પ્રભુ જ્યારે તારો ઉપકાર સંભારીએ છીએ ત્યારે આનંદ પ્રગટે છે. પ્રભુના ઉપકારથી ગુણોવડે ભરાયેલા મનમાં એક અવગુણ સમાઈ શકતો નથી, આવી ઉપકારભાવના પ્રકટ થાય છે, તેને આ બાબતને અનુભવ આવે છે. પ્રભુના ગુણોની સાથે જે આત્માના ગુણો અનુબંધી થાય છે તે અક્ષયરૂપે પરિણમે છે. પ્રભુનો શુદ્ધ પ્રેમ ખરેખર અક્ષયપદ દેવા સમર્થ બને છે. પ્રભુનું સ્વરૂપ ખરેખર અક્ષરવડે ગોચર નથી. અનુભવ જ્ઞાનવડે પ્રભુના સ્વરૂપની ઝાંખી થાય છે. ઈત્યાદિવડે મુનિ સુવતની અપૂર્વ સ્તવના નીચે પ્રમાણે કરે છે –
