Book Title: yashovijayjinu Jivan Ane Temnu Gujarati Sahitya
Author(s): Buddhisagarsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Boarding
View full book text
________________
સ્વામી
કલહકારી કદાગ્રહ ભર્યા––થાપતા આપણા બોલરે, જિન વચન અન્યથા દાખવે–આજ વાજતે ઢેલરે કેઈ નિજ દોષને ગોપવા–રોપવા દેઈ મત કન્દરે, ધર્મની દેશના પાલટે–સત્ય ભાવે નહી મન્દરે. બહુ મુખ બેલ એમ સાંભલી-નવિ ધરે લેક વિશ્વાસ રે, દ્રઢતા ધર્મને તે થયા-ભમર જેમ કમલ નિવાસરે.
સ્વામી ૯
સ્વામી ૧૦
શ્રીમદ્ ઉપાધ્યાય સીમંધર પ્રભુને વિનવે છે કે મારી વિજ્ઞપ્તિ હે પ્રભો તમે સાંભળે.
હું હારી આજ્ઞા શિરપર ધરીને હારી સેવા કરું છું. કગરની વાસનાના વ્યવહાર ધર્માચાર્ય પાસમાં હરિગુની પેઠે લોકો પડયા છે તેને હે પ્રભો હારા વિના કેઈ શ્રીમન્ના વિચારે, શરણ નથી–જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર વિના જેઓ કુલાચાર કરાવે છે
અને આત્માના સદગુણો તરફ સેવકનું લક્ષ્ય ખેંચતા નથી તેઓએ જગતના દેખતાં ભકતની ભાવરૂદ્ધિપર લુંટ ચલાવી છે. હવે લોકે કયાં જઈને પોકાર કરી શકે ઈત્યાદિ વચનેથી કુગુરૂના અશુભાચારો અને કલ્પિત ઉપદેશનો પરિહર કરીને જેનોને સન્માગ તરફ આણવા પ્રયત્ન કરે છે. આત્માના સગુણ તરફ લક્ષ નહિ રાખતા અને પ્રમાદના વશ થઈ ગએલાઓને શ્રીમદે સારી રીતે ઉપદેશ આપે છે. “ સવાસ ગાથાના સ્તવન” માં તેમણે વ્યવહાર અને નિશ્ચયનય એ બે નયની સ્થાપના સિદ્ધ કરીને એકાન્તવાદીઓને બોધ આપ્યો છે. તેમના શિરપર આવી પડેલી આગમાનુસારે સત્ય સુધારકની ફરજ સારી રીતે તેમણે અદા કરી છે-મૂર્તિ માન્યતા તેમણે શાસ્ત્રના પાઠથી સિદ્ધ કરી આપી છે. પ્રભુની પૂજા કરવાથી આત્માના સગુણોની વૃદ્ધિ કરી શકાય છે તે પણ તેમણે સિદ્ધ કરી આયું છે. ગ્રહરએ પોતાના અધિકાર પ્રમાણે દયા પાળવી જોઈએ અને તેમણે શ્રાવકના એકવીસ ગુણોને શ્રાવક થતા પહેલાં પ્રાપ્ત કરવા જોઈએ. છેવટે જઘન્યથી પણ અમુક ગુ
ને પ્રાપ્ત કરવા જોઈએ. એમ દર્શાવીને ગૃહસ્થોના સદ્દગુણોને માર્ગ પ્રકાશિત કર્યો છે. મનુષ્યમાત્રનું મન કોઈ પણ ધર્મના આચારની સાથે સંબંધ વાળું છે. ધર્માચારના અધિકારભેદે, ભેદ પડે છે. ગૃહસ્થો અને સાધુઓના ધર્માચાર ભિન્ન છે. સાધુઓને પંચ મહાવ્રત પાળવાનાં હોય છે અને શ્રાવકોને બારવ્રત વા એકત્રિત અને તે ન બને તે અવિરતી દશામાં પણ સભ્યત્વ સહિત ભક્તિ, પ્રેમ, ભ્રાતૃભાવ, પૂજા, દાન, અને દયા વિગેરે સદ્દગુણો ખિલવવાના હોય છે. શ્રીમદે સાધુઓ અને ગૃહસ્થ શ્રાવકોને પોતપોતાના ધર્માચારો પાળવા માટે ઉત્તમ બોધ આપ્યો છે–સાડાત્રણસે ગાથાનું રતવન, દોઢસો ગાથાનું સ્તવન, અને સગરૂ, ગિરૂની સજજાય વગેરેમાં ઉત્તમ બોધ આપ્યો છે. શ્રીમદ્ મુનિવર હોવાથી સાધુ ધર્મની ક્રિયાઓને સારી પેઠે કરતા હતા. ગામોગામ વિહાર કરીને ઉપદેશ દેતા હતા. બે સંધ્યા વખત વડ આવષ્યકની ક્રિયા કરતા હતા. ગરીબ અને ધનવંતને સમાન ગણતા હતા. સનાતન જૈન સિદ્ધાંતોના અનુસાર ઉપદેશ દેઈને જૈનેને વર્તમાન કાળમાં કરવા યોગ્ય કાર્યો જણાવતા હતા. પ્રતિક્રમણના ઉચ્ચ અંશ યોને પદ્યરૂપે ભાષામાં રચીને જેના ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. વડ આવશ્યકોના હેતુઓ બહુ ઉત્તમ છે. આવશ્યક ક્રિયાઓનાં સૂત્રોનું રહસ્ય જે બરાબર દલીલો પૂર્વક સમજાવવામાં આવે તે પ્રત્યેક જેનોને તેનો ઉત્તમ લાભ મળી શકે. જનશાત્રામાં ઉત્તમ આચારનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. પ્રથમના વખતમાં જ
