Book Title: yashovijayjinu Jivan Ane Temnu Gujarati Sahitya
Author(s): Buddhisagarsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Boarding
View full book text
________________
૩૮
અધ્યાત્મજ્ઞાન વિનાના મનુષ્ય આત્માના ગુણોને પ્રકાશ કરવાને શકિતમાન થતા નથી. શ્રીમદ્ ઉપાધ્યાયજીએ અધ્યાત્મજ્ઞાનનો આનન્દઘનજી પાસેથી વિશેષ અનુભવ મેળવ્યો હતો. તેમના છેલ્લા વષોનું તેમનું મન અધ્યાત્મજ્ઞાન પ્રતિ વળ્યું હતું. છેલ્લા પનર વર્ષમાં તેઓ અધ્યાત્મજ્ઞાનમાં વિશેષતઃ રમતા કરતા હતા અને અધ્યાત્મ દિશાના રરપષક ગ્રન્થોને લખતા હતા એમ તપાગચ્છના એક હેમસાગર યતિના મુખેથી પરંપરાએ સાંભળ્યું છે. આવા મહા પ્રભાવક જ્ઞાની ગીતાર્થ મુનિવરનાં છેલ્લાં વર્ષ અધ્યાત્મજ્ઞાન, ધ્યાન, અને ધર્મ ક્રિયામાં, વહન થયાં હતાં એમ લેખકને તેમના ગ્રન્થરૂપ આરીસામાં જોતાંમાં નિશ્ચય થાય છે અધ્યાત્મજ્ઞાનને વિસ્તાર કરવા ગુર્જર ભાષામાં શ્રીપાલરાસ, જંબુસ્વામી રાસ, અને દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયના રાસમાં ઉત્તમ ધ આપ્યો છે. હિન્દુસ્થાની અને ગુજર ભાષામિત્ર જેવી ભાષામાં સમાધિશતક, સમતાશતક, જશવિલાસ વગેરે ગ્રન્થ રચીને મનુષ્યો ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે.
અધ્યાત્મસાર, અધ્યાત્મોપનિષત , જ્ઞાનસાર વગેરે ગ્રન્થ લખી સંસ્કૃત ભાષા મનુષ્ય ઉપર પણ મહાન ઉપકાર કર્યો છે. અત્ર ગુર્જર ભાષાના ગ્રન્થોમાં લખેલા અધ્યાત્મજ્ઞાનને વિષય ચર્ચવામાં આવે છે તેથી અધ્યાત્મજ્ઞાનાદિ પુષ્ટિ માટે સંસ્કૃત ભાષાના પ્રન્થની સાક્ષી આપી નથી. અધ્યાત્મ જ્ઞાનમાં ઉપાધ્યાયજી બહુ ઉંડા ઉતર્યા હતા. આવી દશાવાળા મહાપુરૂષનું સાધુચારિત્રજીવન ખરેખર ઉત્તમોત્તમ હતું, એમ તેમના હદયના ઉભરાઓ કહી આપે છે. શ્રીમદ્દ ઉપાધ્યાયજી તે વખતમાં ચાલતા એકાન્ત મતનું ખંડન કરીને સત્ય દર્શાવવામાં પાછા પડતા નહોતા.
તત્ત્વજ્ઞાન વિનાના અને માનપૂજા કીર્તિના, ધર્મના તાપે લક્ષ્મી લેનારા અને ધમાધમ ચલાવનારા લાલચુ કેટલાક ધર્મોપદેશકે જનાગમથી વિરુદ્ધ વર્તતા હતા અને જેનાથી વિરૂદ્ધ ભાષણ કરતા હતા તેને સુધારવાને સીમંધર સ્વામિનું સ્તવન રચીને તેઓને વચનના ફટકા મારીને ઉત્તમ બોધ આપવા અને તેમજ ધર્મ સત્યમાર્ગમાં દેરાય, અને ધર્મમાર્ગમાં સડો પેઠે હોય તે દૂર થાય અને કુધારાઓનો ત્યાગ કરીને જૈનો સુધર્મના અસલનામાર્ગ ઉપર આવે એ હેતુથી નીચે પ્રમાણે સીમંધર પ્રભુને વિજ્ઞપ્તિ કરે છે.
સ્વામી સીમંધર વીનંત-સુણે માહરી દેવરે, તાહરી આણુ હું શિરધરં–આદરૂં તાહરી સેવરે.
સ્વામી - ૧ કુગુરૂની વાસનાપાશમાં–હરિણુ પરે જે પડ્યા લોકો, તેહને શરણ તુજ વિણ નહિ –ળવેલે બાપડા ફકરે. સ્વામી - ૨ જ્ઞાન દન ચરણ ગુણ વિના–જે કરા કુલાચારરે. લુંટી તેણે જગ દેખતાં–કિહાં કરે લોક પિકારરે.
સ્વામી - ૩ જે નવિ ભવ તર્યો નિરગુણી–તારશે કેણીપેરે તેહરે, એમ અજાણ્યા પડે કંદમાં–પાપબંધ રહ્યા તેહરે.
સ્વામી૪ કામ કુંભાદિક અધિકનું–ધર્મનું કે નવિ મૂલરે, દેકડે કુગુરૂ તે દાખવે---શું થયું એહ જગસૂલરે.
સ્વામી ૫ અર્થની દેશના જે દીએએલવે ધર્મના ગ્રન્થરે, પરમ પદને પ્રગટ ચેરથી--તેહથી કેમ વહે પત્થરે. રવાની – ૬ વિષયરસમાં ગૃહી માચિયા--નાચિયા કુગુરૂ મદપૂરરે, ધુમધામે ધમાધમ ચલી–જ્ઞાનમારગ રહ્યા દૂર.
સ્વામી ૭
